Ο πληθωρισμός αυξήθηκε τον περασμένο μήνα στο υψηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο, καθώς οι σαρωτικοί δασμοί του Αμερικανού προέδρου ανεβάζουν το κόστος μιας σειράς αγαθών, όπως έπιπλα, ρούχα και ηλεκτρικές συσκευές
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 2,7% τον Ιούνιο σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα, ανακοίνωσε την Τρίτη το υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ, έναντι ετήσιας αύξησης 2,4% τον Μάιο. Σε μηνιαία βάση, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 0,3% από τον Μάιο στον Ιούνιο, μετά από αύξηση μόλις 0,1% τον προηγούμενο μήνα.
Η επιδείνωση του πληθωρισμού αποτελεί πολιτική πρόκληση για τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος υποσχέθηκε κατά την περσινή προεκλογική εκστρατεία να μειώσει άμεσα το κόστος διαβίωσης.
Η απότομη έξαρση του πληθωρισμού το 2022-2023 ήταν η χειρότερη των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών και απογοήτευσε τους περισσότερους Αμερικανούς για τους χειρισμούς του πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν στην οικονομία. Ο υψηλότερος πληθωρισμός είναι επίσης πιθανό να εντείνει την απροθυμία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να μειώσει το βραχυπρόθεσμο επιτόκιό της, όπως απαιτεί δυνατά ο Τραμπ.
Ο Τραμπ έχει επιμείνει συχνά σε σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι δεν υπάρχει "πληθωρισμός" και ότι, ως εκ τούτου, η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να μειώσει γρήγορα το βασικό της επιτόκιο από το σημερινό επίπεδο του 4,3% σε περίπου 3%.
Εξαιρουμένων των ευμετάβλητων κατηγοριών των τροφίμων και της ενέργειας, ο πυρήνας του πληθωρισμού αυξήθηκε κατά 2,9% τον Ιούνιο σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα, από 2,8% τον Μάιο. Σε μηνιαία βάση, αυξήθηκε κατά 0,2% από τον Μάιο στον Ιούνιο. Οι οικονομολόγοι παρακολουθούν στενά τις βασικές τιμές, διότι συνήθως παρέχουν μια καλύτερη αίσθηση του πού κατευθύνεται ο πληθωρισμός.
"Ενώ ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ παραμένει στην καλοήθη πλευρά των πραγμάτων σε σύγκριση με την πρόσφατη ιστορία, τα σημερινά στοιχεία ίσως κρύβουν πιο σκοτεινά σημάδια που μπορεί απλώς να ωθήσουν τις ΗΠΑ ένα βήμα πιο κοντά σε ένα στασιμοπληθωριστικό περιβάλλον", δήλωσε ο Lindsay James, επενδυτικός στρατηγικός αναλυτής της Quilter, προσθέτοντας ότι τόσο ο πληθωρισμός όσο και ο πυρήνας του πληθωρισμού "απομακρύνονται αμφότεροι από τον στόχο του 2% της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ".
Τι έγινε πιο ακριβό;
Η άνοδος του πληθωρισμού οφείλεται σε μια σειρά υψηλότερων τιμών. Το κόστος της βενζίνης αυξήθηκε κατά 1% μόνο από τον Μάιο έως τον Ιούνιο, ενώ οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 0,35%. Οι τιμές των συσκευών σημείωσαν άλμα για τρίτο συνεχόμενο μήνα.
Ο Τραμπ επέβαλε σαρωτικούς δασμούς 10% σε όλες τις εισαγωγές, καθώς και εισφορές 50% στον χάλυβα και το αλουμίνιο, 30% στα προϊόντα από την Κίνα και 25% στα εισαγόμενα αυτοκίνητα. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος απείλησε να πλήξει την Ευρωπαϊκή Ένωση με νέο δασμό 30% από την 1η Αυγούστου.
Η επιτάχυνση του πληθωρισμού θα μπορούσε να προσφέρει μια ανάσα στον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ, ο οποίος δέχεται όλο και πιο έντονα πυρά από τον Λευκό Οίκο επειδή δεν μείωσε το επιτόκιο.
Ο Πάουελ και άλλοι αξιωματούχοι της Fed έχουν τονίσει ότι θέλουν να δουν πώς θα εξελιχθεί η οικονομία καθώς θα τεθούν σε ισχύ οι δασμοί προτού μειώσουν το βασικό βραχυπρόθεσμο επιτόκιό. Ο πρόεδρος της Fed δήλωσε ότι οι δασμοί θα μπορούσαν τόσο να ωθήσουν τις τιμές όσο και να επιβραδύνουν την οικονομία, ένας δύσκολος συνδυασμός για την κεντρική τράπεζα, καθώς το υψηλότερο κόστος θα οδηγούσε συνήθως τη Fed σε αύξηση των επιτοκίων, ενώ μια ασθενέστερη οικονομία συχνά την ωθεί στη μείωσή τους.
Ο Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα ότι ο Πάουελ ήταν "τρομερός" και "δεν ξέρει τι στο διάολο κάνει". Ο πρόεδρος πρόσθεσε ότι η οικονομία πάει καλά παρά την άρνηση του Πάουελ να μειώσει τα επιτόκια, αλλά θα ήταν "ωραίο" αν υπήρχαν μειώσεις επιτοκίων, επειδή οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αγοράσουν κατοικίες πολύ πιο εύκολα".
"Ο Τραμπ συνεχίζει να χτυπάει το τύμπανο για τη δύναμη της αμερικανικής οικονομίας και την ανάγκη για χαμηλότερα επιτόκια, αλλά τα στοιχεία δεν δείχνουν κάτι τέτοιο", δήλωσε ο Τζέιμς. "Με τις αγορές εργασίας να παραμένουν αρκετά σταθερές μέχρι στιγμής, ο στόχος της σταθερότητας των τιμών θα δικαιολογούσε συνήθως είτε μια συγκράτηση είτε μια αύξηση των επιτοκίων στη Fed".
Την περασμένη εβδομάδα, αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου επιτέθηκαν επίσης στον Πάουελ για την υπέρβαση του κόστους της πολυετούς ανακαίνισης δύο κτιρίων της Fed, η οποία τώρα προβλέπεται να κοστίσει 2,5 δισ. δολάρια (2,14 δισ. ευρώ), περίπου το ένα τρίτο περισσότερο από ό,τι είχε αρχικά προϋπολογιστεί. Ενώ ο Τραμπ νομικά δεν μπορεί να απολύσει τον Πάουελ μόνο και μόνο επειδή διαφωνεί με τις αποφάσεις του για τα επιτόκια, όπως έχει σηματοδοτήσει το Ανώτατο Δικαστήριο, μπορεί να το κάνει για μια σαφή αιτία, όπως κακή συμπεριφορά ή κακοδιαχείριση.
Τι μέλλει γενέσθαι για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ;
"Φαίνεται πλέον πιθανό ότι το δεύτερο εξάμηνο του έτους θα υπάρξουν περαιτέρω πιέσεις στις τιμές, σε συνδυασμό με πιθανή στασιμότητα της ανάπτυξης", δήλωσε ο James, προσθέτοντας ότι "μέχρι στιγμής ο πληθωρισμός συγκρατείται από το υψηλό επίπεδο αποθεμάτων που δημιουργήθηκαν πριν από την Ημέρα της Απελευθέρωσης".
Ορισμένες εταιρείες δήλωσαν ότι έχουν ήδη αυξήσει τις τιμές ή σχεδιάζουν να το πράξουν ως αποτέλεσμα των δασμών, συμπεριλαμβανομένης της Walmart, του μεγαλύτερου λιανοπωλητή στον κόσμο. Η αυτοκινητοβιομηχανία Mitsubishi δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι αυξάνει τις τιμές κατά μέσο όρο 2,1% ως απάντηση στους δασμούς και η Nike δήλωσε ότι θα εφαρμόσει "χειρουργικές" αυξήσεις τιμών για να αντισταθμίσει το κόστος των δασμών.
Ωστόσο, πολλές εταιρείες κατάφεραν να αναβάλουν ή να αποφύγουν τις αυξήσεις των τιμών, αφού δημιούργησαν αποθέματα αγαθών την άνοιξη για να προλάβουν τους δασμούς. Άλλες εταιρείες μπορεί να απέφυγαν να αυξήσουν τις τιμές, ενώ περιμένουν να δουν αν οι ΗΠΑ είναι σε θέση να επιτύχουν εμπορικές συμφωνίες με άλλες χώρες που θα μειώνουν τους δασμούς.