Αντίστροφη μέτρηση για την έναρξη της Documenta14

Αντίστροφη μέτρηση για την έναρξη της Documenta14
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Μια ανάσα βρισκόμαστε πλέον από την πραγματοποίηση της Documenta14, η οποία για πρώτη φορά θα φιλοξενηθεί σε δύο πόλεις, το Κάσελ, όπως είθισται και στη δική μας Αθήνα, στήνοντας μια δημιουργική γέφυρα ανάμεσα στις δύο αυτές ευρωπαϊκές πόλεις. Η κεντρική έκθεση θα ξεκινήσει στην ελληνική πρωτεύουσα στις 8 Απριλίου (μέχρι 16 Ιουλίου) και στη γερμανική πόλη στις 10 Ιουνίου (έως 17 Σεπτεμβρίου), με τη συμμετοχή πλήθους ξένων αλλά και ελλήνων καλλιτεχνών.

Πριν όμως την έναρξή της, θα υπάρξουν μια σειρά από εκδηλώσεις στην Αθήνα. Σε λίγες μέρες, στις 14 Σεπτεμβρίου ξεκινάει πρώτα από όλα το Πρόγραμμα Δημοσίων Δράσεων, με επίκεντρο το Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων στο Πάρκο Ελευθερίας που παραχωρήθηκε για έναν χρόνο στη διοργάνωση, δίνοντας την ευκαιρία μια πρώτης επαφής της διεθνούς έκθεσης με το ελληνικό κοινό. Τίτλος του πρώτου πρότζεκτ «34 ασκήσεις ελευθερίας» και διάρκειά τους μέχρι τις 24 Σεπτεμβρίου.

Το Κέντρο Τεχνών θα γίνει η βάση, ο πειραματικός χώρος από τον οποίο θα ξεκινούν οι δράσεις της κορυφαίας αυτής καλλιτεχνικής διοργάνωσης στον κόσμο. Μέχρι τις 8 Απριλίου, που θα ανοίξει η κεντρική έκθεση θα υπάρξουν, μεταξύ άλλων, συζητήσεις, περφόρμανς, ομάδες ανάγνωσης, εργαστήρια, προβολές και παρουσιάσεις που θα συστήσουν στο ελληνικό κοινό ένα πλήθος από Έλληνες και διεθνείς καλλιτέχνες, θεωρητικούς, ιστορικούς και επιμελητές.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Documenta14, Άνταμ Σίμτσικ έχει σκεφτεί και έχει προτείνει στην ουσία μια διμερή δομή λειτουργίας της έκθεσης, μια έκθεση σε δύο πράξεις με κατευθυντήρια αρχή της διοργάνωσης τον τίτλο εργασίας «Μαθαίνοντας από την Αθήνα»: «Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια ισορροπία ανάμεσα στις δύο πόλεις. Αυτή είναι η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε. Γι’ αυτό το λόγο θα συνεργαστούμε με δημόσιους θεσμούς, γιατί αυτοί είναι που εγγυώνται την ύπαρξη της κοινωνίας και της δημοκρατίας. Πρέπει να υπερασπιστούμε αυτή την κοινωνία, γιατί είναι κάτι πολύτιμο. Πρέπει να την προστατέψουμε από τον εαυτό της, αλλά και από όσους την αμφισβητούν ή τη θέτουν σε κίνδυνο: είτε είναι μέλη ομάδων ή οι ίδιοι οι μηχανισμοί της κρατικής βίας. Ελπίζουμε να στήσουμε μα έκθεση που θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στην Ελλάδα, από τη διάρκειά της».

Ο δήμαρχος της Αθήνας, Γιώργος Καμίνης επισήμανε με τη σειρά του τη σημασία αυτής της σύμπραξης: «Η φιλοξενία της κορυφαίας διεθνούς έκθεσης είναι δώρο για την πόλη μας. Ένα δώρο που πέρα από την συναρπαστική περίοδο της έκθεσης αφήνει γόνιμη παρακαταθήκη για την Αθήνα. Το 2015, η Αθήνα κατέγραψε ρεκόρ, όσον αφορά την άφιξη τουριστών, καθώς αυτοί έφτασαν 4,1 εκατομμύρια. Και στον συνεδριακό τουρισμό τα πήγαμε εξαιρετικά καλά. Πρέπει λοιπόν να ενισχυθεί και η σύγχρονη πολιτιστική ταυτότητα της πόλης, και η Documenta14 είναι η ναυαρχίδα στην προσπάθεια που κάνουμε. Η διοργάνωση δεν θα κοστίσει τίποτε στην Ελλάδα. Το κόστος έχουν αναλάβει εξ’ ολοκλήρου οι διοργανωτές. Εμείς προσφέρουμε τις υποδομές και τους χώρους για την υλοποίησή της».

Οι 34 ασκήσεις ελευθερίας

Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης ανέλαβε να μεταμορφώσει το Κέντρο Τεχνών, πρώην αρχηγείο της ΕΑΤ-ΕΣΑ, χώρο βασανιστηρίων, στο αρχηγείο της Documenta14 στην Αθήνα και στον τόπο διεξαγωγής των πρώτων εκδηλώσεων. Ο γνωστός καλλιτέχνης εξήγησε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου πώς προσέγγισε το χώρο: «Έκανα μια διερευνητική ανακαίνιση που στοχεύει να αποκαλύψει την ιστορία του κτιρίου. Είναι καταρχάς μια αρχαιολογική επέμβαση: Τα 68 μπλοκ ερειπίων θυμίζουν το βήμα στην Πνύκα. Τα σκαλοπάτια που έχτισαν τη δημοκρατία στην αρχαία Αθήνα. Το δεύτερο στοιχείο που χρησιμοποίησα ήταν ο τσιμεντένιος σκελετός του κτιρίου. Το τσιμέντο είναι κάτι που καθόρισε τη σύγχρονη Αθήνα. Είναι ένα στοιχείο εκδημοκρατισμού της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, καθώς κατά το δεύτερο ήμισυ του εικοστού αιώνα, όλοι έκτισαν ένα σπίτι, μια πολυκατοικία στην Αθήνα. Παράλληλα, όμως είναι κι ένα στοιχείο που υπογραμμίζει τον αυθαίρετο και ημιτελή χαρακτήρα κάποιων κτιρίων».

Αυτός ο χώρος απέκτησε και ανοίγματα προς τα έξω, τονίζοντας τη σημασία της αρχιτεκτονικής στον καθορισμό των εννοιών και στο σχολιασμό των ιστορικών γεγονότων και της σύγχρονης πραγματικότητας. Τα 68 μπλοκ, τα 68 κομμάτια, που βρίσκονται διάσπαρτα στο χώρο, θα χρησιμοποιούνται διαφορετικά στην κάθε εκδήλωση, ώστε να αλλάζει ο χώρος, να δίνεται μια άλλη διάσταση στην κάθε δράση. Τα πάντα θα είναι στο χέρι των συμμετεχόντων δημιουργών και θεατών. Θα υπάρξουν δηλαδή 34 διαφορετικές διατάξεις του χώρου.

Με αυτό τον τρόπο, όπως επισήμανε ο επιμελητής του προγράμματος δημοσίων δράσεων, Πολ Πρεκιάντο «θα δημιουργηθεί μια Βουλή των Σωμάτων. Η αρχιτεκτονική αυτού του κοινοβουλίου θα αλλάζει διαρκώς. Θα είναι υπό συνεχή διαπραγμάτευση. Αποφύγαμε τους συμβατικούς μουσειολογικούς χαρακτηρισμούς που επιβάλλουν διακρίσεις ανάμεσα στον λόγο και την πράξη, τη θεωρία και τη δράση, την κριτική και την τέχνη. Αντίθετα, έχουμε, προσκαλέσει 45 συμμετέχοντες να «ασκήσουν την ελευθερία» μέσα σε αυτό το κτίριο, που, στην πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας, χρησιμοποιούνταν ως έδρα της στρατιωτικής αστυνομίας κατά τη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας. Αντιλαμβανόμαστε την ελευθερία, όπως ο Φουκώ: όχι ως ατομική ιδιοκτησία ούτε ως φυσικό δικαίωμα, αλλά ως πρακτική. Οι 34 Ασκήσεις Ελευθερίας έχουν στόχο να συνθέσουν μια queer αντιαποικιακή ευρωπαϊκή συμφωνία με αφετηρία τη δεκαετία του 1960 έως σήμερα, εμπλέκοντας στον διάλογο και φέρνοντας στο προσκήνιο αντιφρονούσες, ετερογενείς και αποσιωπημένες αφηγήσεις. Αρχίζουμε φέρνοντας κοντά την παράδοση της ριζοσπαστικής Αριστεράς και τον αντιαποικιοκρατικό αγώνα για εθνική κυριαρχία των αυτόχθονων πληθυσμών στην Ευρώπη. Παραμερίζοντας την καθιερωμένη αντίθεση δικτατορίας και δημοκρατίας, προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε τις αποτυχίες της μετάβασης από τη δικτατορία στη νεοφιλελεύθερη δημοκρατία, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ισπανία, την Αργεντινή ή τη Χιλή: πώς η έννοια της ελευθερίας ταυτίστηκε με την ελεύθερη αγορά».

Οι 45 καλλιτέχνες που συμμετέχουν στις «Ασκήσεις ελευθερίας»:

Αδέσποτες Σκύλες, AMOQA (Athens Museum of Queer Arts), Ανδρέας Αγγελιδάκης, Άννα Αποστολλέλη, Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), Hawzhin Azeez, Άντζελα Μπρούσκου, Rüzgâr Buşki, Clémentine Deliss, Linnea Dick, Maria F. Dolores, Θέατρο Δωματίου, Bonita Ely, Παναγιώτης Ευαγγελίδης, Daniel García Andújar, Macarena Gómez-Barris, Στάθης Γουργουρής, Irena Haiduk, Jack Halberstam, Candice Hopkins, Regina José Galindo, Αρχηγός Robert Joseph, Νέλλη Καμπούρη, Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Κωστής Καρπόζηλος, Κωστής Κορνέτης, Sevval Kılıç, Κατερίνα Λαμπρινού, Quinn Latimer, Πράσινη Λεσβία, Ana Longoni, MiniMaximum ImproVision, Naeem Mohaiemen, Antonio Negri, Gizem Oruç, Νένη Πανουργιά, Άννα Παπαέτη, Jørgen Flindt Pedersen, Paul B. Preciado, Judith Revel, Τάσος Σακελλαρόπουλος, Γεωργία Σαγρή, Niillas Somby, Annie Sprinkle και Beth Stephens, Erik Stephensen, Adam Szymczyk, Diana Taylor, Πρόδρομος Τσινικόρης, Μαργαρίτα Τσώμου, Ειρήνη Βακαλοπούλου, Ιωάννα Βόγλη, Τίνα Βορεάδη, Παντελής Βούλγαρης, Sergio Zevallos

ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΣΕΛ ΤΟΥ 1955 ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ 2017

Η documenta ξεκίνησε το 1955 στο Κάσελ της Γερμανίας. Πραγματοποιείται κάθε 5 χρόνια. Συμπλήρωσε 60 χρόνια ζωής. Η συμφωνία για την από κοινού φιλοξενία ανακοινώθηκε επισήμως τον Μάρτιο του 2015 στο Βερολίνο, από τους δημάρχους Αθηναίων κ. Γιώργο Καμίνη και Κάσελ κ. Bertram Hilgen, παρουσία της διευθύνουσας συμβούλου της documenta 14, κυρίας Annette
Kulenkampff.

Το 2017, η Αθήνα και το Κάσελ θα φιλοξενήσουν την έκθεση από κοινού και επί ίσοις όροις. Το Κάσελ, ο αδιαμφισβήτητος μέχρι σήμερα οικοδεσπότης της documenta, αναλαμβάνει τώρα έναν νέο ρόλο, αυτόν του φιλοξενούμενου στην Αθήνα. Οι διαφορετικοί τόποι, το πολιτιστικό υπόβαθρο και οι αποκλίνουσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες στην Αθήνα και στο Κάσελ αποτελούν στοιχεία της ίδιας της δημιουργικής διαδικασίας και στα δύο μέρη της έκθεσης, διαμορφώνοντας και καθορίζοντας την ίδια στιγμή τα έργα των καλλιτεχνών.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Για την documenta 14 οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες έχουν κληθεί να σκεφτούν και να δημιουργήσουν με άξονα τη δυναμική σχέση που θα προκύψει ανάμεσα στις δύο πόλεις, παρουσιάζοντας ένα έργο σε κάθε τοποθεσία. Η διοργάνωση φιλοδοξεί να συμπεριλάβει πλήθος διαφορετικών φωνών μέσα, ανάμεσα και πέρα από τις δύο αυτές πόλεις, επιχειρώντας την υπέρβαση του ευρωπαϊκού πλαισίου από την πλεονεκτική θέση που της προσφέρει η Αθήνα, μια μεσογειακή μητρόπολη τοποθετημένη στο σταυροδρόμι μεταξύ Αφρικής, Μέσης Ανατολής και Ασίας. Τόσο η φυσική όσο και η μεταφορική απόσταση μεταξύ Αθήνας και Κάσελ θα αλλάξουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο θα βιώσουν οι επισκέπτες την documenta 14, προκαλώντας συναισθήματα απόστασης, απώλειας και προσμονής, διαμορφώνοντας εκ νέου την αντίληψή τους για το τι μπορεί να είναι μια τέτοια έκθεση.

INFO

Documenta 14 στο Πάρκο Ελευθερίας
Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων
Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας
14-24 Σεπτεμβρίου ανοικτά από τις 7 μ.μ.
Από 1η Οκτωβρίου ανοικτά Τρίτη-Σάββατο, 5-10 μ.μ.
Ελεύθερη είσοδος

Περισσότερες πληροφορίες για τις καθημερινές δραστηριότητες.

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Newcomers: Από την πρώτη δίκη του #MeToo στην Ελλάδα, στο σκακιστικό σύμπαν του «Πανελλήνιον»

Ρίκα Πανά: « Η ζωή σε μαθαίνει ότι πρέπει να βρεις έναν τρόπο να διαμαρτυρηθείς»

Απεβίωσε ο σπουδαίος συνθέτης Δήμος Μούτσης