DG Reform: Πώς προχωρούν σε Ελλάδα και Κύπρο οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η λέξη μεταρρυθμίσεις έφερε για πολλά αρνητικό φορτίο στην Ελλάδα και αυτό γιατί κατά τη διάρκεια των μνημονιακών χρόνων το κόστος για να γίνουν αυτές οι μεταρρυθμίσεις ήταν μεγάλο σε πολλά επίπεδα. Έχοντας βγει πλέον από αυτήν την εποχή και έχοντας διαπιστώσει τα θετικά αποτελέσματα πολλών μεταρρυθμίσεων η λέξη σε γενικές γραμμές δεν φέρει πλέον αυτό το αρνητικό φορτίο. Αστοχίες υπήρξαν και θα υπάρχουν πάντα αλλά η πρόοδος προϋποθέτει αλλαγές. Στη διαδικασία αυτή συμβάλλει η γενική διεύθυνση στήριξης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μαζί μας είναι σήμερα ο επικεφαλής της υπηρεσίας αυτής, Μάριο Νάβα.

Φ. Δουλγκέρη: Η Γενική Διεύθυνση για τις Διαρθρωτικές Μεταρρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γεννήθηκε στην πραγματικότητα εδώ στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της δύσκολης μνημονιακής εποχής. Όταν γεννήθηκε ονομαζόταν Task Force, αλλά σήμερα είναι μια Γενική Διεύθυνση που βοηθά τις ευρωπαϊκές χώρες να εφαρμόσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Πολλά έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα σε σχέση με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Πώς νομίζετε ότι τα πήγε η χώρα σε αυτόν τον τομέα;

Μάριο Νάβα, DG REFORM: Όπως και πολλά άλλα καλά πράγματα στην Ευρώπη και αυτό γεννήθηκε εδώ. Είναι το λίκνο του πολιτισμού, είναι μια χώρα φαινόμενο. Ήταν μία task force πριν από πολλά χρόνια, πριν από δέκα χρόνια ή και περισσότερο. Και από τότε έχει αναπτυχθεί προοδευτικά.   Και λόγω των μαθημάτων που πήραμε εδώ στην Ελλάδα. To Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης είναι είναι ένα ξεχωριστό πρόγραμμα, εξειδικευμένο ανά περίπτωση γιατί αυτό που κάνει είναι να φέρνει τεχνογνωσία στα κράτη μέλη. Δεν δίνει χρήματα, δίνει γνώσεις, τεχνογνωσία. Φέρνει συνεργασίες. Φέρνει σταθερότητα σε μια ομάδα Κρατών Μελών. Και επίσης εξαρτάται από τη ζήτηση. Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για την διαπίστωση των αναγκών και για το να ζητούν βοήθεια για αυτές τις ανάγκες που διαπιστώνουν ή ακόμα και να βρίσκουν άλλες χώρες που σκέφτονται το ίδιο ή έχουν τα ίδια ζητήματα. Πώς πήγαν τα πράγματα; Νομίζω ότι η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε σήμερα δείχνει ότι τα πράγματα πήγαν πολύ καλά. Έχει αποδειχθεί ότι είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής και έχει αποδειχθεί ότι είναι ένα εργαλείο το οποίο οι χώρες μέλη εκτιμούν. Και τώρα, δέκα χρόνια αργότερα όλα τα κράτη μέλη και τα 27 κράτη μέλη ζητούν και αξιοποιούν το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης. Και όταν κοιτάζω πίσω τα τελευταία χρόνια, έχουμε τρέξει πάνω από 1500 πρότζεκτ στις 27 χώρες μέλη.

Φ. Δουλγκέρη: Τα τελευταία χρόνια, η δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα έχει μεταμορφωθεί τελείως, κυρίως λόγω της ψηφιοποίησης πολλών δημοσίων υπηρεσιών. Παίξατε σημαντικό ρόλο σε αυτό. Εργαστήκατε πάνω σε αυτό με τις ελληνικές αρχές. Ωστόσο, οι πολίτες ζητούν λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερη διαφάνεια. Πώς πιστεύετε ότι πρέπει να προχωρήσει η χώρα για να πετύχει τους στόχους της; Και για να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών;

Μάριο Νάβα, DG REFORM: Μου αρέσει η λέξη μετασχηματισμός. Έχετε απόλυτο δίκιο. Ο μετασχηματισμός της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες ήταν ριζικός τα τελευταία χρόνια. Βασικά, υπήρξε ένα κύμα ψηφιοποίησης, το οποίο είχε ήδη ξεκινήσει από το 2015-2016 και το οποίο επιταχύνθηκε πολύ από τον COVID. Ξεκίνησε ως κάτι ωραίο που κέρδισε την εμπιστοσύνη και την συμπάθεια των πολιτών. Και τελικά έγινε ένα ουσιαστικό κομμάτι γιατί κατά τη διάρκεια του COVID δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα χωρίς ψηφιοποίηση. Είναι σωστό το ότι οι πολίτες ζητούν περισσότερα, αυτό είναι η βάση της προόδου, είναι πολύ καλό. Είναι σημαντικό όμως να αναγνωρίσουμε την πρόοδο που σημειώθηκε και συγκεκριμένα στο ότι η ψηφιοποίηση έκανε την δημόσια διοίκηση περισσότερο φιλική στον πολίτη. Οι πολίτες δεν χρειάζεται να στέκονται σε ουρές πια. Μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα online. Μπορούν πολλά πράγματα να κάνουν μόνο με τα δεδομένα ενός iPhone. Έτσι πιστεύω ότι οι ειδικοί της ψηφιοποίησης βρήκαν ένα τρόπο για να φέρουν την δημόσια διοίκηση κοντά στους πολίτες. Φυσικά, υπάρχει ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης. Έτσι, η δημόσια διοίκηση μπορεί να συμβάλλει  στην προσφορά, αναμφίβολα, προσφέροντας όλο και περισσότερες υπηρεσίες online. Και αυτή είναι μια προοδευτική άσκηση και για τις δύο πλευρές.

Φ. Δουλγκέρη: _Και σε ποια εγχειρήματα εμπλέκεστε αυτή την περίοδο εδώ στην Ελλάδα; Τα βασικά εγχειρήματα,_γιατί από ότι καταλαβαίνω ασχολείστε με πολλά.

Μάριο Νάβα, DG REFORM: Ναι, ακριβώς και γι΄αυτό σας ευχαριστώ που μου ζητήσατε τα βασικά. Η Ελλάδα δεν είναι διαφορετική από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι, εστιάζουμε στις μεγάλες ευρωπαϊκές μεταβάσεις.

Την Πράσινη Μετάβαση, για παράδειγμα, την Ψηφιακή Μετάβαση, τη μετάβαση στη Δημόσια Διοίκηση. Στην Πράσινη Μετάβαση, μπορώ να αναφέρω τις ανανεώσιμες για παράδειγμα. Δηλαδή, το να απομακρυνθούμε από την ενέργεια που προέρχεται από ορυκτά καύσιμα και να παίρνουμε ενέργεια από τον άνεμο ή τον ήλιο ή διαφορετικές ανανεώσιμες πηγές Στην Ψηφιακή Μετάβαση μπορούμε να αναφέρουμε ότι εστιάζουμε στον ψηφιακό μετασχηματισμό της δημόσιας διοίκησης. Στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες προσπαθούμε να εφαρμόζουμε το ετήσιο κυκλικό μας πρόγραμμα αλλά έχουμε επίσης προσπαθήσει να είμαστε σε θέση να επεμβαίνουμε όταν υπάρχουν επείγουσες ανάγκες. Για παράδειγμα, πριν από δύο χρόνια στις καταστροφικές πυρκαγιές επεμβήκαμε για να προετοιμάσουμε ακριβώς την επομένη των πυρκαγιών ένα είδος στρατηγικού σχεδίου, το οποίο θα μπορούσα να πω είναι ήταν ο πρόδρομος του υπουργείου που δημιουργήθηκε τότε για την διαχείριση των κρίσεων που προκαλεί η κλιματική κρίση, ένα υπουργείο που θα αντιμετώπιζε τις κρίσεις. Προήλθε από αυτή την συζήτηση που έγινε μετά από την καταστροφή στην Εύβοια. Και πραγματικά τα πρώτα αποτελέσματα είναι πολύ καλά. Το περασμένο καλοκαίρι, όπως ξέρετε στην Ελλάδα σχετικά, δεν υπήρξαν καταστροφικές πυρκαγιές.

Φ. Δουλγκέρη: Επίσης, βοηθάτε τις ελληνικές αρχές να εφαρμόσουν το σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0. Πρόκειται για ένα σχέδιο με πολύ αυστηρό χρονοδιάγραμμα. Πώς πηγαίνει μέχρι στιγμής;

Μάριο Νάβα, DG REFORM: Ναι, έχετε απόλυτο δίκιο. Είναι ένα σχέδιο το οποίο εκπόνησε κάθε κυβέρνηση χωριστά. Και μετά το σχέδιο υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις ευρωπαϊκές αρχές. Είναι σημαντικό το ότι έχει ένα χρονοδιάγραμμα σφιχτό και ακριβές. Για να ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών, των αγορών των παραγόντων της οικονομίας. Και νομίζω ότι τα πρώτα αποτελέσματα μετά από τον COVID, το 2021, το 2022 και τους πρώτους μήνες του 23' επιβεβαιώνουν το να δίνεις βαρύτητα στην οικονομία είναι το σωστό για την Ελλάδα. Έχουμε βοηθήσει την Ελλάδα σε κάθετα πρότζεκτ, δηλαδή σε ένα συγκεκριμένο τομέα όπως στην εκπαίδευση ή στην υγεία, αλλά έχουμε βοηθήσει μαζί και με άλλες χώρες με ακόμα 18 χώρες, έχουμε βοηθήσει την Ελλάδα σε οριζόντια πρότζεκτ που περιλαμβάνουν όλες τις πλευρές διαχείρισης ενός σχεδίου όπως είναι οι ελεγκτικές αναφορές, η συγκέντρωση πληροφοριών και τα λοιπά. Και νομίζω ότι είχαμε πολύ καλή συνεργασία με τις αρχές, Και νομίζω ότι είναι πολύ ενθαρρυντικό να βλέπεις τις προόδους που σημειώνονται.

Φ. Δουλγκέρη: Επομένως, θεωρείται ότι η χώρα τα πηγαίνει καλά σε αυτό;

Μάριο Νάβα, DG REFORM: Σίγουρα, δεν είναι ο ρόλος μου να κρίνω την χώρα. Ο ρόλος μου είναι να υποστηρίξω τη χώρα. Μπορώ να πω ότι έχω δει ανταπόκριση στην υποστήριξη την οποία έχουμε προσφέρει.

Φ. Δουλγκέρη: Εργάζεστε ακόμα και στην Κύπρο όπου προσπαθείτε να φέρετε τις δύο κοινότητες πιο κοντά. Ποιο είναι το σχέδιο σας σε σχέση με αυτό;

Μάριο Νάβα, DG REFORM: Πράγματι, η Κύπρος όπως και όλες 27 χώρες μέλη επωφελείται από το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης και παράλληλα, υπάρχει και ένα ακόμα κομμάτι το χαρτοφυλάκιο για την στήριξη με στόχο την επίλυση του κυπριακού ζητήματος. Νομίζω ότι η άποψη της Ε.Ε. ήταν πάντα πολύ, πολύ ξεκάθαρη. Πιστεύουμε σε μια επίλυση εντός των παραμέτρων των Ηνωμένων Εθνών, αυτό που ονομάζεται διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Και αυτό που κάνουμε φυσικά είναι να προσπαθούμε να εργαστούμε από κοινού με τα Ηνωμένα Έθνη, με τους ομολόγους μας στον ΟΗΕ και με τις δύο κοινότητες προκειμένου να προχωρήσουν οι πολιτικές συζητήσεις.

Αλλά επίσης είναι πολύ σημαντικό ότι φέρνουμε βοήθεια και υποστήριξη στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και προσπαθούμε να κάνουμε σταθερά βήματα επιτόπου. Είμαι σίγουρος ότι γνωρίζετε, το πολύ διάσημο τυρί, το χαλούμι, το οποίο καταχωρίστηκε ως Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης και έχουμε ήδη δύο αγρότες, παραγωγούς χαλούμι από την τουρκοκυπριακή κοινότητα που ζήτησαν και πήραν την ΠΟΠ. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική κίνηση, είναι μια πολύ πρακτική κίνηση. Αλλά αυτό, ξέρετε, θα δώσει ξεκάθαρες αποδείξεις, στην τουρκοκυπριακή κοινότητα σε σχέση με τα πλεονεκτήματα της Ευρώπης. Και επίσης κάνουμε και πολλά πρακτικά πράγματα. Για παράδειγμα, προσφέρουμε υποτροφίες σε μαθητές της τουρκοκυπριακής κοινότητας να έρθουν στην Ευρώπη για κάποια εξάμηνα.

Φ. Δουλγκέρη: Επίσης, εργάζεστε και σε ένα μεγάλο εγχείρημα στον τομέα της ενέργειας στο νησί. Περί τίνος πρόκειται;

Μάριο Νάβα, DG REFORM: Όποιος έχει πάει στην Κύπρο γνωρίζει ότι στατιστικά δεν έχουν καταγραφεί περισσότερες από τρεις συνεχόμενες ημέρες χωρίς ήλιο. Επομένως το να μην αξιοποιείται ο ήλιος στην Κύπρο είναι πολύ περίεργο. Έχουμε πολλά σχέδια. Θα αναφερθώ σε δύο. Σε αυτά αναφέρεστε πιθανότατα. Κάνουμε μια μελέτη, η αποκαλούμενη μελέτη προ-σκοπιμότητας εξετάζοντας την πιθανότητα να κατασκευασθεί μια σχετικά μεγάλη εγκατάσταση παραγωγής ηλιακής ενέργειας. Μιλάμε για περίπου 30-με 50 γιγαμπάιτ. Εξαρτάται από το τι θα αποκαλύψει η μελέτη πιθανότατα στη νεκρή ζώνη εκεί που βρισκόταν το παλιό αεροδρόμιο για εκείνους που γνωρίζουν την περιοχή και εκεί να παράγεται ενέργεια προς όφελος και των δύο κοινοτήτων. Αυτή είναι η γενική ιδέα. Μετά η μελέτη προ-σκοπιμότητας πρέπει να εξετάσει την σκοπιμότητα και την ικανότητα του ηλεκτρικού δικτύου να απορροφήσει την ενέργεια που παράγεται. Αυτό είναι λοιπόν ένα πολύ ξεκάθαρο σχέδιο.

Αλλά είχαμε και άλλα, για παράδειγμα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα είχαμε το πρόγραμμα με το οποίο ελέγχαμε την ποιότητα του αέρα ιδιαίτερα κοντά στις περιοχές όπου παράγεται ενέργεια με ορυκτά καύσιμα.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Στην ελληνοκυπριακή κοινότητα, τώρα πρόκειται να ξεκινήσουμε ένα νέο πρότζεκτ που είναι πολύ καινοτόμο και έχει να κάνει με φωτοβολταϊκά μέσα σε φράγματα. Αυτό είναι ένα από τα σχέδια που προσφέρουν διπλό κέρδος. Κάτι το οποίο βλέπουμε συχνά στη φύση. Από τη μία παράγεις ενέργεια και από την άλλη περιορίζεις την εξάτμιση των υδάτων. Όπως γνωρίζετε, σε ένα φράγμα και ιδιαίτερα στην Κύπρο και ιδιαίτερα στα βουνά η εξάτμιση των υδάτων είναι πολύ μεγάλη. Πρόκειται, λοιπόν, για μια μελέτη που κάνουμε και είναι πολύ καινοτόμα οποία εμποδίζει και την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων μπορούμε να πούμε, γιατί τα ηλιακά πάνελ θα είναι πάνω στο φράγμα. Υπάρχουν λοιπόν πολλά ενεργειακά έργα με τα οποία ασχολούμαστε.

Φ. Δουλγκέρη: Και για να κλείσουμε αυτή τη συζήτηση ας φύγουμε λίγο από την Ελλάδα και την Κύπρο, μένοντας, ωστόσο, σε αυτή τη γειτονιά. Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια τα οποία πρέπει να ξεπεράσουν οι βαλκανικές χώρες έτσι ώστε να ανοίξουν το ευρωπαϊκό τους μονοπάτι, είναι η εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Βοηθάτε κάποιες από αυτές τις χώρες σε αυτό. Που θεωρείτε ότι πρέπει να εστιάσουν αυτές οι χώρες;

Μάριο Νάβα, DG REFORM: Αυτές οι χώρες συμμετέχουν στα πρότζεκτ μας ως παρατηρητές. Επομένως, για την ώρα οι υποψήφιες χώρες δεν μπορούν να λάβουν μέρος ως απευθείας δικαιούχοι. Συμμετέχουν ως παρατηρητές. Και η ανατροφοδότηση που έχουμε είναι εξαιρετικά θετική τόσο από τις υπό ένταξη χώρες αλλά και από την πλευρά των χωρών μελών. Επιπλέον, στις χώρες μας αρέσει να έχουν αυτές τις συζητήσεις με τις υπό ένταξη χώρες. Με ρωτήσατε όμως για τα εμπόδια. Τα εμπόδια είναι τα συνηθισμένα. Συμμετέχουν ως παρατηρητές. Η άλλη πλευρά, λοιπόν, η δημόσια διοίκηση συγκεκριμένα μετά την εποχή του COVID, γίνεται κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξη αυτών των χωρών. Για παράδειγμα, οι επιχειρηματικές δυνατότητες, οι διευκολύνσεις για την επιχειρηματικότητα, ο χρόνος και η ταχύτητα του επιχειρείν αλλά επίσης ο βαθμός μετάβασης για πολλές από αυτές τις χώρες έχουν επίσης θετικό αντίκτυπο. Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση είναι ένας άλλος τομέας που εξετάζουμε μαζί και έχουμε και πάλι πολλά έργα. Και εδώ η σύνδεση με την ψηφιοποίηση είναι σημαντική. Όταν πατάμε αποστολή και μιλάμε ψηφιακά, δεν μιλάμε μόνο για τη δημόσια διοίκηση, αλλά και για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Τα χρηματοοικονομικά έχουν ψηφιοποιηθεί. Είμαι σίγουρος ότι πηγαίνετε στην τράπεζα μέσω τηλεφώνου και δεν μπαίνετε στην πραγματικότητα μέσα σε ένα γραφείο τράπεζας. Αυτές είναι λοιπόν οι τομείς στους οποίους εργαζόμαστε. Αλλά το σημαντικό είναι ότι δουλεύουμε μαζί. Έρχονται οι χώρες της διεύρυνσης ως παρατηρητές στην πολυεθνική μας ομάδα χωρών που συνεργάζονται.