Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κατηγόρησε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για "παράνομες και αβάσιμες ενέργειες με στόχο την Αμερική και το στενό μας σύμμαχο Ισραήλ".
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για την επιβολή κυρώσεων στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο λόγω ερευνών κατά του Ισραήλ, στενού συμμάχου των ΗΠΑ.
Ούτε οι ΗΠΑ ούτε το Ισραήλ είναι μέλη του δικαστηρίου ούτε το αναγνωρίζουν. Το Ισραήλ είναι στενός σύμμαχος των ΗΠΑ και το δικαστήριο εξέδωσε πρόσφατα ένταλμα σύλληψης κατά του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου για τις ενέργειές του απέναντι στους Παλαιστίνιους στη Γάζα μετά την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ τον Οκτώβριο του 2023.
Δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, έχουν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια της απάντησης του ισραηλινού στρατού.
Το διάταγμα που υπέγραψε ο Τραμπ κατηγορεί το ΔΠΔ ότι επιδίδεται σε "παράνομες και αβάσιμες ενέργειες με στόχο την Αμερική και τον στενό μας σύμμαχο Ισραήλ" και ότι καταχράστηκε την εξουσία του εκδίδοντας "αβάσιμα εντάλματα σύλληψης" εναντίον του Νετανιάχου και του πρώην υπουργού Άμυνας του, Γιοάβ Γκαλάντ.
"Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο δεν έχει καμία δικαιοδοσία επί των Ηνωμένων Πολιτειών ή του Ισραήλ", αναφέρει το διάταγμα, προσθέτοντας ότι το δικαστήριο δημιούργησε "επικίνδυνο προηγούμενο" με τις ενέργειές του εναντίον των δύο χωρών.
Η ενέργεια του Τραμπ έγινε την ώρα που ο Νετανιάχου επισκεπτόταν την Ουάσινγκτον. Ο ίδιος και ο Τραμπ είχαν συνομιλίες την Τρίτη στον Λευκό Οίκο και ο Νετανιάχου πέρασε μέρος της Πέμπτης συναντώντας βουλευτές στο Καπιτώλιο.
Το διάταγμα αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλουν "απτές και σημαντικές συνέπειες" στους υπεύθυνους για τις "παραβάσεις" του ΔΠΔ. Οι ενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν το μπλοκάρισμα περιουσιακών στοιχείων και να μην επιτραπεί σε αξιωματούχους, υπαλλήλους και συγγενείς του μελών του ΔΠΔ να εισέλθουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δήλωσαν ότι η επιβολή κυρώσεων σε αξιωματούχους του δικαστηρίου θα είχε ανατριχιαστικό αποτέλεσμα και θα ήταν αντίθετη με τα συμφέροντα των ΗΠΑ σε άλλες ζώνες συγκρούσεων όπου το δικαστήριο διεξάγει έρευνες.
"Τα θύματα των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο απευθύνονται στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο όταν δεν έχουν πού αλλού να απευθυνθούν και το εκτελεστικό διάταγμα του Προέδρου Τραμπ θα καταστήσει δυσκολότερο για αυτά να βρουν δικαιοσύνη", δήλωσε ο Τσάρλι Χογκλ, δικηγόρος του προσωπικού του Προγράμματος Εθνικής Ασφάλειας της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών. "Το διάταγμα εγείρει επίσης σοβαρές ανησυχίες για την Πρώτη Τροποποίηση, διότι θέτει ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες σε κίνδυνο σκληρών ποινών επειδή βοηθούν το δικαστήριο να εντοπίσει και να διερευνήσει φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν οπουδήποτε και από οποιονδήποτε".
Ο Χογκλ δήλωσε ότι η διαταγή "αποτελεί επίθεση τόσο στη λογοδοσία όσο και στην ελευθερία του λόγου".
Όπως και το Ισραήλ, οι ΗΠΑ δεν συγκαταλέγονται μεταξύ των 124 μελών του δικαστηρίου και εδώ και καιρό τρέφουν υποψίες ότι ένα "Παγκόσμιο Δικαστήριο" μη εκλεγμένων δικαστών θα μπορούσε να διώξει αυθαίρετα Αμερικανούς αξιωματούχους. Ένας νόμος του 2002 εξουσιοδοτεί το Πεντάγωνο να απελευθερώσει οποιονδήποτε Αμερικανό ή σύμμαχο των ΗΠΑ που κρατείται από το δικαστήριο. Το 2020, ο Τραμπ επέβαλε κυρώσεις στην προκάτοχο του επικεφαλής εισαγγελέα Καρίμ Χαν, τη Φατού Μπενσούντα, για την απόφασή της να ξεκινήσει έρευνα για εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από όλες τις πλευρές, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, στο Αφγανιστάν.
Ωστόσο, οι κυρώσεις αυτές καταργήθηκαν υπό τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, και οι ΗΠΑ άρχισαν να συνεργάζονται χλιαρά με το δικαστήριο - ιδίως αφότου ο Χαν το 2023 κατηγόρησε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.
Τυχόν κυρώσεις θα μπορούσαν να παραλύσουν το δικαστήριο, καθιστώντας δυσκολότερο για τους ερευνητές του να ταξιδεύουν και θέτοντας σε κίνδυνο την τεχνολογία που έχουν αναπτύξει οι ΗΠΑ για τη διασφάλιση των αποδεικτικών στοιχείων. Το δικαστήριο υπέστη πέρυσι μια μεγάλη κυβερνοεπίθεση που άφησε τους υπαλλήλους να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αρχεία για εβδομάδες.
Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες αντιδρούν. Η Ολλανδία σε δήλωσή της στα τέλη του περασμένου έτους, κάλεσε τα άλλα μέλη του ΔΠΔ "να συνεργαστούν για να αμβλύνουν τους κινδύνους αυτών των πιθανών κυρώσεων, ώστε το δικαστήριο να συνεχίσει να εκτελεί το έργο του και να εκπληρώνει την εντολή του".