Στον Λιόσα απονεμήθηκε το βραβείο του πρίγκιπα των Αστουριών το 1986 και το βραβείο Νόμπελ το 2010
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η παγκόσμια λογοτεχνία πενθεί. Ο Μάριο Βάργκας Λιόσα, ο διάσημος Περουβιανός συγγραφέας και βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας, πέθανε σε ηλικία 89 ετών στη Λίμα, αφήνοντας ένα τεράστιο κενό στον κόσμο των γραμμάτων. Ο θάνατός του συγκλόνισε αναγνώστες, συγγραφείς και παγκόσμιους ηγέτες, οι οποίοι εξέφρασαν τη θλίψη τους για την απώλεια μιας από τις πιο επιδραστικές φωνές του 20ού αιώνα.
Στην Ισπανία, ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ τον περιέγραψε ως "μάστορα των λέξεων". Σε μήνυμά του στο X, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του "ως αναγνώστης για ένα τεράστιο έργο, για τόσα πολλά βιβλία-κλειδιά για την κατανόηση της εποχής μας".
"Εκ μέρους της κυβέρνησης της Ισπανίας, στέλνω τα συλλυπητήριά μου στην οικογένεια, τους φίλους και τη μεγάλη κοινότητα των αναγνωστών σε όλο τον κόσμο", συνέχισε ο Σάντσεθ. Ο βασιλικός οίκος έστειλε συλλυπητήρια στην οικογένειά του μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Ο Βάργκας Λιόσα έλαβε το Βραβείο Πρίγκιπα της Αστούριας για τη Λογοτεχνία από τα χέρια του σημερινού βασιλιά Φελίπε ΣΤ' το 1986. Συγγραφέας έργων όπως "Η πόλη και τα σκυλιά" και "Η γιορτή της κατσίκας", δεν άφησε μόνο το στίγμα του στη λατινοαμερικανική λογοτεχνία, αλλά έγινε και παγκόσμιο είδωλο.
Σε δελτίο Τύπου από το Περού, τη γενέτειρά του, η κυβέρνηση θρήνησε "τον θάνατο του Μάριο Βάργκας Λιόσα, παγκόσμιου συγγραφέα και νικητή του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η διανοητική του ιδιοφυΐα και το τεράστιο έργο του θα παραμείνουν μια διαρκής κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές".
Οι δρόμοι της Μαδρίτης, της πόλης που υποδέχτηκε τον συγγραφέα στα τελευταία του χρόνια, αντανακλούν τη θλίψη των αναγνωστών του. "Αγαπούσα τον Βάρκγας Λιόσα, είχε μεγάλη επίδραση πάνω μου. Το "La fiesta del chivo" με σημάδεψε, αλλά και το "La tía Julia y el escribidor", ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα", δήλωσε ένας αναγνώστης. Ένας άλλος θαυμαστής του συγγραφέα υπογραμμίζει τον χαρακτήρα του: "Πέρα από τα βιβλία του, μου άρεσε ως άνθρωπος".
Σε δηλώσεις του στο Euronews, ο πρώην διευθυντής της Βασιλικής Ακαδημίας Ισπανικής Γλώσσας (RAE), Darío Villanueva, μέλος της οποίας ήταν ο συγγραφέας, δήλωσε ότι ήταν "ένας παγκόσμιος συγγραφέας, πολύ κοσμοπολίτης, πιστός στις περουβιανές του ρίζες αλλά και στην Ισπανία".
Η ικανότητά του να πλέκει πολύπλοκες ιστορίες με προσιτό ύφος τον έκανε αγαπητό στο κοινό. Ο Villanueva, ο οποίος ήταν πολύ κοντά στον συγγραφέα επί χρόνια, υπογράμμισε τη σημασία του:"Η πρόζα του ήταν αισθητικά απαιτητική, αλλά πάντα προσιτή. Κατάφερε να συγχωνεύσει την καλλιεργημένη και τη λαϊκή λογοτεχνία, οδηγώντας τους αναγνώστες να απολαύσουν την εξαιρετική του αφήγηση".
Ο αντίκτυπος του Βάργκας Λιόσα υπερβαίνει τα σύνορα. Το έργο του, επηρεασμένο από τη ζωή του στο Παρίσι, το Λονδίνο και τη Μαδρίτη, ενσωμάτωσε την ευρωπαϊκή λογοτεχνική παράδοση με τις λατινοαμερικάνικες ρίζες του. Μυθιστορήματα όπως "Συνομιλία στον Καθεδρικό Ναό" και "Το Πράσινο Σπίτι" αντανακλούν αυτή τη συγχώνευση, η οποία αναζωογόνησε την ισπανόφωνη μυθοπλασία.
"Η επιτυχία του με το 'Η πόλη και τα σκυλιά ' το 1963 ήταν αναζωογονητική για το ισπανικό μυθιστόρημα, το οποίο βρισκόταν σε αδιέξοδο", εξήγησε ο Villanueva. Η ώθηση αυτή επεκτάθηκε και στη λατινοαμερικανική "έκρηξη", όπου ο Vargas Llosa, μαζί με ονόματα όπως ο Gabriel García Márquez, επαναπροσανατόλισε την ισπανόφωνη λογοτεχνία προς μια «ξεχειλισμένη» φαντασία και ένα σαγηνευτικό ύφος. Η προσήλωσή του στη μορφή και την ιστορία τον κατέστησε αναπόφευκτο σημείο αναφοράς.
Κριτικός λογοτεχνίας και μέλος της RAE (Βασιλική Ισπανική Ακαδημία)
Πέρα από τα μυθιστορήματά του, ο Vargas Llosa υπήρξε κριτικός λογοτεχνίας, δημοσιογράφος και δοκιμιογράφος με τεράστια επιτυχία. Οι στήλες του στην εφημερίδα "El País", που δημοσιεύονταν στην ενότητα "Piedra de toque", προσέφεραν αιχμηρούς προβληματισμούς για την πραγματικότητα των ημερών μας. "Ο Μάριο ήταν ένας σπουδαίος κριτικός και θεωρητικός της λογοτεχνίας, αλλά και ένας φίλος τεράστιας συμπάθειας, ειλικρινής και ευγενικός", θυμήθηκε ο Villanueva, εμφανώς συγκινημένος.
Η θητεία του στη ΡΑΕ, στην οποία συμμετείχε ενεργά, άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του. "Έδωσε αίγλη στην Ακαδημία με την ικανότητά του να αναλαμβάνει τις παραλλαγές της ισπανικής γλώσσας και το κύρος του ως συγγραφέας", λέει ο Villanueva. Ο ευχαριστήριος λόγος του, αφιερωμένος στον Ισπανό μυθιστοριογράφο Azorín, και ο θαυμασμός του για συγγραφείς όπως ο Φλομπέρ και ο Φόκνερ, δείχνουν τη σύνδεσή του με την παγκόσμια λογοτεχνία.
Η κληρονομιά του Μάριο Βάργκας Λιόσα θα συνεχίσει να ζει σε κάθε σελίδα που έγραψε και στη μνήμη όσων θα συνεχίσουν να τον διαβάζουν. Όπως λέει ο Villanueva,"το κενό του είναι αδύνατο να γεμίσει". Σήμερα, ο κόσμος αποχαιρετά τον αιώνιο "γραφιά", αλλά οι ιστορίες του θα συνεχίσουν να ζουν.