«Xοιρινό νεφρό για την κατάθλιψη»: Ο Γκοντό, ο Μπέκετ και ο στόκερ του

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Μετά την «Αρχή του Αρχιμήδη» του Ζοσέπ Μαρία Μιρό και το «Κόντρα στην Ελευθερία» του Εστέβα Σολέρ, ο Βασίλης Μαυρογεωργίου μας συστήνει ένα νέο, άγνωστο έργο της ισπανόφωνης θεατρικής δραματουργίας, συνεχίζοντας την συνεργασία του με την μεταφράστρια Μαρία Χατζηεμμανουήλ. Αυτή τη φορά πρόκειται για «Xοιρινό νεφρό για την κατάθλιψη» του Αλεχάντρο Ρικάνιο, που ανεβαίνει στο Μικρό Γκλόρια, από τις 27 Ιανουαρίου.Το πρωταγωνιστικό δίδυμο ερμηνεύουν η Άννα Καλαϊτζίδου και ο Μιχάλης Συριόπουλος.

Ο 36χρονος πολυβραβευμένος και πολυγραφότατος Μεξικανός συγγραφέας, που θα έχουμε την ευκαιρία να τον γνωρίσουμε και από κοντά σύντομα, γράφει με έναν χειμαρρώδη τρόπο. Συνδυάζει πραγματικά με φανταστικά γεγονότα από την ζωή του Σάμιουελ Μπέκετ για να φτιάξει μια ιστορία που ισορροπεί μεταξύ μαύρης κωμωδίας και δράματος. Έγραψε το «Xοιρινό νεφρό για την κατάθλιψη» το 2004, σε ηλικία μόλις 21 ετών. Έχει ανεβεί σε πάνω από 10 χώρες. Πήγαμε στο Μικρό Γκλόρια, είδαμε πρόβα της παράστασης και μιλήσαμε με τους συντελεστές της.

Η υπόθεση

Η Μαρί είναι απελπισμένα ερωτευμένη με τον Γκουστάβ, μια γυναίκα μόνη στον κόσμο, καταδικασμένη να δίνει νόημα στην ύπαρξή της μέσα από εκείνον. Αυτός όμως την υποτιμά διαρκώς. Του είναι ανυπόφορη και συνεχώς τη διώχνει. Σιγά-σιγά γίνεται η μούσα του. Ο Γκουστάβ είναι ένας βασανισμένος συγγραφέας, ένας καταραμένος ποιητής, καταδικασμένος να ζει στη σκιά του Σάμιουελ Μπέκετ. Ο ίδιος δεν έχει πετύχει τίποτε στη ζωή του. Αναπτύσσει μια σχέση αγάπης και μίσους με τον Ιρλανδό συγγραφέα. Όλα ξεκινούν όταν παίρνει μέρος σε έναν διαγωνισμό ποίησης και χάνει από αυτόν. Κάπως έτσι αρχίζει να γίνεται στόκερ του Μπέκετ.

Μαζί με την Μαρί τον ακολουθούν παντού για 13 χρόνια. Κάποια στιγμή αποφασίζει να τον σκοτώσει. Μπαίνοντας στο διαμέρισμά του δεν τον βρίσκει εκεί. Πάνω στο γραφείο του όμως βρίσκει το ανέκδοτο κείμενο του «Περιμένοντας τον Γκοντό». Το διαβάζει και «καταστρέφεται» όταν αντιλαμβάνεται πόσο σπουδαίο είναι. Εκεί αρχίζει μια άλλη σχέση: δεν θέλει να τον σκοτώσει. Θέλει να τον προστατεύσει. Συνεχίζει να μπαίνει στο σπίτι του και να προσθέτει πράγματα στο μπεκετικό κείμενο. Μέχρι που ξεφεύγει η κατάσταση...

Ο τίτλος

Ο Τζέιμς Τζόυς σέρβιρε χοιρινό νεφρό ως λογοτεχνικό πρωινό στον ήρωα του «Οδυσσέα» του. Κάθε φορά που συμβαίνει κάτι κομβικό στην εξέλιξη του έργου, ο Ρικάνιο προσφέρει χοιρινό νεφρό στους ήρωές του ως φάρμακο για την κατάθλιψη, αντίδοτο στην απόγνωση: «Στην αρχή, σερβίρεται ως μια αφορμή για να γιορτάσουν, στη συνέχεια ως μια αφορμή για να πενθήσουν για κάποιο περιστατικό. Το χοιρινό νεφρό είναι μια τελετουργία πένθους» αναφέρει η Άννα Καλαϊτζίδου.

Ο Ρικάνιο και ο Μπέκετ

«Αυτό που έχει κινητοποιήσει τον Ρικάνιο να γράψει το συγκεκριμένο έργο είναι ότι είναι και ο ίδιος συγγραφέας. Στέκεται με θαυμασμό μπροστά στον ογκόλιθο που λέγεται Μπέκετ και γράφει κάτι που έχει να κάνει με τη δική του συγγραφική αγωνία. Και αυτή την αγωνία του την κάνει αυτοαναφορικό θέμα για το θέατρο. Γιατί πραγματικά πώς γράφεις μετά τον Μπέκετ; Τελικά γράφει για κάποιον, που γράφει μετά τον Μπέκετ, που παλεύει με τον Μπέκετ. Παράλληλα παρακολουθούμε την πραγματική ζωή του Ιρλανδού συγγραφέα, που έχει κάτι που αρέσει στον Ρικάνιο. Βλέπει με εκτίμηση και σεβασμό τη διαδρομή του, τις αποφάσεις του, τα πιστεύω του. Ήταν συνεπής και αφοσιωμένος στις αρχές του. Και βέβαια αντιλαμβάνεται ότι ο Μπέκετ γέννησε το νέο θέατρο στην εποχή του» εξηγεί ο Βασίλης Μαυρογεωργίου.

Μια κομεντί του παραλόγου που εστιάζει στην ίδια τη ζωή

«Το έργο από την αρχή μέχρι τη μέση του είναι ρεαλιστικό. Βλέπουμε τη σχέση των δύο πρωταγωνιστών, του Γκουστάβ και της Μαρί. Στη συνέχεια η φόρμα σπάει. Και το παράλογο αρχίζει να παίρνει τα ηνία. Είναι πολύ παράλογη η σχέση τους. Και έχει πάρα πολύ χιούμορ. Είναι μια γλυκιά κομεντί. Είναι πολύ ωραίο πώς αρέσει στον συγγραφέα , να βρίσκει κωμικά στοιχεία στην απόλυτη μακαβριότητα. Υπάρχει μια τρέλα στο γράψιμό του. Βρίσκει έναν έξυπνο τρόπο να σου δώσει κουράγιο, μέσα από το θέατρο. Κλειδί γι’ αυτόν είναι το ίδιο το θέατρο» επισημαίνει ο Βασίλης Μαυρογεωργίου. Η Άννα Καλαϊτζίδου συμπληρώνει: «Όσο προχωράει η ιστορία, τα αισθήματα που βγαίνουν στην επιφάνεια είναι πιο βαθιά, πιο ουσιαστικά. Στο τέλος γίνεται μια πολύ ωραία αποκλιμάκωση, ώστε να μοιάζει τελικά το έργο με το “Περιμένοντας τον Γκοντό”. Παρόλο που όπως είπε και ο Βασίλης, το έργο ξεκινά ως κομεντί. Στο τέλος αισθάνεσαι, μέσα από τις ανατροπές, ότι βλέπεις ένα μπεκετικό έργο».

«Παράλληλα με ότι συμβαίνει στον κεντρικό χαρακτήρα, υπάρχει ένα δεδομένο που κάνει το έργο κομεντί. Αυτός πιστεύει ότι η Μαρί είναι ηλίθια αυτή τον θέλει, ενώ αυτός δεν το θέλει. Αυτό είναι μια αστεία αφετηρία, η οποία είναι οδηγός σε ένα μεγάλο μέρος του έργου, για να αλλάξει τελικά προς το τέλος. Τότε αρχίζει να την καταλαβαίνει και να την βλέπει με άλλο μάτι. Αυτό λοιπόν ελαφραίνει τα πράγματα που συμβαίνουν. Είναι μια σχέση de facto, που δεν μπορεί να ανατραπεί, γιατί αυτός έχει πάντα στο μυαλό του ως στόχο κάτι άλλο, πολύ μεγαλύτερο» συνεχίζει ο Μιχάλης Συριόπουλος και υπογραμμίζει: «Ενώ το έργο στην αρχή αισθάνεσαι ότι δεν σε αφορά, επειδή δεν μπορείς να καταλάβεις αυτούς τους δύο τρελούς, σιγά-σιγά καθώς εξελίσσεται η ιστορία και αυτοί αλλάζουν, νιώθεις ότι το θέμα τελικά δεν είναι ο Γκοντό. Είναι η ίδια η ζωή».

Γκουστάβ και Μαρί

Ο Μιχάλης Συριόπουλος ερμηνεύει τον Γκουστάβ: «Είναι ένας εγωίσταρος, αυτοκαταστροφικός άνθρωπος. Όταν ανακαλύψει κατά λάθος τον μεγάλο Ιρλανδό συγγραφέα, γίνεται καλός άνθρωπος. Είναι ένα ανθρωπάκι μέχρι εκείνη τη στιγμή. Αποκτά άξαφνα νόημα η ζωή του. Από αντιήρωας, γίνεται ήρωας. Χωρίς να το θέλει βέβαια. Μαθαίνει τι θα πει θυσία. Αρχίζει να αντιμετωπίζει τα πράγματα για πρώτη φορά. Είναι διαρκώς όμως ανικανοποίητος».

Η Άννα Καλαϊτζίδου ερμηνεύει την Μαρί: «Αυτή είναι πιο πραγματίστρια. Είναι πιο γειωμένη και προσπαθεί να επαναφέρει διαρκώς τον Γκουστάβ στην πραγματικότητα. Αυτός είναι χαμένος στο σύμπαν. Αυτή τον ακολουθεί και εκλογικεύει την τρέλα του. Αισθάνεται εξαρχής για αυτόν μεγάλη πίστη και αγάπη. Αυτή η πίστη που έχει απέναντί του, με συγκινεί πολύ. Αυτός είναι το κέντρο το έργου. Είναι ο πλανήτης κι εγώ είμαι ο δορυφόρος του».

Ένα ζευγάρι από τον βωβό κινηματογράφο

«Νομίζω ότι στο τέλος συναντιούνται αυτός πιο κάτω και αυτή πιο πάνω» συμπληρώνει ο Μιχάλης. Ο Βασίλης παρατηρεί: «Είναι ένα ιδιόμορφο ζευγάρι. Είχαμε αρκετή δυσκολία για να φέρουμε κινησιολογικά κοντά τους δύο ήρωες, λόγω της περίεργης σχέσης που έχουν». Τη λύση βρήκε ο Πάρης Μαντόπουλος, που επιμελείται την κίνηση: «Όταν είδα για πρώτη φορά πρόβα, αυτό που σχηματίστηκε στο μυαλό μου ήταν ότι έχουμε ένα ζευγάρι που μοιάζει πολύ με αυτά του βωβού κινηματογράφου. Είναι δύο άνθρωποι που ο ένας συμπληρώνει τον άλλο. Θα χαρακτήριζα εναέρια την κινησιολογική τους πραγματικότητα. Βρίσκονται πάνω από το έδαφος. Οι χαρακτήρες του βωβού κινηματογράφου περπατούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να αναδεικνύουν τις στιγμές. Κάνουν πράγματα που κινησιολογικά τονίζουν την αστεία ή δραματική πραγματικότητα. Και συνήθως από κάτι αστείο, προκύπτει τελικά κάτι δραματικό. Κάνουν δηλαδή κάτι που μεγεθύνει το χρόνο. Κι αυτό δεν μπορεί να συμβεί στον ρεαλισμό. Η σχέση τους δημιουργεί σε πολλές στιγμές μια τραγικότητα, αλλά και μια απρόσμενη συγκίνηση. Δεν περιμένεις ότι μπορεί να αγγίξει τόσο λεπτά πράγματα, μέσα από τη σχέση τους»

«Μάλιστα αποφεύγει να χτίσει μια σχέση που μπορεί να την αναγνωρίσει το κοινό. Αποφεύγει όλες τις σχέσεις. Μένει απλώς στο γεγονός ότι είναι δύο άνθρωποι, που δεν έχουν κάποια συμβατική σχέση. Είναι πολύ έξυπνο, μελετημένο και μαθηματικά εκφρασμένο από τον συγγραφέα» συμπληρώνει ο Βασίλης Μαυρογεωργίου.

Περιμένοντας τον Μπέκετ

Ο Μπέκετ, πανταχού παρών σ' αυτό το έργο, γίνεται θεατρικό πρόσωπο, γίνεται εμμονή, ζει, ταξιδεύει και γράφει αλλά δεν έρχεται ποτέ. Ο θεατής δεν τον βλέπει ποτέ, αλλά ο κεντρικός ήρωας μεταμορφώνεται μέσα από την επαφή του με τον Μπέκετ: «Τον μαθαίνει τι θα πει μεταφορά. Αυτός νιώθει ότι είναι όλα πρέπει να είναι καθημερινά, κυριολεκτικά και να περιγράφουν την πραγματικότητα. Όταν διαβάζει τα κείμενα του Μπέκετ, αντιλαμβάνεται για πρώτη φορά στη ζωή του ότι κάποιος μπορεί να μιλά μεταφορικά. Είναι σαν να ανοίγει ένας νέος κόσμος γι’ αυτόν» αναφέρει ο Μιχάλης Συριόπουλος.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Συγγραφέας:Αλεχάντρο Ρικάνιο

Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ

Σκηνοθεσία: Βασίλης Μαυρογεωργίου

Σκηνικά: Μαίρη Τσαγκάρη

Κοστούμια: Μανταλένα Μπαστακού

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου

Μουσική: Γιώργος Φουντούκος

Κινησιολογία: Πάρης Μαντόπουλος

Διεύθυνση Παραγωγής: ‘Εφη Πανουργιά

Βοηθός Σκηνοθέτη: Καλή Βοϊκλή

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ηθοποιοί: Άννα Καλαϊτζίδου, Μιχάλης Συριόπουλος

INFO

Μικρό Γκλόρια

Ιπποκράτους 7,τηλ. 2103642334 |

Ώρες ταμείου: Καθημερινά 17:00 – 22:00, Τετάρτη – Κυριακή 10:00 – 13:00

Διάστημα Παραστάσεων: από 27 Ιανουαρίου 2020 έως 14 Απριλίου 2020

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00

Διάρκεια: 90 λεπτά

Εισιτήριο: Γενική είσοδος 13 ευρώ, Ανέργων, Φοιτητικό, 10 ευρώ, Ατέλεια 5 ευρώ

Προσφορά Προπώλησης έως τέλος Ιανουαρίου : 10 ευρώ