Δημήτρης Σκύλλας: Από το ηπειρώτικο μοιρολόι στη σύγχρονη μουσική

Δημήτρης Σκύλλας: Από το ηπειρώτικο μοιρολόι στη σύγχρονη μουσική
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ζει στο Λονδίνο από το 2005, όπου ασχολείται αποκλειστικά με τη μουσική. Ολοκλήρωσε τις μουσικές του σπουδές, με ένα μικρό σκωτσέζικο διάλειμμα, στη βρετανική πρωτεύουσα. Ο 29χρονος Δημήτρης Σκύλλας, παρά το νεαρό της ηλικίας του συνεργάζεται με σημαντικούς θεσμούς, παρουσιάζοντας τις συνθέσεις του τόσο στην Αγγλία, όσο και στην Ελλάδα. Θεωρεί καθοριστική την παραμονή του εκεί: καθόρισε με ανεξίτηλο τρόπο την μουσική του ταυτότητα αλλά και αίσθηση της ελληνικότητας που έχει, ζώντας μακριά από την πατρίδα, όλη σχεδόν την ενήλικη ζωή του.

Πέρσι πήραμε πρώτη φορά γεύση από το ταλέντο του, σε μια συναυλία στη Στέγη, όπου παρουσιάστηκε το «Grief Gestures» από το Kyklos Ensemble. Πρόκειται για ένα έργο που συνδυάζει τη σύγχρονη μουσική με την κλασική αλλά και με το ηπειρώτικο μοιρολόι. Αυτή ήταν η αφορμή για να συναντηθούν με τον κύπριο χορογράφο Χάρη Κούσιο. Αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης είναι το «Lacrimal», μια παράσταση χορού που φιλοξενείται τώρα στο πλαίσιο του 3ου Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων ξανά στην Στέγη, στις 23 & 24 Μαρτίου.

Με βάση το «Grief Gestures», εννιά μουσικοί και σαράντα χορευτές, μας καλούν σε ένα ταξίδι, αποζητώντας το λησμονημένο ζωντανό διάλογο ανάμεσα στη μουσική και την κίνηση. Οι σαράντα χορευτές συγκροτούν ένα ανώνυμο πλήθος, μια μάζα αφημένη στην αδιάκοπη ροή της κίνησης, ξυπνώντας μνήμες από σκηνές μαζικών πληθυσμιακών μετακινήσεων. Αυτό το ατελεύτητο οδοιπορικό, που συντελείται γραμμικά και σταθερά, χωρίς να υπερτονίζει το δραματικό στοιχείο της μουσικής, επιτρέπει στον θεατή να στοχαστεί ελεύθερα πάνω στην κίνηση.

Μιλήσαμε με τον νεαρό έλληνα συνθέτη για την συγκεκριμένη παράσταση, αλλά και για τα υπόλοιπα μουσικά του σχέδια.

-Σου αρέσει η δυτική μουσική πρωτοπορία και αυτές τις σπουδές έχεις κάνει στο Λονδίνο και την Σκωτία. Παρόλα αυτά εσύ επιστρέφεις στην ελληνική μουσική παράδοση. Γράφεις το «Grief Gestures» ως μια εργασία-διατριβή με την οποία ολοκληρώνεις τις σπουδές σου. Τι έγινε ξαφνικά και μετατοπίστηκε το κέντρο βάρους στην ελληνική παράδοση;
Κατάλαβα κάποια στιγμή ότι οι κώδικες επικοινωνίας που έχω μεγαλώσει, οι οποίοι υποσυνείδητα βγαίνουν από μέσα μου ως συμπεριφορές, συμπίπτουν κάποια στιγμή με τις ανάγκες μου. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου λοιπόν στη δυτική μουσική, κατάλαβα ότι πρέπει να βρω τη δική μου ταυτότητα, το δικό μου κομμάτι μέσα σε όλο αυτό για να μπορέσω να εξελιχθώ. Έτσι γεννήθηκε η ανάγκη να συνθέσω ένα μοιρολόι. Η πρεμιέρα του έργου έγινε στην Σκωτία το 2012. Πήγε πάρα πολύ καλά με το σκωτσέζικο κοινό, που δεν έχει τις δικές μας μουσικές αναφορές. Στη συνέχεια, πέρσι στα τέλη Φεβρουαρίου, το παρουσίασα για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με το Kyklos Ensemble στην Στέγη και πήγε εξαιρετικά. Δεν είχα φανταστεί ότι ένα χρόνο μετά, το έργο θα επέστρεφε στην ίδια σκηνή.

-Τι κάνει ένας Βολιώτης στην Ήπειρο;

Δεν αποφάσισα έτσι ξαφνικά να ασχοληθώ με την Ήπειρο και τα μοιρολόγια της. Απλά ο συγκεκριμένος ήχος ήταν πιο κοντά στα δικά μου ενδιαφέροντα. Πρέπει να υπογραμμίσω ότι ένα μοιρολόι είναι καθολικό και παγκόσμιο. Πάρα πολλοί λαοί έχουν τα δικά τους μοιρολόγια, που έχουν διαφορετικούς ήχους και αναφορές, αλλά εκφράζουν το ίδιο πράγμα: τον πόνο και την απώλεια.

-Πώς θα μας περιέγραφες το συγκεκριμένο μουσικό έργο και ποια ήταν η πρόθεσή σου πίσω από τη δημιουργία του;
Είναι ταυτόχρονα πρωτόγονο και εξευγενισμένο. Δημιουργεί ένα πλέγμα αρκετές φορές δυσνόητο για τον απλό ακροατή που δεν είναι εξοικειωμένος με τη σύγχρονη μουσική. Υπάρχουν όμως και μικρές αναγνωρίσιμες περιοχές που έχουν να κάνουν με μελωδίες από το αυθεντικό ηπειρώτικο τραγούδι. Πρόκειται λοιπόν για μια μείξη διαφορετικών αναγκών που έχω, δηλαδή της πιο popular πλευράς μου και της πιο avant-garde, της πιο πειραματικής με την πιο εξευγενισμένη και με την πιο άγρια. Όλα αυτά μαζί δημιουργούν το «Grief Gestures» και οδηγούν σε μια κορύφωση, σε μια έκσταση, σε έναν διονυσιασμό που υπάρχει και στη ζωή μου, όταν βγαίνω έξω το βράδυ και διασκεδάζω. Μουσικά λοιπόν πρόκειται για μια πρισματική προσέγγιση των διαφορετικών ειδών που με ενδιαφέρουν και των επιρροών που έχω όλα αυτά τα χρόνια.

-Πώς προέκυψε η τωρινή συνεργασία με τον Χάρη Κούσιο, το «Lacrimal»;
Είδα ένα έργο του Χάρη πέρσι στο φεστιβάλ χορού Arc for Dance και μου άρεσε. Με πήρε τηλέφωνο γιατί είχε διαβάσει μια συνέντευξη που είχα δώσει για το έργο μου που παρουσιάστηκε στην Στέγη και ήθελε να συνεργαστούμε. Όλα κύλησαν τέλεια και έγιναν πολύ γρήγορα. Μου άρεσε πώς με βάση το δικό μου μοιρολόι κτίζει ένα ολόκληρο χορογραφικό σύμπαν με πολλούς χορευτές. Έχουμε πολλά κοινά δομικά, φιλοσοφικά και αισθητικά στοιχεία. Ο Χάρης ασχολείται πολύ με την καθαρότητα της εικόνας και με τις συμβολικές καθαρές γραμμές. Αυτό είναι κάτι που έχει και το δικό μου έργο. Ο Χάρης ενδιαφέρεται να πάρει τον παλμό και την ατμόσφαιρα του έργου μου και να τα μετουσιώσει σε χορογραφία. Δεν έχει στόχο να οπτικοποιήσει την κάθε νότα. Μου κεντρίζει λοιπόν το ενδιαφέρον να δω το έργο μου μπολιασμένο με χορό. Όταν συνθέτω, υπάρχει στο μυαλό μου μια αόρατη κίνηση. Οπότε τώρα θα υπάρξει ουσιαστικά μια μετάπραξη. Θα πρέπει να αφήσω το παιδί που έχω γεννήσει και να το δω να μεγαλώνει, να ακολουθεί έναν άλλο βηματισμό από αυτόν που του έμαθα. Να έχει τα ίδια στοιχεία αλλά μια άλλη προσωπικότητα.

-Πέρα από αυτό το μοιρολόι συνέθεσες και ένα δεύτερο μοιρολόι, το «Earth Minus» που παρουσιάστηκε στο Αβαείο του Ουέστμινστερ;
Ακριβώς. Ήταν η δεύτερη απόπειρά μου σ’ αυτό το μουσικό πεδίο, η οποία λειτούργησε εξίσου καλά, αυτή τη φορά στο Λονδίνο, στις 27 Σεπτεμβρίου 2015. Το έργο το έγραψα σε μια μελόντικα, το καλοκαίρι του 2015, με 35 βαθμούς Κελσίου, στο Πήλιο, στο Μουσικό Χωριό. Έχει να κάνει πολύ με τους ανθρώπους που συναναστρεφόμουν εκείνη την εποχή και τις ζυμώσεις που γίνονταν. Στην εκτέλεση ήταν η καταπληκτική οργανίστα Ουρανία Γκάσιου.

-Υπάρχει στα σκαριά και μια συνεργασία με το βρετανικό μουσείο V& A ;
Ναι μου ζήτησαν να γράψω ένα έργο για πιάνο για μια έκθεση κεραμικής του Matt Smithπου κάνει την πρακτική του εκεί. Είναι resident artist στο μουσείο, αρκετά καταξιωμένος. Θα είναι λοιπόν μια σύνθεση για πιάνο, που θα ερμηνεύσω ο ίδιος, η οποία θα είναι σε διάλογο με τον τίτλο και τη φύση της δουλειάς του καλλιτέχνη. Θα κάνουμε λοιπόν ένα ξεχωριστό event, μια ζωντανή performance στις αρχές Ιουνίου, το οποίο πρόθεσή μας είναι να επαναλάβουμε και σε άλλα μουσεία.

-Λίγο νωρίτερα, στις 19 Απριλίου υπάρχει ένα ακόμη ραντεβού με το ελληνικό κοινό στο θέατρο Πόρτα.
Ο Κορνήλιος Σελαμσής μου ζήτησε να κάνω μια συναυλία στο Πόρτα, στο πλαίσιο «Τρίτες Παράλληλες», αλλά να μην ακολουθήσω την πεπατημένη. Μου έδωσε λευκή επιταγή να κάνω ότι θέλω. Στήνω λοιπόν ένα ρεσιτάλ που στηρίζεται σε πέντε ιδέες (ο έρωτας, ο χρόνος, το σύμπαν, ο θάνατος και ο θεός) και λέγεται «Περί ύψους». Αυτές οι πέντε ιδέες έχουν να κάνουν με την ανύψωση της ανθρώπινης φύσης. Κάθε ιδέα-κατηγορία θα έχει 3-5 μουσικά έργα των Γιώργου Κουμεντάκη, Κορνήλιου Σελαμσή, George Crumb , F. Liszt, G. Kurtág και δικά μου. Θα υπάρχουν τρεις εξαιρετικοί πιανίστες (Τίτος Γουβέλης, Γιώργος Κωνσταντίνου, Διονύσης Μαλλούχος) και τέσσερις σαξοφωνίστες που θα τα ερμηνεύσουν. Ενδιάμεσα θα προβάλλονται σε προτζέκτορα τα κείμενα τεσσάρων συγγραφέων (Λένα Κιτσοπούλου, Κώστας Ακρίβος, Αλεξάνδρα Κ*, Χρήστος Χρυσόπουλος) που έχουν γραφτεί ειδικά για την παράσταση και θα τα διαβάσουν δύο ηθοποιοί (Αργύρης Πανταζάρας, Αριάννα Χατζηγαλανού). Θα είναι μικρές κειμενικές και μουσικές στιγμές. Η ομπρέλα και των τριών πρότζεκτ που τρέχω αυτή την περίοδο είναι το πώς κρατώντας εγώ τον έλεγχο της μουσικής μπορώ να συνεργαστώ με άλλες τέχνες, το πώς η σύγχρονη μουσική μπορεί να ενταχθεί στην οικογένεια των άλλων τεχνών. Στην Στέγη με το χορό, στο θέατρο Πόρτα με τη λογοτεχνία και στο V&A με την κεραμική. Ένα έργο μου για πιάνο βασισμένο σε πίνακα του Ιερώνυμου Μπος, θα είναι και το κλείσιμο της συναυλίας «Περί Ύψους» στο Πόρτα.

-Ζεις σε ένα πολυεθνικό περιβάλλον. Πώς βλέπεις εσύ ένας νέος στο Λονδίνο το ζήτημα της ελληνικότητας, μέσα σε ένα χώρο, όπου κυριαρχούν τα δυτικά μουσικά πρότυπα, χωρίς όμως να λείπουν και οι εθνικές αναφορές ή η μείξη παραδόσεων και εγχώριων πολιτιστικών στοιχείων σε όλα τα καλλιτεχνικά είδη έκφρασης, είτε πρόκειται για τα εικαστικά, είτε για την μουσική, είτε για τον χορό;
Δεν επιθυμώ να ανήκω σε κάποια εθνική σχολή. Δεν είμαι εγώ. Εν τέλει όμως όλοι ανακαλύπτουμε τις ρίζες μας, τις παραδόσεις μας. Άλλοι χρησιμοποιούν αυτά τα στοιχεία πολύ φανερά και άλλοι κρυμμένα. Είναι ενδιαφέρουσα η ερώτηση, γιατί είμαι στον ενδέκατο χρόνο μου στην Αγγλία και όσο περνάει ο καιρός, αισθάνομαι όλο και περισσότερο Έλληνας. Η ελληνικότητα, από την άλλη πλευρά δεν είναι μια μελωδία ή ένας ρυθμός. Η ελληνικότητα έχει να κάνει με τον τρόπο προσέγγισης και επεξεργασίας του φυσικού και του υλικού σου κόσμου και πώς έχει μάθει μέσα από τα βιώματά σου από τότε που ήσουν παιδί να αντιδράς σε οτιδήποτε σε περιβάλλει. Αυτή είναι η πραγματική ελληνικότητα.

-Τι σου αρέσει πέρα από όλα αυτά;
Μου αρέσει να πηγαίνω σε εστιατόρια και να τρώω, μου αρέσει να ταξιδεύω και βγαίνω πολύ συχνά και πηγαίνω σε κλαμπ για χορό. Αλλιώς δεν θα μπορούσα να ζήσω, ούτε να γράψω όλα αυτά που έχω συνθέσει μέχρι σήμερα.

Οι φωτογραφίες από τις πρόβες του Lacrimal στη Στέγη είναι του Γιώργου Κολλιδά.
Το πορτραίτο του Δημήτρη Σκύλλα είναι του Sylvain Deleu και έχει να κάνει με την ανάθεση του μουσικού έργου από το V & A, στο Λονδίνο.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Χορογραφία: Χάρης Κούσιος
Μουσική σύνθεση: Δημήτρης Σκύλλας
Μουσική διεύθυνση: Ανδρέας Τσελίκας
Σκηνογραφία & Σχεδιασμός φωτισμού: Δημήτρης Νασιάκος
Βοηθός χορογράφου: Μίνα Λαμπροπούλου
Ερμηνεύουν: Γιώργος Κοτσιφάκης, Ιωάννα Αποστόλου, Ιωάννα Παρασκευοπούλου, Ιωάννα Τουμπακάρη, Κατερίνα Σπυροπούλου, Νώντας Δαμόπουλος, Περικλής Σκορδίλης
Μουσικοί: Γιάννης Σαμπροβαλάκης (κλαρινέτo), Κώστας Σίσκος (κόρνο), Ανδρέας-Ρολάνδος Θεοδώρου (τρομπόνι), Θοδωρής Ιωσηφίδης (πιάνο), Σπύρος Λάμπουρας (κρουστά), Κώστας Παναγιωτίδης (βιολί), Γιάννης Ρωμανός (βιόλα), Βασίλης Λύκος (τσέλο), Τάκης Καπογιάννης (κοντραμπάσο)
Παραγωγή: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, Ίδρυμα Ωνάση
Εκτέλεση παραγωγής: Dance Unitiva
Με την υποστήριξη: Σπίτι της Κύπρου, Dance Cultural Centre

INFO
ΣΤΕΓΗ
3ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΕΩΝ ΧΟΡΟΓΡΑΦΩΝ
23-24 ΜΑΡΤΙΟΥ: LACRIMAL
20.30 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ
EΙΣΙΤΗΡΙΑ: 7 ΕΥΡΩ, ΜΕΙΩΜΕΝΟ- ΜΙΚΡΗ ΠΑΡΕΑ 6 ΕΥΡΩ, ΑΜΕΑ & ΑΝΕΡΓΟΙ: 4 ΕΥΡΩ
Περισσότερες πληροφορίες

Η συναυλία «Περί Ύψους» πραγματοποιείται στο Θέατρο Πόρτα, την Τρίτη 19 Απριλίου.

Ακολουθήστε το euronews στα Ελληνικά στο Facebook και στο Twitter

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Βαλτιμόρη: Ανασύρθηκαν τα πτώματα δύο εκ των έξι εργατών μετά την κατάρρευση της γέφυρας

Σλοβακία: Έντονες αντιδράσεις για το σχέδιο της κυβέρνησης για τον έλεγχο της ραδιοτηλεόρασης

Ελλάδα: Οργή προκαλεί η έκρηξη του κόστους στέγασης