Ιράν: Γυναίκες στους δρόμους της Τεχεράνης χωρίς χιτζάμπ

Τεχεράνη, Ιράν
Τεχεράνη, Ιράν Πνευματικά Δικαιώματα Iráni utcakép
Από Πάνος Κιτσικόπουλος with AFP
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Καθώς οι διαδηλώσεις συνεχίζονται για πάνω από δύο μήνες, γυναίκες στην πρωτεύουσα βγάζουν τη μαντίλα και ζητούν την κατάργηση της αστυνομίας ηθών. Αναλυτές εκτιμούν πως τώρα αυτό δεν είναι αρκετό - αίτημα των διαδηλώσεων είναι πλέον η αλλαγή καθεστώτος.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Καμία αλλαγή δεν έχει τεθεί σε ισχύ ως προς τους αυστηρούς ενδυματολογικούς κανόνες για τις γυναίκες στο Ιράν, υποστηρίζουν οι υποστηρικτές των διαδηλώσεων στο Ιράν, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό ότι η Ισλαμική Δημοκρατία κατήργησε την διαβόητη αστυνομία ηθών.

Παράλληλα, τον γύρο των social media κάνουν καλέσματα για τριήμερη απεργία κι ενώ το κύμα κοινωνικής αναταραχής στη χώρα έχει ξεπεράσει σε διάρκεια τους δύο μήνες. 

Αφορμή για το ξέσπασμα ήταν ο θάνατος της 22χρονης Μαχσά Αμινί μετά τη σύλληψή της από την αστυνομία ηθών στην Τεχεράνη τον Σεπτέμβριο. Η Αμινί κατηγορήθηκε ότι παραβίασε τον νόμο που απαιτεί από τις γυναίκες να είναι σεμνά ντυμένες και να φορούν χιτζάμπ.

Ο θάνατός της ξεσήκωσε κινητοποιήσεις που εξελίχθηκαν στη μεγαλύτερη πρόκληση που το καθεστώς εκλήθη να αντιμετωπίσει στα 43 χρόνια που έχουν περάσει από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.

Σε μια κίνηση-έκπληξη το σαββατοκύριακο, ο γενικός εισαγγελέας του Ιράν Μοχάμαντ Τζαφάρ Μονταζερί φέρεται να είπε ότι η «γαστ-ε ερσάντ» (αστυνομία ηθών) καταργείται. Όμως η δήλωσή του έγινε δεκτή με σκεπτικισμό από ακτιβιστές που θεωρούν ότι επρόκειτο για μια αυθόρμητη απάντηση σε συνέντευξη Τύπου και όχι για μια ξεκάθαρη ανακοίνωση για την αστυνομία ηθών, την πολιτική ευθύνη της οποίας φέρει το υπουργείο Εσωτερικών.

Επιπλέον, λένε, η κατάργηση της αστυνομίας ηθών δεν θα έφερνε κάποια αλλαγή στην ιρανική πολιτική περί χρήσης της μαντίλας, αφού αυτή αποτελεί ιδεολογικό πυλώνα της θρησκευτικής ηγεσίας της χώρας. Όπως υποστηρίζουν, το πιθανότερο σενάριο είναι μια αλλαγή τακτικής στην εφαρμογή της.

Για τους διαδηλωτές, η κατάργηση της αστυνομίας ηθών είναι κάτι μικρό που πλέον έρχεται αργά. Τώρα, το αίτημα αφορά την αλλαγή καθεστώτος, επισημαίνει στο Γαλλικό Πρακτορείο η Ρόγια Μπορουμάντ, συνιδρύτρια του Κέντρου Δικαιωμάτων Αμπντοραχμάν Μπορουμάντ, το οποίο εδρεύει στις ΗΠΑ. Όπως τονίζει, «αν δεν καταργήσουν όλους τους παράνομους περιορισμούς στους νόμους που ελέγχουν τη γυναικεία ενδυμασία και τις ιδιωτικές ζωές των πολιτών, πρόκειται μόνο για μια δημοσιοσχετίστικη κίνηση».

Κοινωνική ανυπακοή

Οι περιπολίες της αστυνομίας ηθών αποτελούσαν σύνηθες θέαμα στους δρόμους της Τεχεράνης από το 2006, όταν καθιερώθηκαν στη διάρκεια της προεδρίας του υπερσυντηρητικού Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ. Παρ' όλα αυτά, η θρησκευτική ηγεσία της χώρας εφάρμοζε με αυστηρότητα την υποχρεωτικότητα της μαντίλας πολύ πριν τη συγκεκριμένη χρονολογία.

Στο Ιράν του τελευταίου σάχη Μοχάμαντ Ρέζα Παχλαβί οι γυναίκες είχαν την ελευθερία να ντύνονται όπως επιθυμούσαν. Οι ενδυματολογικές τους επιλογές στις κοσμικές περιοχές της Τεχεράνης λίγο διέφεραν από εκείνες των γυναικών στη Δύση. Ο δε πατέρα του είχε πάει ένα βήμα παραπέρα, καθώς επεδίωξε με διάταγμα να καταργήσει όλα τα είδη της ισλαμικής μαντίλας.

Η οργή για την υποχρεωτική χρήση της μαντίλας ήταν που οδήγησε στις πρώτες διαδηλώσεις για τον θάνατο της Αμινί, η οποία, σύμφωνα με την οικογένειά της, πέθανε από χτυπήματα στο κεφάλι όσο ήταν υπό κράτηση. Οι αρχές αμφισβητούν αυτήν την εκδοχή. Όμως οι διαδηλωτές, η οργή των οποίων υπέβοσκε επί μακρόν λόγω των οικονομικών προβλημάτων και της πολιτικής καταπίεσης, ζητούν πλέον να μπει τέλος στο θεοκρατικό καθεστώς υπό τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.

Πληροφορίες από την Τεχεράνη αναφέρουν πως τα φορτηγάκια της αστυνομίας ηθών πλέον αποτελούν σπάνιο θέαμα ή και έχουν εξαφανιστεί μετά το ξέσπασμα των κινητοποιήσεων. Τηλεοπτικά πλάνα δείχνουν δε γυναίκες να διαλύουν ταμπού δεκαετιών, κυκλοφορώντας χωρίς μαντίλες.

«Πυλώνας της Ισλαμικής Δημοκρατίας»

Εν τω μεταξύ οι αρχές διοχετεύουν την ενέργειά τους στην αντιμετώπιση των διαδηλώσεων σε ένα κύμα καταστολής που έχει αφήσει πίσω του τουλάχιστον 448 νεκρούς, σύμφωνα με την οργάνωση Iran Human Rights, η οποία εδρεύει στην Νορβηγία.

«Η φερόμενη κατάργηση της ιρανικής αστυνομίας ηθών δεν σημαίνει τίποτα, καθώς ήδη έχει καταστεί παρωχημένη λόγω του τεράστιου επιπέδου κοινωνικής ανυπακοής των γυναικών που αψηφούν τους κανόνες, οι οποίοι αφορούν τη χιτζάμπ», λέει ο Όμιντ Μεμαριάν, αναλυτής της οργάνωσης «Δημοκρατία για τον Αραβικό Κόσμο Τώρα». Ο Μεμαριάν περιγράφει την υποχρεωτικότητα της μαντίλας ως «έναν από τους πυλώνες της Ισλαμικής Δημοκρατίας» και προσθέτει ότι «η κατάργηση αυτών των νόμων θα σήμαινε μια θεμελιώδη αλλαγή στην ταυτότητα και την ύπαρξη του Ιράν».

Alberto Pezzali/Copyright 2022 The AP. All rights reserved
Iran protest, UKAlberto Pezzali/Copyright 2022 The AP. All rights reserved

Η δήλωση Μονταζερί και η σύγχυση που δημιούργησε θεωρείται σημάδι ασυμφωνιών εντός του καθεστώτος για τη διαχείριση των διαδηλώσεων, οι οποίες, παρά την καταστολή, συνεχίζονται σε όλη τη χώρα. Τη Δευτέρα στο Ιράν φαινόταν να υπάρχει μια διστακτικότητα ως προς την ερμηνεία των όσων είπε ο γενικός εισαγγελέας. Ενδεικτικό είναι ότι η δήλωση έγινε πρωτοσέλιδο μόνο στις εφημερίδες μεταρρυθμιστικών τάσεων, ενώ τα συντηρητικά Μέσα σχεδόν την αγνόησαν.

«Το τέλος της αστυνομίας ηθών», είναι ο τίτλος της εφημερίδας «Σαζαντέγκι», ωστόσο η «Σαρκ» ήταν πιο συγκρατημένη: «Είναι αυτό το τέλος των περιπολιών;» διερωτάται, σημειώνοντας ότι η διεύθυνση Δημοσίων Σχέσεων της αστυνομίας δεν επιβεβαιώνει την πληροφορία.

«Οφείλουμε να μην ξεγελιόμαστε από απατηλές κινήσεις στις οποίες καταφεύγει η Ισλαμική Δημοκρατία σε καιρούς απελπισίας, διότι μπορούν να επανέλθουν με άλλες περιοριστικές πολιτικές και μέτρα», υπογραμμίζει ο Μεμαριάν.

Η χιτζάμπ «παραμένει υποχρεωτική», λέει από την πλευρά του ο συνιδρυτής της οργάνωσης «Δικαιοσύνη για το Ιράν», η οποία εδρεύει στο Λονδίνο, Σάντι Σαντρ. Ενώ οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν με τον θάνατο της Αμινί, «οι Ιρανοί δεν θα σταματήσουν, μέχρι το καθεστώς να φύγει», εκτίμησε.

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Ισπανία: Η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που εγκρίνει νόμο για την «άδεια εμμήνου ρύσεως»

Ιράν: Έκκληση από την ανιψιά του Χαμενεΐ προς τις ξένες κυβερνήσεις

Ιράν: «Τρομοκράτες» οι διαδηλωτές για τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ