Ο αιματηρός διχασμός της χώρας και η βρετανική πολιτική του «διαίρει και βασίλευε».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ Ινδία έγινε επίσημα μέρος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας το 1858 και από πολύ νωρίς ο γηγενής πληθυσμός αγωνίσθηκε, τόσο με ένοπλο τρόπο όσο και με ειρηνικά μέσα, για την απόκτηση της ανεξαρτησίας του.
Πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια αποτίναξης του βρετανικού ζυγού διαδραμάτισε το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο το οποίο ιδρύθηκε το 1886, ενώ από το 1914 και την επιστροφή του στη χώρα, σημαντικό ρόλο στο κίνημα απελευθέρωσης διαδραμάτισε ο Μαχάτμα Γκάντι. Ο Ινδός πολιτικός ήταν υπέρμαχος της παθητικής αντίστασης και της μη βίας έναντι στην αποικιακή εξουσία.
Κύρια χαρακτηριστικά του αγώνα του ήταν η μη συνεργασία με τις βρετανικές αποικιακές αρχές και το μποϊκοτάζ των βρετανικών προϊόντων. Πέραν από το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο, σταδιακά εμφανίσθηκε και η Μουσουλμανική Συμμαχία για να αποτελέσει τον μουσουλμανικό πυρήνα του αγώνα για αποτίναξη του βρετανικού ζυγού.
Οι εξελίξεις κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου επηρέασαν καθοριστικά το μέλλον της Ινδίας. Πιο συγκεκριμένα, η ιαπωνική επίθεση του 1941-42 οδήγησε στην απώλεια για το Λονδίνο των χωρών της Μαλαισίας, Βιρμανίας και Σιγκαπούρης.
Με αυτά τα δεδομένα και με τον πόλεμο να έχει μεταφερθεί πλέον στα σύνορα της Ινδίας, το Λονδίνο απευθύνθηκε στον γηγενή πληθυσμό για να αγωνιστεί εναντίον της ιαπωνικής απειλής. Ανάμεσα στα κύρια επιχειρήματα των Βρετανών για επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου ήταν και το ότι πολύ σύντομα, μετά το πέρας του Πολέμου, θα ερχόταν και η σειρά της Ινδίας να αποκτήσει την ανεξαρτησία της.
Η υπόσχεση του Λονδίνου είχε θετικό αποτέλεσμα και η συμμετοχή του λαού της Ινδίας στον πόλεμο ήταν ιδιαίτερης σημασίας, εφόσον συνέβαλε καθοριστικά στην τελική έκβαση του πολέμου στην περιοχή, αλλά και σε άλλα μέτωπα, ακόμη και στην Ευρώπη, όπου εστάλησαν ινδικές μεραρχίες.
Ετσι μετά το πέρας του Πολέμου και ενώ το Λονδίνο αντιμετώπιζε πλέον σοβαρότατα προβλήματα που έθεταν εν αμφιβόλω την ικανότητά του να συνεχίσει να έχει υπό τον έλεγχό του την Ινδία, αποφασίσθηκε η αναδίπλωση και η παραχώρηση ανεξαρτησίας στη χώρα. Το πρόβλημα που προέκυψε για τους Βρετανούς ήταν σε ποιους να παραχωρηθεί η ηγεσία της χώρας, δεδομένου του ότι από τη μια το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο τασσόταν υπέρ της ενότητας της χώρας, ενώ από την άλλη η Μουσουλμανική Συμμαχία ήταν ο θιασώτης της διχοτόμησης πρεσβεύοντας την ίδρυση ξεχωριστού μουσουλμανικού κράτους.
Με αυτά τα δεδομένα και χωρίς καμία διάθεση εμπλοκής για εξομάλυνση της κατάστασης στο εσωτερικό της χώρας, οι Βρετανοί αποχώρησαν από την Ινδία το καλοκαίρι του 1947 (ημέρα ανεξαρτησίας στις 15 Αυγούστου), εν μέσω συγκρούσεων ανάμεσα στα δύο θρησκευτικά στοιχεία στη χώρα.
Η άτσαλη αποχώρηση των Βρετανών οδήγησε σε μια μη συμφωνημένη, ανεξέλεγκτη και αιματηρή διχοτόμηση, καθώς και στη δημιουργία δύο ξεχωριστών κρατών χωρίς ομοιομορφία σε σχέση με τον πληθυσμό τους και τις εκτάσεις που είχαν υπό την κυριαρχία τους.
Από τη μια την Ινδία, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, και από την άλλη το Πακιστάν που αποτελείτο από δύο περιοχές που χωρίζονταν μεταξύ τους από την Ινδία, τη χώρα όπως τη γνωρίζουμε σήμερα (Δυτικό Πακιστάν) και την περιοχή του σημερινού Μπανγκλαντές (Ανατολικό Πακιστάν) που αναγνωρίσθηκε ως ανεξάρτητο κράτος το 1971.
Ο τρόπος δημιουργίας των δύο αυτών κρατών, χωρίς να ληφθούν σοβαρά υπόψη τα δημογραφικά χαρακτηριστικά και κυρίως η σύνθεση του πληθυσμού, οδήγησε στη μαζική έξοδο ινδουιστών που βρίσκονταν στην περιοχή του Πακιστάν προς την Ινδία, καθώς επίσης και μουσουλμάνων προς το Πακιστάν.
Συνολικά υπολογίζεται ότι υπήρξαν μετακινήσεις περίπου 10 εκατομμυρίων ανθρώπων. Κατά τη διάρκεια της μετακίνησης πληθυσμών, και λαμβανομένων υπόψη των διαφορών ανάμεσα στις δύο θρησκευτικές ομάδες, πέραν του ενός εκατομμυρίου ανθρώπων σκοτώθηκαν.
Την ίδια στιγμή, τα γεγονότα αυτά θεμελίωσαν τις διαφορές ανάμεσα στα δύο κράτη και αποτέλεσαν την απαρχή έντονων διαφορών που οδήγησαν σε δύο πολέμους μεταξύ τους (1965 και 1971). Ανάμεσα στις κύριες εστίες προβλημάτων και διαφωνίας μεταξύ των δύο κρατών ήταν (και εξακολουθεί να είναι) το τελικό καθεστώς της περιοχής του Κασμίρ, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας ανήκει στην Ινδία με την πλειοψηφία των κατοίκων να είναι μουσουλμάνοι.
Μέσα στο δημιουργηθέν κλίμα, έναν χρόνο αργότερα (στις 30 Ιανουαρίου 1948), ο Γκάντι θα δολοφονηθεί από φανατικό μέλος της δικής του θρησκευτικής ομάδας.
Οι εξελίξεις στην Ινδική Χερσόνησο, ως ήταν αναμενόμενο, θα προκαλέσουν έντονη κατακραυγή κατά της Βρετανίας με την κατηγορία ότι έμεινε ατάραχη και δεν έδρασε με σκοπό την αποτροπή της αιματοχυσίας στην περιοχή. Στην πραγματικότητα, η εσπευσμένη αποχώρησή της θεωρήθηκε ότι συνέβαλε στο να επικρατήσουν οι συγκεκριμένες συνθήκες στην περιοχή.
Το Λονδίνο αποχώρησε αφήνοντας τραγικά κατάλοιπα της πολιτικής του «διαίρει και βασίλευε».
Πηγή κειμένου: kathimerini.gr από τον Νίκος Χριστοδουλίδη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πηγή βίντεο: Reuters archives