ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο περασμένο Σάββατο ο πρόεδρος της καταλανικής κυβέρνησης, Αρτούρ Μας, υπέγραψε διάταγμα που ανοίγει το δρόμο για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με το πολιτικό μέλλον της Καταλονίας.
Ένα νέο βήμα προς την ανεξαρτησία που η ισπανική κυβέρνηση απορρίπτει κατηγορηματικά.
Η δικαστική διαμάχη ανάμεσα στη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη έχει ξεκινήσει.
Για τον Καταλανό πρωθυπουργό, η μόνη διέξοδος είναι η ψήφος στις 9 Νοεμβρίου:
«Σε μια δημοκρατία, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που συναντάμε με περισσότερη δημοκρατία. Κανείς δεν πρέπει να φοβάται εκείνους που εκφράζουν την γνώμη τους με την ψήφο τους. Αυτή είναι η δέσμευσή μας. Αυτή την εντολή μας έδωσε η μεγάλη πλειοψηφία των Καταλανών στις προηγούμενες εκλογές. Η Καταλονία θέλει να μιλήσει, θέλει να ακουστεί, θέλει να ψηφίσει».
Κι από κει ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση.
Η καταλανική κυβέρνηση αγόρασε 8.000 κάλπες.
Το 80% των 947 δήμων στην Καταλονία δέχθηκαν να φιλοξενήσουν την εκλογική διαδικασία.
Τα ερωτήματα είναι δύο:
«Θέλετε την Καταλονία κράτος;» Και, «Αν ναι, θέλετε την Καταλονία ανεξάρτητο κράτος;»
Το λαϊκό αίσθημα και τα προβλήματα που θα ακολουθούσαν, φάνηκαν ήδη κατά τους εορτασμούς της εθνικής γιορτής της Καταλονίας στις 11 Σεπτεμβρίου, όπου το παρών έδωσαν 1.800.000 άνθρωποι.
Μια ηχηρή απάντηση στο διάλογο κωφών, ανάμεσα στον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι και τον Καταλανό πρωθυπουργό Αρτούρ Μας.
Στη συνάντησή τους τον περασμένο Ιούλιο, ο Ραχόι απέρριψε κάθε ενδεχόμενο συμβιβασμού, ψηφοφορίας ή άλλης πολιτικής διαδικασίας.
Πέρα από τη συζήτηση για την αντισυνταγματικότητα, η πλειοψηφία των Καταλανών επιμένουν στην ανάγκη να καθιερωθεί ένα νέο νομικό και πολιτικό πλαίσιο για τις σχέσεις με το κράτος.
Οι ειδικοί μιλούν στο euronews
Το euronews συνομίλησε για το δημοψήφισμα με τον Φρανσέσκ ντε Καρέρας, ειδικό επί συνταγματικών δικαιωμάτων και πολιτικό αναλυτή στις εφημερίδες La Vanguardia και El País.
euronews: Η προσφυγή της ισπανικής κυβέρνησης στο συνταγματικό δικαστήριο, μπορεί να σταματήσει το δημοψήφισμα της 9ης Νοεμβρίου;
Φ. ντε Καρέρας: Με βάση το σχετικό άρθρο του Συντάγματος, η προσφυγή θα οδηγήσει στην αναστολή του δημοψηφίσματος μέχρι να εξετάσει την υπόθεση. Το δικαστήριο δεν έχει άλλη επιλογή, αφού θα πρέπει να εφαρμόσει το νόμο.
Υπό αυτή την έννοια, από νομικής άποψης, είναι αδύνατο να γίνει το δημοψήφισμα στις 9 Νοεμβρίου.
Μια επιλογή είναι να οργανώσουν παρωδίες ψηφοφορίας, κι όπως φαίνεται αυτή είναι η πρόθεση ορισμένων που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας.
euronews: Έχει τη δυνατότητα ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι να προκαλέσει την έκπτωση του Αρτούρ Μας και να αναστείλει την αυτονομία;
Φ. ντε Καρέρας: Όχι, ο Ραχόι δεν έχει τη δυνατότητα να απομακρύνει τον Αρτούρ Μας ή να αναστείλει την αυτονομία.
Πρώτον, η αναστολή της αυτονομίας θα σήμαινε ότι αναστέλλει επίσης τις δραστηριότητες της αυτόνομης κυβέρνησης και του κοινοβουλίου της Καταλονίας. Και αυτό δεν επιτρέπεται από το Σύνταγμα.
Όσον αφορά την έκπτωση, εν προκειμένω του Καταλανού πρωθυπουργού, είναι μια κύρωση του ποινικού κώδικα που μπορεί να επιβληθεί μόνο από δικαστή.
Σε κάθε περίπτωση, ο πρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης μπορεί να προσφύγει στον εισαγγελέα, να γίνει καταγγελία στο δικαστή και ο δικαστής, να είναι αυτός που θα αποφασίσει για την όποια ποινή.
euronews: Γιατί δεν μπορεί στην Ισπανία να γίνει ό,τι έγινε στο Κεμπέκ, ή τη Σκωτία πριν δύο εβδομάδες; Δεν προβλέπεται στο Σύνταγμα;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΦ. ντε Καρέρας: Κάθε χώρα έχει τους δικούς της νόμους. Στην Ισπανία, δημοψήφισμα προβλέπεται μόνο για την επικύρωση συνταγματικών μεταρρυθμίσεων ή αλλαγών στη νομοθεσία περί κράτους. Και είναι η τελική επισφράγιση μιας νομοθετικής διαδικασίας.
Σήμερα, προβλέπεται μόνο δημοψήφισμα συμβουλευτικού χαρακτήρα σε επίπεδο κράτους, που προτείνεται από τον πρόεδρο της κυβέρνησης και την πλειοψηφία, πάνω σε ζητήματα μείζονος πολιτικής σημασίας.
Μπορεί λοιπόν να γίνει αυτό στην Καταλονία; Πάνω σ’ αυτό, υπάρχουν αμφιβολίες για την ερμηνεία του Συντάγματος ως προς το αν το δημοψήφισμα θα πρέπει να προσφέρεται για όλους τους Ισπανούς πολίτες ή μόνο για τους Καταλανούς.
Σε κάθε περίπτωση, θα ήταν μια περίπτωση αντίστοιχη με αυτή του Κεμπέκ. Δηλαδή, αν γινόταν δημοψήφισμα στην Καταλονία, κατόπιν θα μπορούσαν να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με την ισπανική κυβέρνηση για να βρεθεί λύση.
euronews: Πού θα μπορούσε να οδηγήσει η απογοήτευση των Καταλανών αν δεν γίνει δημοψήφισμα;
Φ. ντε Καρέρας: Στην καταλανική κοινωνία, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει μια πλειοψηφία που θέλει να μιλήσει για το θέμα, αυτή που θέλει να ψηφίσει. Υπάρχει επίσης μια μειοψηφία που θέλει την ανεξαρτησία.
Εδώ θα πρέπει να λάβουμε υπόψη πως δεν έχει γίνει μια συζήτηση σε βάθος για τις συνέπειες της καταλανικής ανεξαρτησίας σε σχέση με την κατάσταση στην Ευρώπη, σε σχέση με την κατάστασή της στον κόσμο αν ήταν ανεξάρτητο κράτος, σε σχέση με την κατάσταση της οικονομίας της.
Η πραγματικότητα είναι πως όλα αυτά δεν έχουν συζητηθεί σε βάθος, εν μέρει επειδή τα καταλανικά μέσα ενημέρωσης είναι μονόπλευρα, ή τουλάχιστον επηρεάζονται σε πολύ σημαντικό βαθμό από τους εθνικιστές.