Κάτω από 5.000 οι διαμένοντες στη Λέσβο για πρώτη φορά εδώ και χρόνια.
Σε επίπεδα που η Ελλάδα είχε πολύ καιρό να δει κινούνται οι αριθμοί των διαμενόντων αιτούντων άσυλο στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, 1,5 χρόνο μετά την ανασύσταση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής από την ελληνική κυβέρνηση και την ανάληψη της ηγεσίας του υπουργείου από τον Νότη Μηταράκη.
Το ότι η κατάσταση στα πέντε νησιά δεν ήταν βιώσιμη φαινόταν ήδη από νωρίς. Στη δομή της ΒΙΑΛ στη Χίο, στο Βαθύ της Σάμου, αλλά και στη Μόρια στη Λέσβο οι διαμένοντες ξεπερνούσαν κατά πολύ τις διαθέσιμες θέσεις, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τεράστιοι αυτοσχέδιοι καταυλισμοί πέριξ των θεσμοθετημένων δομών και οι τοπικές κοινωνίες να ασφυκτιούν μαζί με τους αιτούντες άσυλο που εγκλωβίζονταν στην Ελλάδα χωρίς ορατές προοπτικές.
Η πανδημία, η οποία σχεδόν μηδένισε τις ροές, και η πυρκαγιά που κατέστρεψε το ΚΥΤ της Μόριας επιτάχυναν τις εξελίξεις, ειδικά στη Λέσβο. Το κύμα των επιστροφών και κ υρίως των μετεγκαταστάσεων, αλλά και η κινητοποίηση της Κομισιόν για ένα νέο ευρωπαϊκό σύμφωνο για τη μετανάστευση βελτίωσαν τις συνθήκες και έφεραν μια εικόνα που πριν λίγα χρόνια φαινόταν ως επιθυμητός αλλά μη πραγματοποιήσιμος στόχος.
Σύμφωνα με τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου Νότη Μηταράκη, «η αποσυμφόρηση που υποσχεθήκαμε έγινε πράξη. Αλλά έγινε πράξη χωρίς να δημιουργήσουμε πίεση στην ηπειρωτική Ελλάδα. Κλείσαμε δομές, και από 121 συνολικά δομές που υπήρχαν στη χώρα μας πέρυσι, έχουν μείνει 36 και τους τελευταίους 12 μήνες έχουμε θετικό ισοζύγιο. Φεύγουνε από τη χώρα μας περισσότεροι απ’όσοι έρχονται. Κατά συνέπεια το μεταναστευτικό σήμερα δεν αποτελεί το πρόβλημα που αποτελούσε. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν απαιτείται εγρήγορση, διαρκής δράση, διαρκής παρακολούθηση, ώστε αυτή η κατάσταση που βλέπουμε σήμερα να παραμείνει διατηρήσιμη».
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το πρώτο εξάμηνο του 2021 οι αφίξεις μεταναστών στην Ελλάδα ήταν 3.798, εκ των οποίων μέσω θαλάσσης 1.293, πολύ πιο κάτω από τις 9.714 συνολικά το 2020 ή τις 857.000 του 2015. Οι αριθμοί επιβεβαιώνουν αυτό που ήδη από τον Ιανουάριο έχει ανακοινώσει η Frontex, ότι δηλαδή η παράτυπη μετανάστευση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε χαμηλό επταετίας με τη μεγαλύτερη πτώση στη διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου.