Μιχάλης Συριόπουλος: Μια βόλτα με τον Γιόζεφ Κ. στο Μεταξουργείο

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Το ραντεβού ήταν αργά το βράδυ στον Ίασμο, μετά το τέλος των μαθημάτων υποκριτικής που παραδίδει στη δραματική σχολή.

Ο Μιχάλης Συριόπουλος θα είναι φέτος ο Γιόζεφ Κ. στην θεατρική προσαρμογή της «Δίκης» του Φραντς Κάφκα, που έχει ετοιμάσει ο Θωμάς Μοσχόπουλος στο θέατρο Πόρτα. Η ζωή του τον τελευταίο καιρό μοιράζεται ανάμεσα στις πρόβες της παράστασης που ξεκινάει την Παρασκευή 18 Νοεμβρίου και στα μαθήματα που κάνει σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Ο 30χρονος ηθοποιός προσγειώθηκε πριν λίγο καιρό για πρώτη φορά στην Αθήνα και προσπαθεί ακόμη να βρει τις ισορροπίες του, τα πατήματά του στη νέα ζωή του στην πρωτεύουσα. Σεμνός, ελαφρώς συνεσταλμένος, αλλά προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που ανοίγονται μπροστά του, είναι ετοιμοπόλεμος για τη νέα εποχή που ξεκινάει στο θέατρο της οδού Μεσογείων. Θεωρεί τον εαυτό του έναν απλό στρατιώτη στην όμορφη, φρέσκια συλλογική προσπάθεια που ξεκινά εκεί. Όπως ομολογεί ο ίδιος, ρισκάρει γιατί θέλει να ζήσει το όνειρο, να προχωρήσει στη ζωή, αλλά και στην επαγγελματική πορεία του. Κι αυτό το όνειρο ζει αυτή την στιγμή μ’ αυτή τη νέα θεατρική κολεκτίβα.

Σε μια νυχτερινή βόλτα στο Μεταξουργείο, ιδανικό πλαίσιο για την κινηματογραφική εξπρεσιονιστική Δίκη που ετοιμάζουν, μιλήσαμε για τον Γιόζεφ Κ., για τον Κάφκα, την παράσταση, αλλά και τα στοιχήματα που βάζουμε στη ζωή. Στην παρέα μας και ο Πάρης, ο σκύλος του.

-Πώς έχει πάει η «προσγείωση» στην Αθήνα;

Βρήκα μια πολύ μεγάλη, φιλική αγκαλιά που δεν την περίμενα να σου πω την αλήθεια. Από τη Θεσσαλονίκη, η Αθήνα μου έμοιαζε ότι ήταν η Σπιναλόγκα. Μου φαινόταν ότι αυτή η νέα αρχή θα ήταν τρομερά δύσκολη. Όλοι βέβαια με καθησύχαζαν, λέγοντάς μου ότι οι άνθρωποι είναι οι ίδιοι και πάνω και κάτω. Κι έτσι ήταν και είναι. Έχω ζήσει ήδη εδώ καταστάσεις και στιγμές τόσο ανθρώπινες που δεν είχα ζήσει στη Θεσσαλονίκη. Κάτσε να δούμε βέβαια τι έπεται.

-Τι συνθήκες δουλειάς βρήκες εδώ;

Δεν υπάρχει η ασφάλεια του μισθού, αλλά μου παρέχει μια άλλου είδους ασφάλεια. Είναι ίσως η πρώτη φορά στη ζωή μου που ρισκάρω και πάω κάπου που θέλω εγώ. Μάλλον η δεύτερη. Είναι μια μετατόπιση του μυαλού στο ότι μπορεί να μην παίρνω τα χρήματα που έπαιρνα μέχρι τώρα, αλλά η καινούργια συνθήκη με ικανοποιεί απόλυτα καλλιτεχνικά. Επομένως σου φεύγει η γκρίνια για όλα. Όλα ούτως ή άλλως είναι θέμα επιλογής. Κανείς δεν με ανάγκασε να βρίσκομαι εδώ. Αρκεί να σου πω ότι κατέβηκα στην Αθήνα με 20 ευρώ και 50 λεπτά, αφού τακτοποίησα όλες μου τις υποχρεώσεις. Στην πρόβα την επόμενη μέρα, πήγα μόνο με τα 50 λεπτά, γιατί το σκυλί μου, ο Πάρης, έφαγε το εικοσάευρο.

-Σου αρέσει να ρισκάρεις;

Απλά δεν μου αρέσει να είμαι κάπου εξασφαλισμένος και να μην κοιτάω τι υπάρχει πιο πέρα. Δεν είμαι δημόσιος υπάλληλος, εφησυχασμένος σ’ αυτό που κάνω. Μου αρέσει να δοκιμάζω πράγματα. Πιστεύω ότι στο επάγγελμα μας, αλλά και στα υπόλοιπα, όταν υπάρχει σταθερότητα και ασφάλεια, βαλτώνεις. Συνειδητοποίησα ότι πολλές φορές δεν χαίρομαι πάνω στην σκηνή. Δεν περνάω καλά. Δεν υπάρχει κάτι χειρότερο για μένα. Επίσης πήγα τριάντα και άρχισαν να χτυπάνε διάφορα καμπανάκια για το τι κάνω στη ζωή μου. Δεν ήθελα να μου μείνουν απωθημένα. Γι’ αυτό άρχισα να χτυπάω τις πόρτες των ανθρώπων που ήθελα να συνεργαστώ. Δεν βάζω πρώτα την καριέρα ποτέ. Βάζω τα όνειρα.

-Υπάρχουν όμως και άσχημα όνειρα, όπως αυτό που ζει ο Γιόζεφ Κ.

Ναι, το έργο είναι ένα άσχημο όνειρο, αλλά έχει τόσο χιούμορ μέσα. Είναι ένα κωμικό θρίλερ που αναδεικνύει με πολλή πλάκα τους χαρακτήρες του έργου. Οι καταστάσεις που συμβαίνουν σε αυτόν τον άνθρωπο είναι τόσο γκροτέσκες. Εμείς τις αφηγούμαστε, γιατί ο Μοσχόπουλος είναι πολύ κατά του να πάσχουμε πάνω στη σκηνή. Θέλει από εμάς να αφηγούμαστε τα πάθη του ήρωα και αυτό για μένα είναι ένα βήμα παραπέρα στην υποκριτική. Γιατί μέχρι τώρα έπασχα επί σκηνής. Το να αφηγηθώ ότι πάσχω μου εξιτάρει το μυαλό.

-Ο Κάφκα, όταν διάβαζε σκηνές του έργου στους φίλους του, ξεκαρδίζονταν. Θα έχουμε κι εμείς παρόμοια αντίδραση ή θα σφιχτεί η καρδιά μας;

Δεν υπάρχει τίποτε στημένο για να γελάσει ο θεατής. Θέλουμε κυρίως να δημιουργήσουμε μια ατμόσφαιρα αναμονής. Από αυτή την κατάσταση προκύπτει και το γέλιο, γιατί γίνονται πράγματα που δεν πρέπει να γίνουν. Είναι όλοι οι ήρωες κατά του Κ. λάθος. Ο θεατής που θα έρθει να δει τη Δίκη μας νομίζω ότι θα περάσει ωραία. Έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε κάτι πιο ανάλαφρο, να ξορκίσουμε τον εφιάλτη του σκοταδιού που έχει σε κάποια σημεία το έργο. Διαβάσαμε πολύ καλά τον Κάφκα, νομίζω. Έχει πολύ χιούμορ ως συγγραφέας.

-Αισθάνεσαι κάποια κοινότητα πραγμάτων με τον χαρακτήρα που υποδύεσαι;

Ναι. Σε γενικές γραμμές είμαι ένας άνθρωπος που πιστεύει ότι οι άλλοι τον ενοχοποιούν για διάφορα που συμβαίνουν γύρω μου. Αγχώνομαι με οποιαδήποτε υποχρέωση έχω. Με πνίγει. Αισθάνομαι ότι πρέπει κάπως να ανταποκριθώ. Δεν ζω το τώρα. Αισθάνομαι ότι φεύγει η ζωή μερικές φορές μέσα από τα χέρια μου. Έχει να κάνει όλο αυτό βέβαια και με μια αυξημένη δόση εγωκεντρισμού που έχω. Από την άλλη πλευρά, έγινε κάτι πολύ περίεργο. Αυτός ο Κ., όταν έγινε τριάντα, την ημέρα των γενεθλίων του, όλα άλλαξαν στη ζωή του. Το ίδιο συμβαίνει και σε μένα. Όταν πάτησα τα 30, νομίζω ότι ένιωσα μια δεύτερη ενηλικίωση. Αισθανόμουν ότι απαιτούν πράγματα από μένα που θεωρούν δεδομένα ότι πρέπει σώνει και καλά να αντεπεξέλθω. Και εσύ τους κοιτάς σαν χαμένος. Ίσως αυτό με συνδέει με τον ήρωα. Το συγκινητικό είναι τον βλέπουμε να τρώει ένα χαστούκι, να επανέρχεται και να προχωρά στο επόμενο.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

-Δεν σκέφτεται καθόλου τι τον περιμένει παρακάτω;

Είναι αρκετά εγωιστής και ο Κ. και εγώ. Μεγαλοποιεί αυτό που του συμβαίνει. Νομίζει από ένα σημείο και μετά ότι θα τα καταφέρει μόνος του. Δεν ρωτάει ποτέ το γιατί του συμβαίνουν όλα αυτά. Πάντα προσπαθεί να δει πώς θα τα λύσει τα θέματά του.

-Γιατί μας αφορά η «Δίκη» και ο Γιόζεφ Κ. σήμερα;

Γιατί ο καθένας μας ξυπνά μια μέρα και αντιμετωπίζει μια άλλη πραγματικότητα, στην οποία πρέπει να προσαρμοστεί. Αυτή η αλλαγή δεν οφείλεται στον ίδιο. Οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες. Και σ’ αυτή την περίπτωση δεν ρωτάς «Γιατί;». Για παράδειγμα: ΕΝΦΙΑ; ΟΚ. Πάω και πληρώνω. Κάθε μέρα αντιμετωπίζουμε πλέον κάτι καινούργιο που πάντα είναι δυσάρεστο. Έχουμε μετατραπεί σε θύματα, σε πλάσματα που υπομένουν απλά τις αποφάσεις άλλων, αποχαυνωμένοι στους καναπέδες των σπιτιών μας.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

-Τι είναι αυτό που σου άρεσε στις πρόβες;

Δεν καταλάβαμε όλοι πώς φτάσαμε ως εδώ. Τι εννοώ; Ο Θωμάς μηχανεύτηκε τρόπους, τεχνικές και παιχνίδια που εκμαιεύει από σένα πράγματα που δεν ήξερες ότι τα είχες. Από την άλλη πλευρά έχει καταφέρει να μην με ενδιαφέρει ο ρόλος μου, αλλά η κοινή ανάσα. Να είμαστε όλοι οι ηθοποιοί και οι υπόλοιποι συντελεστές ένα, μία γροθά. Όλοι μαζί λέμε την ιστορία. Εγώ έτυχε να είμαι ο Κ. Μου αρέσει που δεν ξεχωρίζει κανείς ανάμεσά μας.

-Τι θα δούμε επί σκηνής;

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος μαζί με την Σοφία Πάσχου έχουν μετατρέψει όλο το έργο σε μια μηχανή: είμαστε δέκα άνθρωποι, που αφηγούμαστε σχεδόν κινηματογραφικά τους πάμπολλους χώρους δράσης του έργου. Είναι ένα κινηματογραφικό, αρκετά σωματικό ανέβασμα που ακονίζει τη φαντασία του θεατή. Μην ξεχνάς ότι ο Κάφκα λάτρευε τις ταινίες του βωβού κινηματογράφου. Είναι σαν να παίζουμε κι εμείς σ’ ένα φιλμ. Αφηγούμαστε με τα σώματά μας τα πάντα: από την ατμόσφαιρα μέχρι και τον χώρο. Έχουμε ένα πολύ ωραίο σκηνικό που είναι όμως εφιαλτικό, όπως και τα σκηνικά αντικείμενα που δεν έχουν τις διαστάσεις, τα σχήματα που ξέρουμε. Αισθητικά η παράστασή μας μοιάζει σαν ένα εξπρεσιονιστικό σκίτσο κι εμείς οι ηθοποιοί είμαστε σαν σκιές σ’ αυτό το ασφυκτικό σύμπαν.

-Πώς αισθάνεσαι ότι παίρνεις μέρος στο καινούργιο στοίχημα του θεάτρου Πόρτα; Σ’ αυτή τη νέα συλλογική προσπάθεια να κτιστεί κάτι νέο και φρέσκο εκεί; Αισθάνεσαι μέρος ενός φιλόδοξου πειράματος;

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Δεν το σκέφτομαι καθόλου έτσι, γιατί θα πανικοβληθώ. Είναι μια περίεργη ευθύνη, που δεν θέλω να αναλάβω. Εμένα μου προτάθηκε κάτι συγκεκριμένο και σ’ αυτό είπα ναι. Δεν μπορώ να πάρω τη συλλογική ευθύνη αυτού που συμβαίνει φέτος στο συγκεκριμένο θέατρο. Όσον αφορά το συγκεκριμένο θέατρο, θεωρώ πολύ σπουδαίο πράγμα να ανανεώνονται τα πρόσωπα, οι συνεργασίες, οι σχέσεις. Δεν υπάρχει κάτι το τετελεσμένο νομίζω σε σχέση με το παρελθόν. Δεν πρόκειται για μια πόρτα που έκλεισε και δεν θα ανοίξει ξανά. Χρειαζόμαστε όμως όλοι να αλλάζουμε εικόνες και εμπειρίες, γιατί αλλιώς βαριόμαστε, δεν βαθαίνουμε ως άνθρωποι και δεν προχωράμε παρακάτω.

-Πέρα από τα υποκριτικά σου «καθήκοντα» ασχολείσαι με την διδασκαλία σε δύο δραματικές σχολές. Πώς τα βγάζεις πέρα;

Είναι αλήθεια ότι έχω φτάσει στα όρια της αντοχής μου. Μου αρέσει η διδασκαλία, αλλά, από την άλλη πλευρά, δεν έχω καθόλου ελεύθερο χρόνο με πρόβες και μαθήματα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη κάθε εβδομάδα. Αν όμως δεν αναλάμβανα να διδάξω εδώ στην Αθήνα στον Ίασμο και στη Θεσσαλονίκη στη δραματική σχολή Βασίλη Διαμαντόπουλου, της οποίας ανέλαβα μάλιστα και την καλλιτεχνική διεύθυνση φέτος, θα μοίραζα είτε διαφημιστικά φυλλάδια ή θα δούλευα γκαρσόνι σε κάποιο μπαρ. Δεν θα τα έβγαζα πέρα οικονομικά στην Αθήνα. Από την άλλη μου αρέσει η σχέση που έχω αναπτύξει με τους μαθητές μου. Τους βλέπω ως φίλους περισσότερο. Έχουμε ξεπεράσει προ πολλού τη σχέση καθηγητή-μαθητή. Μου έχουν δώσει και έχουμε μοιραστεί απίστευτα πράγματα. Είναι πλέον συγγενείς μου. Έχω κερδίσει Ανθρώπους στη ζωή μου. Δεν πιστεύω ότι είμαι καθηγητής. Είμαστε όλοι ίσοι σ’ αυτή τη διαδικασία.

-Τι σου πρόσφεραν αυτοί οι πρώτοι μήνες στην… «Σπιναλόγκα»;

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Περνάω δύσκολα, αλλά υπέροχα. Η συνθήκη που ζω μου επιτρέπει να ονειρεύομαι, μου δίνει μια πιο ανοικτή κάτοψη του πεδίου. Οφείλω να ομολογήσω ότι είναι η πρώτη φορά που ονειρεύτηκα στην πράξη. Υπάρχει μια περίεργη εγρήγορση. Αισθάνομαι ετοιμοπόλεμος και έχω τις κεραίες μου ανοικτές.

Η ΔΙΚΗ

«Κάποιος θα πρέπει να είχε συκοφαντήσει τον Γιόζεφ Κ., καθώς, χωρίς να έχει κάνει τίποτε κακό, ένα ωραίο πρωί συνελήφθη». Έτσι αρχίζει ένα από τα πιο εμβληματικά μυθιστορήματα του εικοστού αιώνα. Ο Γιόζεφ Κ., ανώτερος υπάλληλος τραπέζης και καθ’ όλα αξιοπρεπής πολίτης, ειδοποιείται από μια σειρά οργάνων μιας ακαθόριστης ανώτερης Αρχής ότι πρόκειται να δικαστεί για κάτι που κανείς δεν τον πληροφορεί ως προς το τι είναι ακριβώς ούτε και ο ίδιος μπορεί να προσδιορίσει τι του καταλογίζεται. Ένα όμως είναι σίγουρο: θα δικαστεί κάποια στιγμή, παρ’ ότι είναι ελεύθερος να συνεχίσει τη ζωή του όπως πριν. Κατόπιν τούτου, μπλέκει σε έναν γκροτέσκο εφιάλτη στον οποίο βυθίζεται σταδιακά όλο και πιο βαθιά, προσπαθώντας αφ’ ενός να καταλάβει τη λειτουργία του συστήματος που τον διώκει μέσα από τους παρανοϊκούς γραφειοκρατικούς μηχανισμούς που εμφανίζει και αφ’ ετέρου να βρει μέσα από τους προσωπικούς δαιδάλους του νου του τη ρίζα της ενοχής που του προσάπτουν.

Υπάρχει ένα σύστημα που τον συνθλίβει άδικα ή είναι και ο ίδιος ένα ακόμα γρανάζι που ενισχύει το σύστημα και την πολυπλοκότητα;

#### ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Διασκευή, σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος
Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού
Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ
Φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου
Επιμέλεια κίνησης: Σοφία Πάσχου
Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας

Με τους: Σωκράτη Πατσίκα, Μιχάλη Συριόπουλο, Κίττυ Παϊταζόγλου, Θάνο Λέκκα, Μάνο Γαλανή, Ειρήνη Μπούνταλη, Παντελή Βασιλόπουλο, Μιχάλη Μιχαλακίδη, Ελένη Βλάχου, Φοίβο Συμεωνίδη

#### INFO

ΠΟΡΤΑ

Μεσογείων 59, τηλ.: 210 77 11 333, www.porta-theatre.gr
Μέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 21:15
Τιμές εισιτηρίων
Παρασκευή και Σάββατο: Κανονικό 15€, Φοιτητικό, ΑΜΕΑ, άνω των 65, ομαδικό (άνω των 10 ατόμων) 10€, Ανέργων 8€
Κυριακή: (ειδική τιμή: κανονικό 12€, Φοιτητικό, ΑΜΕΑ, άνω των 65, ομαδικό (άνω των 10 ατόμων) 10€, Ανέργων 8€

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ακολουθήστε το euronews στα Ελληνικά στο Facebook και στο Twitter