Η Εθνική Στρατηγική για το δημογραφικό που παρουσιάστηκε πριν από λίγους μήνες, περιλαμβάνει στοχευμένες πρωτοβουλίες για την αλλαγή οπτικής απέναντι στην οικογένεια και την απόκτηση παιδιών
Συζητώντας για το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα, συνήθως μιλάμε για τις μειωμένες γεννήσεις, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον μας στον διασταγμών των νέων να αποκτήσουν οικογένειες. Ωστόσο, το δημογραφικό ζήτημα είναι σύνθετο και πολύ πιο περίπλοκο σαν πρόβλημα και χρήζει ολιστικής αντιμετώπισης, τονίζουν οι επιστήμονες.
Οι δημογραφικές εξελίξεις σε συνδυασμό με τα οικονομικά δεδομένα που καταγράφονται τις τελευταίες δεκαετίες αναμένεται μοιραία να προκαλέσουν τεκτονικές αλλαγές στον τρόπο ζωής των αναπτυγμένων χωρών όπως η Ελλάδα με χαμηλά ποσοστά γεννητικότητας και υψηλό προσδόκιμο ζωής. Οι αλλαγές που έρχονται συζητήθηκαν κατά την εκδήλωση του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου για την Ευρωπαϊκή Ημέρα Δημογραφίας.
«Δεν έχει νόημα να μιλάμε για καταστροφολογία, γιατί δεν έχει νόημα να γκρινιάζουμε που βρέχει. Πρέπει να κάνουμε κάτι να αντιμετωπίσουμε τη βροχή. Το ότι οι εξελίξεις οι δημογραφικές είναι μη αναστρέψιμες το ξέρουμε. Το θέμα είναι πώς εμείς θα προσαρμοστούμε ως κοινωνίες, ώστε να μη χάσουμε το βιοτικό μας επίπεδο και να μπορέσουμε να επωφεληθούμε από τα θετικά, δηλαδή από το ότι ζούμε περισσότερο σε καλύτερη υγεία και επιλέγουμε τον αριθμό των παιδιών που θέλουμε», τονίζει στο euronews η αναπληρώτρια καθηγήτρια Οικονομικής Δημογραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, Αλεξάνδρα Τραγάκη, συμπληρώνοντας: «Η ιδέα της ζωής σε διαφορετικά και διακριτά στάδια είναι πια ξεπερασμένη. Δεν έχουμε πια τα 20 χρόνια, 18 χρόνια εκπαίδευσης μετά εργασία και μετά σύνταξη. Αυτό είναι ένα καινούργιο εντελώς πρότυπο. Δηλαδή μαθαίνουμε σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας, εργαζόμαστε και σταματάμε και ξανά. Εργαζόμαστε για πολύ περισσότερα χρόνια, αλλά με διαφορετικούς ρυθμούς και με διαφορετική ένταση και ενδεχομένως και σε διαφορετικά επαγγέλματα. Και ναι, δεν μπορούμε. Τα συνταξιοδοτικά μας συστήματα, έτσι όπως είναι φτιαγμένα, δεν είναι φτιαγμένα για ανθρώπους που μπαίνουν στην αγορά εργασίας στα 30 και για ανθρώπους που ζούνε μέχρι τα 95. Αυτό δεν είναι βιώσιμο».
Εκτός από τις αλλαγές στην οργάνωση της κοινωνίας, κλειδί αποτελούν και οι αλλαγές μέσα στην ίδια την οικογένεια. «Έχουμε αποδεχτεί τους καινούργιους ρόλους σε ότι αφορά τις απαιτήσεις μας από την επαγγελματική δραστηριότητα των γυναικών, αλλά δεν έχουμε αποδεχτεί τους νέους ρόλους σε ότι αφορά το μοίρασμα της φροντίδας και για το σπίτι, για τους ανθρώπους και για τους μεγάλους και μικρούς ανάμεσα στο ζευγάρι, μέσα στην οικογένεια. Κατά κάποιο τρόπο λοιπόν, περιμένουμε από τις γυναίκες να δουλεύουν σαν σημερινές γυναίκες και να φροντίζουν σαν τις προχθεσινές γυναίκες. Αυτό δημιουργεί πάρα πολύ μεγάλη ένταση. Και όσο συνεχίζονται αυτές οι παράλογες απαιτήσεις, είναι πολύ δύσκολο να πάρουν την απόφαση να δεσμευτούν μακροχρόνια. Γιατί ένα παιδί δεν είναι μια δέσμευση τριετίας ζωής να μπούμε σε αυτή τη διαδικασία και το βλέπουμε και από τα στοιχεία ότι σε όσες χώρες άλλαξε ο καταμερισμός φροντίδας με το σπίτι και έγιναν πιο ισόρροπη όλοι, ανέβηκε η γεννητικότητα, ενώ ταυτόχρονα πήγαινε πολύ καλά και η καριέρα και η απασχόληση των γυναικών και η οικονομία, επισημαίνει η Αντιγόνη Λυμπεράκη, καθηγήτρια οικονομικών στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου.
Η προσέγγιση ενός πολυπαραγοντικού ζητήματος, δεν μπορεί να μονόπλευρη τονίζουν οι ειδικοί αλλά να καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα της κοινωνικής ζωής. «Οι αποσπασματικές πολιτικές που απλά στόχευαν εντελώς μεμονωμένα στο να μειωθούν οι γεννήσεις δεν απέδωσαν, καθώς οι γεννήσεις μειώνονται από το 81. Τραβάμε μια γραμμή και λέμε ότι και με την ίδρυση του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και με τις κατευθύνσεις του πρωθυπουργού, μιλάμε για πάρα πολλούς παράγοντες που θα πρέπει να φροντίσουμε ένα καλό δημόσιο σχολείο, ένα βρεφονηπιακό σταθμό, τις άδειες μητρότητας και μοναδικό τους, έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε τον ίδιο φόρτο, να το πω έτσι, το θέμα της ανατροφής παιδιού. Το θέμα της εύρεσης εργασίας για τους νέους ανθρώπους που φεύγουν από το πανεπιστήμιο, το στεγαστικό, η τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη και βέβαια το κομμάτι της υγιούς και ενεργούς γήρανσης για τους ανθρώπους, οι οποίοι είναι πάνω από 65 και έχουν ακόμη πολλά να δώσουν. Όλα αυτά έχουν να κάνουν με το πώς τελικά φροντίζουμε την ελληνική οικογένεια, όπου και αν βρίσκεται αυτή. Και βέβαια το κομμάτι της προσωπικής επιλογής. Το αν τελικά κάποιος θέλει να κάνει οικογένεια για εμάς είναι πολύ σημαντικό και σε αυτόν που το επιθυμεί οφείλουμε να είμαστε δίπλα του», υπογραμμίζει η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη.
Η Εθνική Στρατηγική για το δημογραφικό που παρουσιάστηκε πριν από λίγους μήνες, περιλαμβάνει στοχευμένες πρωτοβουλίες για την αλλαγή οπτικής απέναντι στην οικογένεια και την απόκτηση παιδιών. Πολλοί ειδικοί τονίζουν ότι βασική πτυχή της λύσης είναι η κοινωνία να αποδεχτεί τους διαφορετικούς ρόλους και τις διαφορετικές δυναμικές που αναπτύσσονται πλέον μέσα στην οικογένεια.