Ο Ένκε Φεζολλάρι ανεβάζει στο θέατρο την κλασική ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤην πρώτη θεατρική διασκευή στην κλασική πλέον ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, «Το τελευταίο ψέμα», που προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1958 με πρωταγωνίστρια την Έλλη Λαμπέτη παρουσιάζει ο Ένκε Φεζολλάρι, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης μέχρι τις 9 Απριλίου. Ο σκηνοθέτης έχει προσεγγίσει με χιούμορ και ανατρεπτικότητα το γνωστό φιλμ, συστήνοντας εκ νέου τους ήρωές του, τα διλήμματα και τις μοιραίες αποφάσεις τους, επενδύοντας αρκετά στο μουσικό, αλλά και το χιουμοριστικό στοιχείο, χωρίς να παραλείπει την ισχυρή νεορεαλιστική και μελοδραματική του βάση.
Το έργο για την οικονομική, αλλά κυρίως την ηθική κατάρρευση μιας τριμελούς εύπορης οικογένειας στην Αθήνα, ταιριάζει απόλυτα στη σημερινή Ελλάδα της οικονομικής και ηθικής κρίσης. Οι δύο πρωταγωνιστές του έργου, η Νικόλ Δημητρακοπούλου και ο Αντώνης Φραγκάκης μας μιλούν για την παράσταση, για την ταινία, για το τέλος των ψευδαισθήσεων στη σημερινή εποχή, αλλά και για τα νέα ψέμματα που ακούμε γύρω μας.
-Τι βρίσκετε ενδιαφέρον στον κόσμο που έχει κτίσει ο Μιχάλης Κακογιάννης;
Νικόλ Δημητρακοπούλου: Νομίζω ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία είναι η σφαιρικότητα με την οποία ο Μιχάλης Κακογιάννης προσεγγίζει την δεδομένη κατάσταση στο κόσμο του «Τελευταίου Ψέματος». Τόσο η βιογραφία του όσο και η παιδεία και τα πρώτα καλλιτεχνικά του βήματα του έδωσαν την ικανότητα ενός ευρωπαϊκού τρόπου θέασης της πραγματικότητας. Η ιστορία όμως που διαχειρίζεται στην ταινία είναι έντονα ελληνική. Έτσι, μέσα από την συνάντηση αυτών των δύο στοιχείων καταλήγουμε σε μια οικουμενική θέαση.
Αντώνης Φραγκάκης: Το στοιχείο που μου κινεί πιο πολύ το ενδιαφέρον είναι ο ρόλος που παίζει το χρήμα στις σχέσεις των ανθρώπων. Όλοι κρίνονται από τα πόσα χρήματα έχουν. Και αντίστοιχα «αγαπιούνται» ή απορρίπτονται.
-Γιατί μας αφορά σήμερα; Υπάρχει κάποιο στοιχείο του έργου που σας αγγίζει;
Α.Φ.: Η Αθήνα, τότε όπως και σήμερα, έχει τη ματιά της στραμμένη περισσότερο προς τα μέσα παρά προς τα έξω. Όχι με την έννοια της ενδοσκόπησης αλλά του εγκλεισμού και του αποκλεισμού. Κι ενώ η πτώχευση μας χτυπά την πόρτα, τα ψέματα αυξάνονται όλο και πιο πολύ.
Ν.Δ.: Η διαβρωτική παρουσία του χρήματος είναι απολύτως όμοια στους χαρακτήρες του έργου όσο και στην σημερινή πραγματικότητα. Αυτό που με αγγίζει περισσότερο είναι η αμφισημία των χαρακτήρων και της πορείας τους. Το γεγονός πως κυνηγώντας την ευτυχία καταλήγουν να δυστυχούν όλο και περισσότερο. Το γεγονός πως είναι θύτες και θύματα ταυτόχρονα, πρωταγωνιστές μιας σύγκρουσης και ταυτόχρονα το πεδίο πάνω στο οποίο η σύγκρουση αυτή λαμβάνει χώρα.
-Η οικογένεια Πέλλα υπάρχει σήμερα;
Ν.Δ.: Η οικογένεια Πέλλα ενσαρκώνει τους ανθρώπους που συνεχίζουν να υπάρχουν, να δρουν και να ονειρεύονται με έναν τρόπο που αντιστοιχεί σε μια κατάσταση που έχει περάσει. Ο κόσμος τους έχει γκρεμιστεί αλλά αυτοί πράττουν σαν τίποτα να μην έχει αλλάξει. Εκεί βρίσκεται και ο σπόρος της τραγωδίας τους. Υπό αυτή την έννοια η οικογένεια Πέλλα είναι απόλυτα επίκαιρη αλλά ταυτόχρονα διαχρονική. Η οικογένεια Πέλλα θα υπάρχει πάντοτε.
Α.Φ: Βάζοντας στο κέντρο δράσης το σπίτι της οικογένειας Πέλλα, μας παρουσιάζεται τόσο η Υψηλή Κοινωνία, όσο όμως και το λαϊκό στρώμα, μέσω της υπηρέτριας. Έτσι, θα λέγαμε ότι περιγράφεται μέσα από την ιστορία της οικογένειας Πέλλα, η ιστορία της κοινωνίας που χρωστά, που κρύβεται, που εκμεταλλεύεται, που πέφτει. Με αυτή την έννοια, ναι. Η οικογένεια Πέλλα υπάρχει και σήμερα.
-Πώς θα χαρακτηρίζατε την παράσταση που συμμετέχετε; Σε τι διαφοροποιείται από την ταινία που όλοι ξέρουμε;
Ν.Δ.: Θα έλεγα ότι είναι μια σουρεαλιστική προσέγγιση ενός αστικού δράματος. Τη βλέπω ως μια νέα μορφή σε ένα παλαιότερο περιεχόμενο, σε συνομιλία αλλά ταυτόχρονα και ανεξάρτητη του αρχικού έργου. Ως μια νέα ματιά σε ένα παλαιό αγαπημένο τοπίο.
Α.Φ.: Η βασική παρουσίαση των χαρακτήρων στο σενάριο είναι αρκετή για να φτιαχτεί μία ολοκληρωμένη βιογραφία τους. Υπάρχει μία ποιητική ελλειπτικότητα, όχι απλοϊκότητα. Αυτό είναι που το καθιστά και ισχυρή βάση για τη θεατρική του μεταφορά. Στην παράσταση, η παρουσία της μητέρας, του πλούσιου αρραβωνιαστικού και του αντιπάλου του τονίζεται περισσότερο από ότι στην ταινία. Ο Πατέρας έχει άλλη ποιότητα. Επίσης, υπάρχει πιο έντονο το στοιχείο του μεταφυσικού. Δεν θα συνέκρινα, όμως, την ταινία με τη θεατρική παράσταση. Είναι δύο μέσα διαφορετικά, το καθένα με τους δικούς του κανόνες. Δύο ματιές διαφορετικές, του Μιχάλη Κακογιάννη και του Ένκε Φεζολλάρι. Είναι ωραίο να δει κανείς και τα δύο. Θα έλεγα ότι με έναν παράξενο τρόπο, και παρά τη χρονική τους απόσταση, το ένα φαίνεται να συμπληρώνει το άλλο.
-Το μελό ταυτίστηκε με μια συγκεκριμένη περίοδο του ελληνικού κινηματογράφου. Υπάρχει χώρος για μελό στην κατάσταση που ζούμε;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΝ.Δ: Έχω την αίσθηση πως στην πραγματικότητα, το μελό στις πιο πετυχημένες στιγμές του, παρά την υπερβολή, ταυτιζόταν με μια συμπύκνωση υπαρκτών συναισθημάτων εκφρασμένη στην απόλυτη εξωστρέφειά της. Σε μια εποχή με τόσο έντονα συναισθήματα το μελό δεν γίνεται να μην υπάρχει. Είναι καλό όμως να συνυπάρχει τόσο με τον ρεαλισμό όσο και με την σφαιρικότητα των χαρακτήρων και των καταστάσεων αποφεύγοντας τον κίνδυνο να καλύπτει τις αιτίες των πραγμάτων.
Α.Φ: Εγώ ως μελό θα ερμήνευα μία συναισθηματική υπερβολή. Ως τέτοια, λοιπόν, δε θα ήθελα να έχει θέση στο δικό μου σήμερα.
-Ποιο είναι το ψέμα που σας εξοργίζει περισσότερο σήμερα;
Α.Φ.: Επειδή τα ψέματα πάντα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν στη ζωή μας, έχοντας ρόλο καταλυτικό, δε θα έλεγα ότι είναι το ψέμα που με εξοργίζει περισσότερο. Όσο το ότι έχουμε μάθει και πορευόμαστε πολύ περισσότερο και πιο εύκολα με τα ψέματα, παρά με την αλήθεια. Άσχετα με το τι υποσχόμαστε στους άλλους και στον εαυτό μας.
Ν.Δ.: Με εξοργίζει το γεγονός πως πειστήκαμε ότι το να υποφέρεις είναι ο μόνος τρόπος να υπάρχεις. Το ότι τόσοι πολλοί προσπάθησαν να μας πείσουν πως είμαστε ένοχοι για την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Το ότι δεν υπάρχει εναλλακτική το ότι κανένας αγώνας δεν έχει νόημα.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ταυτότητα παράστασης
Κείμενο βασισμένο στο σενάριο του Μιχάλη Κακογιάννη
Σκηνοθεσία, Μουσική επιμέλεια: Ένκε Φεζολλάρι
Δραματουργική επεξεργασία: Ναταλί Μηνιώτη
Σύμβουλος κειμένου: Μαρία Σκαφτούρα
Σκηνικά, Κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης
Φωτισμοί: Νίκος Συρίγος
Βοηθός σκηνοθέτη: Ιωάννα Πιταούλη
Βοηθός σκηνογράφου: Ανθή Παρασκευά-Βελουδογιάννη
Φωτογραφίες- Video trailer: Άγης Θεοχαρόπουλος
Σχεδιασμός αφίσας-προγράμματος: Μαρίνα Δρακάτου
Κομμώσεις: Τάσος Καστανιάς
Ερμηνεύουν:
Νικόλ Δημητρακοπούλου (Χλόη Πέλλα)
Αθηνά Τσιλύρα ( Ρωξάνη Πέλλα)
Ανδριάνα Χαλκίδη (Κατερίνα)
Σπύρος Ζουπάνος (Κλέων Πέλλας)
Αντώνης Φραγκάκης (Γαλανός)
Στέλιος Τυριακίδης (Μάρκος)
Άλεξ Κάβδας (Νίκος Δρίτσας)
Βέφη Ρέδη (Λιλίκα)
Στέφανος Παπατρέχας (Αφηγητής/Τραγουδιστής)
Τσουανάτος Θοδωρής (Μπακάλης/Γιάννης/Εκτιμητής έργων τέχνης/ Γιατρός)
Μαρία Νεφέλη Δούκα (Λίλιαν/Πόπη)
Ιωάννα Πιταούλη (Κυρία Πανταζή)
Νατάσα Σουρλαντζή (Καίτη)
INFO
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΊδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, τηλ. 210 3418550 & 210 3418579
Παραστάσεις: Παρασκευή, Σάββατο στις 21:30 & Κυριακή στις 19:00
Διάρκεια παράστασης: 90’ (χωρίς διάλειμμα)
Πρεμιέρα: Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου
Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος 12€, Μειωμένο 10€ Ειδική τιμή 5€
Προπώληση εισιτηρίων 10€
(η τιμή προπώλησης αφορά σε αγορά εισιτηρίων που πραγματοποιείται έως και μία ώρα πριν την ώρα της παράστασης)