Για πέμπτη φορά το Nicosia Risk Forum κατάφερε να φέρει στον ίδιο χώρο σημαίνοντες παράγοντες στον χώρο της Πολιτικής Προστασίας, καθώς έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς για ανταλλαγή απόψεων πάνω στα τελευταία επιστημονικά δεδομένα και τις βέλτιστες πρακτικές.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η Ανατολική Μεσόγειος δείχνει τα τελευταία χρόνια να τελεί υπό συνεχή φυσική απειλή. Δεν είναι μόνο ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά σεισμογενή περιοχή ή ότι καταγράφει θερμοκρασίες που ξεφεύγουν από τα εκάστοτε εποχικά δεδομένα. Είναι ότι όλο και συχνότερα βλέπει ακραία καιρικά φαινόμενα, πλημμυρικά, ενίοτε δε και φονικά. Φαινόμενα που η επιστημονική κοινότητα συναινεί ότι δεν γνωρίζουν σύνορα.
Το Nicosia Risk Forum, το οποίο φέτος διεξήχθη στην Λάρνακα, έχει πλέον εξελιχθεί σε ένα σημείο αναφοράς όσον αφορά στην ανταλλαγή απόψεων πάνω στα τελευταία επιστημονικά δεδομένα και τις βέλτιστες πρακτικές για την διαχείριση απειλών και καταστροφών.
Οι κίνδυνοι ανθρωπογενών και φυσικών καταστροφών στην Ανατολική Μεσόγειο συνιστούν πλέον απειλή σε βαθμό που οι συνέργειες είναι το μοναδικό εργαλείο που μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη ή αντιμετώπισή τους. Καθώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα ή οι πολεμικές συρράξεις δημιουργούν κλίμα κινδύνου στην περιοχή, το Nicosia Risk Forum για πέμπτη φορά κατάφερε να φέρει στον ίδιο χώρο σημαίνοντες παράγοντες πολιτικής προστασίας που παρουσίασαν μελέτες και εμπειρίες σχετικά με ένα ζήτημα, το οποίο πλέον επηρεάζει όλο και περισσότερο την καθημερινότητά μας.
Η Κύπρος φαντάζει ως το ιδανικό μέρος για την διεξαγωγή ενός τέτοιου συνεδρίου, λόγω αφ' ενός της πολυσχιδούς εμπειρίας των διοργανωτών του, του Ινστιτούτου CERIDES του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, και αφ'ετέρου του διεθνούς αποτυπώματος της Κυπριακής Δημοκρατίας στην διαχείριση κινδύνων, το οποίο, όπως επισημαίνει ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, είναι πολύ μεγαλύτερο από το μέγεθός της.
«Υπάρχουν αυτές οι κοινές προκλήσεις που προκύπτουν μέσα από την κλιματική αλλαγή. Προκλήσεις που αφορούν τους πολίτες μας, προκλήσεις που δεν έχουν σύνορα. Και θεωρώ ότι αυτά τα θέματα είναι εκείνα που μας φέρνουν κοντά, παραμερίζοντας τις πολιτικές διαφορές», λέει στο euronews ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, την αιγίδα του οποίου φέρει το Nicosia Risk Forum.
«Μας αποδεικνύουν στην πράξη τα οφέλη που προκύπτουν μέσα από τη συνεργασία για την αντιμετώπιση τέτοιων προκλήσεων και μας ωθούν να αγγίξουμε και τα δύσκολα πολιτικά θέματα, τα θέματα πολιτικής διαφωνίας», συνεχίζει ο Κύπριος πρόεδρος, προσθέτοντας ότι «ακριβώς επειδή η Κυπριακή Δημοκρατία είναι το κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή, αλλά και μια χώρα που έχει άριστες σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη ακριβώς, λαμβάνει τέτοιου είδους πρωτοβουλίες. Για να αναδείξουμε την προστιθέμενη αξία της συνεργασίας με όλα τα κράτη για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις. Και αυτό βλέπουμε σταδιακά να μας βοηθά να αγγίξουμε και τα πιο δύσκολα, τα πιο ευαίσθητα, αν θέλετε, θέματα που άπτονται της ασφάλειας, που άπτονται πολιτικών διαφωνιών».
Η πέμπτη έκδοση του συνεδρίου επικέντρωσε τις θεματικές της στο ζήτημα της ανθεκτικότητας της περιοχής. Κοινός τόπος στα όσα ελέχθησαν ήταν ότι η Κύπρος ως πυλώνας σταθερότητας σε ένα εύφλεκτο κομμάτι του κόσμου μπορεί να αποτελέσει το σημείο σύγκλισης, προκειμένου να αναδειχθεί το γεγονός ότι, όπως οι φυσικές απειλές, έτσι και η διαχείρισή τους, δεν γνωρίζουν σύνορα και ενίοτε μπορούν να χτίσουν γέφυρες.
Η Κύπρος αποτελεί πυλώνα σταθερότητας και γέφυρα συνεργασίας σε μια πολύ ευαίσθητη περιοχή, σημειώνει η υπουργός Γεωργίας Μαρία Παναγιώτου, αναφερόμενη στις συνέργειες της χώρας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που κλήθηκε είτε να αντιμετωπίσει είτε στις οποίες κλήθηκε να συνδράμει.
Εύγλωττο το παράδειγμα που αναφέρει ο Ιλίρ Αλία, διευθυντής της αλβανικής δεξαμενής σκέψης CDDI (Centre for Development and Democratization of Institutions), όσον αφορά το γεγονός ότι οι πολιτικές διαφορές παραμερίζονται σε μια ώρα εθνικής ανάγκης:
«Στα τέλη του Νοεμβρίου 2019 σημειώθηκε ένας τεράστιος σεισμός στο Δυρράχιο, στην Αλβανία. Χωρίς να λάβουν υπ' όψιν σύνορα ή οποιαδήποτε δυσκολία (διασώστες) άρχισαν να έρχονται από την Σερβία, το Κόσοβο, τη Βόρεια Μακεδονά, την Ελλάδα, τη Ιταλία, το Μαυροβούνιο, από όλες τις χώρες γύρω από την Αλβανία. Άρα, λοιπόν, δεν έχει να κάνει με τα πολιτικά προβλήματα, αλλά με το να βοηθούμε ο ένας τον άλλο σε δύσκολες καταστάσεις», λέει ο κ. Αλία.
«Τα τελευταία χρόνια στην περιοχή μας γίνονται διάφορα. Οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι και να παίρνουμε τα αναγκαία μέτρα. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πολύ καλές σχέσεις με όλους τους γείτονές της στην περιοχή και προσπαθούμε να βοηθούμε όπου μπορούμε και να δημιουργούμε κάποιες συνεργασίες, οι οποίες είναι πολύ σημαντικές. Αντιλαμβάνεστε, αν συμβεί κάτι, ότι οι καταστροφές δεν γνωρίζουν σύνορα. Γι' αυτό πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και να βοηθούμε μια χώρα την άλλη», αναφέρει ο εκπρόσωπος Τύπου της κυπριακής Πολιτικής Άμυνας Παναγιώτης Λιασίδης.
Με την ίδια λογική, η αντιμετώπιση όλων αυτών των απειλών οφείλει να μην επηρεάζεται από πολιτικές προκλήσεις, όπως π.χ. η εύθραυστη κατάσταση που διαμορφώθηκε μετά τις εκλογές στην Γαλλία, κάτι που επισημαίνει ο αντισυνταγμάρχης της γαλλικής Πολιτικής Προστασίας Φρεντερίκ Αρό.
«Είναι γεγονός, λέει ο Αρό, ότι, ανεξαρτήτως της οικονομικής ή της πολιτικής κρίσης που μπορεί να αντιμετωπίσουμε οπουδήποτε, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, οι καταστροφές θα συμβαίνουν όλο και πιο συχνά και με μεγαλύτερη ένταση. Άρα, οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι για να αντιμετωπίσουμε αυτού του είδους τις καταστροφές και να μην ελαττώνουμε τις προσπάθειές μας απέναντί τους. Επομένως, ό,τι κρίση κι αν έχουμε, σε οποιοδήποτε επίπεδο οι πολίτες οφείλουν να είναι έτοιμοι».
Από ελληνικής πλευράς, ο αρμόδιος για την αποκατάσταση και την κρατική αρωγή υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστος Τριαντόπουλος τόνισε ότι η Ελλάδα προσαρμόστηκε στην πίεση που δέχεται η χώρα εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, χαράσσοντας, όπως είπε, μια ολιστική στρατηγική.
Ο κ. Τριαντόπουλος υπογράμμισε την χρησιμότητα του ευρωπαϊκού κανονισμού για την ταχεία αποκατάσταση από φυσικές καταστροφές Restore, ο οποίος πήρε ήδη το πράσινο φως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας, ο κανονισμός Restore «διαμορφώνει συνθήκες ευελιξίας αλλά και χρηματοδοτικής στήριξης σε περιπτώσεις άμεσης ανάγκης μετά από φυσικές καταστροφές. Διαμορφώνεται ένας κανονισμός από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ένα πλαίσιο που επιτρέπει στα κράτη να κινούνται έχοντας και χρηματοδοτική στήριξη, αλλά κυρίως ευελιξία για να αξιοποιήσουν πόρους».
Ως προς τους μελλοντικούς σχεδιασμούς, η Κύπρια υφυπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων Μαριλένα Ραουνά ξεκαθάρισε ότι η Λευκωσία ήδη προετοιμάζεται από τώρα για την ατζέντα της κυπριακής προεδρίας στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Όπως δήλωσε στο euronews η κ. Ραουνά, «η Κυπριακή Δημοκρατία είναι το κράτος μέλος που αποτελεί μέρος της Ανατολικής Μεσογείου και ενεργεί πάντα ως γέφυρα μεταξύ αυτής της σημαντικής περιοχής προκλήσεων αλλά και ευκαιριών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα θέματα διαχείρισης κρίσεων, αντιμετώπισης κρίσεων, τα θέματα διαχείρισης κλιματικής αλλαγής που πλήττουν ιδιαίτερα την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θα βρίσκονται ψηλά στην ημερήσια διάταξη. Επεξεργαζόμαστε προτάσεις και πρωτοβουλίες, ούτως ώστε κατά τη διάρκεια του εξαμήνου μας να προωθήσουμε λύσεις που αφορούν τόσο την περιοχή όσο και την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω στρατηγικών συνεργασιών μεταξύ περιοχής και Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Το 5ο Nicosia Risk Forum ήταν το μεγαλύτερο σε συμμετοχή, καθώς φιλοξένησε εκπροσώπους από 27 ευρωπαϊκές και μεσογειακές χώρες, έξι μεγάλους διεθνείς οργανισμούς, τον ΟΗΕ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ένωση για τη Μεσόγειο και τον Αραβικό Σύνδεσμο.
Αυτή η διευρυμένη συμμετοχή είναι που, σύμφωνα με τον διευθυντή του Ινστιτούτου CERIDES καθηγητή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου Γιώργο Μπούστρα, αποδεικνύει και την σημασία των θεμάτων πολιτικής προστασίας, αλλά και το γεγονός ότι χρειάζεται να μάθουμε να ζούμε με αυτού του είδους τους κινδύνους.
Το επόμενο Nicosia Risk Forum προγραμματίζεται να διεξαχθεί το 2026.