ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΔύο Κόρες με προτεταμένα τα χέρια αποτρέπουν συμβολικά τον δυνητικό εισβολέα από το να παραβιάσει την είσοδο του τύμβου Καστά στην Αμφίπολη απευθύνοντας προειδοποίηση πως αν το κάνει θα επέλθει τιμωρία. Οι δύο Καρυάτιδες που αποκαλύφθηκαν στην ανασκαφή του τάφου μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο προκαλούν εκτός από δέος και μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον καθώς δεν έχουν βρεθεί ποτέ ξανά Καρυάτιδες σε άλλο μακεδονικό τάφο.
Το μυστήριο που καλύπτει την παρουσία τους όταν αποκαλυφθεί θα δώσει ίσως την απάντηση για τον ένοικο του τύμβου. Η ανακάλυψή τους ενισχύει την άποψη πως ο τύμβος Καστά ανήκει σε ιδιαίτερα σημαίνον πρόσωπο.
Οι πανέμορφες Καρυάτιδες, κατασκευασμένες από μάρμαρο Θάσου αντικαθιστούν, ως είθισται στην αρχαία αρχιτεκτονική τέχνη και ειδικότερα στον Ιωνικό ρυθμό, τους κίονες. Οι λυγερόκορμες γυναικείες μορφές έχουν τα χέρια τους ελεύθερα. Για την κατασκευή τους έχει ακολουθηθεί η ίδια τεχνική με αυτή των σφιγγών.
Πώς έγινε η επιλογή να τοποθετηθούν στην δεύτερη είσοδο του τάφου; Ποια πρόσωπα συμβολικά αναπαριστούν; Τι τις συνδέει, ενδεχομένως, με τις Καρυάτιδες γνωστές ως «Ελγίνεια της Θεσσαλονίκης»;
Οι «Μαγεμένες» Καρυάτιδες και η σχέση τους με τον Μ.Αλέξανδρο
Οι Καρυάτιδες της Θεσσαλονίκης έχουν τη δική τους ιστορία. Γνωστές ως «Μαγεμένες» τοποθετήθηκαν κατά το 2ο αιώνα στο ύψος της Αρχαίας Αγοράς της πόλης.
Ο μύθος μιλά για τον παράνομο έρωτα του Αλέξανδρου και της γυναίκας του βασιλιά της Θράκης, ο οποίος όταν αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει διατάζει να γίνουν μάγια στον Μέγα Αλέξανδρο. Κατά το μύθο, ο Αλέξανδρος το μαθαίνει και δεν βγαίνει από τα διαμερίσματά του. Η βασίλισσα δεν το γνωρίζει, βγαίνει με τη συνοδεία της με αποτέλεσμα να μαρμαρώσουν.
Το 1864 ο Γάλλος πρόξενος καταφέρνει να πάρει άδεια να τις μεταφέρει στο Παρίσι. Στις 10 Οκτωβρίου 1864 ο Γάλλος παλαιογράφος Εμμανουέλ Μιλέρ γράφει στη γυναίκα του: «Βιάζομαι να σου στείλω την καλή, μεγάλη είδηση… Ο Σουλτάνος, μέσω του Μεγάλου βεζίρη, του Φουάντ Πασά, µού έδωσε την άδεια να αποκολλήσω και να μεταφέρω στη Γαλλία οκτώ αγάλματα της Σαλονίκης που ήθελα τόσο πολύ… Ο πληθυσμός έχει ήδη αρχίσει να εξάπτεται και να δυσανασχετεί. Είναι έξαλλοι που θα πάρω τα αγάλματα…» Οι Καρυάτιδες της Θεσσαλονίκης βρίσκονται σήμερα στο μουσείο του Λούβρου.
Πρόκειται για ανάγλυφες μυθολογικές μορφές, οκτώ στο σύνολό τους, όπου διακοσμούσαν μια κορινθιακή κιονοστοιχία και αναπαριστούσαν τον νεαρό θεό Διόνυσο δίπλα σε έναν πάνθηρα, την Αύρα με το πέπλο της, την Αριάδνη στεφανωμένη με τα φύλλα μιας κληματαριάς, τη Λήδα μαζί με τον κύκνο, μια Μαινάδα που παίζει διπλό φλάουτο, τον Γανυμήδη μαζί με τον Δία μεταμορφωμένο σε αετό, μια Νίκη και έναν Διόσκουρο με μια αναπαράσταση αλόγου στα πόδια του.
Οι ρόδακες δείχνουν βασιλικό τάφο
Το παγκόσμιο ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας για την ανασκαφική δραστηριότητα και τα ευρήματα της Αμφίπολης είναι αμείωτο. Ο Βρετανός αιγυπτιολόγος Άντριου Τσανγκ, συγγραφέας τεσσάρων βιβλίων για τον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος έχει υποστηρίξει διάφορες θεωρίες για το πού μπορεί να βρίσκεται ο τάφος του, θεωρεί πως: «Οι Καρυάτιδες είναι πραγματικά εντυπωσιακό εύρημα. Οι Καρυάτιδες είναι ένα ακόμα δείγμα πως ο τάφος ανήκει σε ένα σημαντικότατο πρόσωπο της βασιλικής οικογένειας».
Σε συνδυασμό με τις σφίγγες η παρουσία των Καρυάτιδων είναι μεγάλη. Οι σφίγγες είναι χαρακτηριστικό σύμβολο των Μακεδόνων από τον τέταρτο αιώνα π.Χ, που δεν ήταν συχνές σε τύμβους εκείνης της περιοχής, αλλά βρέθηκαν σε δύο τάφους στη Βεργίνα – ο ένας εκ των οποίων αποδόθηκε στη γιαγιά του Μ. Αλέξανδρου, την Ευρυδίκη.
Κατά τον Βρετανό ιστορικό ο τάφος είναι βασιλικός. «Οι ροζέτες που βλέπουμε στην Αμφίπολη είναι παρόμοιες με εκείνες στο χρυσό φέρετρο του Φιλίππου Β’, του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μοιάζει να είναι ένα σήμα κατατεθέν», λέει, ενώ για τον ποιος ετάφη στο τύμβο υποστηρίζει την εκδοχή πως πρόκειται για την μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, βασίλισσα Ολυμπιάδα ενώ δεν αποκλείει να είναι και η Ρωξάνη.
Οι ρόδακες είναι βασιλικό σύμβολο της Μακεδονικής Δυναστείας. Υπενθυμίζεται πως ο Ήλιος της Βεργίνας έχει στο κέντρο του ρόδακα, η δε λάρνακα που βρέθηκε στον τάφο του Φιλίππου με τα οστά του, κοσμείται από ρόδακες, δεκάφυλλους σε οριζόντια γραμμή και οκτάφυλλους καθέτως.
Περισσότερο φως για προστασία και εργασίες στήριξης του ταφικού μνημείου
Τα σημαντικά ευρήματα της Αμφίπολης οδήγησαν στην απόφαση να φωταγωγηθεί ο χώρος με ειδική γεννήτρια που θα διαθέσει ο δήμος Αμφίπολης προκειμένου η ανασκαφή να προστατευθεί κατά τις βραδινές ώρες.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠαράλληλα με τις ανασκαφικές δραστηριότητες της ΚΗ’ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων που συνεχίζονται πυρετωδώς, γίνονται και εργασίες στήριξης του μνημείου αλλά και θωράκισής του από τις καιρικές συνθήκες.