Βρετανοί επιστήμονες δοκίμασαν πάνω από 1.000 χημικές ουσίες σε δείγματα βακτηρίων του εντέρου στο εργαστήριο και εντόπισαν 168 που φαίνονται επιβλαβείς.
Δεκάδες κοινές χημικές ουσίες είναι τοξικές για τα βακτήρια του εντέρου και ενδέχεται να βλάπτουν την ανθρώπινη υγεία, σύμφωνα με νέα ανάλυση.
Σε εργαστηριακές δοκιμές, ερευνητές στο Ηνωμένο Βασίλειο εντόπισαν 168 χημικές ουσίες που εμποδίζουν την ανάπτυξη των υγιών βακτηρίων του εντέρου, διαταράσσοντας πιθανώς την ισορροπία του μικροβιώματος.
Το μικροβίωμα του εντέρου αποτελείται από χιλιάδες τύπους βακτηρίων και άλλους μικροσκοπικούς οργανισμούς που ζουν στο πεπτικό μας σύστημα, και έχει συνδεθεί με ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων υγείας, όπωςκαρκίνος,αϋπνία, καρδιοπάθειες, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και πρόωρος τοκετός.
Οι επιστήμονες εντόπισαν τις 168 τοξικές ουσίες αφού δοκίμασαν 1.076 χημικούς ρύπους, μεταξύ των οποίων αρκετά από τα αποκαλούμενα «αιώνια χημικά» ή ουσίες υπερ- και πολυφθοροαλκυλίου (PFAS), που δεν διασπώνται φυσικά στο περιβάλλον, σε 22 είδη βακτηρίων του εντέρου στο εργαστήριο.
Στις ουσίες που βρέθηκαν τοξικές για τα βακτήρια του εντέρου περιλαμβάνονται φυτοφάρμακα, όπως ζιζανιοκτόνα και εντομοκτόνα που χρησιμοποιούνται στη γεωργία, καθώς και βιομηχανικές χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα πλαστικά και σε επιβραδυντικά φλόγας.
Οι συγκεκριμένες ουσίες εισέρχονται συνήθως στον οργανισμό μέσω της τροφής, του νερού και άλλων περιβαλλοντικών εκθέσεων, και πολλές δεν θεωρούνταν μέχρι πρόσφατα ότι επηρεάζουν τα βακτήρια του εντέρου, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Microbiology την Τετάρτη.
«Μας εξέπληξε το πόσο ισχυρές ήταν οι επιδράσεις ορισμένων από αυτές τις ουσίες», δήλωσε η Ίντρα Ρου, μία από τους συγγραφείς της μελέτης και ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.
«Για παράδειγμα, πολλές βιομηχανικές χημικές ουσίες, όπως τα επιβραδυντικά φλόγας και οι πλαστικοποιητές, με τις οποίες ερχόμαστε τακτικά σε επαφή, δεν θεωρούνταν ότι επηρεάζουν καθόλου τους ζωντανούς οργανισμούς, αλλά τελικά τους επηρεάζουν», πρόσθεσε σε δήλωσή της.
Δεν είναι ακόμη σαφές σε ποιο βαθμό εκτίθεται ο κόσμος σε αυτές τις ουσίες ούτε πώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει την υγεία του εντέρου στην πράξη. Αλλά άλλες μελέτες υποδεικνύουν ότι οι περιβαλλοντικοί ρύποι μπορεί να αλλοιώνουν το μικροβίωμα του εντέρου, οδηγώντας σε παχυσαρκία και αντίσταση στην ινσουλίνη.
Στις εργαστηριακές δοκιμές, τα βακτήρια άλλαξαν τις λειτουργίες τους για να αποφύγουν ορισμένους χημικούς ρύπους, γεγονός που οδήγησε κάποια να γίνουν ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Αν αυτό ισχύσει και για το ανθρώπινο έντερο, θα μπορούσε να κάνει τις λοιμώξεις πιο δύσκολες στη θεραπεία και να συμβάλει στην αυξανόμενη απειλή για τη δημόσια υγεία από την αντοχή στα αντιμικροβιακά (AMR), προειδοποίησαν οι ερευνητές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δοκιμές ασφάλειας για τις χημικές ουσίες συνήθως εστιάζουν στους συγκεκριμένους στόχους τους, για παράδειγμα στο πόσο αποτελεσματικά τα μυκητοκτόνα σκοτώνουν παρασιτικά σπόρια, και όχι στην πιθανή επίδρασή τους στο ανθρώπινο έντερο, κάτι που, σύμφωνα με τους ερευνητές, πρέπει να αλλάξει.
«Οι αξιολογήσεις ασφάλειας των νέων χημικών ουσιών για ανθρώπινη χρήση πρέπει να διασφαλίζουν ότι είναι ασφαλείς και για τα βακτήρια του εντέρου μας, τα οποία ενδέχεται να εκτεθούν στις ουσίες μέσω της τροφής και του νερού», δήλωσε ο Στέφαν Καμράντ, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.
Οι ερευνητές ζήτησαν περισσότερα δεδομένα από τον πραγματικό κόσμο σχετικά με την έκθεση σε χημικές ουσίες, ώστε να διαπιστωθεί αν οι τοξικές επιδράσεις που παρατηρήθηκαν στο εργαστήριο μεταφράζονται σε χειρότερη υγεία του εντέρου στους ανθρώπους.
Στο μεταξύ, συνέστησαν στους πολίτες να λάβουν μέτρα για να αποφύγουν την έκθεση σε αυτές τις ουσίες, για παράδειγμα να αποφεύγουν τα φυτοφάρμακα στο σπίτι και να πλένουν τα φρούτα και τα λαχανικά πριν τα καταναλώσουν.