Το «Poor Things» του Γιώργου Λάνθιμου βγαίνει στους ελληνικούς κινηματογράφους την 1η Ιανουαρίου από την Feelgood Entertainment.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜε τον Χρυσό Λέοντα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας ανά χείρας και με 7 υποψηφιότητες στις Χρυσές Σφαίρες, ο Γιώργος Λάνθιμος και η νέα του ταινία Poor Things, ετοιμάζονται για την πρεμιέρα στους ελληνικούς κινηματογράφους και τον Μάρτιο για τα Όσκαρ. Η μαύρη κωμωδία εστιάζει στην απίστευτη ιστορία της Μπέλα Μπάξτερ, μιας νεαρής γυναίκας που ανασταίνεται χάρη στον ιδιοφυή επιστήμονα Δρ. Γκόντγουιν Μπάξτερ. Υπό την προστασία του, η Μπέλα ανυπομονεί να μάθει. Διψασμένη για νέες εμπειρίες, το σκάει από τη φυλακή της με έναν σαγηνευτικό δικηγόρο και περιπλανιέται σε όλες τις ηπείρους. Απελευθερωμένη από προκαταλήψεις και στερεότυπα, δίνει τη δική της μάχη για την ελευθερία και τη χειραφέτηση.
Η ταινία βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Άλασντερ Γκρέι, που ενθουσίασε τον Έλληνα σκηνοθέτη, όταν το διάβασε το 2011. Στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, με αφορμή την κυκλοφορία της ταινίας στις ελληνικές αίθουσες επισήμανε:
«Υπάρχει μια διαφορά με το βιβλίο, η οποία έγκειται στο ότι η ιστορία της Μπέλα Μπάξτερ, του βασικού χαρακτήρα, δεν περιγράφεται με τα δικά της λόγια, αλλά τη βλέπουμε μέσα από την οπτική διαφόρων άλλων χαρακτήρων. Εγώ αυτό που ήθελα, κάνοντας αυτή την ταινία, είναι να βάλω την Μπέλα Μπάξτερ στο κέντρο της ταινίας και να τη δημιουργήσουμε μέσα από τη δικιά της ιστορία και τη δική της εμπειρία. Αυτό από μόνο του με έκανε να σκεφτώ ότι, ενώ το βιβλίο είναι μια ρεαλιστική απεικόνιση της βικτωριανής εποχής, θα ήταν πιο ενδιαφέρον να φτιαχτεί ένας κόσμος, ο οποίος υποστηρίζει αυτή την επιλογή και θα αντικατοπτρίζει πώς βλέπει η Μπέλα Μπάξτερ και πώς έρχεται σε επαφή με όλο αυτόν τον καινούργιο κόσμο, μέσα στον οποίο ταξιδεύει».
Η Έμα Στόουν δίνει πραγματικά μια καθηλωτική ερμηνεία ως Μπέλα Μπάξτερ, έχοντας στο πλευρό της, τους απολαυστικούς Γουίλεμ Νταφόε και Μαρκ Ράφαλο. Ο Γιώργος Λάνθιμος αναφέρθηκε στον τρόπο που δούλεψε με τους ηθοποιούς του, που είναι πολύ πρακτικός και σωματικός:
«Θ’ ακουστεί πάλι παράξενο αλλά δεν τους λέω τίποτα. Δεν αναλύουμε χαρακτήρες, είδη ερμηνειών. Καταρχάς υπάρχει ένα σενάριο το οποίο, όπως το αντιλαμβάνομαι, έχει ένα πολύ έντονο χαρακτήρα και συγκεκριμένη κατεύθυνση. Και δουλεύουμε με τους ηθοποιούς που θεωρώ ότι το αντιλαμβάνονται. Μετά μπαίνουμε σε μία διαδικασία να δουλέψουμε σωματικά και ενστικτωδώς πάλι, κατά την οποία κάνουμε διάφορες ασκήσεις, θεατρικές, σωματικές, όπου αν οι ηθοποιοί δεν γνωρίζονται ήδη, έρχονται κοντά κι αισθάνονται πολύ άνετα ο ένας με τον άλλον. Το άλλο είναι ότι κάνουμε πρόβες χωρίς να προσπαθούμε να συγκεκριμενοποιήσουμε το πώς θα είναι η ερμηνεία τους την στιγμή που θα κινηματογραφήσουμε την σκηνή. Χρησιμοποιούμε όμως το κείμενο στη διάρκεια των παιχνιδιών και αυτό γίνεται δεύτερη φύση τους. Δηλαδή το ξέρουν, αλλά με έναν καθόλου ορθολογικό τρόπο. Αρχίζουν τα λόγια και “μπαίνουν” μέσα τους, κάνοντας τελείως διαφορετικές δράσεις από αυτές που θα κάνουν πραγματικά στις σκηνές. Οπότε υπάρχει μία μνήμη που δημιουργείται σε σχέση με το κείμενο και τα σώματα του ενός με τον άλλον. Και μετά έχει να κάνει με τους ηθοποιούς, που είναι εξαιρετικοί και αντιλαμβάνονται τις διάφορες υφές που έχει κάθε σκηνή και την εξέλιξη του χαρακτήρα τους. Συνειδητά προσπαθώ να μην τα συζητάμε τόσο πολύ γιατί με το να μην ξέρω ακριβώς τι σκέφτονται για το χαρακτήρα τους ή για την κάθε σκηνή οι ίδιοι, με βοηθά να έχω μια απόσταση απ’ αυτό που βλέπω να συμβαίνει μπροστά μου και κρίνω λίγο καλύτερα αν αυτό που βλέπω λειτουργεί ή όχι. Αν το είχαμε συζητήσει, συμφωνήσει, θα διέκρινα πιο δύσκολα».
Το Poor Things δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ευρηματική ιστορία ενηλικίωσης ενός πλάσματος, που προσγειώνεται χωρίς να το θέλει στον κόσμο μας. Όταν καταλαβαίνει τους μηχανισμούς του, τους αξιοποιεί στο έπακρο για να επιβιώσει. Ο Έλληνας σκηνοθέτης κατασκευάζει για άλλη μια φορά ένα ολοκληρωμένο κινηματογραφικό σύμπαν, απίστευτης ομορφιάς. Καταθέτει άλλη μια ιδιόρρυθμη ταινία, γεμάτη με διασκεδαστικές σκηνές και καταιγιστικό χιούμορ, που έχει στο επίκεντρο το μύθο του Φρανκενστάιν και τη σχέση δημιουργού και δημιουργήματος. Ο ίδιος ο δημιουργός αυτής της ταινίας εξηγεί πώς βλέπει τις δημιουργίες του:
«Νομίζω ότι ο σκοπός που φτιάχνουμε τις ταινίες είναι να γίνονται κτήμα του κόσμου. Εγώ τουλάχιστον προσπαθώ να τις φτιάξω όσο πιο ανοιχτές γίνεται, ώστε οι διαφορετικοί άνθρωποι που έρχονται από διαφορετικές κοινωνικές και προσωπικές εμπειρίες να μπορούν να προσεγγίζουν τη δική τους προσωπική εμπειρία σ' αυτό που βλέπουν. Να μην είναι, δηλαδή, μια μονοδιάστατη εμπειρία για όλους η ταινία, αλλά να έχει διαφορετικές ερμηνείες και αίσθηση για κάθε διαφορετικό άνθρωπο που τη βλέπει. Δεν μπαίνω πολύ συχνά στη διαδικασία του να προσπαθώ να αναλύσω αυτό που λέει η ταινία, ή τι ήθελα εγώ να πω, ή τι ενδιαφέρει εμένα. Πολλές φορές προσπαθώ, κι αυτό παρεξηγείται, να μην δίνω αυτές τις ερμηνείες, γιατί νιώθω ότι περιορίζω πάρα πολύ τον τρόπο με τον οποίο μπορεί κάποιος άλλος να δει την ταινία. Αυτό που θα πω εγώ είναι μία όψη αυτού του πράγματος. Οι άλλοι άνθρωποι μπορούν να δουν πολύ περισσότερα πράγματα κι αυτό είναι που έχει το ενδιαφέρον στο να φτιάχνεις κάτι και να το δίνεις στον κόσμο και μετά αυτός να έχει τη δική του εμπειρία».
Στην ερώτηση για το εάν το «Poor Things» θα μπορούσε να έχει γυριστεί στην Ελλάδα και εάν ο ίδιος πήρε τη σωστή απόφαση πριν μια δεκαετία να φύγει από τη χώρα, ο Γ. Λάνθιμος είπε: «Είναι δυο διαφορετικά κομμάτια, το ένα είναι η χρηματοδότηση, το άλλο είναι πού θα γυριζόταν. Όταν ψάχναμε μέρος και καταλήξαμε στη Βουδαπέστη, όλες οι επιλογές ήταν ανοιχτές, ακόμα και η Ελλάδα, αλλά αποκλείστηκε γιατί εδώ δεν υπάρχουν στούντιο. Δεν υπάρχει ούτε η τεχνική γνώση και η εμπειρία της κατασκευής τέτοιου επιπέδου σκηνικών. Η Ουγγαρία έχει τα μεγαλύτερα στούντιο στην Ευρώπη και μία παράδοση στην κατασκευή σκηνικών. Ο λόγος που η ταινία ήταν δύσκολο να γίνει παλιότερα, είναι ότι πριν από δέκα χρόνια μία τέτοια ιστορία δεν ήταν τόσο ενδιαφέρουσα για τον κόσμο του σινεμά ή γενικότερα, δεν θα το μάθουμε ποτέ. Νομίζω ότι άλλαξαν οι εποχές και καταφέραμε σιγά σιγά να την κάνουμε από τη στιγμή που κι εγώ έκανα κάποιες ταινίες μεγαλύτερου μεγέθους στα αγγλικά. Το ότι έφυγα από την Ελλάδα ήταν πολύ σημαντικό γιατί έγιναν τα πρώτα βήματα για να γίνουν αυτές οι ταινίες. Εκείνη την εποχή μου έλεγαν, “καταπληκτικός ο Κυνόδοντας” αλλά αυτό που ζητούσαν ήταν “κάτι πιο mainstream που επειδή είσαι Ευρωπαίος θα είναι λίγο πιο ενδιαφέρον”. Ήταν δύσκολο αλλά τα καταφέραμε μ' ένα τρόπο. Και από τη στιγμή που ξεκίνησε αυτή η πορεία δεν έχει τόση σημασία το πού βρίσκεσαι. Στην αρχή, ναι ήταν σημαντικό. Αυτή τη στιγμή νομίζω δεν παίζει τόσο ρόλο το πού βρίσκομαι».
Όσο για το αν του δημιουργεί επιπλέον άγχος ή μεγαλύτερη ελευθερία το γεγονός ότι, πλέον, μπορεί να κάνει τις ταινίες που θέλει και με τον τρόπο που θέλει, ο Έλληνας σκηνοθέτης τόνισε ότι πάντα έκανε τις ταινίες που ήθελε, απλώς στην αρχή δεν είχε χρηματική υποστήριξη: «Το άγχος πάντα υπάρχει, νομίζω στην αρχή υπήρχε μεγαλύτερη αφέλεια. Από την άλλη πάντα έκανα τις ταινίες που ήθελα να κάνω, απλώς στην αρχή δεν είχαμε χρηματική υποστήριξη. Κάναμε αυτό που θέλαμε, απλώς δεν είχαμε τα μέσα να το κάνουμε ακριβώς έτσι όπως θέλαμε. Το περίεργο είναι ότι παρόλο που τα μπάτζετ μεγαλώνουν, πάντα σχεδιάζεις την ταινία μ' έναν τρόπο, γίνεται μία κοστολόγηση κι όταν φτάνεις να την γυρίσεις ποτέ δεν είναι αρκετά τα χρήματα και υπάρχει ένας αγώνας για να την κάνεις. Το final cut και η δημιουργική ελευθερία για μένα είναι απαραίτητα και κλειδί σε όλα αυτά. Δηλαδή δεν νομίζω ότι θα έκανα ταινίες αν μου έλεγε κάποιος, “ναι, μπορείς να την κάνεις αλλά δεν μπορείς να έχεις το final cut, θα το συζητήσουμε μετά”. Έχω αρνηθεί πολλές φορές να κάνω ταινίες με χρηματοδότηση η οποία δεν μου εξασφαλίζει το final cut. Προτιμώ να περιμένω και να κάνω κάτι άλλο ή κάποιο άλλο επάγγελμα».
Το «Poor Things» του Γιώργου Λάνθιμου βγαίνει στους ελληνικούς κινηματογράφους την 1η Ιανουαρίου από την Feelgood Entertainment.
