Η ποικιλία και η πλούσια ιστορία της κουζίνας του Ουζμπεκιστάν αναδεικνύεται μέσα από τα εθνικά πιάτα της χώρας. Σας παρουσιάζουμε κάποια φαγητά που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε και την ιστορία τους.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜε αφορμή την 30η επέτειο από την ανεξαρτητοποίησή του Ουζμπεκιστάν από την Σοβιετική Ένωση, που εορτάζεται την 1η Σεπτεμβρίου, ταξιδεύουμε πίσω στον χρόνο για να γνωρίσουμε την ιστορία και την κουλτούρα της χώρας, μέσω της κουζίνας της.
Το Ουζμπεκιστάν κατοικείται από την εποχή των Νεάντερταλ, πριν από 300.00-400.000 χρόνια. Στη συνέχεια, πέρασαν πάρα πολλοί λαοί από την περιοχή. Στην πρώτη χιλιετία π.Χ, η χώρα κατελήφθη από Ιρανούς νομάδες, μετά από Σκύθες, Αχαιμενίδες, Έλληνες, Άραβες και Μογγόλους, όπως αναφέρει η Σόφι Ίμποτσον, επίσημη πρέσβειρα του Ουζμπεκιστάν για τον Τουρισμό και σύμβουλος στην Παγκόσμια Τράπεζα.
Τρεις πόλεις της χώρας βρίσκονταν πάνω στον αρχαίο δρόμο του μεταξιού: Η Σαμαρκάνδη, η Μπουχάρα και η Χίβα. Οι άνθρωποι, τα αγαθά και οι ιδέες που μεταφέρθηκαν από αυτήν την διαδρομή, καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό την κουλτούρα της χώρας, αλλά και την κουζίνα της.
Χάρη στο Δρόμο του Μεταξιού, η γαστρονομική παράδοση του Ουζμπεκιστάν είναι ένας συνδυασμός Ανατολής και Δύσης, που περιλαμβάνει ψητά κρέατα και ψωμιά που θυμίζουν την κουζίνα της Τουρκίας, του Ιράν και του Μαρόκου, καθώς και ντάμπλινγκ στον ατμό και νουντλ που προέρχονται από την κουζίνα της Κίνας, του Νεπάλ και άλλων χωρών της Άπω Ανατολής.
Μετά την ανεξαρτησία του Ουζμπεκιστάν από την Σοβιετική Ένωση, η κουζίνα του έπαιξε σημαντικό ρόλο στην δημιουργία μιας ξεχωριστής εθνικής ταυτότητας, «μέσω της δεξιοτεχνικής χρήσης της εθνικής κουζίνας», σύμφωνα με τους ιστορικούς του φαγητού, Γκλεν Μακ και Ασέλε Σουρίνα.
Στο πέρασμα των ετών, η κουζίνα αυτή άλλαξε και απέκτησε μεγαλύτερη ποικιλία και πληθωρικότητα μέσα από την παγκοσμιοποίηση και τη μετανάστευση πληθυσμών από πρώην Σοβιετικές χώρες.
Μερικές ιστορικοί του φαγητού θεωρούν ότι η αυθεντική ουζμπέκικη κουζίνα πήρε τη σημερινή της μορφή, σχετικά πρόσφατα, πριν 120-150 χρόνια, όταν η χώρα άρχισε να πειραματίζεται με προϊόντα και τεχνικές που βρήκε από ευρωπαϊκές συνταγές και πιάτα.
Το Ουζμπεκιστάν έχει μια ξεχωριστή γεωγραφική ταυτότητα, καθώς αποτελείται από ερήμους, οάσεις, πεδιάδες και βουνά, τα οποία έχει αξιοποιήσει. Οι Ουζμπέκοι καλλιεργούν πολύ τη γη τους και έχουν παράδοση στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Παράγουν πολλά διαφορετικά προϊόντα και αυτό επηρέασε τη κουζίνα τους.
Οι περισσότερες παραδοσιακές συνταγές ακολουθούν τη λογική από το αγρόκτημα στο πιάτο και έχουν ένα κοινό υλικό: το κρέας και το ζωικό λίπος. Στα κύρια υλικά συναντάμε επίσης το αλεύρι (για την προετοιμασία των ντάμπλινγκ και των νουντλ), το ρύζι, τα λαχανικά και μπαχαρικά όπως κύμινο, πιπέρι, κόλιανδρο, κανέλα και φύλλα δάφνης.
Εθνικά Πιάτα: Από το πλοβ (πιλάφι) στο Σασλίκ (το κεμπάμπ του Καυκάσου)
Η ποικιλία και η πλούσια ιστορία της κουζίνας της χώρας αναδεικνύεται από τα εθνικά φαγητά. Σας παρουσιάζουμε κάποια φαγητά που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε και την ιστορία τους.
Πλοβ
Το Εθνικό Φαγητό του Ουζμπεκιστάν είναι το πλοβ. Πρόκειται για ρύζι μαγειρεμένο σε ζωμό κρέατος. Το συγκεκριμένο πιάτο αποτελεί φόρο τιμής στην πλούσια γεωργική παραγωγή και στην κτηνοτροφία της χώρας. Τα βασικά υλικά του είναι το αρνί, τα κρεμμύδια και τα κίτρινα ή πορτοκαλί καρότα. Υπάρχουν πάνω από 200 διαφορετικές ποικιλίες του πλοβ, το οποίο συμπεριλήφθηκε στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά της UNESCO.
Πολύ συχνά γίνονται διαγωνισμοί για το καλύτερο πλοβ σε διάφορες πόλεις της χώρας. Παίρνουν μέρος σημαντικοί σεφ, ενώ οι διοργανώσεις έχουν μεγάλη κοινωνική και πολιτιστική σημασία.
Το πλοβ σερβίρεται σε όλα τα σημαντικά γεγονότα και είναι το βασικό φαγητό στους γάμους. Υπάρχει μάλιστα η φράση ότι οι καλεσμένοι δεν μπορούν να φύγουν από το σπίτι του οικοδεσπότη, αν δεν τους προσφέρουν πρώτα το συγκεκριμένο πιάτο.
Τα ιδανικά μέρη να δοκιμάσετε πλοβ είναι η Τασκένδη, η πρωτεύουσα της χώρας και η Σαμαρκάνδη στα νοτιοανατολικά. Μια επίσκεψη στην αγορά της πόλης, θα σας προσφέρει μια εντυπωσιακή εικόνα του τρόπου που μαγειρεύεται σε τεράστια καζάνια.
Ουζμπέκικα σάμσα
Τα σάμσα μοιάζουν με τα σαμόσα της Νότιας Ασίας. Είναι τριγωνικά πιτάκια με γέμιση κρέατος και λαχανικών. Τα σαμόσα μπήκαν στην γαστρονομία της χώρας τον 13ο και τον 14ο αιώνα, χάρη στους εμπόρους της Κεντρικής Ασίας, που περνούσαν από την περιοχή. Τα αυθεντικά ουζμπέκικα σάμσα είναι γεμιστά με κρέας και κρεμμύδι και ψήνονται σε φούρνους. Δεν είναι ποτέ τηγανητά.
Το ουζμπέκικο ψωμί, ένα βασικό στοιχείο του τραπεζιού
Στο Ουζμπεκιστάν δεν νοείται γεύμα χωρίς ψωμί. Το ψωμί ψήνεται σε πήλινο ή μεταλλικό φούρνο. Είναι συνήθως στρογγυλό και επίπεδο. Διασχίζοντας τη χώρα, θα συναντήσετε μοναδικά σφραγιστικά μοτίβα πάνω στο ψωμί, ενώ και η γεύση του είναι πολύ διαφορετική. Κάθε περιοχή έχει τη δική της τεχνική ψησίματος αλλά και διαφορετικές ζύμες, με αποτέλεσμα η γεύση να είναι ξεχωριστή.
Σασλίκ, το κεμπάμπ του Καυκάσου
Το σασλίκ είναι ένας από τους πολλούς τύπους κεμπάμπ, που προέρχονται από την Μέση Ανατολή. Αποτελείται από σουβλιστούς ή ψητούς κύβους κρέατος. Παραλλαγές της συνταγής συναντούμε στη μεσογειακή κουζίνα και σε όλη την περιοχή του Καυκάσου. Υπάρχουν διαφορετικές παραλλαγές σασλίκ ανάλογα με το κρέας που χρησιμοποιείται. Το πιο σπάνιο είναι το χοιρινό, καθώς η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι μουσουλμάνοι.
Ντάμπλινγκ μαντί
Παρόμοιο με τα σάμσα, τα μαντί είναι ζυμαρικά γεμιστά με κρέας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση γίνονται στον ατμό σε ειδική κατσαρόλα. Τα μαντί έφτασαν στο Ουζμπεκιστάν και την Κεντρική Ασία από την Κίνα και διαδόθηκαν στην Ρωσία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σερβίρονται συνήθως με γιαούρτι και πράσινα αρωματικά ως ντιπ.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤα ουρίκ, τα βερίκοκα του Ουζμπεκιστάν και άλλα αποξηραμένα φρούτα και καρποί
Στο Ουζμπεκιστάν, τα μικρά βερίκοκα αποκαλούνται ούρικ. Συνήθως τους βγάζουν το κουκούτσι και τα ξεραίνουν. Τα αποξηραμένα φρούτα και οι ξηροί καρποί αρέσουν πολύ στους Ουζμπέκους.
Το κλίμα της χώρας επιτρέπει στους γεωργούς να καλλιεργήσουν διαφορετικούς τύπους βερίκοκων κατά τη διάρκεια της χρονιάς, τα οποία στη συνέχεια αποξηραίνουν στον ήλιο ή στην σκιά. Τα εστιατόρια αλλά και τα τραπέζια στα μπαρ έχουν συνήθως πιάτα με διάφορα αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς. Στα παζάρια και στα σούπερ μάρκετ, μπορείτε να βρείτε τεράστια ποικιλία.
Λαγκμάν, η ουζμπέκικη σούπα
Το λαγκμάν είναι μια σούπα με χειροποίητα νουντλ, κομμάτια μοσχαριού ή αρνιού και λαχανικά. Έχει κινέζικη - νεπαλέζικη καταγωγή. Η συνταγή είναι δημοφιλής σε πολλές χώρες της Ασίας. Οι Ουζμπέκοι την αλλάζουν διαρκώς και την συμπληρώνουν, κάνοντάς την βασικό πιάτο της κουζίνας τους.