Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων: 33 καλλιτέχνες παρουσιάζουν τη δική τους «Ειδύλλια Οδό»

«Ειδύλλια Οδός»
«Ειδύλλια Οδός» Πνευματικά Δικαιώματα Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button

Με μια μεγάλη έκθεση σύγχρονης τέχνης μπαίνει η Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων στο 2022. Στην «Ειδύλλια Οδό», 33 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, συνομιλούν μέσα από τα τα έργα τους με το παρελθόν αλλά και το παρόν της Αθήνας. Διάρκεια: Μέχρι 6 Μαρτίου

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Με μια μεγάλη έκθεση σύγχρονης τέχνης μπαίνει η Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων στο 2022. Στην «Ειδύλλια Οδό», 33 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, συνομιλούν μέσα από τα έργα τους με το παρελθόν αλλά και το παρόν αυτού του τόπου, χρησιμοποιώντας ως πρώτες ύλες, χώμα, μαλλί, καλάμια, υφάσματα, μάρμαρο, άχυρα, κλωστές και βελόνες, αργαλειούς.

Ποια θα μπορούσε να είναι μια ειδύλλια διαδρομή την εποχή της πανδημίας, στο κέντρο της πόλης; Αυτό το ερώτημα απασχόλησε την κριτικό τέχνης και καλλιτεχνική διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης Μαρία Μαραγκού, κατά τη διάρκεια των περιπλανήσεών της στα μονοπάτια του Λυκαβηττού, στη Ρωμαϊκή Αγορά και τα Αναφιώτικα, που ήταν άδεια από κόσμο.

Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis
«Ειδύλλια Οδός»Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis

Όπως επισημαίνει είναι: «Δρόμοι σημερινοί, δρόμοι 25 αιώνων. Οδός Παναθηναίων, Τριπόδων, Λεωκορίου, Διπύλου, Ειδύλλια. Ένα πέρασμα προς τον Πειραιά, την Ελευσίνα, προς τα προάστια της πόλης, από τις Ήριες Πύλες ή την Ιερά Οδό. Εδώ, περπατούν και συζητούν πολίτες αλλά και δούλοι φορτωμένοι, καθώς και ζώα και άμαξες που μεταφέρουν την καθημερινή βρώση και την ένδυση, τα προϊόντα του εμπορίου που θα αποθηκευτούν στα λιμάνια έως ότου βρεθούν στη θάλασσα. Η διαφορετική αίσθηση του χρόνου, το νήμα της ιστορίας και οι ρωγμές, κοινωνικές, οικονομικές, ιδεολογικές. Οι χειραγωγήσεις της τέχνης στην συνθήκη της παγκόσμιας αγοράς και εμείς, στις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα, αφουγκραζόμαστε τους αρχαίους δρόμους».

Έτσι προέκυψε η ιδέα της συγκεκριμένης έκθεσης, που διαρκεί μέχρι τις 6 Μαρτίου. Επαναπροσεγγίζει τη συλλογική μνήμη της κοινότητας, το μύθο της καταγωγής, τη σχέση του χθες με το σήμερα. Οι 33 καλλιτέχνες χειρίζονται πολλά και διαφορετικά μέσα, υπερασπιζόμενοι τη βασική ιδέα ότι ο καλλιτέχνης αντανακλά την προσωπική του ματιά στο περιβάλλον στο οποίο ζει.

Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis
«Ειδύλλια Οδός»Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis

Η ποικιλομορφία του μέσου που χρησιμοποιεί ο κάθε καλλιτέχνης αντικατοπτρίζει τις τεχνικές και λεπτομέρειες που συνιστούν κοινό τόπο. Η πόλη της Αθήνας ως τοπόσημο και η μακραίωνη ιστορία της συνδέονται με μια πληθώρα εφαρμοσμένων, πρώτων υλών. Ο κατάλογος αυτών μπορεί να εμπεριέχει: το χώμα που μετουσιώνεται σε πηλό, την σκληρότητα του μαρμάρου, τις κλωστές και τις υφάνσεις, τα υλικά της γης και της φύσης, το κεντίδι, το χαρτί και το κομψοτέχνημα.

Η Ειδύλλια Οδός ακουμπά ή έστω επιθυμεί να ακουμπήσει ένα κομμάτι της ιστορίας, των ανθρώπων και του επέκεινα δια μέσου του χρόνου, αναντικατάστατου υλικού της ιστορίας και της μνήμης.

Το χώμα που μετουσιώνεται σε πηλό

Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis
Δανάη ΣτράτουNikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis

Η Βούλα Γουνελά, για παράδειγμα, όπως και η Δέσποινα Φλέσσα, δημιουργούν αφαιρετικές φόρμες, ενώνοντας την αρχαία κεραμική με την μετακυβιστική εποχή. Τα πρωτόζωα «σύμβολα» της Γουνελά και οι βιομηχανικές «πράξεις» της Φλέσσα εντάσσονται στο χωρίο της σύγχρονης γλυπτικής. Από την άλλη πλευρά, ο Νάκης Ταστσιόγλου αναπτύσσει το λουλούδι που βλασταίνει μέσα από ένα πήλινο υπόβαθρο, ενώ ο Ηλίας Κοέν επεκτείνει τη χρήση του πηλού, μέσω της μίμησης, σε ένα βιομηχανικό υλικό. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος επαναπροσδιορίζει με γλαφυρό τρόπο και χιούμορ τη σεξουαλική διάσταση των συμποσίων αποδομώντας σχηματικά τον Δίσκο της Φαιστού. Παράλληλα, η Δανάη Στράτου συγκεντρώνει, σε μια εξωτερική εγκατάσταση, τη μνήμη της αρχαίας κρητικής πυθαρο-ποιίας με τα αρχέτυπα της λαϊκής παράδοσης, σε αντίθεση με την Lynda Benglis, της οποίας η εικαστική γλώσσα επαναπροσδιορίζει την εφαρμογή μιας καινούργιας, με τη χρήση του πηλού σε βιομορφική κλίμακα. Τέλος, ο Adrián Villar Rojas αναπτύσσει την ιστορικότητα, την εθνικότητα και την αίσθηση του χρόνου με την παράθεση μορφικών πήλινων αντικειμένων.

Η σκληρότητα του μαρμάρου

Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis
Άγγελος ΠαπαδημητρίουNikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis

Ο Άγγελος Παπαδημητρίου συνενώνει τη σκληράδα του πεντελικού μαρμάρου με την πλαστικότητα του πηλού και την επιζωγράφιση με χαρακτηριστική, υποβόσκουσα σκοπτικότητα και χιούμορ, προσεγγίζοντας την έννοια του μνημείου και της μνημειακότητας, ενώ ο νεότερός του Ανέστης Ιωάννου αναδεικνύει την κουλτούρα της εποχής του και αυτή των skate boarders, με έκδηλα στοιχεία της μετά pop εποχής.

Κλωστές και Υφάνσεις

Ένας μεγάλος αριθμός καλλιτεχνών ανάγει την παράδοση της υφαντικής και του αργαλειού αξιοποιώντας παλιές τεχνικές στη σύγχρονη τέχνη. Έτσι, καλλιτέχνες όπως η Μάρω Φασουλή και η Ζωή Γαïτανίδου ρευστοποιούν τη λειτουργία της ταπισερί ως αυτόνομο έργο τέχνης με την εισαγωγή διαφορετικών υλικών και εφαρμογών. Από την πλευρά του, ο Δημήτριος Αντωνίτσης υφαίνει, σε δικής του επινόησης αργαλειούς, έργα που περιορίζουν τις χρωματικές εξάρσεις, δημιουργώντας λεπτεπίλεπτες υφές. Η Ευγενία Αποστόλου, φύσει ζωγράφος, δραματοποιεί την εικαστική της έκφραση με την έκρηξη της χρησιμοποιημένης ζωγραφικής πάστας, αναμεμειγμένης με γάζες, στον χώρο, δημιουργώντας ένα τρισδιάστατο περιβάλλον. Ο Αντώνης Βολανάκης με μια στήλη νυφικών διαπραγματεύεται ζητήματα με ένδυμα γάμου. Τα νυφικά του μαρτυρούν μια πορεία θυσίας, μύησης και πιθανής κάθαρσης του γυναικείου σώματος μέσω αυτής της μεταβατικής τελετής, ενώ η Έφη Σπύρου δημιουργεί ένα πλέγμα δομών ή συστημάτων, των οποίων η υλικότητα επιχειρεί μια χειρονομία υφαντικής ως πιθανόν εμπειρία κοινωνικών και άλλων ισορροπιών.

χ
«Ειδύλλια Οδός»χ

Ο Μιχάλης Μιχαηλίδης, με στέρεη υποδομή κάτω από το ύφασμα, ανασυστήνει τη χρονομετρική διάσταση της υλικότητας στην ιστορική μνήμη, μέσω της τρισδιάστατης εικαστικής του φόρμας. Η Μάγδα Ταμμάμ, με την in situ εγκατάστασή της, λειτουργεί ως ένα ουτοπικό εγχείρημα μεταγραφής εμπορικών διαδρομών – ανθρώπινων συναλλαγών με αποτύπωση διαφορετικών αιγυπτιακών υφασμάτων, υφών, χρωμάτων, ξετυλίγοντας, έτσι, στοιχεία ενός νέου οριενταλισμού. Σε αυτό το πλαίσιο, η Δέσποινα Μεϊμάρογλου παρακολουθεί μια Σύρια γυναίκα σκυμμένη στο πάτωμα. Ο θεατής του έργου, εκτός από το χαλί παρατηρεί τη διαδικασία της ύφανσής του σε ένα εργαστήριο της Ινδίας. Με αυτόν τον τρόπο, εργαλειοποιείται η συνάντηση και συμπύκνωση πολιτισμών με βάση όχι την καταγωγή, αλλά τους κοινούς κώδικες. Η Μαριάννα Ιγνατάκη, από την άλλη, με αναφορές στην κινεζική φιλοσοφία και παράδοση σε γενειοφόρες γυναίκες με μακριά μαλλιά, αναζητά τις έννοιες του όμορφου και του γκροτέσκου, προκειμένου να εγείρει ζητήματα ταυτότητας, ετερότητας και του έμφυλου.

Υλικά της γης και της φύσης

Η Ελένη Λύρα αποτίει φόρο τιμής στις Ερμές στήλες της Αρχαίας Αγοράς της Αθήνας μετατρέποντάς τες σε γυναικείες φιγούρες. Έτσι, δημιουργεί συνειρμούς με το τι είναι φύλο, ιερό, σεβάσμιο, σύμβολο, καθώς και το μέγεθος της κοινωνικής ανοχής του τότε και του σήμερα. Η Μαλβίνα Παναγιωτίδη με τη χρήση του ρευστού υλικού του κεριού δίνει φόρμα και εμψύχωση σε ένα σκληρό υλικό, όπως το τούβλο. Η αμφισημία των δύο αυτών αντιπόδων εκφράζει το «δέσιμο» της ιδιαιτερότητάς τους με το αξιακό σύστημα της ζωής και του επέκεινα. Λειτουργούν ως εφήμερα πορτρέτα του σήμερα και της μνήμης που καλείται να παραμείνει ζωντανή.

Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis
«Ειδύλλια Οδός»Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis

Ο Παντελής Χανδρής πραγματεύεται την έννοια της φωλιάς, αξιοποιώντας τον οικότοπο των πτηνών. Κάνοντας χρήση άχυρου, θρύου (καλάμι), μικρών φυτικών υλικών εξετάζει τη διαδικασία του «κτίζειν» και, παράλληλα, προβάλλει αιτήματα εστίας, περιβάλλοντος, οικολογίας, ριζώματος, γονιμότητας, αντοχής στον χρόνο. Η φωλιά του Χανδρή προάγει πρότυπα λιτότητας του απολύτως αναγκαίου, της επιστροφής στα αρχέτυπα της φύσης. Εμπνευσμένο από το ημιτελές ποίημα του Δ. Σολωμού «Ο Πόρφυρας», ο Σωκράτης Φατούρος, κάνοντας χρήση μιας ασφαλτικής μεμβράνης πίσσας, πετρωμάτων ως ψηφιδωτά, εικονοποιεί τους κυματισμούς της νυχτερινής θάλασσας ως η πάλη του ανθρώπου με το «τέρας». Κατά αυτόν τον τρόπο, η υλικότητα των πετρωμάτων δημιουργεί ψηφίδες – νησιά της ανθρώπινης ειμαρμένης.

Ο Blind Adam (Θάνος Κυριακίδης) επιχειρεί με ετερόκλητα υλικά να δημιουργήσει ένα προσωπικό γεωλογικό χάρτη. Είναι ένα τοπίο από χαλαζίες και σιδηροπυρίτες όπου δεσπόζει μία ιδιότυπη καλλιγραφία, οργανωμένη με ξύλα. Η θεματική του στρέφεται, και αυτήν τη φορά, ως αφήγηση, γύρω από το άυλο και το χθόνιο. Το πάθος του Ραϋμόνδου, όσο ζούσε, ήταν να δημιουργεί γλυπτικές φόρμες από συμπαγές ξύλο με μορφή αγγέλου που έθαβε στη γη. Τα γλυπτά του δεν ανήκουν στον κόσμο των ζωντανών αλλά σ’ αυτόν της κάτω γης. Τα λιγοστά έργα του που έχουν διασωθεί, πάντα άγγελοι, είναι κυρίως βαμμένα μαύρα, ενώ υπάρχουν και μερικά στο φυσικό χρώμα του ξύλου. Στο πνεύμα του μοντερνισμού, με επιρροές από τον πρωτογονισμό, τα γλυπτά του Ραϋμόνδου θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως «κτερίσματα της επίγειας ζωής».

Το κεντίδι

Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis
Καλλιόπη ΛαιμούNikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis

Η Καλλιόπη Λεμού, έχοντας μάθει να ζει με το χαλί της γιαγιάς της, δημιουργεί ένα φόρεμα στο οποίο κεντά τα μοτίβα του. Η οικειοποίηση της προσωπικής της μνήμης, καθώς και η νοσταλγία των παιδικών της χρόνων το καθιστούν ως δέντρο που την επανασυνδέει με τις πολιτιστικές της καταβολές και τους προγόνους της. Η υλικότητα, ο χρόνος και η ιδιότυπη εκφραστική απόδοση του έργου της συστήνουν ένα εννοιολογικό πλέγμα που τη συνδέει με την ιστορικότητα του κοντινού της παρελθόντος.

Ένα κεντημένο κείμενο σε ύφασμα πέντε μέτρων ορίζει το έργο της Βασιλικής Λευκαδίτη. Αποτελεί την ακριβή αντιγραφή δυο συμβολαιογραφικών πράξεων. Η πρώτη του 1895 είναι ένα προικοσύμφωνο, ενώ η δεύτερη αποτελεί το έγγραφο με το οποίο η ίδια γυναίκα, τριάντα πέντε χρόνια αργότερα, επιστέφει την προίκα στην οικογένειά της, αφού δεν μπόρεσε να αποκτήσει απογόνους. Ο ρόλος και η θέση της γυναίκας σε μια πατριαρχική κοινωνία εξετάζεται μέσα από την αντιγραφή των καλλιγραφικής υφής αυτών των συμφώνων σε κεντίδι, με αιμάτινα κόκκινη κλωστή.

Το χαρτί

Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis
Δημήτρης ΡεντούμηςNikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis

Η Ευσεβία Μιχαηλίδου παράγει έργα ως ώσμωση εκφράσεων και φυσικών υλικών, όπως το αλάτι, το κάρβουνο, η στάχτη, το χαρτί, η λινάτσα, ο πηλός, σε μια χρονική στιγμή που συμπίπτει με τη διάρκεια των στοιχείων που τα αποτελούν, μιας και η φθορά τους μετατρέπεται σε πένθος, σήψη και, συνεπαγωγικά, σε αιωνιότητα. Το έργο του Δημήτρη Ρεντούμη εκπέμπει ένα ουτοπικό δίπτυχο αποσπασματικών αφηγήσεων. Οι πληροφορίες του γίνονται δυσδιάκριτες, αποκτούν μια σχεδόν εξωτική χροιά, η οποία, εντεινόμενη από τη σκουρόχρωμη παλέτα, δημιουργεί μια συμβατή διαμάχη ετερόκλητων προεκτάσεων και αλληλέγγυων συναισθημάτων.

Ο Πάνος Φαμέλης διαρρηγνύει σε μια non-finito πρακτική το δίπολο σύνθεση-αποσύνθεση, ως αντανάκλαση μιας λυτρωτικής πράξης με δισδιάστατη εφαρμογή που ενίοτε εκλαμβάνεται ως τρισδιάστατη. Σειρές αέναων γραμμών από γραφίτη δημιουργούν μια αποκαλυπτική δίνη του προσωπικού του ημερολογίου.

Το κομψοτέχνημα

Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis
«Ειδύλλια Οδός»Nikolas Kominis/Nikolas Kominis - Studio Kominis

Η δουλειά της Nobuko Tsuchiya δεν αποκαλύπτει άμεσα ούτε το εύρος της, ούτε τη θεματική της. Είναι σαν να πρόκειται η φόρμα των γλυπτών της να επιβάλλει τη δική της πορεία δημιουργίας για να επέλθει ένας διάλογος ανάμεσα στην εσωτερική φωνή της εικαστικού και την αρμονία ή την δυσαρμονία, τον έλεγχο ή μη των υλικών που την αποτελούν. Μία κάθαρση, όπως η ίδια επικαλείται, προκειμένου να απελευθερωθεί η αλήθεια των συναισθημάτων.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Το έργο του Νίκου Αλεξίου κτίζει ένα εύθραυστο, ποιητικό κόσμο με αναφορές στη παράδοση ή στο ιστορικό παρελθόν εκφράζοντας μια αίσθηση συλλογισμού και περισυλλογής με μυστικιστικές προεκτάσεις. Η ποιητική του έκδηλα εξελίσσεται γύρω από τα μικρότερά του έργα, τα οποία έμπρακτα αποδεικνύουν την καταγωγή της σύγχρονης τέχνης από τη χειροτεχνία. Χαρτιά, ξυλαράκια, καλάμια, σεμνά και εφήμερα υλικά, μετουσιώνονται από τα χέρια του σε δημιουργίες υψηλής αισθητικής.

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες:

Νίκος Αλεξίου / Δημήτριος Αντωνίτσης / Ευγενία Αποστόλου / Αντώνης Βολανάκης / Lynda Benglis / Ζωή Γαϊτανίδου / Βούλα Γουνελά / Μαριάννα Ιγνατάκη / Ανέστης Ιωάννου / Ηλίας Κοέν / Θάνος Κυριακίδης [Blind Adam] / Καλλιόπη Λεμού / Βασιλική Λευκαδίτη / Ελένη Λύρα / Δέσποινα Μεϊμάρογλου / Μιχάλης Μιχαηλίδης / Ευσεβία Μιχαηλίδου / Κωνσταντίνος Παλαιολόγος / Μαλβίνα Παναγιωτίδη / Άγγελος Παπαδημητρίου / Ραϋμόνδος / Δημήτρης Ρεντούμης / Adrián Villar Rojas / Έφη Σπύρου / Δανάη Στράτου / Μάγδα Ταμμάμ / Νάκης Ταστσιόγλου / Nobuko Tsuchiya / Πάνος Φαμέλης / Μάρω Φασουλή / Σωκράτης Φατούρος / Δέσποινα Φλέσσα / Παντελής Χανδρής

Επιμέλεια: Μαρία Μαραγκού, κριτικός τέχνης / καλλιτεχνική διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης

INFO

Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων - Μηχανουργείο & Προαύλιο Μηχανουργείου

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Πειραιώς 100, Γκάζι, τηλ. 213 0109300, 213 0109325

Διάρκεια: Έως 6 Μαρτίου 2022

Μέρες & ώρες λειτουργίας: Τρίτη έως Κυριακή, 11.00 – 20.00

Γενική είσοδος: 5 ευρώ

Μειωμένο εισιτήριο (φοιτητές/άνεργοι/ΑμΕΑ): 3 ευρώ

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Προπώληση εισιτηρίων: viva.gr

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Δήμος Αθηναίων: Μια μεγάλη θεματική έκθεση-ύμνος στο Ρεμπέτικο

Ο Νίκος Νικολόπουλος και «Η Άλλη Θάλασσα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου

«Να με θυμάσαι και να μ’ αγαπάς»: Μια έκθεση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Μελίνας Μερκούρη