Η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση της Νορβηγίας ανέβαλε την έκδοση αδειών για εξορύξεις βαθέων υδάτων στην Αρκτική, μεταθέτοντας την έναρξη της διαδικασίας.
Η Νορβηγία ανέβαλε τα αμφιλεγόμενα σχέδια για εξόρυξη στα βάθη της θάλασσας, μια καθυστέρηση που, όπως λένε οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, πρέπει να είναι «η ταφόπλακα» για τον κλάδο.
Χθες (3 Δεκεμβρίου) η κυβέρνηση των Εργατικών της χώρας επιβεβαίωσε ότι δεν θα εκδώσει άδειες για εξόρυξη στα βάθη της θάλασσας κατά την τρέχουσα νομοθετική περίοδο, που δεν ολοκληρώνεται πριν από το 2029.
Η συμφωνία προέκυψε έπειτα από έντονες διαπραγματεύσεις μεταξύ των Εργατικών, του Κόμματος Σοσιαλιστικής Αριστεράς, των Πρασίνων, του Κόκκινου Κόμματος και του Κεντρώου Κόμματος. Παρότι οι Εργατικοί ηγούνται της κυβέρνησης, δεν διαθέτουν αυτοδυναμία και χρειάζονταν τη στήριξη άλλων πολιτικών κομμάτων για να περάσει ο κρατικός προϋπολογισμός του 2026.
Το σχέδιο της Νορβηγίας για εξόρυξη στα βάθη της θάλασσας
Πέρυσι, η Νορβηγία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που έδωσε το πράσινο φως στην εξόρυξη στα βάθη της θάλασσας ώστε να επιταχύνει την υποθαλάσσια αναζήτηση ορυκτών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή πράσινων τεχνολογιών, όπως οι μπαταρίες για ηλεκτρικά οχήματα (EVs).
Το νομοσχέδιο σημαίνει ότι περίπου 280.000 τετραγωνικά μέτρα των εθνικών υδάτων της χώρας – που βρίσκονται μεταξύ Σβάλμπαρντ, Γροιλανδία και Ισλανδίας – θα μπορούσαν τελικά να ανοίξουν για τη συλλογή πετρωμάτων από τον βυθό, γνωστών ως οζίδια, που περιέχουν ορυκτά όπως κοβάλτιο και ψευδάργυρο. Είχε προγραμματίσει να αρχίσει να εκδίδει άδειες εξόρυξης το 2025.
Παρά τους ισχυρισμούς ότι η πρακτική αυτή μπορεί να γίνει με βιώσιμο τρόπο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε «ανεπανόρθωτη ζημιά» στη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα και κινδυνεύει να επηρεάσει τον άνθρακα που είναι αποθηκευμένος στον ωκεανό.
Η Νορβηγία υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι η πρόσβαση σε ορυκτά από τον βυθό θα μπορούσε να βοηθήσει τη χώρα να απομακρυνθεί από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου και να οδηγήσει σε «πράσινη μετάβαση» με τη μορφή κυψελών καυσίμου, ηλιακών πάνελ, ηλεκτρικών οχημάτων (EVs)και κινητών τηλεφώνων.
Ωστόσο, έκθεση που δημοσιεύθηκε πέρυσι από το Environmental Justice Foundation διαπιστώνει ότι η εξόρυξη στα βάθη της θάλασσας δεν είναι απαραίτητη για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια. Προβλέπει ότι ο συνδυασμός νέας τεχνολογίας, κυκλικής οικονομίας και ανακύκλωσης θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση για ορυκτά κατά 58% μεταξύ 2022 και 2050.
Ο διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής του ιδρύματος, Steve Trent, λέει ότι η εξόρυξη στα βάθη της θάλασσας είναι ένα κυνήγι ορυκτών που στην πραγματικότητα δεν χρειαζόμαστε και εγκυμονεί τον κίνδυνο για περιβαλλοντικές ζημιές «που δεν μπορούμε να αντέξουμε».
«Γνωρίζουμε τόσο λίγα για τα μεγάλα βάθη του ωκεανού, αλλά γνωρίζουμε αρκετά για να είμαστε βέβαιοι ότι η εξόρυξή του θα αφανίσει μοναδική άγρια ζωή, θα διαταράξει τη μεγαλύτερη αποθήκη άνθρακα στον κόσμο και δεν θα κάνει τίποτα για να επιταχύνει τη μετάβαση σε καθαρές οικονομίες», προσθέτει.
Είναι αυτό «η ταφόπλακα» για τη νορβηγική βιομηχανία εξόρυξης στα βάθη της θάλασσας;
Η απόφαση της Νορβηγίας να αναβάλει την εξόρυξη στα βάθη της θάλασσας έχει επικροτηθεί από πολλές περιβαλλοντικές ομάδες και έχει οδηγήσει σε εκκλήσεις προς τη χώρα να υποστηρίξει ένα παγκόσμιο μορατόριουμ στην πρακτική.
«Αυτό πρέπει να είναι η ταφόπλακα για τη βιομηχανία εξόρυξης στα βάθη της θάλασσας στη Νορβηγία», λέει η Haldis Tjeldflaat Helle της Greenpeace Nordic.
«Κάθε κυβέρνηση που δεσμεύεται για βιώσιμη διαχείριση των ωκεανών δεν μπορεί να υποστηρίζει την εξόρυξη στα βάθη της θάλασσας.»
Η Helle έχει επίσης καλέσει τη Νορβηγία να «ανεβάσει ταχύτητα και να γίνει πραγματικός ηγέτης των ωκεανών», καταθέτοντας πρόταση για την προστασία των βαθέων υδάτων της Αρκτικής.
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός Jonas Gahr Støre είπε στους δημοσιογράφους ότι η κίνηση πρέπει να γίνει κατανοητή ως αναβολή και όχι ως μόνιμη απαγόρευση.
Προσθέτει ότι το Κόμμα Σοσιαλιστικής Αριστεράς, το οποίο ανέκοψε τις συμφωνίες για τον προϋπολογισμό χθες, δεν «κρατά την εξουσία για πάντα», αλλά επιβεβαίωσε ότι η εξόρυξη στον βυθό δεν θα πραγματοποιηθεί κατά την τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο.