Από τις περικοπές στην Τριτοβάθμια και τις μεταρρυθμίσεις στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, στην ενσωμάτωση των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία. Με τη
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑπό τις περικοπές στην Τριτοβάθμια και τις μεταρρυθμίσεις στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, στην ενσωμάτωση των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία.
Με τη νέα κυβέρνηση να έχει αναλάβει καθήκοντα, το euronews εξέτασε τα πιο σοβαρά ζητήματα που απασχολούν το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Ανώτατη Εκπαίδευση: Ο μεγάλος ασθενής;
Τα πανεκπαιδευτικά συλλαλητήρια που κατέληγαν σε επεισόδια ήταν κάποτε σχεδόν καθημερινό φαινόμενο στο κέντρο της Αθήνας. Μια Παιδεία εξαντλημένη από τις αλλεπάλληλες περικοπές και τις διαδοχικές και σχεδόν ημιτελείς μεταρρυθμίσεις. Η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αντιτίθεται στα μέτρα λιτότητας, ωστόσο η απαισιοδοξία παραμένει.
«Όχι, δεν νομίζω ότι θα γίνουν πολύ καλύτερα τα πράγματα στο άμεσο μέλλον. Πιστεύω ότι για την επόμενη δεκαετία θα υπάρχει πρόβλημα. Δεν ξέρω αν είναι πρόβλημα της κυβέρνησης της συγκεκριμένης, προφανώς είναι και πολιτικό το ζήτημα, έχουμε μπει σε μια περιπέτεια», μας λέει η φοιτήτρια Εύα Βάσσιου.
Περιορισμός κονδυλίων, απολύσεις διοικητικών υπαλλήλων και καθαριστριών, αίθουσες χωρίς θέρμανση, ελλιπώς εξοπλισμένα εργαστήρια. Πρόκειται για κάποιες μόνο από τις συνέπειες της λιτότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
Το μεγαλύτερο ελληνικό πανεπιστήμιο, αυτό της Αθήνας, έχει φέτος έλλειμμα κοντά στα πέντε εκατομμύρια ευρώ. Με τα οικονομικά της χώρας να ισορροπούν επικίνδυνα, τα ΑΕΙ θα λάβουν τα επιπλέον χρήματα που χρειάζονται;
Ο υπουργός Παιδείας καθηγητής Αριστείδης Μπαλτάς απαντά: «Είναι υπερβολικά απότομο το να πω όχι. Υπάρχει μια ελπίδα. Ότι θα μπορέσουμε να εξοικονομήσουμε κάποιους πόρους για να βοηθήσουμε και τα πανεπιστήμια και όλη την Παιδεία, επειδή ακριβώς, όπως είπα, είναι ρητή δέσμευση της κυβέρνησης ότι στο πρώτο αυτό επίπεδο οτιδήποτε μπορεί να εξοικονομεί, θα το εξοικονομεί προς την κατεύθυνση της Παιδείας και της Υγείας».
Διεθνώς διάσημος για το ιατρικό και ερευνητικό του έργο, ο καθηγητής Ιατρικής ογκολόγος Θάνος Δημόπουλος ανέλαβε πρύτανης σε δύσκολες εποχές.
Χωρίς να αρνείται το βάρος της ευθύνης, υπογραμμίζει πως οι προσπάθειες εστιάζουν στη βελτίωση των οικονομικών του ΕΚΠΑ: «Είμαστε αντιμέτωποι με μια κατάσταση πολύ σοβαρή. Προσπαθούμε να δούμε αν μπορούμε να μειώσουμε τις δαπάνες μας. Θέλουμε επίσης να δούμε αν θα μπορέσουμε να αντλήσουμε έσοδα από διαφορετικές πηγές – είτε πρόκειται για κονδύλια για έρευνα από την Ευρώπη είτε από αλλού. Διαθέτουμε σχέδιο για την αναδιοργάνωση των εγκαταστάσεών μας».
Το Πανεπιστήμιο της Αθήνας κατατάσσεται μεταξύ των 500 κορυφαίων παγκοσμίως. Η λιτότητα, όμως, σύμφωνα με πολλούς, βλάπτει σοβαρά την ποιότητα της εκπαίδευσης.
Ο πρόεδρος του τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης καθηγητής Γιώργος Πλειός εμφανίζεται ανήσυχος: «Η απουσία κονδυλίων για έρευνα, η έλλειψη χρηματοδότησης για συνέδρια – κυρίως να συμμετέχουμε σε συνέδρια για να παρουσιάσουμε εργασίες ή να τα οργανώσουμε εδώ – δεν δυσχεραίνουν μόνο, θα έλεγα, την επιτέλεση του ακαδημαϊκού μας έργου, αλλά υποσκάπτουν στην πραγματικότητα και τη θέση των πανεπιστημίων μας στις διεθνείς κατατάξεις».
Με την ανεργία σε δυσθεώρητα ύψη, το γραφείο διασύνδεσης του ΕΚΠΑ, το οποίο, σημειωτέον, λειτουργεί με μόλις μία υπάλληλο, διοργανώνει σεμινάρια για πτυχιούχους. Παράλληλα, οι μεταπτυχιακές σπουδές γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς.
Παρ’ όλα αυτά, οι προοπτικές στην Ελλάδα δεν φαίνονται ευοίωνες, όπως μας λέει ο επί πτυχίω φοιτητής της Πληροφορικής Στέφανος Γάτσιος: «Τώρα εδώ στην Ελλάδα τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα για να ανελιχθεί κάποιος στο επάγγελμα, αλλά, έχοντας κάνει Erasmus, βλέπω ότι τα πράγματα στο εξωτερικό είναι πολύ πιο ελπιδοφόρα από ό,τι εδώ πέρα».
Η φυγή επιστημόνων στο εξωτερικό, το λεγόμενο brain drain, είναι ακόμη μια συνέπεια της κρίσης στην Ελλάδα. Μη μπορώντας να βρουν δουλειά εντός συνόρων, νέοι με περγαμηνές αναγκάζονται τελικά να υποκύψουν στις εκτός συνόρων «Σειρήνες».
ΕΑΕΠ: Το νέο πρόσωπο της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Η έκθεση του ΟΟΣΑ για το 2012 παρουσίαζε τους Έλληνες μαθητές κάτω από τη βάση στις εξετάσεις του συστήματος αξιολόγησης PISA.
Λίγο έξω από την Αθήνα, το 3ο Δημοτικό Μοσχάτου διαθέτει ήδη εργαστήριο πληροφορικής, σε μια μικρή σχολική αίθουσα. Το πρώτο βήμα έγινε, αλλά οι προκλήσεις – και λόγω της λιτότητας – παραμένουν.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Πληροφορικής Βίκυ Καρβούνη, «αυτό που κάνουμε είναι να αυτοσχεδιάζουμε. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι δεν έχουμε βιβλίο, ώστε τα παιδιά να έχουν ένα σημείο αναφοράς και να καταλαβαίνουνε καλύτερα, το αντιμετωπίζουμε με το να έχουν τετράδια, να κρατάνε σημειώσεις».
Η αίθουσα χωράει μόλις δέκα υπολογιστές και σε αυτούς κάθονται τουλάχιστον 25 παιδιά. Κι αν ένας υπολογιστής χαλάσει, δεν υπάρχει δυνατότητα αντικατάστασης.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜε άλλα λόγια, η θέληση περισσεύει – σε αντίθεση με τα χρήματα για υποδομές, κάτι που επιβεβαιώνει με τα όσα μας λέει ο διευθυντής του σχολείου, Γιώργος Γερασιμόπουλος: «Πάγιο αίτημα των συνδικάτων, αλλά και των εκπαιδευτικών των σχολείων είναι η υλικοτεχνική υποδομή. Αυτό βοηθάει πάρα πολύ, γιατί δίνει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να κάνει το μάθημα, να παρουσιάσει το μάθημα».
Εκτός της Πληροφορικής, το Ενιαίο Αναμορφωμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα προβλέπει μεταξύ άλλων, την ενίσχυση των εικαστικών μαθημάτων, τη διδασκαλία αγγλικών από την πρώτη δημοτικού και δεύτερης ξένης γλώσσας από την πέμπτη.
Ο Χρήστος δηλώνει ικανοποιημένος για τα μαθήματα υπολογιστών, διότι, όπως λέει,«θα μου χρειαστεί και στο μέλλον», ενώ ο Θοδωρής ζητάει κάτι παραπάνω: «Θα μου άρεσε να έχει μια αίθουσα πειραμάτων και την ώρα της φυσικής να πηγαίνουμε να κάνουμε (σ.σ. πειράματα)».
Ο Γιάννης Αυγέρης είδε τον γιο του τον Σταύρο, ο οποίος φέτος πηγαίνει στην Α’ δημοτικού, να εξοικειώνεται εύκολα με τις νέες τεχνολογίες. Αναγνωρίζει τα θετικά στοιχεία αυτής της μεταρρύθμισης, σημειώνοντας όμως πως εχθρός του καλού είναι πάντα το καλύτερο: «Τα έξτρα μαθήματα, όπως οι υπολογιστές, τα αγγλικά, η θεατρική αγωγή, πράγματα που δεν συνέβαιναν στο παρελθόν, δείχνουν ότι έχουν βελτιωθεί κάποια πράγματα σε αυτόν τον τομέα».
Καλές οι μεταρρυθμίσεις, καλές και οι προθέσεις, όμως… δει δε χρημάτων. Και υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες, πόροι θα μπορούσαν να βρεθούν ενδεχομένως μόνο για μια μεταρρύθμιση με την καινοτομία στην πρώτη γραμμή.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕκπαίδευση μεταναστών: Όλοι ίδιοι – όλοι διαφορετικοί
Παρά την οικονομική κρίση, η Ελλάδα υπήρξε πάντοτε ελκυστικός προορισμός για μετανάστες. Βαλκάνιοι ήρθαν μαζικά στη χώρα μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ. Όμως τώρα η Ελλάδα υποδέχεται πρόσφυγες από εμπόλεμες ζώνες, όπως η Συρία και το Ιράκ, ή χώρες με ακραία φτώχεια.
Ο Χαν είναι από το Μπανγκλαντές. Όπως μας είπε, ήρθε στην Ελλάδα από φόβο για τη ζωή του, όταν ο πατέρας του δολοφονήθηκε. Ο ερχομός του στην Ελλάδα υπήρξε η δική του Οδύσσεια, αφού πέρασε διαδοχικά από Ινδία, Πακιστάν, Ιράν και Τουρκία.
Πλέον εργάζεται ως μικροπωλητής στο Θησείο, έχοντας, όμως, ήδη δει το αποκρουστικό πρόσωπο του ρατσισμού. Σύμφωνα με τα όσα μας είπε, ήθελε να πάει σε ένα «κανονικό» σχολείο, όπου, όμως, αντιμετωπιζόταν μέχρι και σκωπτικά από τους υπόλοιπους μαθητές λόγω του σκούρου χρώματος που έχει το δέρμα του.
Η λύση ήταν να έρθει στο 2ο Διαπολιτισμικό Γυμνάσιο, οι μαθητές του οποίου, όπως και σε όλα τα διαπολιτισμικά σχολεία που λειτουργούν στην Ελλάδα, είναι ένα πραγματικό μωσαϊκό εθνικοτήτων.
Αλβανοί, Μπαγκλαντεσιανοί, Αφγανοί, Σύροι και όχι μόνο, βρήκαν στο κέντρο της Αθήνας ένα σχολείο αφιερωμένο στο πώς θα τους βοηθήσει να γίνουν κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ διευθύντρια του σχολείου Μαριέττα Κουμαριανού μας λέει σχετικά: «Σε γενικές γραμμές δεν έχουμε μεγάλα προβλήματα. Υπάρχουν ίσως κάποιες πολιτικές ομάδες, οι οποίες δεν συμφωνούν με τόσους μουσουλμάνους μετανάστες, αλλά εμείς σαν σχολείο και σαν γειτονιά δεν αντιμετωπίζουμε προβλήματα».
Η γλώσσα είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για αυτά τα παιδιά και γι’ αυτό τα ελληνικά διδάσκονται σε έξτρα ώρες. Μείζων στόχος, ωστόσο, είναι να βρεθεί για τους μαθητές μια γέφυρα που θα ενώσει τα χάσματα, τα οποία δημιουργούν οι τυχόν γλωσσικές τους ελλείψεις.
Η τέχνη μπορεί να παίξει το ρόλο αυτής της γέφυρας, όπως μας λέει η Ειρήνη Τσιμπουκίδου, καθηγήτρια Καλλιτεχνικών: «Η τέχνη μπορεί να βοηθήσει να ενώσει αυτά τα κενά που δημιουργούνται από τη μη καλή γνώση των παιδιών στη γλώσσα. Αυτό, λοιπόν, που δεν μπορούν να το εκφράσουν μέσω της γλώσσας, μπορούν να το εκφράσουν με την τέχνη».
Στο 132ο Δημοτικό Αθήνας, στη Γκράβα, φοιτούν παιδιά μεταναστών σε ποσοστό 80%.
Οι προσπάθειες της Στέλλας Πρωτονοταρίου, του νυν διευθυντή Πέτρου Χαραβιτσίδη και του συλλόγου διδασκόντων εστίασαν στο να διδάξουν στα παιδιά ότι η διαφορετικότητα είναι εφόδιο και όχι βάρος.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜεταξύ των πρωτοβουλιών που πήρε η Στέλλα – και στις οποίες οι δάσκαλοι του σχολείου συμμετείχαν ολόψυχα – ήταν η διοργάνωση μαθημάτων αφ’ ενός μητρικής γλώσσας στα παιδιά των μεταναστών και αφ’ ετέρου ελληνικών στους γονείς των παιδιών. Η πρωτοβουλία αυτή για εκείνη ήταν κάτι το φυσιολογικό, όμως για κάποιους – ακόμη και εντός του τότε κρατικού μηχανισμού – υπήρξε casus belli.
«Σεβαστήκαμε κι αξιοποιήσαμε τη γλώσσα τη μητρική, την κουλτούρα και τον πολιτισμό όλων των παιδιών, μεταναστών και Ελλήνων, στην καθημερινή δουλειά του σχολείου. Κάναμε μητρική γλώσσα, αραβικά κι αλβανικά, αλβανικά για περισσότερα χρόνια, στα παιδιά που ήθελαν να μάθουν τη μητρική τους γλώσσα».
Στη δικαστική περιπέτεια που εσύρθη, η Στέλλα Πρωτονοταρίου, συνταξιούχος σήμερα, είχε δίπλα της τους δασκάλους του σχολείου της, όπως και κάθε υγιώς σκεπτόμενο μέλος της εκπαιδευτικής κοινότητας. Οι κατηγορίες που της προσήψαν, κατέρρευσαν και σήμερα όλοι παραδέχονται την πανηγυρική της δικαίωση, ενώ η μεθοδολογία που εφάρμοσε εξακολουθεί να αποδίδει αποτελέσματα, καθώς εφαρμόζεται από όλη την ομάδα του σχολείου.
Σύμφωνα με τα όσα μας είπε ο υπουργός Παιδείας, το ζήτημα των μεταναστών βρίσκεται μεταξύ των κορυφαίων προτεραιοτήτων του υπουργείου, το οποίο ήδη έχει δρομολογήσει μέτρα με σκοπό τη διαχείρισή του.