Κύπρος: Ανθεκτικότητα, αύξηση μισθών και διαφοροποίηση τα ζητούμενα της οικονομίας

H πλατεία Ελευθερίας στο κέντρο της Λευκωσίας
H πλατεία Ελευθερίας στο κέντρο της Λευκωσίας Πνευματικά Δικαιώματα Petros Karadjias/Copyright 2023 The AP. All rights reserved
Από Συμέλα Τουχτίδου
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Ο Γιώργος Συρίχας, πρόεδρος του Κέντρου Οικονομικών Μελετών του πανεπιστημίου Κύπρου, παρουσιάζει τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την κυπριακή οικονομία

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Με εξαίρεση δύο εξάμηνα της πανδημικής κρίσης, η κυπριακή οικονομία μεγαλώνει σταθερά από το 2015. Υπάρχουν, ωστόσο, καταγγελίες ότι η ανάπτυξη δε διαχέεται στο σύνολο της κυπριακής κοινωνίας και ότι οι κοινωνικές ανισότητες οξύνονται ειδικά το τελευταίο χρόνο, με την αύξηση του κόστους ζωής.

Ο Γιώργος Συρίχας, Πρόεδρος του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου, παρουσιάζει τις προκλήσεις για την κυπριακή οικονομία, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

euronews: Το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου προβλέπει ότι το 2023 η Κύπρος θα γνωρίσει ανάπτυξη 2,6%. Είναι μια αισιόδοξη εκτίμηση που την βασίζεται.

Γ. Συρίχας: «Το 2022, η κυπριακή οικονομία φαίνεται να καταγράφει υπερδιπλάσιο ρυθμό μεγέθυνσης από αυτό που θα εγγράψει η ευρωζώνη, συγκεκριμένα περίπου 6%. Για το 2023 στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται μια σημαντική επιβράδυνση που αναπόφευκτα θα επηρεάσει και τον ρυθμό μεγέθυνσης της Κύπρου.

Όμως, στην Κύπρο αυτή την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλα έργα υποδομής, κυρίως στον τουριστικό τομέα και στον τομέα ενέργειας. Και στον ενεργειακό τομέα έχουμε μεγάλα έργα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έναν άλλο σημαντικό στοιχείο που θα δώσει οικονομική μεγέθυνση στην κυπριακή οικονομία είναι τα σημαντικά κονδύλια τα οποία δίνονται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και τα των διαρθρωτικών ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κονδύλια αυτά αναμένεται ότι θα έχουν σημαντική επίδραση. Επίσης, ο τουριστικός τομέας θα κινηθεί καλά και αυτή τη χρονιά, με βάση τα στοιχεία που έχουμε από τα πτητικά προγράμματα των αεροπορικών εταιρειών, που όχι μόνο διατηρούν τα προγράμματά τους από και προς την Κύπρο, αλλά τα έχουν αυξήσει.»

_euronews: Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η κυπριακή οικονομία το επόμενο διάστημα;
_

Γ. Συρίχας: «Οι προκλήσεις είναι αρκετές. Εγώ θα ήθελα να επικεντρωθώ στο εξής: πρέπει να επενδύσουμε, να κάνουμε ανθεκτική την οικονομία, δηλαδή μια οικονομία που να αντέχει τους κλυδωνισμούς. Αυτό είναι το επόμενο μεγάλο στοίχημα για μας μεσοπρόθεσμα.  Όπως έχω αναφέρει, η αξιοποίηση αυτών των σημαντικών κονδυλίων θα μετατρέψει την Κύπρο σε μία πράσινη, μία ψηφιακή οικονομία η οποία θα αντέχει, σε κλυδωνισμούς. Το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών έχει κάνει μίαν μελέτη αντίκτυπου που έχει δείξει ότι αυτά τα κονδύλια, όλες αυτές οι επενδύσεις θα επιφέρουν σημαντική ενίσχυση στο ρυθμό μεγέθυνσης, υπολογίζεται μεταξύ ετησίως με 1-2%. Το σπουδαιότερον είναι οι μεταρρυθμίσεις που θα συνοδεύουν αυτές τις επενδύσεις.

euronews: Η Κύπρος διατηρεί υψηλά ποσοστά ιδιωτικού και δημόσιου χρέους σε ένα περιβάλλον όπου το κόστος δανεισμού αυξάνεται. Κατ αρχάς, ας δούμε τις επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά.Ποιες μπορούν να είναι;

Γ. Συρίχας: «Στις συνθήκες αύξησης των επιτοκίων είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσει η δημοσιονομική πειθαρχία έτσι ώστε το χρέος να παρουσιάζει συνεχώς πτωτική τάση, κάτι το οποίο συμβαίνει και κάτι το οποίο προβλέπουμε να συνεχίσει.»

euronews: Σε πρόσφατες δηλώσεις σας προειδοποιήσατε ότι οι επιχειρήσεις και νοικοκυριά είναι υπερχρεωμένα. Φοβάστε μήπως ένα κύμα νέων κόκκινων δανείων;

Γ. Συρίχας: «Στον τραπεζικό τομέα έχει πράγματι σημειωθεί σημαντική πρόοδος, όμως αυτά τα δάνεια δεν έχουν φύγει από την κυπριακή οικονομία, τα έχουν πάει σε εταιρείες εξαγοράς δανείων, οπότε βρίσκονται στην κυπριακή οικονομία. Επίσης είναι υπερτονισμένα, οπότε αυτή η αύξηση των επιτοκίων δημιουργεί επιπρόσθετα προβλήματα σε αυτά τα νοικοκυριά και είναι πολύ σημαντικό να παρακολουθούνται οι εξελίξεις στα δανειακά χαρτοφυλάκια. Ειδικότερα, τα δάνεια στο στάδιο 2 έχουν αυξηθεί, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη,  είναι τα δάνεια τα οποία έχουν αυξημένο κίνδυνο να καταστούν μη εξυπηρετούμενα. Γι αυτό και η προειδοποίηση που είχα πει στο παρελθόν : το τραπεζικό σύστημα πρέπει να τα παρακολουθεί.

euronews: Αυτή την περίοδο παρατηρούμε μια κοινωνική αναταραχή στην Κύπρο, με αφορμή το μέτρο της ΑΤΑ (αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής). Ποια είναι η άποψή σας για το θέμα; Πρέπει να επανέλθει το μέτρο, και σε ποιο ύψος; Φοβάστε ότι υπάρχει περίπτωση να πλήξει την ανταγωνιστικότητα της Κυπριακής οικονομίας;

Γ. Συρίχας: «Πρώτα- πρώτα είναι ένα θέμα το οποίο θα απασχολήσει οπωσδήποτε τη νέα κυβέρνηση και τον Πρόεδρο που θα έχουμε σύντομα στην Κυπριακή Δημοκρατία. Πράγματι, οι πληθωριστικές πιέσεις έπληξαν την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων, αλλά δεν είναι μόνον αυτό το θέμα. Βλέπουμε ότι ειδικότερα εδώ στην Κύπρο, για να βγούμε από την κρίση, έγιναν σημαντικές περικοπές μισθών. Η αμοιβή της εργασίας έχει χάσει κάποιο έδαφος. Δεν είναι μόνο το θέμα της ΑΤΑ, αλλά είναι γενικότερα θέμα αναπροσαρμογής των μισθών ώστε η εργασία να παίρνει το μερίδιο που της αναλογεί, δηλαδή την προστιθέμενη της αξία στο προϊόν συγκριτικά με την απόδοση του κεφαλαίου. Εδώ μπαίνει το θέμα της ανταγωνιστικότητας, που δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Ειδικότερα, το θέμα της ανταγωνιστικότητας σε μια νομισματική ένωση.

Έχουμε παραδείγματα από το πρόσφατο παρελθόν από διάφορες χώρες, όπου η συνεχής υπονόμευση της ανταγωνιστικότητας δημιούργησε προβλήματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και θέματα ανεργίας και ειδικά σε ορισμένες από αυτές τις χώρες, όπως είναι και χώρες στη γειτονιά μας, η Ελλάδα και άλλες χώρες του Νότου αντιμετώπισαν σημαντικές κρίσεις. Οπότε στην όλη εξίσωση αναπροσαρμογής των μισθών πρέπει να μπαίνει και το θέμα της ανταγωνιστικότητας

euronews: Υπό το βάρος των αποκαλύψεων για κατάχρηση του μέτρου χορήγησης χρυσής βίζας, η Κύπρος αναγκάστηκε να σταματήσει τελείως το πρόγραμμα. Επίσης μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η Κύπρος, υιοθέτησε τις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, μιας χώρας με την οποία έχει στενούς οικονομικούς δεσμούς. Πώς αυτά αυτοί οι δύο παράγοντες έχουν επηρεάσει την κυπριακή οικονομία;

Γ. Συρίχας: «Όταν ξεκίνησε η εισβολή στην Ουκρανία, οι διεθνείς αναλυτές αλλά και εγχώριοι αναλυτές εξέφραζαν προβληματισμούς για σημαντικές επιπτώσεις. Όπως, όμως, ανέφερα το 2022, η Κύπρος σημείωσε σημαντικό ρυθμό μεγέθυνσης. Αυτό δείχνει ότι η κυπριακή οικονομία κατόρθωσε να διαφοροποιήσει τον τουρισμό.

Γενικότερα, το δίδαγμα από την πανδημική κρίση και τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι ότι οι χώρες θα πρέπει να μην έχουν μεγάλη υπερεξάρτηση από καμία οικονομία,  από ενα τομέα παραγωγής, πχ τον τουρισμό ή τον κατασκευαστικό τομέα, αλλά πρέπει να διαφοροποιήσουν το προϊόν τους. Πρέπει να απεξαρτητοποιηθούν και να γίνουν πιο αυτάρκεις σε θέματα ενέργειας μέσω των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πιο αυτάρκεις σε θέματα τροφίμων.

Στον τουρισμό πλέον πρέπει να μην βασιζόμαστε τόσο στους αριθμούς, αλλά να πάμε στην ποιότητα και να σεβόμαστε και το περιβάλλον. 

Και μεσοπρόθεσμα να αποφεύγουμε τις κακές πρακτικές ή αν θέλετε και ευκαιριακές πολιτικές, οι οποίες μόνο πολύ βραχυπρόθεσμα είναι δυνατόν να έχουν οφέλη στην κυπριακή οικονομία, αλλά μας δημιουργούν άλλα προβλήματα ή στιγματίζουν την κυπριακή οικονομία και την αποτρέπουν να γίνει ένα κέντρο όπως το φανταζόμαστε προσέλκυσης επενδύσεων και εταιρειών.»

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Κύπρος: Τι ζητούν οι νέοι από τον νέο Πρόεδρο- Τέσσερις φοιτητές απαντούν στο euronews

Πού οφείλονται οι αντοχές της κυπριακής οικονομίας

Κύπρος: Πιθανότατα το Σάββατο η αναχώρηση του δεύτερου πλοίου με βοήθεια για τη Γάζα