Οι «Ευτυχισμένες Μέρες» της Όλιας Λαζαρίδου

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Οι «Ευτυχισμένες Μέρες» επιστρέφουν την Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου στο Bios. Το έργο του Σάμουελ Μπέκετ ανεβαίνει σε σκηνοθεσία της Σύλβιας Λιούλιου, με την Όλια Λαζαρίδου να ερμηνεύει την εμβληματική Γουίνυ του έργου. Η παράσταση επαναλαμβάνεται, μετά τον πρώτο πετυχημένο κύκλο που ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2016.

Οι «Ευτυχισμένες Μέρες» είναι αδιαμφισβήτητα μια μελέτη ακριβείας πάνω στη φθορά, την απώλεια, το χρόνο που περνά, το τέλος του κόσμου και των ανθρώπων, την ανάγκη για συνέχιση, μέσα από τα εφήμερα πράγματα που συνοδεύουν τη ζωή μας. Αποτελούν μια ακραία ανατομική επέμβαση στη γλώσσα και στις λέξεις από τον ιρλανδό συγγραφέα, που στοχεύει να ανασύρει από τα σωθικά τους την ουσία της ύπαρξης, τους μηχανισμούς λειτουργίας της μέσα και έξω από τον χρόνο.

Είναι σίγουρα αρκετά δύσκολο να προσεγγίσεις αυτή την ηρωίδα που θαμμένη αρχικά ως τη μέση και στη συνέχεια ως το λαιμό, μονολογεί για θέματα καθημερινά, προσπαθώντας να σπρώξει άλλη μια μέρα, να συνεχίσει τη ζωή της. Και είναι δύσκολο όχι μόνο από σκηνικής πλευράς, αλλά και ερμηνευτικής, καθώς οι λέξεις που εκστομίζει η Γουίνυ είναι επιβαρυμένες με ένα ιδιαίτερο υπαρξιακό φορτίο, που δίνουν μια άλλη διάσταση στο κείμενο, στην ατμόσφαιρα και τις θερμοκρασίες που δημιουργεί. Στα σύμφωνα και τα φωνήεντά τους, στα κενά μεταξύ τους συμβιώνουν η νίκη και η ήττα, ο θρίαμβος και ο θάνατος με «διαιτητή» το χιούμορ και την ειρωνεία.

Η Όλια Λαζαρίδου επιτυγχάνει να φέρει εις πέρας με επιτυχία τη βαριά αποστολή που έχει αναλάβει, με μια απαράμιλλη απλότητα, θέρμη και προσήνεια. Την ακολουθούμε από κοντά στην περιπέτειά της παραμονής της στη ζωή μας, στο πώς βυθίζεται σταδιακά στην τρύπα, στο κιβούρι της. Σπάνια ο μπεκετικός ήρωας, η Γουίνυ εν προκειμένω, είναι ένα πρόσωπο «φιλικό», κοντινό που μας αφορά τόσο πολύ. Συνήθως ο χαρακτήρας λειτουργεί αρχετυπικά: μας κερδίζει εξαιτίας της καθολικότητας του δράματος που βιώνει, διατηρώντας όμως την αποστασιοποίησή του από τη δική μας γήινη και φθαρτή ύλη.

Αντίθετα στη δική μας περίπτωση, η ηθοποιός καταφέρνει να εμφυσήσει πραγματική ζωή στην ηρωίδα, να της δώσει σάρκα και οστά, να την εξοπλίσει με μια αφοπλιστική οικειότητα, που δεν γίνεται να μην σε γοητεύσει, να μην σε παρασύρει στην προσπάθειά της να δει τον ήλιο της επόμενης μέρας, άλλης μιας ευτυχισμένης μέρας, να γελάσει τρελά μέσα στην πιο σκληρή οδύνη. Όντως, καταφέρνει να σε κάνει να γελάσεις κι εσύ, ενώ η ίδια βυθίζεται. Είναι σπουδαίο να αναβλύζει αυθόρμητα το πικρό χιούμορ του έργου, γιατί μόνο με αυτό μπορείς να μιλήσεις για τα σοβαρά υπαρξιακά θέματα, να φτάσεις στην ουσία της ύπαρξης, να αναρωτηθείς.

Η Όλια Λαζαρίδου βρήκε τον τρόπο να ξεκλειδώσει το κείμενο και να αναδείξει τα αρώματά του, να ακολουθήσει τον οίστρο της ζωής που κρύβει, αλλά και να αφουγκραστεί τον οίστρο του θανάτου και της απώλειας. Αποτυπώνει ανάλαφρα το άχρονο αυτών των καθημερινών πράξεων που κάνει: μπορεί να έγιναν σήμερα, χθες ή κάποια άλλη στιγμή. Δεν παίζει ρόλο. Αρκεί που είναι ζωντανή, είναι εκεί. Θυμάται. Μιλά.

Τα συναισθήματα πλημμυρίζουν τη σκηνή, μοιράζεσαι τη χαρά, την αγωνία, την ελπίδα, την απογοήτευση ενός ανθρώπινου μηχανισμού μυών, κινήσεων, λέξεων που δεν το βάζει κάτω. Μπορεί να επαναλαμβάνει αέναα αυτή τη συγκλονιστική τελετουργία των απλών καθημερινών πράξεων που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη. Ότι είναι ακόμη εκεί και θα αγωνιστεί, με ό,τι διαθέτει, ενάντια στη φθορά, στο χώμα που απειλεί να την καλύψει, στη μοναξιά που της χτυπά την πόρτα και η ίδια την ακυρώνει μέσα από το κάλεσμα του Γουίλυ.

Η ευτυχής αυτή θεατρική στιγμή επιτεύχθηκε χάρις στην σκηνοθετική προσέγγιση της Σύλβιας Λιούλιου, η οποία επέτρεψε να αναπνεύσει το κείμενο και οι λέξεις του Μπέκετ, να βγει στην επιφάνεια η ποιητική πλευρά του έργου, όχι μόνο η υπαρξιακή. Σεβάστηκε τις θεατρικές οδηγίες, τόνισε την αίσθηση του χρόνου, την ειρωνεία και την αμφισημία του. Αντιμετώπισε το έργο σαν μια μουσική παρτιτούρα, την οποία θέλησε να ερμηνεύσει η ηθοποιός της με αιθέριο και τρυφερό τρόπο, καθόλου ψυχρά ή δυναμικά. Άφησε χώρο για σκέψη, για βύθισμα σ’ αυτό το μελετημένο λεκτικό σύμπαν που χτίζει με τρομερή συστηματικότητα ο συγγραφέας.

Το σκηνικό της παράστασης επίσης ευρηματικό. Ο τύμβος, ο τάφος που είναι χωμένη η Γουίνυ, αλλά και ο Γουίλυ είναι φτιαγμένος με βιβλία, έτοιμα να κατασπαράξουν τους πρωταγωνιστές. Μέσα εκεί θα θαφτούν τελικά (;). Μέσα στην ανθρώπινη γνώση χιλιάδων ετών, που ενυπάρχει χωρίς ζωή, στις βιβλιοθήκες. Αυτή η κιβωτός της ανθρώπινης γνώσης, αυτό το σύμβολο του τι έχει κερδηθεί χιλιάδες χρόνια λειτουργεί και ως το μνημείο της ανθρώπινης θνητότητας, που θυμίζει λίγο το τέλος της «Τύφλωσης» του Ελίας Κανέτι.

Οι λέξεις αιωρούνται ανάλαφρα όπως βγαίνουν από το στόμα της Γουίνυ για να πέσουν χωρίς κανένα ήχο πάνω στα βιβλία που την περικυκλώνουν. Στα βιβλία που θα τις εγκολπώσουν ξανά. Ο θόρυβος είναι όμως εκκωφαντικός για τους θεατές της παράστασης, γιατί το θέατρο και το συγκεκριμένο έργο υπογραμμίζουν τέλεια τη βασική αρχή της ανθρώπινης ύπαρξης: είμαστε θνητοί και όλα θα τελειώσουν κάποια στιγμή.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Μετάφραση: Διονύσης Καψάλης
Σκηνοθεσία: Σύλβια Λιούλιου
Δραματουργία: Νίκος Φλέσσας – Σύλβια Λιούλιου
Σκηνικά – Κοστούμια: Άγγελος Μέντης
Επιμέλεια Κίνησης: Αγγελική Στελλάτου
Ηχητική Σύνθεση: Γιώργος Πούλιος
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Φωτογραφίες: Σπύρος Στάβερης
Παίζουν: Όλια Λαζαρίδου, Άγγελος Σκασίλας

INFO

Bios
Πειραιώς 84, τηλ. 210.3425335
Διάρκεια παραστάσεων: Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου έως Κυριακή των Βαΐων.
Παραστάσεις: Παρασκευή, Σάββατο & Κυριακή
Ώρα έναρξης: 21.00
Τιμή εισιτηρίου: 12 & 10 ευρώ (φοιτητικό)