Και οι δύο χώρες κάλεσαν την ΕΕ είτε να καταργήσει πλήρως τον νόμο είτε να αφαιρέσει τις πιο επιζήμιες οικονομικά διατάξεις του, αναφέροντας συγκεκριμένα τα άρθρα σχετικά με την εξωεδαφική εφαρμογή και τα μεταβατικά σχέδια
Η ενεργειακή ασφάλεια και ο ρυθμιστικός κίνδυνος βρέθηκαν στο επίκεντρο της 27ης Υπουργικής Συνάντησης του Φόρουμ των Εξαγωγικών Χωρών Φυσικού Αερίου (GECF), η οποία πραγματοποιήθηκε στη Ντόχα και συγκέντρωσε υπουργούς, αξιωματούχους και εμπειρογνώμονες από τις κορυφαίες χώρες παραγωγής φυσικού αερίου στον κόσμο.
Με έδρα το Κατάρ, το GECF -που συχνά περιγράφεται ως ο ΟΠΕΚ για το φυσικό αέριο- διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της παγκόσμιας πολιτικής για το φυσικό αέριο. Η φετινή συνάντηση επικεντρώθηκε στην ενεργειακή μετάβαση, τις αναδυόμενες τεχνολογίες και την ενίσχυση της συνεργασίας εν μέσω γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Στην εναρκτήρια συνεδρίαση απηύθυναν χαιρετισμό ο υφυπουργός Ενέργειας του Κατάρ, Saad Sherida Al-Kaabi και ο γενικός γραμματέας του GECF Mohamed Hamel, ο οποίος υπογράμμισε την αποστολή του φόρουμ να διασφαλίσει ότι το φυσικό αέριο θα παραμείνει βασικό συστατικό του παγκόσμιου ενεργειακού μείγματος.
Επισημαίνοντας τον κεντρικό ρόλο του φυσικού αερίου στην παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια, ο Hamel υπογράμμισε τα πολύπλευρα οφέλη του: "Το φυσικό αέριο αποτελεί φάρο σταθερότητας, μια καθαρή, αξιόπιστη, προσιτή και ευέλικτη πηγή ενέργειας που τροφοδοτεί τη βιώσιμη ανάπτυξη, ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια, παρέχει καθαρές λύσεις για το μαγείρεμα και συμβάλλει άμεσα στην επισιτιστική ασφάλεια μέσω της παραγωγής λιπασμάτων".
Στην τριήμερη συνάντηση συμμετείχαν επίσημες αντιπροσωπείες, ανώτεροι αξιωματούχοι, ερευνητές και εμπειρογνώμονες στον τομέα της ενέργειας, γεγονός που αντανακλά την αυξανόμενη σημασία του φόρουμ ως πλατφόρμα διαλόγου για το μέλλον του φυσικού αερίου και την παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια.
Το Κατάρ και οι ΗΠΑ εκφράζουν ανησυχίες
Στο περιθώριο της συνόδου της GECF, το Κατάρ και οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέδωσαν κοινή ανοικτή επιστολή προς τους αρχηγούς κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκφράζοντας "βαθιά ανησυχία" για την οδηγία για τη δέουσα επιμέλεια ως προς την εταιρική βιωσιμότητα (CSDDD), έναν νέο νόμο της ΕΕ που έχει σχεδιαστεί για την επιβολή περιβαλλοντικών προτύπων και προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλες τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.
Η επιστολή, την οποία συνυπογράφουν ο υπουργός Al-Kaabi και ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Chris Wright, προειδοποιεί ότι η οδηγία, "όπως διατυπώνεται σήμερα", αποτελεί "σημαντικό κίνδυνο για την οικονομική προσιτότητα και την αξιοπιστία των κρίσιμων ενεργειακών προμηθειών για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς και υπαρξιακή απειλή για τη μελλοντική ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της βιομηχανικής οικονομίας της ΕΕ".
Οι δύο ηγέτες υποστηρίζουν ότι το εξωεδαφικό πεδίο εφαρμογής της οδηγίας και οι διατάξεις περί ευθύνης θα μπορούσαν να αποθαρρύνουν τις διεθνείς ενεργειακές εταιρείες από το να επενδύσουν ή να προμηθεύσουν την ευρωπαϊκή αγορά.
"Είναι πραγματική πεποίθησή μας, ως σύμμαχοι και φίλοι της ΕΕ, ότι η οδηγία CSDD θα προκαλέσει σημαντική ζημία στην ΕΕ και τους πολίτες της, καθώς θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές ενέργειας και άλλων βασικών προϊόντων και θα έχει ψυχρό αντίκτυπο στις επενδύσεις και το εμπόριο", αναφέρεται στην επιστολή.
Κάλεσαν την ΕΕ είτε να καταργήσει πλήρως την CSDD είτε να αφαιρέσει τις πιο επιζήμιες οικονομικά διατάξεις της, αναφέροντας συγκεκριμένα τα άρθρα σχετικά με την εξωεδαφική εφαρμογή, τα μεταβατικά σχέδια, τις κυρώσεις και την αστική ευθύνη.
Ενεργειακή ασφάλεια και το μέλλον της Ευρώπης
Η χρονική στιγμή της επιστολής είναι σημαντική. Το Κατάρ, ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στον κόσμο, έχει καταστεί ακρογωνιαίος λίθος της διαφοροποίησης του εφοδιασμού της Ευρώπης από τότε που η ήπειρος προχώρησε στη μείωση της εξάρτησής της από το ρωσικό φυσικό αέριο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες - που είναι πλέον ο κορυφαίος παραγωγός υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο - έχουν επίσης επεκτείνει δραματικά τις εξαγωγές προς την Ευρώπη από το 2022.
Και τα δύο έθνη προειδοποιούν ότι εάν η ΕΕ δεν επανεξετάσει την προσέγγισή της, η οδηγία θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο αξιόπιστες ενεργειακές ροές, να απειλήσει τις επενδύσεις και να υπονομεύσει την οικονομική προσιτότητα. Στην επιστολή τονίζεται επίσης ότι αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες και βιομηχανικές ενώσεις συμμερίζονται αυτές τις ανησυχίες, με δεκάδες διευθύνοντες συμβούλους να ζητούν πρόσφατα την κατάργηση της CSDD.
Η τελευταία ημέρα της υπουργικής συνόδου της GECF συνέπεσε με την έγκριση από την ΕΕ της 19ης δέσμης κυρώσεων κατά της Ρωσίας, η οποία περιλαμβάνει σταδιακή απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Οι βραχυπρόθεσμες συμβάσεις πρόκειται να λήξουν εντός έξι μηνών, ενώ οι μακροπρόθεσμες συμφωνίες θα λήξουν την 1η Ιανουαρίου 2027 - ένα χρόνο νωρίτερα από ό,τι είχε προγραμματιστεί προηγουμένως. Η κίνηση αυτή υπογραμμίζει την αποφασιστικότητα της Ευρώπης να μειώσει την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια, προσθέτοντας άλλο ένα επίπεδο πολυπλοκότητας στις παγκόσμιες αγορές υγροποιημένου φυσικού αερίου, τη στιγμή που το Κατάρ και οι Ηνωμένες Πολιτείες εργάζονται για να εξασφαλίσουν σταθερό και προσιτό ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης.
Συνεργασία εν μέσω μετάβασης
Στο πλαίσιο των συνόδων της GECF, τα κράτη - μέλη επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για συνεργασία, σταθερότητα και καινοτομία σε όλες τις παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου. Οι συζητήσεις διερεύνησαν τον τρόπο εξισορρόπησης των στόχων βιωσιμότητας με την πραγματικότητα της αύξησης της ζήτησης στις αναδυόμενες οικονομίες και σε νέους τομείς, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα κέντρα δεδομένων, οι οποίοι οδηγούν σε νέες ενεργειακές ανάγκες.
Οι χώρες μέλη της GECF είναι η Αλγερία, η Βολιβία, η Αίγυπτος, η Ισημερινή Γουινέα, το Ιράν, η Λιβύη, η Νιγηρία, το Κατάρ, η Ρωσία, το Τρινιντάντ και Τομπάγκο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Βενεζουέλα. Στα μέλη-παρατηρητές περιλαμβάνονται το Ιράκ, η Μαλαισία, η Μαυριτανία, η Μοζαμβίκη, η Νορβηγία, το Περού, η Σενεγάλη και το Αζερμπαϊτζάν, που αντιπροσωπεύουν μαζί την πλειονότητα των αποδεδειγμένων αποθεμάτων φυσικού αερίου στον κόσμο.
Για το Κατάρ, το οποίο φιλοξενεί την έδρα του φόρουμ, η συνάντηση της Ντόχα και η κοινή επιστολή ΗΠΑ-Κατάρ υπογράμμισαν το διπλό μήνυμα της χώρας: ότι το φυσικό αέριο παραμένει απαραίτητο για τη μετάβαση και ότι η ενεργειακή πολιτική πρέπει να βασίζεται σε πραγματιστικό διάλογο.
Καθώς η παγκόσμια ζήτηση υγροποιημένου φυσικού αερίου συνεχίζει να αυξάνεται, η διαμόρφωση της μελλοντικής ενεργειακής ασφάλειας δεν θα βασίζεται μόνο στην παραγωγή, αλλά όλο και περισσότερο στη διπλωματία και τη διεθνή συνεργασία.