Η αρκτική κουκουβάγια εξαφανίστηκε από τη Σουηδία, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά εδώ και 20 χρόνια που η χώρα έχασε επισήμως ένα είδος πτηνού.
Η...χιονοκουκουβάγια (ή καλύτερα κουκουβάγια του χιονιού) είναι ίσως ένα από τα πιο εμβληματικά πουλιά του πλανήτη, όμως οι ειδικοί στη διατήρηση προειδοποιούν ότι το μέλλον της κρέμεται από μια κλωστή.
Γνωστή και ως πολική ή αρκτική κουκουβάγια, το είδος ξεχωρίζει για το εντυπωσιακό λευκό πτέρωμά του και τα ζωηρά κίτρινα μάτια. Είναι εκπληκτικοί κυνηγοί, ικανοί να βουτούν μέσα από στρώματα βαθιού χιονιού για να πιάσουν τη λεία τους, και αντέχουν χρόνια ζωής στις σκληρότερες καιρικές συνθήκες.
Η χιονοκουκουβάγια συχνά συνδέεται με τον χαρακτήρα Χέντβιγκ από τη σειρά Χάρι Πότερ, που υπήρξε η πιστή σύντροφος και αγγελιαφόρος του μάγου. Ωστόσο, στην πραγματική ζωή, αυτά τα πουλιά δεν περνούν τόσο καλά.
Η χιονοκουκουβάγια κηρύχθηκε εξαφανισμένη στη Σουηδία
Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) κατέταξε τη χιονοκουκουβάγια ως «Τρωτό» σε παγκόσμιο επίπεδο στην τελευταία της αξιολόγηση, το 2021. Προειδοποιεί ότι ο πληθυσμός έχει μειωθεί σημαντικά, εκτιμώντας πως στη φύση έχουν απομείνει μόνο περίπου 14.000 έως 28.000 άτομα.
Η κουκουβάγια έχει κυνηγηθεί και σκοτωθεί επί χρόνια, είτε για ταριχεύσεις είτε ως γαστρονομικό έδεσμα. Η αποψίλωση και οι ανθρώπινες υποδομές (όπως οικιστικές αναπτύξεις και δρόμοι) έχουν επίσης καταστρέψει τους βιότοπους τους και διαταράξει τις περιόδους φωλεοποίησης.
Στην Ευρώπη, η κουκουβάγια κατατάσσεται στην κατηγορία «Ελάχιστης Ανησυχίας», όμως αυτή η αξιολόγηση δεν έχει ενημερωθεί από τις 18 Δεκεμβρίου 2020.
Στη Σουηδία, οι χιονοκουκουβάγιες αναπαράγονταν σποραδικά επί αιώνες. Σύμφωνα με την οργάνωση προστασίας της φύσης BirdLife International, αρκετές εκατοντάδες ζευγάρια κουκουβαγιών μεγάλωσαν τα μικρά τους στα βουνά της χώρας τη δεκαετία του 1970.
Η παρουσία τους έγινε ισχυρό σύμβολο της βόρειας άγριας φύσης της Σουηδίας. Από το 2015, όμως, οι κουκουβάγιες φαίνεται να έχουν εξαφανιστεί.
Η BirdLife λέει ότι δεν έχει διαπιστώσει νέους νεοσσούς ούτε σημάδια αναπαραγωγής την τελευταία δεκαετία, με αποτέλεσμα οι κουκουβάγιες να κηρυχθούν περιφερειακά εξαφανισμένες.
Πώς η κλιματική αλλαγή έγινε η μεγαλύτερη απειλή για τη χιονοκουκουβάγια
Παρότι πολλοί παράγοντες έχουν συμβάλει στην παρακμή της κουκουβάγιας, οι ειδικοί στη διατήρηση λένε ότι η μεγαλύτερη απειλή είναι η επιταχυνόμενη κλιματική κρίση.
«Οι θερμότεροι χειμώνες φέρνουν περισσότερες βροχές και λιγότερο χιόνι, καταστρέφοντας τις στοές στο χιόνι στις οποίες βασίζονται οι λεμίνγκοι, η κύρια τροφή τους, για να επιβιώσουν», εξηγεί η BirdLife.
«Χωρίς αυτά τα μικρά τρωκτικά, οι κουκουβάγιες δεν μπορούν να επιβιώσουν. Και καθώς η Αρκτική θερμαίνεται, εξαφανίζονται και τα τοπία από τα οποία εξαρτώνται οι χιονοκουκουβάγιες.»
Η Αρκτική θερμαίνεται έως και τετραπλάσια πιο γρήγορα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, καθώς οι εκπομπές που παγιδεύουν τη θερμότητα εξακολουθούν να απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα.
Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), οι θερμοκρασίες στην περιοχή από τον Οκτώβριο του 2024 έως τον Σεπτέμβριο του 2025 ήταν οι υψηλότερες των τελευταίων 125 ετών, με την τελευταία δεκαετία να είναι η πιο θερμή που έχει καταγραφεί.
Η οργάνωση λέει ότι αυτή η εξαφάνιση πρέπει να λειτουργήσει ως προειδοποίηση για το πόσο γρήγορα αλλάζουν τα οικοσυστήματα της Αρκτικής, αλλά υποστηρίζει πως υπάρχει «ακόμη ελπίδα» να επιστρέψει η κουκουβάγια στη Σουηδία.
«Το μέλλον της, όμως, εξαρτάται από τις επιλογές μας και την προθυμία μας να προστατεύσουμε τη φύση και τα πλάσματά της», προσθέτει. «Η στιγμή είναι τώρα, η φύση δεν μπορεί να περιμένει.»