Περισσότεροι από 1.100 άνθρωποι κρατήθηκαν όμηροι κατά την τρομοκρατική επίθεση στο σχολείο της πόλης - Σκοτώθηκαν 334 άτομα, εκ των οποίων 186 παιδιά.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕκδηλώσεις μνήμης για την συμπλήρωση 20 ετών από την πιο αιματηρή τρομοκρατική επίθεση στην ιστορία της Ρωσίας πραγματοποιούνται στο Μπεσλάν της Βόρειας Οσετίας.
Επίσημοι και απλοί πολίτες αποτίουν φόρο τιμής στα θύματα της ανατριχιαστικής ομηρίας, το «μαύρο» πρωινό της 1ης Σεπτεμβρίου 2004 στο σχολικό συγκρότημα 1 της πόλης, κατά τη διάρκεια των εορτασμών για την έναρξη της σχολικής χρονιάς.
Επί δυόμισι ημέρες οι τρομοκράτες κρατούσαν περισσότερους από 1.100 ομήρους (κυρίως παιδιά, τους γονείς τους και το προσωπικό του σχολείου) στο παγιδευμένο με εκρηκτικά κτίριο.
Την τρίτη ημέρα σημειώθηκαν εκρήξεις στο γυμναστήριο του σχολείου και αργότερα ξέσπασε πυρκαγιά, με αποτέλεσμα το κτίριο να καταρρεύσει εν μέρει.
Μετά τις πρώτες εκρήξεις, οι όμηροι άρχισαν να τρέχουν έξω από το σχολείο και οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας (TsSN FSB) πραγματοποίησαν έφοδο.
Κατά τη διάρκεια της χαοτικής μάχης, στην οποία συμμετείχαν και οπλισμένοι πολίτες, σκοτώθηκαν 27 τρομοκράτες (τέσσερις, μεταξύ των οποίων δύο γυναίκες βομβίστριες αυτοκτονίας, πέθαναν πριν από την επίθεση μεταξύ 1ης και 3ης Σεπτεμβρίου). Ο μόνος τρομοκράτης που συνελήφθη ζωντανός, ο Nurpasha Kulaev, συνελήφθη και στη συνέχεια καταδικάστηκε από δικαστήριο σε ισόβια κάθειρξη.
Κατά τη διάρκεια της εφόδου 314 όμηροι, μεταξύ των οποίων 186 παιδιά σκοτώθηκαν. Συνολικά, μαζί με τους άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας, τα θύματα ανέρχονται σε 333 και τουλάχιστον 783 άνθρωποι τραυματίστηκαν.
Ο τσετσένος πολέμαρχος Σαμίλ Μπασάγιεφ ανέλαβε την ευθύνη για την οργάνωση της επίθεσης, δημοσιεύοντας μια δήλωση στον τσετσενικό αυτονομιστικό ιστότοπο Kavkaz-Centre στις 17 Σεπτεμβρίου 2004.
Οι συγγενείς των θυμάτων, ιδίως των νεκρών παιδιών, κατηγορούν τις αρχές ότι δεν έδρασαν με γνώμονα την απελευθέρωση των ομήρων και ότι η έφοδος στο σχολικό κτίριο οδήγησε σε τόσο μεγάλο αριθμό νεκρών.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, μεγάλος αριθμός αντιφατικών δημοσιευμάτων και θεωριών, που επιχειρούν να εξηγήσουν τι συνέβη στο Μπεσλάν έχουν έρθει στο φως.
Σε ορισμένα αναφέρεται ότι ο αυτονομιστής ηγέτης της Τσετσενίας Aslan Maskhadov ήταν έτοιμος να πάει στο Μπεσλάν για να διαπραγματευτεί με τους μαχητές, αλλά τελικά έκανε πίσω γιατί φοβόταν για τη ζωή του.
Οι τρομοκράτες ζητούσαν επίμονα συνάντηση με τους προέδρους της Ινγκουσετίας και της Βόρειας Οσετίας. Η Μόσχα ωστόσο δεν υποστήριξε την ιδέα των διαπραγματεύσεων.
Χάρη σε παρέμβασ του πρώην επικεφαλής της Ινγκουσετίας, Ρουσλάν Άουσεφ, οι μαχητές απελευθέρωσαν 26 ομήρους - βρέφη και τις μητέρες τους. Ο ίδιος ο Αούσεφ μετέφερε την έξι μηνών Alena Tskaeva έξω από το σχολείο. Η μητέρα της έμεινε στο γυμναστήριο με τη μεγαλύτερη κόρη της και πέθαναν και οι δύο.
Πολλοί ερευνούν τα αίτια της τραγωδίας του Μπεσλάν εδώ και δύο δεκαετίες με επίσημες και ανεπίσημες εκδοχές να έχουν δοθεί. Η πιο εντυπωσιακή ήταν η ταινία του Γιούρι Ντούντια "Μπεσλάν. Θυμηθείτε". Ο δημοσιογράφος την κινηματογράφησε για τη 15η επέτειο της τραγωδίας.
Το 2017, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανέφερε ότι διαπίστωσε παραβιάσεις στην προετοιμασία και τη διεξαγωγή της επιχείρησης απελευθέρωσης των ομήρων, καθώς και σε ό,τι "αφορά τη χρήση όπλων κατά των ομήρων". Καταγγελίες στο ΕΔΑΔ υποβλήθηκαν από 409 άτομα. Το δικαστήριο έκρινε ότι η Ρωσία παραβίασε το δικαίωμα στη ζωή για τα θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επισκέφθηκε το Μπεσλάν στις 20 Αυγούστου, όπου επισκέφθηκε για πρώτη φορά το συγκρότημα "Πόλη των Αγγέλων", όπου είναι θαμμένα τα θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης. Η τελευταία φορά που ο πρόεδρος επισκέφθηκε την πόλη ήταν το 2008.