Ο συγγραφέας και δύο φορές βραβευμένος επιχειρηματίας Χρ Τσούνης παρουσιάζει προτάσεις οικονομικής ανεξαρτησίας
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«H οικονομική ελευθερία είναι εφικτή για όλους» υποστηρίζει ο επιχειρηματίας και συγγραφέας Χρήστος Τσούνης στο νέο του βιβλίο με τίτλο «Τα 4 βήματα του πλούτου».
Τα «4 βήματα του πλούτου» είναι ένα βιβλίο με πρακτικές συμβουλές και οδηγίες, που προτείνει πώς να βάλουμε σε τάξη τα λεφτά μας. Aπό το πώς να αποταμιεύσουμε μέχρι το πώς να κάνουμε τις πρώτες μας μικρές επενδύσεις, μας δείχνει ολόκληρη την πορεία προς την οικονομική ανεξαρτησία. Και είναι γραμμένο για την ελληνική πραγματικότητα.
Ο Χρήστος Τσούνης είναι δύο φορές βραβευμένος επιχειρηματίας έχοντας λάβει το 2017 το Ελληνικό Βραβείο Επιχειρηματικότητας για το Quizdom Education και το 2022 το Stelios Award για τους Financial Greeks.
Χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο ακολουθεί παρακάτω:
«Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΤΟΥ 1 ETF
Η πιο απλή επενδυτική στρατηγική που υπάρχει εκεί έξω –και κατά τη γνώμη μου αυτή που θα μας φέρει πιο αναίμακτα και πιο σίγουρα στον πολυπόθητο στόχο της αυτοσυνταξιοδότησης, δηλαδή στο FIRE - Financial Independent Retire Early– είναι η στρατηγική του 1 ETF!
Στόχος μας, δηλαδή, είναι να σταματήσουμε να δουλεύουμε όσο πιο σύντομα γίνεται, έχοντας τη δυνατότητα να ζούμε από τις επενδύσεις μας!
Όμως καλά τα λέμε για το πώς να πορευτούμε ως εκεί, δηλαδή με συστηματική αποταμίευση κι επένδυση, αλλά πώς θα ξέρουμε ότι φτάσαμε εκεί, ρε παιδιά; Πότε σταματάμε την επένδυση; Πώς ξέρουμε ότι ήρθε η ώρα;
Πάμε, λοιπόν, να δούμε με πολύ απλά βήματα πώς μπορούμε να πετύχουμε την αυτοσυνταξιοδότηση μέσα από την πιο απλή επενδυτική στρατηγική.
Αρχικά, πριν κάνουμε οτιδήποτε, πρέπει να εφαρμόσουμε τον κανόνα του 4%. Για όσους δεν έχουν διαβάσει το σχετικό κεφάλαιο, πρέπει απλώς να βρούμε το ετήσιο κόστος ζωής μας και να το πολλαπλασιάσουμε με 25. Αν ακόμα έχετε απορία γιατί πρέπει να το κάνουμε αυτό, σας προτρέπω να ανατρέξετε στο σχετικό κεφάλαιο «3.5. Ο κανόνας του 4%».
Γιατί όμως 4 και όχι 3 ή 5 ή 10%;
Η μελέτη στην οποία έχει βασιστεί λέει πως για να αυτοσυνταξιοδοτηθούμε πρέπει να μπορούμε να ζήσουμε σε ένα ικανό βιοτικό επίπεδο, το οποίο εκ των προτέρων χρειάζεται να προσδιορίσουμε, αναλώνοντας ετησίως το 4% του χαρτοφυλακίου μας.
Ο λόγος που λέμε 4% είναι για να είμαστε σίγουροι ότι, εφόσον η αγορά κινείται σταθερά μεσοσταθμικά περίπου στο 7-10 %, το χαρτοφυλάκιό μας ποτέ δεν θα στερέψει. Θα τραβάμε εμείς 4%, θα μεγαλώνει με 7% και στο τέλος του έτους θα είναι στο +3%. Δηλαδή και θα τραβάμε για να ζήσουμε όπως θέλουμε και αυτό θα μεγαλώνει.
Φυσικά όλα αυτά είναι θεωρητικά! Μπορεί τρία, τέσσερα, πέντε χρόνια σερί η αγορά να έχει αρνητική κίνηση. Αλλά και το αντίθετο! Για μία δεκαετία να ανεβαίνει! Αυτό που έχει σημασία είναι πως μεσοσταθμικά θα μας δώσει 7-10%, οπότε το χαρτοφυλάκιό μας θα έρχεται στα ίσια του. Επομένως, παίζουμε λίγο πιο safe και υπολογίζουμε ότι με 4% τον χρόνο «κατανάλωση» χαρτοφυλακίου και 7% αύξηση τον χρόνο μεσοσταθμικά, ό,τι κι αν γίνει θα είμαστε εντάξει!
Η απάντηση στο τι περιουσία χρειαζόμαστε για να σταματήσουμε να δουλεύουμε στην Ελλάδα εξαρτάται, κατά τη γνώμη μου, από δύο παράγοντες. Πρώτον, από το πόσα χρήματα θεωρούμε ότι μας φτάνουν σε ετήσια βάση για να διατηρήσουμε ένα βιοτικό επίπεδο που μας καλύπτει. Και δεύτερον, δεδομένης της υποχρεωτικής ασφάλισης, τι σύνταξη υπολογίζουμε να λαμβάνουμε από οποιονδήποτε φορέα, δημόσιο ή και ιδιωτικό, και γενικώς τι άλλα παράλληλα εγγυημένα εισοδήματα έχουμε από άλλες πηγές.
Ας το δούμε και με νούμερα όμως. Ας πούμε ότι χρειαζόμαστε 30.000 ευρώ τον χρόνο, μεγάλο ποσό, αλλά, είπαμε, πρώτον,είναι ένα παράδειγμα και, δεύτερον, εξηγήσαμε ότι πρέπει να έχουμε και κάποια λεφτά στην άκρη ώστε να καλύψουμε τυχόν αναποδιές που θα προκύψουν, όπως ένα έκτακτο σέρβις!
Τι χαρτοφυλάκιο χρειαζόμαστε για να λαμβάνουμε κάθε χρόνο 30.000 ευρώ και αυτό να μεγαλώνει, έστω και λίγο; 750.000 ευρώ είναι η απάντηση. Εντάξει, ξέρω ότι ακούγεται τρομακτικό ποσό, είναι όμως τόσο τρομακτικό και ακατόρθωτο όσο ακούγεται;
Και πώς το υπολογίζουμε; Είναι απλό: Αφού θα σηκώνουμε το 4% του χαρτοφυλακίου μας για να ζούμε κάθε χρόνο, άρα, αν το δούμε αντίστροφα, πολλαπλασιάζοντας τις ετήσιες ανάγκες μας επί 25, βλέπουμε το συνολικό ποσό που πρέπει να έχουμε μαζέψει στο χαρτοφυλάκιό μας! 30.000 ευρώ επί 25 ίσον 750.000 ευρώ!
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑς υποθέσουμε ότι ξεκινάμε με αρχικό κεφάλαιο 1.000 ευρώ και αποταμιεύουμε κάθε μήνα 424 ευρώ και τα επενδύουμε με 9% απόδοση μεσοσταθμικά. Με αυτά ακριβώς τα δεδομένα, σε τριάντα χρόνια θα έχουμε τις 750.000 ευρώ στο χαρτοφυλάκιό μας. Μπορεί τα 424 ευρώ να είναι πολλά για ένα άτομο με βασικό μισθό, αλλά σε ένα ζευγάρι μπορεί να δίνει ο καθένας από δύο κατοστάρικα τον μήνα, προκειμένου να φτάσουν γρηγορότερα στο FIRE.
Δεν θα μείνω πολύ στις αποδόσεις των επενδύσεων και στο ποια επενδυτικά οχήματα είναι ιδανικά για τον καθέναν. Αυτό θα το εξετάσουμε στη συνέχεια του βιβλίου. Ας κρατήσουμε μόνο ότι με 424 ευρώ τον μήνα, για τριάντα χρόνια, εγγυόμαστε στον εαυτό μας ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ για πάντα. Α! Και ένα υγιές, διαρκώς μεγεθυνόμενο χαρτοφυλάκιο ως κληρονομιά στους διαδόχους μας!
Ας περάσουμε όμως και στα πιο ελληνικά κομμάτια της υπόθεσης, γιατί, είπαμε, καλή η θεωρία, αλλά στην Ελλάδα έχουμε κι άλλα να μετρήσουμε. Πρώτον, το χαμηλό για τα δεδομένα του υπόλοιπου δυτικού κόσμου κόστος ζωής. Πριν πέσετε να με φάτε, να πω ότι τα 30.000 που λέγαμε πριν εδώ είναι 2.500 ευρώ τον μήνα και όλοι ξέρουμε πόσο άνετα ζει κανείς με αυτά, ενώ σε μια άλλη χώρα, για παράδειγμα στο Βέλγιο, δεν φτάνουν ούτε για καλημέρα! Επομένως εδώ είμαστε καλά!
Άλλο κομμάτι που αξίζει να λάβουμε υπόψη είναι η υποχρεωτική σύνταξη που θα λαμβάνουμε από το κράτος. Μπορεί να είναι σχετικά μικρή, αλλά έστω 600-700 ευρώ θα είναι για τους περισσότερους. Επομένως, πρέπει να τη βάλουμε και αυτή στον υπολογισμό. Δεν θα κάνω πολλά μαθηματικά, καταλαβαίνετε τι εννοώ. Αν θέλουμε 30.000 ευρώ και έχουμε 8.000 από τη σύνταξή μας, χρειαζόμαστε 22.000 ευρώ από το χαρτοφυλάκιό μας, άρα αλλάζουν τα νούμερα και πρέπει να το έχουμε υπόψη στον σχεδιασμό της αποταμίευσής μας. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο κανόνας του 4% ισχύει ΜΟΝΟ αν επενδύουμε στο αμερικανικό χρηματιστήριο! Και μάλιστα ΟΧΙ με stock picking (δηλαδή επιλέγοντας μεμονωμένες μετοχές), αλλά επενδύοντας σε ΟΛΟΚΛΗΡΟ τον αμερικανικό δείκτη.
Και ποιο είναι φυσικά το αγαπημένο μου επενδυτικό όχημα γι’ αυτόν τον σκοπό; Μα φυσικά το VUAA, το οποίο παρακολουθεί τις 500 μεγαλύτερες αμερικανικές εταιρείες. Πρακτικά, με ένα ETF, έχουμε την απόδοση του συνόλου του αμερικανικού χρηματιστηρίου!
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑ! Και κάτι ακόμα που ξέρω ότι όλοι θέλετε να με ρωτήσετε: «Και τι γίνεται με τους φόρους, ρε συ Χρήστο; Γιατί δεν λες τίποτα για τους φόρους;» Γιατί το VUAA έχει 0% φορολογία. Μη βιάζεστε, το εξηγούμε παρακάτω!
Τώρα, πριν ολοκληρώσουμε την ενότητα, θέλω να σταθώ σε ένα ακόμα σημείο. Δεν θα φτάσουμε όλοι στην αυτοσυνταξιοδότηση με τα ίδια επενδυτικά οχήματα. Εγώ έχω τις εταιρείες μου και το VUAA. Άλλοι θα έχουν μόνο το VUAA. Άλλοι θα κάνουν stock picking κτλ. Όσοι βασιστούμε στο αμερικανικό χρηματιστήριο είναι καλό να ακολουθήσουμε τον κανόνα του 4%. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις θα πρέπει να επαναπροσαρμόσουμε αυτό το νούμερο με βάση τη μέση προβλεπόμενη απόδοση του δικού μας χαρτοφυλακίου, αλλά και τη μεταβλητότητά του. Δεν θέλω να σας παιδεύω. Αλλά, αν έχετε επιλέξει κάτι άλλο πέρα από το VUAA, μπερδεύεστε μόνοι σας, ούτως ή άλλως.
Επιπλέον, πολύς κόσμος θα χτίσει την περιουσία και την αυτοσυνταξιοδότησή του με ακίνητα. Εκεί τα πράγματα είναι διαφορετικά. Δεν ισχύει ο κανόνας του 4%. Εκεί πρέπει να υπολογίσουμε απλώς το σύνολο των ενοικίων που θα εισπράττουμε και να λάβουμε υπόψη μας κάποιους «άδειους» μήνες, ζημιές, επιδιορθώσεις και φόρους. Αλλά είναι σημαντικό να υπολογίσουμε και την αύξηση της αξίας της ακίνητης περιουσίας μας. Μάλιστα δεν είναι λίγοι αυτοί που, όταν έφτασαν στο σημείο της αυτοσυνταξιοδότησης, ρευστοποίησαν (πούλησαν) όλη την επενδυτική ακίνητη περιουσία τους, αγόρασαν ένα ETF όπως το VUAA που ανέφερα και συνέχισαν να ζουν τη ζωή τους πιο ανέμελα από ποτέ. Γιατί, κατά τη γνώμη μου, έτσι πρέπει να είναι η συνταξιοδότηση. Ούτε ένοικοι, ούτε ΕΝΦΙΑ, ούτε επισκευές, ούτε τίποτα. 4% ανάληψη τον χρόνο και όλα μέλι γάλα.»
