Οι ακτιβιστές προειδοποιούν ότι οι τροποποιήσεις είναι απαραίτητες για να συμμορφωθούν με τους νέους δασικούς κανονισμούς της ΕΕ.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Μια πρόσφατη τροποποίηση του νόμου του Περού για τη δασοκομία και την άγρια ζωή προκαλεί έντονες αντιδράσεις από περιβαλλοντικές και ομάδες αυτοχθόνων που προειδοποιούν ότι θα μπορούσε να επιταχύνει την αποψίλωση των δασών στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου.
Η τροπολογία καταργεί την απαίτηση οι ιδιοκτήτες γης ή οι εταιρείες να λαμβάνουν κρατική άδεια πριν μετατρέψουν δασικές εκτάσεις σε άλλες χρήσεις. Οι επικριτές λένε ότι η αλλαγή θα μπορούσε να νομιμοποιήσει την επί χρόνια παράνομη αποψίλωση των δασών.
«Για εμάς, αυτό είναι ανησυχητικό», δήλωσε ο Άλβαρο Μάσκεθ Σαλβαδορ, δικηγόρος του προγράμματος για τους αυτόχθονες πληθυσμούς στο Ινστιτούτο Νομικής Υπεράσπισης του Περού.
Ο Μάσκεθ προσθέτει ότι η μεταρρύθμιση δημιουργεί ένα ανησυχητικό προηγούμενο, καθώς ουσιαστικά ιδιωτικοποιεί τη γη που το σύνταγμα του Περού ορίζει ως εθνική κληρονομιά. «Τα δάση δεν είναι ιδιωτική ιδιοκτησία - ανήκουν στο έθνος», δήλωσε.
Οι υποστηρικτές της τροπολογίας, που τέθηκε σε ισχύ τον Μάρτιο, λένε ότι θα σταθεροποιήσει τον γεωργικό τομέα του Περού και θα δώσει στους αγρότες μεγαλύτερη νομική ασφάλεια.
Το Associated Press ζήτησε ένα σχόλιο από εκπροσώπους του αγροτικού τομέα του Περού, καθώς και από τη βουλευτή Μαρία Ζέτα Τσούνγκα, μια ένθερμη υποστηρίκτρια του νόμου. Μόνο ένα άτομο από τον τομέα των αγροτικών επιχειρήσεων απάντησε, λέγοντας ότι δεν επιθυμεί να σχολιάσει.
Νομική ανατροπή και αντισυνταγματικές τροποποιήσεις
Το Περού κατέχει το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο του τροπικού δάσους του Αμαζονίου μετά τη Βραζιλία, με πάνω από 70 εκατομμύρια εκτάρια - περίπου το 60% της επικράτειας του Περού, σύμφωνα με τη μη κερδοσκοπική οργάνωση Rainforest Trust.
Πρόκειται για μια από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στον πλανήτη και είναι η πατρίδα περισσότερων από 50 ιθαγενών πληθυσμών, ορισμένοι από τους οποίους ζουν σε εθελοντική απομόνωση.
Οι κοινότητες αυτές είναι ζωτικοί φύλακες των οικοσυστημάτων και τα τροπικά δάση που προστατεύουν συμβάλλουν στη σταθεροποίηση του παγκόσμιου κλίματος απορροφώντας μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, ενός αερίου του θερμοκηπίου που είναι ο κύριος παράγοντας της κλιματικής αλλαγής.
Ο αρχικός νόμος για τη δασοκομία και την άγρια ζωή, που ψηφίστηκε το 2011, απαιτούσε κρατική έγκριση και περιβαλλοντικές μελέτες πριν από οποιαδήποτε αλλαγή στη χρήση των δασικών εκτάσεων. Αλλά οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις έχουν σταθερά αποδυναμώσει αυτές τις προστασίες. Η τελευταία τροποποίηση επιτρέπει στους ιδιοκτήτες γης και τις εταιρείες να παρακάμπτουν την έγκριση αυτή, νομιμοποιώντας ακόμη και αναδρομικά την αποψίλωση του παρελθόντος.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο του Περού επικύρωσε την τροπολογία μετά από ομάδα δικηγόρων που κατέθεσαν συνταγματική προσφυγή. Παρόλο που το δικαστήριο ακύρωσε ορισμένα μέρη της τροπολογίας, άφησε ανέπαφη την τελική διάταξη του νόμου, η οποία επικυρώνει παρελθούσες παράνομες αλλαγές στη χρήση γης. Οι νομικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι αυτό είναι το πιο επικίνδυνο μέρος.
Στην απόφασή του, το δικαστήριο αναγνώρισε ότι οι κοινότητες των ιθαγενών θα έπρεπε να είχαν ερωτηθεί σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις του νόμου και επιβεβαίωσε τον ρόλο του Υπουργείου Περιβάλλοντος στην οριοθέτηση των δασών.
Υποστήριξη από ισχυρές συμμαχίες στον αγροτικό τομέα
Η ώθηση πίσω από τη μεταρρύθμιση αντικατοπτρίζει τη δυναμική που παρατηρήθηκε υπό τον πρώην πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρου στη Βραζιλία, όπου πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις ευθυγραμμίστηκαν για να αποδυναμώσουν την περιβαλλοντική προστασία προς όφελος των αγροτικών επιχειρήσεων.
Ενώ η προσπάθεια της Βραζιλίας καθοδηγήθηκε από ένα εξαιρετικά οργανωμένο, βιομηχανικό λόμπι αγροτικών επιχειρήσεων, η εκδοχή του Περού περιλαμβάνει έναν πιο χαλαρό αλλά ισχυρό συνασπισμό.
Στο Περού, η υποστήριξη προέρχεται από τα συμφέροντα των αγροτικών επιχειρήσεων, τους καταπατητές γης και τα πρόσωπα που συνδέονται με την παράνομη εξόρυξη και τη διακίνηση ναρκωτικών. Μικροί και μεσαίοι αγρότες που ανησυχούν για την εξασφάλιση της γης τους έχουν επίσης παρασυρθεί στην προσπάθεια.
«Αυτό που βλέπουμε είναι μια σύγκλιση τόσο νόμιμων όσο και παράνομων συμφερόντων», δήλωσε ο Βλαντιμίρ Πίντο, συντονιστής στο Περού για το Amazon Watch, μια ομάδα υπεράσπισης του περιβάλλοντος.
Η τροποποίηση έγινε για να συμμορφωθεί με τους κανονισμούς της ΕΕ;
Η Χούλια Ουρουνάγκα, διευθύντρια του Περού στη μη κερδοσκοπική Υπηρεσία Περιβαλλοντικών Ερευνών, προειδοποίησε ότι η κυβέρνηση του Περού υποστηρίζει τώρα "ψευδώς" ότι οι τροποποιήσεις είναι απαραίτητες για να συμμορφωθεί με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΕΕ θα απαιτήσει σύντομα από τις εταιρείες που εισάγουν προϊόντα όπως η σόγια, το βόειο κρέας και το φοινικέλαιο να αποδεικνύουν ότι τα προϊόντα τους δεν προέρχονται από παράνομα αποψιλωμένες εκτάσεις.
Εάν τα προϊόντα που συνδέονται με παράνομη αποψίλωση των δασών νομιμοποιηθούν αργότερα και επιτραπεί η είσοδός τους στην αγορά, αυτό θα αποδυναμώσει την αποτελεσματικότητα των κανονισμών από την πλευρά της ζήτησης, όπως αυτοί της ΕΕ, δήλωσε η ίδια.
«Αυτό στέλνει λάθος μήνυμα στις παγκόσμιες αγορές και υπονομεύει τις προσπάθειες για τον περιορισμό της αποψίλωσης των δασών μέσω εμπορικών περιορισμών», δήλωσε η Ουρουνάγκα.
Ο Ολιβιέ Κουπλέ, επικεφαλής του Τμήματος Οικονομίας και Εμπορίου της ΕΕ στο Περού, αρνήθηκε ότι οι πρόσφατες αλλαγές στο νόμο συνδέονται με τον κανονισμό της ΕΕ για την απαλλαγή από την αποψίλωση των δασών.
Σε συνεντεύξεις του σε περουβιανά μέσα ενημέρωσης, ο Κουπλέ δήλωσε ότι ο κανονισμός αποσκοπεί στην αποτροπή της αγοράς προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών και δεν απαιτεί νομικές μεταρρυθμίσεις, αλλά μάλλον ιχνηλασιμότητα και βιωσιμότητα σε αγαθά όπως ο καφές, το κακάο και η ξυλεία.
Οι κοινότητες των αυτοχθόνων του Περού λένε ότι απειλείται ο τρόπος ζωής τους
Χωρίς δικαίωμα περαιτέρω προσφυγής στα εγχώρια δικαστήρια, οι ομάδες της κοινωνίας των πολιτών ετοιμάζονται να προσφύγουν στην υπόθεση στα διεθνή δικαστήρια, προειδοποιώντας ότι η απόφαση δημιουργεί επικίνδυνο προηγούμενο για άλλες χώρες που επιδιώκουν να παρακάμψουν την περιβαλλοντική νομοθεσία υπό τη σημαία της μεταρρύθμισης.
Για πολλούς αυτόχθονες ηγέτες, ο νόμος αποτελεί άμεση απειλή για τα εδάφη, τις κοινότητες και τον τρόπο ζωής τους.
Ο Χούλιο Κουσουρίκι, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Διεθνοτικής Ένωσης για την Ανάπτυξη του Τροπικού Δάσους του Περού, δήλωσε ότι το μέτρο θα ενθαρρύνει την αρπαγή γης και θα επιδεινώσει την περιβαλλοντική εποπτεία σε ήδη ευάλωτες περιοχές.
«Οι κοινότητές μας έχουν ιστορικά προστατεύσει όχι μόνο τα εδάφη μας αλλά και τον πλανήτη», δήλωσε ο Κουσουρίκι.