Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το μείζον θέμα της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, έχει πυροδοτήσει μία έντονη πολιτική αντιπαράθεση. Υπέρ της
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτις Ηνωμένες Πολιτείες, το μείζον θέμα της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, έχει πυροδοτήσει μία έντονη πολιτική αντιπαράθεση. Υπέρ της συμφωνίας τάσσονται οι Σάντι Μπέργκερ, Μαντλέν Ολμράιτ, Χίλαρι Κλίντον, Ζμπιγκνιου Μπρζζίσκι και Μπρεντ Σκόουκροφτ. Πάντα σε στενή συνεργασία με τον Λευκό Οίκο ο Μπέργκερ, ήταν από τους θερμότερους υποστηρικτές της συμφωνίας με το Ιράν, προειδοποιώντας τα μέλη του Κογκρέσου, ότι η ιδέα μίας καλύτερης συμφωνίας, είναι στην πραγματικότητα ουτοπική και ως εκ τούτου δεν θα έπρεπε να παραπλανάται η κοινή γνώμη. Ο Μπέργκερ μίλησε στο euronews, για τις πιθανότητες να περάσει η συμφωνία από το Κογκρέσο, για τις επιπτώσεις που θα έχει στην Αμερικανική εξωτερική πολιτική αν δεν περάσει , αλλά και κατά πόσο κινδυνεύει να διχάσει Ευρώπη και ΗΠΑ.
Euronews: Μαζί μου είναι ο Σάντι Μπέργκερ, συνιδρυτής του Albright Stonebridge Group στην Washington, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας στην κυβέρνηση Μπιλ Κλίντον. Σας ευχαριστώ που είστε κοντά μας λίγες ημέρες πριν την κρίσιμη ψηφοφορία στο Κογκρέσο. Σε καμία άλλη χώρα που ανήκει στα 5 + 1 μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η αντίδραση δεν είναι τόσο οξεία. Αυτό πιστεύετε ότι συμβαίνει εξαιτίας των ισχυρών δεσμών με το Ισραήλ, ή εξαιτίας της σκληρής αντιπολίτευσης που ασκούν οι Ρεπουμπλικάνοι στις επιλογές Ομπάμα;
Σάντι Μπέργκερ: Νομίζω πως είναι και θέμα κομματικό, αλλά υπάρχει και μία διαφορετική σχέση με το Ιράν από αυτή που έχει η Ευρώπη. Είχαμε πολύ στενή σχέση με το Σάχι τις δεκαετίες 50 και 60. Μετά το 1979 όμως, στην Ιρανική Επανάσταση Αμερικανοί κρατήθηκαν όμηροι και αυτό ήταν μία τραυματική εμπειρία. Για 440 ημέρες ο λαός αγωνιούσε για την τύχη των εργαζομένων που βρίσκονταν εντός της πρεσβείας. Αυτό έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη συνείδηση των Αμερικάνων. Οπότε, ξεκινάμε από το δεδομένο ότι οι Αμερικάνοι είναι προκατειλημμένοι. Δευτερευόντως, αισθανόμαστε την ευθύνη για την διασφάλιση της ειρήνης στην περιοχή και βέβαια πολύς κόσμος ανησυχεί για την ασφάλεια του Ισραήλ. Εγείρονται πολλά ερωτήματα για το κατά πόσο η συμφωνία αυτή θα έχει το αντίθετο από το ευκταίο αποτέλεσμα για το Ισραήλ. Είναι συνδυασμός των ανωτέρω θεμάτων.
Euronews: Το βασικό επιχείρημα των αντιπάλων της συμφωνίας είναι ότι το Ιράν θα κερδίσει χρόνο, 15 χρόνια περίπου, θα ανακουφιστεί από την άρση των κυρώσεων και θα χρηματοδοτεί την διεθνή τρομοκρατία. Για το λόγο αυτό η συμφωνία πρέπει να τεθεί σε νέες βάσεις. . Ποια είναι η τοποθέτηση σας επ΄αυτού.
Σάντι Μπέργκερ: Για περισσότερα από 15 χρόνια στο Ιράν είχε απαγορευθεί να κατασκευάζει πυρηνικά όπλα. ΤΟ Ιράν είναι υποχρεωμένο να εφαρμόζει τους όρους της συμφωνίας, πριν αρθούν οι κυρώσεις. Οπότε τα οφέλη έπονται της τήρησης των όρων. Νομοτελειακά, το Ιράν θα ωφεληθεί από από την άρση των κυρώσεων, αλλά υπάρχει μία τρύπα 1ς τρις δολαρίων, στην Ιρανική οικονομία. Η Ιρανική οικονομία είναι σε δεινή κατάσταση. Θα κινηθεί λοιπόν προς άλλες δραστηριότητες στην περιοχή; Σίγουρα και αυτό πρέπει να το γνωρίζουμε καλά και εμείς και οι σύμμαχοι μας.
Euronews: Το Κογκρέσο δεν έχει την δύναμη να ακυρώσει τη συμφωνία,αλλά μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο, να εμποδίσει δηλαδή τον πρόεδρο από το να άρει τις κυρώσεις. Μπορεί να οικοδομηθεί ένας πόλος που θα είναι ισχυρός, ώστε να εμποδίσει την καταψήφιση της συμφωνίας;
Σάντι Μπέργκερ: Σε αυτό το σημείο είμαστε ακριβώς. Χρειάζεται 34 ψήφους στην Γερουσία για να ξεπεραστεί ένα βέτο από την πλευρά του προέδρου και 41 ψήφους για να μην χρειαστεί να φτάσει στον πρόεδρο, αλλά αυτό είναι κάτι μάλλον απίθανο. Νομίζω πως υπάρχει μία κίνηση προς την κατεύθυνση της συμφωνίας. Νομίζω πως κατά την διάρκεια του καλοκαιριού τόσο τα μέλη του Κογκρέσου όσο και της Γερουσίας εξέτασαν ενδελεχώς το θέμα. Μάλλον θα πάμε προς την πλευρά της έγκρισης αλλά κανείς στο Λευκό Οίκο δεν μπορεί να πανηγυρίζει.
Euronews: Εάν το Κογκρέσο καταψηφίσει τη συμφωνία, ποιες θα ήταν οι συνέπειες την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ;
Σάντι Μπέργκερ: Οι ΗΠΑ έχουν πρωτοστατήσει σε αυτό το θέμα από την αρχή. Έχτισαν συμμαχίες, οικονομικές συμμαχίες, επέβαλαν κυρώσεις για τρία χρόνια με την Κίνα τη Ρωσία, την Ινδία και την Ευρώπη. Έχουμε ηγηθεί αυτών των διαπραγματεύσεων μαζί με τους ευρωπαίους εταίρους μας. Νομίζω πως εάν σε αυτό το σημείο που είμαστε αποποιηθούμε ότι ηγηθήκαμε θα είναι ένα μεγάλο λάθος. Και κάτι τελευταίο, όταν εγκριθεί η συμφωνία, πρέπει να εφαρμοστεί. Η εφαρμογή πρέπει να γίνει σθεναρά τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από τα 5+ 1 μέλη του ΟΗΕ. Σαφώς θα προκύψουν πολλά ερωτήματα γι’ αυτό πρέπει να έχουμε ένα ισχυρό μέτωπο.
Euronews: Στην Ευρώπη το θέμα του Ιράν έχει γίνει αποδεκτό και οι κυρώσει θεωρούνται ως διπλωματικό εργαλείο, προκειμένου να βρεθεί λύση. Πολλοί ευρωπαίοι θεωρούν την διαμάχη που έχει ξεσπάσει στις ΗΠΑ για το θέμα ενοχλητική. Ανησυχείτε ότι το θέμα των κυρώσεων θα μπορούσε να δημιουργούσε προβλήματα στο Κογκρέσο;
Σάντι Μπέργκερ: Φυσικά, θα ήταν πολύ δύσκολο να μείνει αρραγές το μέτωπο των κυρώσεων εάν υπάρξει ήττα στο Κογκρέσο. ΟΙ χώρες που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις χρησιμοποίησαν τις κυρώσεις ως ένα μέσο για να καθίσουν το Ιράν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Ήρθε λοιπόν στο τραπέζι και διαπραγματεύτηκε σοβαρά. Νομίζω πως θα είναι πολύ δύσκολο να πεις τώρα στις χώρες που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, λοιπόν το Κογκρέσο δεν συμφωνούσε, οπότε οι κυρώσεις πρέπει να συνεχιστούν για έξι μήνες ή για ένα χρόνο. Θα είναι πού δύσκολο να φανταστώ του ευρωπαίους ηγέτες να λένε στους διευθύνοντες συμβούλους τους, ότι ξέρετε δεν μπορείτε να πάτε τελικά στο Ιράν εξαιτίας των ΗΠΑ. Νομίζω πως με αυτό σκεπτικό θα αρθούν οι κυρώσεις.
Euronews: Μόλις αναφερθήκατε στις Ευρωπαϊκές εταιρίες. Βλέπουμε ότι με ταχείς ρυθμούς οι ευρωπαϊκές εταιρίες, από την Ιταλία και τη Γερμανία, μπαίνουν στην αγορά του Ιράν. Δεν βλέπουμε να συμβαίνει το ίδιο με τις Αμερικανικές. Γιατί δεν δείχνουν την ίδια ζέση για την υλοποίηση της συμφωνίας;
Σάντι Μπέργκερ: Νομίζω πως οι κυρώσεις σε βάρος του Ιράν ήταν κάτι παραπάνω από κυρώσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα. Υπήρχε το εμπάργκο από το 1979. Οι ανησυχίες μας για το Ιράν δεν έχουν να κάνουν απλώς με τα πυρηνικά. Μας ανησυχεί το θέμα της τρομοκρατίας αλλά και οι σχέσεις του με τις γειτονικές χώρες. Οπότε από την δική μας την πλευρά η άρση των κυρώσεων θα είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί.
Euronews: Εάν η συμφωνία προχωρήσει τι θα σήμαινε αυτό για τον Ομπάμα;
Σάντι Μπέργκερ: Νομίζω πως είναι μία ιστορική συμφωνία. Είναι εμφανές ότι θα αλλάξει το Ιράν εκ βάθρων. Θα γίνει ένα ειρηνικό κράτος, με μία ηγεσία που θα είναι πιο μετριοπαθής. Επιπλέον θα βγάλει το θέμα των πυρηνικών από την εξίσωση. Όλες οι ανησυχίες που έχουμε για το Ιράν είναι πιο επίφοβες όταν το Ιράν κατασκευάζει πυρηνικά από όταν δεν κατασκευάζει.