Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο Euronews
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Σχεδόν έναν μήνα μετά την άτυπη πενταμερή στην Γενεύη για το Κυπριακό και με τις ευρωτουρκικές σχέσεις πάντα στο επίκεντρο, συναντήσαμε εδώ στις Βρυξέλλες, ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη. Κύριε πρόεδρε σας ευχαριστούμε πολύ που είστε μαζί μας στο Euronews και το Global Conversation.
Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας:
Εγώ σας ευχαριστώ για την φιλοξενία.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Θέλω να ξεκινήσω φυσικά από την πρόσφατη άτυπη πενταμερή στην Γενεύη για το Κυπριακό. Είδαμε λοιπόν ότι αυτή τη φορά οι δύο πλευρές ήταν εκ διαμέτρου αντίθετες. Είδαμε ένα χάσμα, το οποίο θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως και αγεφύρωτο. Η μία πλευρά θέλει, δηλαδή εσείς, επιμένετε στην διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και η τουρκοκυπριακή πλευρά προτείνει αυτή τη φορά και φέρνει στο τραπέζι τη λύση των δύο κρατών. Θεωρείτε ότι αυτό το χάσμα πραγματικά είναι αγεφύρωτο; Μιλάμε δηλαδή για μια ρήξη;
Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας:
Εμείς δεν καταθέσαμε οτιδήποτε πέραν από τις προβλέψεις των παραμέτρων των Ηνωμένων Εθνών. Παρουσιάσαμε τις συγκλίσεις που είχαν επιτευχθεί κατά τη διάρκεια του διαλόγου. Δώσαμε συγκεκριμένα στοιχεία πώς προστατεύονται τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, πώς διασφαλίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων, πώς δεχτήκαμε θέσεις που είναι εις βάρος, εν τη ουσία, του τι συμβαίνει σε οποιοδήποτε άλλο ομόσπονδο κράτος. Κάναμε υποχωρήσεις δηλαδή, προκειμένου να ικανοποιήσουμε αξιώσεις των Τουρκοκυπρίων. Τι ήταν αυτό που έφερε το χάσμα; Η παντελώς νέα θέση πως θα πρέπει να προχωρήσουμε στη λύση όχι μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, αλλά να προχωρήσουμε στη λύση δύο κρατών. Κάτι που είναι αδιανόητο και για τη διεθνή κοινότητα. Έρχεται σε αντίθεση με όλα ανεξαίρετα τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό. Έρχεται σε αντίθεση με τις θέσεις της Ε.Ε.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Ωστόσο βρεθήκατε στην Γενεύη και ο κύριος Τατάρ, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, έφερε και γραπτώς την πρότασή του για τα δύο κράτη στο τραπέζι. Είστε απογοητευμένος με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ που δέχτηκε κάτι τέτοιο σ' αυτή τη φάση. Είναι κάτι που πάει τελικά την ελληνοκυπριακή θέση ένα βήμα πίσω;
Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας:
Την ελληνοκυπριακή θέση ένα βήμα πίσω όχι. Γενικότερα τη λύση του Κυπριακού ναι! Όμως είμαι βέβαιος ότι ο γενικός γραμματέας δεν θα διακινδυνεύσει τη σύνοδο μιας νέας πενταμερούς, έστω κι άτυπης, αν δεν διαπιστώσει ότι κάπου υπάρχει κοινό έδαφος. Εάν ο κύριος Ερντογάν, η Τουρκία εμμείνει στο ότι προ οποιασδήποτε διαπραγμάτευσης για εξεύρεση λύσης του Κυπριακού, θα πρέπει να αναγνωριστεί το κυρίαρχο τουρκοκυπριακό κράτος, αντιλαμβάνεστε ότι δεν πάμε πουθενά. Πρώτον, είναι εκτός όρων εντολής του γενικού γραμματέα. Ούτε και ο ίδιος επιτρέπεται να συγκαλέσει μια ανάλογη διάσκεψη με τα δεδομένα όπως ετέθησαν στη Γενεύη και με τα δεδομένα όπως επαναλαμβάνονται μέσα από τις δηλώσεις του Τούρκου προέδρου ή άλλων αξιωματούχων. Και γι' αυτό, αυτό που θέλω να πιστεύω είναι πως ο γενικός γραμματέας θα σταθμίσει όλες τις παραμέτρους, όλους τους παράγοντες, για να αποφασίσει αν του επιτρέπεται μια νέα σύγκλιση.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Ήθελα να σας ρωτήσω αν έχετε δει αλλαγή της βρετανικής στάσης στο Κυπριακό, ειδικά μετά το Brexit;
Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας:
Οι Βρετανοί ακολουθούν πάντα την πολιτική που πιστεύουν ότι θα βοηθήσει και τα δικά τους συμφέροντα. Είναι καλά γνωστόν ότι στην Κύπρο διατηρούν βρετανικές βάσεις. Οι βρετανικές βάσεις εδράζονται στην συμφωνία εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Συνεπώς δεν μπορούν να προχωρήσουν, ή να δεχτούν ή να εισηγηθούν τη λύση δύο κρατών. Αλλά αυτό που προσπαθούν ή τουλάχιστον που παρουσιάστηκαν με κάποιες προτάσεις, είναι να δώσουν κυριαρχικό δικαίωμα, το οποίο στην αρχή φαίνεται εντελώς αθώο, αλλά εν συνεχεία το κυριαρχικό δικαίωμα θα μετατραπεί στο δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, της απόσχισης. Θέλουμε να έχουμε στενή συνεργασία με τους Βρετανούς. Διαδραμάτιζαν και διαδραματίζουν έναν ρόλο, αλλά ρόλο ο οποίος να είναι προς την σωστή κατεύθυνση και όχι για γεφύρωση απαράδεκτων αξιώσεων που εγείρει η Τουρκία.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Άρα η στάση τους τώρα στην Γενεύη ήταν εποικοδομητική για σας ή όχι;
Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας:
Ήταν με την έννοια ότι σαφέστατα είχαν πει ότι είναι αδιανόητη ή απαράδεκτη, ή μη αποδεκτή αν θέλετε καλύτερα να χρησιμοποιήσω, η λύση στη βάση δύο κρατών.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Έχουμε ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο, το οποίο αναμένεται να συζητήσει το θέμα της Τουρκίας και βέβαια θέλω να σας ρωτήσω το πολύ απλό: η Ε.Ε. έβαλε στο τραπέζι μια θετική ατζέντα, που περιλαμβάνει διάφορα στοιχεία, βασισμένη στη βελτίωση του κλίματος και της συμπεριφοράς της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και προς την Κυπριακή Δημοκρατία και προς την Ελλάδα. Θεωρείτε ότι αυτό έχει βάσεις; Ισχύει;
Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας:
Το γεγονός ότι ανέστειλαν επί του παρόντος ερευνητικά προγράμματα με τα ερευνητικά σκάφη που διαθέτουν, δηλαδή συνέχιση της αμφισβήτησης της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας στην αποκλειστική της οικονομική ζώνη, δεν θεωρείται αρκετό. Για την Αμμόχωστο συνεχίζουν οι σχεδιασμοί. Πέρα όμως τούτου, είναι και η νέα πρόκληση με την πρόταση για λύση δύο κρατών. Στην ουσία αυτό που επιδιώκουν είναι, είτε την προσάρτηση, είτε την προσχηματική ύπαρξη ενός κράτους, το οποίο όμως θα είναι μια επαρχία της Τουρκίας, υπό καθεστώς ανεξαρτησίας. Ποιας ανεξαρτησίας; Αυτό καθορίζεται από τον βαθμό ελέγχου της Τουρκίας.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Αυτό σημαίνει ότι τον Ιούνιο που θα έρθετε πάλι στις Βρυξέλλες και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, θα μπλοκάρετε μια πιθανή απόφαση για ενεργοποίηση της θετικής ατζέντας, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει και μια αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης, κάτι το οποίο η Τουρκία, από ότι ξέρουμε, θέλει πολύ;
Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας:
Θετική ατζέντα υιοθετείται όταν υπάρχει θετική συμπεριφορά. Όταν αντίθετα, η μία διαδέχεται την άλλη τις προκλήσεις, αντιλαμβάνεστε ότι θα ήταν, αν με ρωτάτε, μια πολιτική αυτοχειρία να αποδεχθώ εν γνώσει μου, θετική ατζέντα, η οποία δεν θα περιελάμβανε την Κύπρο. Κάτι που δεν έχω επιλογή.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Άρα είστε έτοιμος να ασκήσετε βέτο;
Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας:
Οριστικά ναι!
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Τι είναι αυτό που περιμένετε από την Ε.Ε.;
Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος Κυπριακής Δημοκρατίας:
Πέραν της φραστικής αλληλεγγύης, να υπάρξει και στην πράξη μια πιο ενεργός εμπλοκή με αποφασιστικότητα, έτσι ώστε να καταλάβει η Τουρκία ότι δεν μπορεί να παίζει, εκμεταλλευόμενη τα συμφέροντα κάποιων ευρωπαϊκών χωρών.