Σε θετική πορεία οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ, έπειτα από μια δεκαετία εντάσεων - Τι συζήτησαν οι δύο ηγέτες - Ποια πρόταση επανέφερε ο Τούρκος πρόεδρος
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤην πρόταση κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού που θα μεταφέρει το ισραηλινό φυσικό αέριο στις τουρκικές ακτές, προκειμένου στη συνέχεια να διοχετευθεί στην αγορά της Ευρώπης, φέρεται να επανέφερε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου σε κατ' ιδίαν συνάντηση που είχαν στην Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της 78ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Η πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών από το 2008 πραγματοποιήθηκε στο «Σπίτι της Τουρκίας», απέναντι από την έδρα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και ο Τούρκος πρόεδρος έκανε λόγο για βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες έχουν αναθερμανθεί έπειτα από πάνω από δέκα χρόνια εντάσεων. Σε αυτό συνέβαλε εξάλλου μια σειρά επισκέψεων ανώτατων αξιωματούχων, μεταξύ των οποίων και του προέδρου του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτσογκ πέρυσι στην Άγκυρα.
Όπως μεταδίδουν διεθνή και ισραηλινά μέσα, κατά την έναρξη της συνάντησης ο κ. Νετανιάχου φέρεται να δήλωσε ότι «οι σχέσεις του Ισραήλ με την Τουρκία ενισχύονται», ενώ κατά την διάρκεια της συνάντησης τουρκικά μέσα μετέδωσαν ότι «οι ηγέτες των δύο χωρών συζητούν για την ενίσχυση των διμερών σχέσεων, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα της ενέργειας».
«Οι δύο ηγέτες αποφάσισαν να συνεχίσουν να προωθούν τις διμερείς σχέσεις στο εμπόριο, την οικονομία και την ενέργεια», ανακοίνωσε το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού.
Σύμφωνα με ανάρτηση του γραφείου Τύπου της τουρκικής κυβέρνησης στην πλατφόρμα Χ, «ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (...) εξέφρασε την άποψη ότι η Τουρκία μπορεί να συνεργαστεί με το Ισραήλ στην ενέργεια, στην τεχνολογία, στην νεοφυή επιχειρηματικότητα, στην τεχνητή νοημοσύνη και στην κυβερνοασφάλεια», προσθέτοντας ότι «οι δυο χώρες θα πρέπει να συνεργαστούν για έναν κόσμο, στον οποίο θα επικρατεί η ειρήνη».
Σε ρεπορτάζ που μετέδωσε τις πρώτες πρωινές ώρες το ισραηλινό κρατικό ραδιόφωνο, αναφέρθηκε ότι «επιβεβαιώθηκαν οι πληροφορίες των τουρκικών Μέσων που έφεραν τον Τούρκο πρόεδρο να επαναφέρει την πρόταση κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού που θα μεταφέρει το ισραηλινό φυσικό αέριο στις τουρκικές ακτές, προκειμένου στη συνέχεια να διοχετευθεί στην αγορά της Ευρώπης».
Στην ανακοίνωση του γραφείου του Νετανιάχου προστίθεται επίσης ότι συζητήθηκαν «περιφερειακά και διεθνή ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της εγκαθίδρυσης σχέσεων Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας».
Το σουνιτικό βασίλειο δεν αναγνωρίζει το Ισραήλ και δεν προσχώρησε στις αποκαλούμενες Συμφωνίες του Αβραάμ που συνήφθησαν το 2020 υπό την αιγίδα των ΗΠΑ. Με αυτές τις συμφωνίες, το Ισραήλ εξομάλυνε τις σχέσεις του με δύο γείτονες του σαουδαραβικού βασιλείου, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, εκτός από το Σουδάν και το Μαρόκο.
Η Σαουδική Αραβία έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι εμμένει στη θέση δεκαετιών του Αραβικού Συνδέσμου να μην εγκαθιδρύσει επίσημες σχέσεις με το εβραϊκό κράτος, αν δεν επιλυθεί το παλαιστινιακό ζήτημα. Ωστόσο, έχουν πληθύνει πιθανά σενάρια προσφάτως για μια πιθανή συμφωνία Ριάντ και Ισραήλ.
Ερντογάν και Νετανιάχου συζήτησαν επίσης «τις τελευταίες εξελίξεις στην ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση», σύμφωνα με την τουρκική προεδρία.
Από τουρκικής πλευράς στη συνάντηση ήταν παρόντες ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ο υπουργός Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, ο διευθυντής της ΜΙΤ Ιμπραήμ Καλίν, ο ειδικός σύμβουλος Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας Ακίφ Κιλίτς, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΡ Ομέρ Τσελίκ και άλλοι ανώτατοι αξιωματούχοι.
Σύμφωνα με ισραηλινές ανακοινώσεις, τον Ισραηλινό πρωθυπουργό συνοδεύουν στις κατ' ιδίαν συναντήσεις του με ξένους ηγέτες στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ο υπουργός Στρατηγικών Υποθέσεων Ρον Ντέρμερ, ο αρχηγός της Μοσάντ Ντέντι Μπαρνέα και άλλοι ανώτατοι αξιωματούχοι.
Λίγο πριν αρχίσει η συνάντηση των Νετανιάχου και Ερντογάν, το ιδιωτικό ισραηλινό τηλεοπτικό «Κανάλι 12» μετέδωσε πληροφορία που έφερε τον Τούρκο πρόεδρο να σκοπεύει να εκφράσει στον Ισραηλινό πρωθυπουργό την επιθυμία του να επισκεφθεί το Τέμενος Αλ-Άκσα εν όψει των εορτασμών της 29ης Οκτωβρίου 2023 για τη συμπλήρωση 100 ετών από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας. Η πληροφορία αυτή δεν επιβεβαιώθηκε.
Οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ επιδεινώθηκαν το 2010 μετά την πολύνεκρη επίθεση από ισραηλινές δυνάμεις εναντίον τουρκικού πλοίου που μετέφερε βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας.