Climate Now: Η κλιματική αλλαγή μεταλλάσει το τοπίιο στη Σιβηρία

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Το πέρμαφροστ, το μόνιμα παγωμένο έδαφος, λιώνει. Οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και το τοπίο μεταλλάσσεται ραγδαία. 

Στην μηνιαία ανασκόπηση του Euronews για την κλιματική αλλαγή εξετάζεται σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, τι πραγματικά συμβαίνει στον βόρειο Πόλο.

Στη δυτική Σιβηρία μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Τομσκ μελετά τις αλλαγές στο πέρμαφροστ και πώς επηρεάζουν την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Ο Σεργκέι Λόικο είναι ερευνητής στο Biogeclim Laboratory του Πανεπιστημίου του Τομσκ: «Τα τελευταία εκατό χρόνια ο αριθμός των αποξηραμένων λιμνών αυξήθηκε σε ποσοστό 20% συγκριτικά με τους προηγούμενους αιώνες».

Παγκοσμίως, διανύσαμε τον τρίτο θερμότερο Ιούλιο, με θερμότερους το 2016 και το 2019 με θερμοκρασίες μισό βαθμό Κελσίου υψηλότερες από τον μέσο όρο της περιόδου 1981 – 2010.

Στην Ευρώπη είχαμε μικτή εικόνα. Ο χάρτης αποτυπώνει τις ανωμαλίες στη θερμοκρασία στην Ευρώπη και την περιοχή της Αρκτικής.

Στην Ισπανία και την Πορτογαλία ήταν θερμότερα από τον μέσο όρο ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Σκανδιναβία ήταν ένας πολύ ψυχρότερος μήνας.

Κοιτάζοντας την περιοχή της Αρκτικής, βλέπουμε ότι ήταν πιο ζεστά από τον μέσο όρο, ειδικά στη βόρεια ακτή της Σιβηρίας.

Αν παρατηρήσουμε την ίδια περιοχή με αυτή του χάρτη με τις συγκεντρώσεις πάγου στη θάλασσα θα δούμε ότι η τάση των ανωμαλιών είναι ξεκάθαρη.

Όλες οι περιοχές με κόκκινο είναι σημεία όπου τον Ιούλιο το στρώμα θαλάσσιου πάγου ήταν κάτω από τον μέσο όρο. Σε πολλές περιοχές βλέπουμε μόνο θάλασσα και τον πάγο να έχει λιώσει.

Υπάρχουν πολλών ειδών διαδικασίες σε εξέλιξη στην Αρκτική, τη Σιβηρία και τη βόρεια Ρωσία καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται.

Το Γιαμάλο Νένετς είναι μία από τις περιοχές της δυτικής Σιβηρίας όπου καταγράφηκε ασυνήθιστα ήπιος χειμώνας και υψηλές θερμοκρασίες – ρεκόρ τον Μάιο. Λίγο κάτω από την επιφάνεια βρίσκουμε πέρμαφροστ. Στις αρχές Αυγούστου, ο Σεργκέι Λόικο μέτρησε σε πόσο βάθος χρειάζεται να σκάψει για να βρει σταθερό έδαφος. Ήταν πολύ πιο κάτω από ό,τι περίμενε: **«Αντί για τα αναμενόμενα 40 εκατοστά, βλέπουμε ότι είμαστε στα 55. Κανονικά, αυτό το βάθος το βλέπουμε στο τέλος του καλοκαιριού ή στα μέσα Σεπτέμβρη. Το πέρμαφροστ έχει χαθεί περίπου έναν μήνα νωρίτερα. Την άνοιξη θα βυθιστεί ακόμη παρακάτω. **

**»Η έρευνά μας σε αυτή την περιοχή – κλειδί, αλλά και αλλού, έχει δείξει ότι το κλίμα θερμαίνεται, τα οικοσυστήματα αντιδρούν και μάλιστα διαφορετικά. Βλέποντας ό,τι σχετίζεται με την σταθερότητα των εδαφών, καταλαβαίνουμε ότι γίνονται λιγότερο σταθερά. Βλέπουμε λίμνες να ξεραίνονται και να συγκεντρώνεται ενεργή τύρφη».
**

Καθώς λιώνει το πέρμαφροστ απελευθερώνει στο περιβάλλον διοξείδιο του άνθρακα και άλλα ορυκτά. Σε όλη αυτή την περιοχή της Σιβηρίας, οι επιστήμονες γίνονται μάρτυρες σημαντικών αλλαγών.

Είναι ένα φαινόμενο που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή είναι οι αποξημεραμένες λίμνες. Οι λίμνες εξαφανίζονται επειδή οι στρώσεις του στέρεου μόνιμα παγωμένου εδάφους έχουν συμβάλει στη σταθεροποίηση των εδαφών εδώ και χιλιάδες χρόνια. Το νερό όμως αποστραγγίζεται.

Ο Σεργκέι Λόικο εξηγεί: «Οι χειμώνες είναι θερμοί κατά τη διάρκεια της φάσης της υπερθέρμανσης. Και αφού είναι θερμοί, έχουμε και λιγότερο χιόνι. Είναι κανόνας. Το έδαφος και το υπέδαφος κάτω από το χιόνι δεν προλαβαίνουν να παγώσουν επαρκώς, οπότε μια μεγάλη μάζα λιωμένου πάγου συγκεντρώνεται και αρχίζει να πιέζει απομακρύνοντας πρώτα το χιόνι και καθώς το έδαφος υποχωρεί σα να το σπρώχνει μια μπουλντόζα, το νερό απομακρύνεται. Και καθώς απομακρύνεται το νερό, τα τοιχώματα καταστρέφονται και η λίμνη αρχίζει να υποχωρεί και να εξαφανίζεται».

Μία άλλη επίπτωση της κλιματικής αλλαγής είναι εμφάνιση βλάστησης στον βορά. Τα δάση σκαρφαλώνουν προς την Αρκτική καθώς το στρώμα του πέρμαφροστ υποχωρεί αφήνοντας πίσω του εύφορο έδαφος. 

Ο λόγος για τον οποίο σε αυτή την τεράστια περιοχή η θερμοκρασία ανεβαίνει περισσότερο από ό,τι σε άλλες περιοχές του πλανήτη οφείλεται κυρίως σε αυτό που αποκαλούμαι θετική αντίδραση στις αλλαγές.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Για παράδειγμα, το χιόνι λιώνει ταχύτερα, αποκαλύπτει σκούρο έδαφος που απορροφά περισσότερη ακτινοβολία και θερμαίνεται ακόμη περισσότερο. Υπάρχουν όμως και άλλες αντιδράσεις: «Υπάρχει η άποψη ότι το λιώσιμο του πέρμαφροστ θα προκαλέσει επιτάχυνση αυτής της διαδικασίας. Κάτι που επιταχύνεται αυτομάτως επειδή όταν το πέρμαφροστ λιώνει και γίνεται μαλακό, αρχίζει να αναπνέει και να εκλύει αέρια του θερμοκηπίου. Αυτά τα αέρια επιτείνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Το λιώσιμο εντείνεται και επιταχύνεται».