Συγκεχυμένες οι αντιδράσεις της Τεχεράνης στην προσφορά της Γαλλίας για πιστοληπτική γραμμή 15 δισ. δολαρίων με αντάλλαγμα την επιστροφή στην πλήρη συμμόρφωση.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠεριθώριο δύο μηνών έδωσε στις ευρωπαϊκές δυνάμεις ο Χασάν Ροχανί για τη διάσωση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ο Ιρανός πρόεδρος προειδοποίησε, ωστόσο, πως η χώρα του εξακολουθεί να προετοιμάζεται για μεγαλύτερες παραβιάσεις της συμφωνίας για την περίπτωση που η διπλωματία αποτύχει. Ο πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας περιέγραψε την πίεση αυτή από την ιρανική πλευρά ως το «τρίτο βήμα».
«Την ίδια ώρα, μαζί με το τρίτο βήμα, θα δώσουμε άλλους δύο μήνες πριν τη λήξη της προθεσμίας μας για να διευκολύνουμε τις διαβουλεύσεις. Αν καταλήξουμε σε συμφωνία, αυτό θα δείχνει πως ο δρόμος είναι ανοικτός για διαπραγματεύσεις, για τη λογική και για την επίτευξη σύγκλησης».
Ενώ ήδη η συμφωνία του 2015 βρίσκεται σε οριακό σημείο, ο Ροχανί περιέγραψε αυτό το «τρίτο βήμα» ως τη σημαντικότερη και με τις σοβαρότερες συνέπειες κίνηση της Τεχεράνης, όμως δεν υπεισήλθε σε λεπτομέρειες. Όλες οι ενδείξεις συντείνουν στο ότι το μέτρο αφορά στον εμπλουτισμό ουρανίου.
Ο Ροχανί επεσήμανε ότι οι συνομιλίες με τους Ευρωπαίους προχωρούν, αφήνοντας ανοικτό ένα παράθυρο ελπίδας ότι τουλάχιστον θα πέσουν οι τόνοι στην ιρανοδυτική διπλωματική αντιπαράθεση, η οποία οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερες εντάσεις σε μια εύθραυστη περιοχή.
Η συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό του πρόγραμμα έβγαλε το Ιράν από μια μακρά περίοδο οικονομικής απομόνωσης, καθώς του εξασφάλισε άρση κυρώσεων. Ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τη χώρα του από τη συμφωνία πέρυσι, ισχυριζόμενος ότι οι όροι της δεν ήταν αρκετά αυστηροί, και επανέφερε το καθεστώς των κυρώσεων. Η Τεχεράνη απάντησε με δύο ξεχωριστές παραβιάσεις των όρων της συμφωνίας, αν και ξεκαθαρίζει ότι είναι υπέρ της διάσωσής της.
Στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής της ομάδας των επτά, ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν προσφέρθηκε να μεσολαβήσει μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης.
Παρ' όλα αυτά, οι αντιδράσεις από το Ιράν στη γαλλική προσφορά πιστωτικής γραμμής 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων με αντάλλαγμα την επάνοδο της Τεχεράνης στην πλήρη συμμόρφωση προς τη συμφωνία χαρακτηρίζονται τουλάχιστον συγκεχυμένες.
Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αμπάς Αρακτσί φαίνεται πως στηρίζει μια τέτοια συμφωνία. Το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Fars μετέδωσε δήλωση του Αρακτσί, σύμφωνα με τη οποία, «η επιστροφή μας στην πλήρη υλοποίηση της πυρηνικής συμφωνίας εξαρτάται από την είσπραξη 15 δισ. δολαρίων σε βάθος τετραετίας, αλλιώς το Ιράν θα συνεχίσει να υπαναχωρεί από τις δεσμεύσεις του. Η Ευρώπη είτε θα αγοράσει πετρέλαιο από το Ιράν, είτε θα παράσχει στο Ιράν το ισοδύναμο από την πώληση πετρελαίου ως πιστοληπτική γραμμή με εγγύηση τα πετρελαϊκά κέρδη του Ιράν, επομένως πρόκειται για ένα είδος προπώλησης πετρελαίου».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Αλί Ραμπί τόνισε ότι το Ιράν θα εμμείνει στις δεσμεύσεις του, «εφ' όσον η Γαλλία εξασφαλίσει την έγκριση των ΗΠΑ και το ανακοινώσει. Αν δεν πάρουν το 'πράσινο φως', τότε κι εμείς θα προχωρήσουμε στο τρίτο βήμα».
Οι ΗΠΑ διαθέτουν την οικονομική επιρροή για να μπλοκάρουν μια πιστοληπτική γραμμή προς το Ιράν. Αμερικανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν τον σκεπτικισμό τους προς τη γαλλική πρόταση, την ώρα που, σύμφωνα με ιρανικά κανάλια, η Ισλαμική Δημοκρατία ετοιμάζεται να ανακοινώσει συγκεκριμένες κινήσεις υπαναχώρησης από την πυρηνική συμφωνία.
Τοι κρατικό αγγλόφωνο κανάλι του Ιράν Press TV μετέδωσε, από την πλευρά του, ότι «Ιράν απέρριψε το δάνειο των 15 δισ. δολαρίων που προσφέρθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση», αν και δυτικές και ιρανικές πηγές χαρακτηρίζουν το γαλλικό σχέδιο ως προσφορά πιστοληπτικής γραμμής και όχι δάνειο. Σε κάθε περίπτωση, ακριβείς λεπτομέρειες του σχεδίου δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας.
Οι πωλήσεις ιρανικού αργού πετρελαίου μετά την επανεπιβολή των αμερικανικών κυρώσεων έχουν οδηγηθεί σε κατάρρευση. Τα εναπομείναντα μέρη της συμφωνίας εργάζονται για τη διάσωσή της, θεωρώντας ότι μόνο έτσι το Ιράν θα βγει από την απομόνωση και θα αποτραπεί η Τεχεράνη από την ανάπτυξη πυρηνικής βόμβας.
Επανειλημμένα, το Ιράν έχει πει πως το πυρηνικό του πρόγραμμα αποσκοπεί στην παραγωγή ηλεκτρισμού και άλλους ειρηνικούς σκοπούς. Σε μια κίνηση καλής θέλησης προς τη Δύση δε, η κρατική τηλεόραση της χώρας μετέδωσε ότι οι αρχές θα απελευθερώσουν επτά μέλη πληρώματος από το κατασχεθέν δεξαμενόπλοιο Stena Impero.
Το σουηδικής ιδιοκτησίας και βρετανικής σημαίας τάνκερ κατασχέθηκε από τους Φρουρούς της Επανάστασης στις 19 Ιουλίου κατά τη διέλευσή του από το Στενό του Ορμούζ για φερόμενες παραβιάσεις του ναυτικού δικαίου, δύο εβδομάδες μετά την κατάσχεση από το Ηνωμένο Βασίλειο στα ανοικτά του Γιβραλτάρ ενός ιρανικού τάνκερ - το οποίο αφέθηκε ελεύθερο τον Αύγουστο.