Ακολουθούν ορισμένα από τα βασικά συμπεράσματα των πρόωρων βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία.
Δεύτερο ηχηρό πλήγμα δέχθηκε μέσα σε ένα μήνα ο κεντρώος συνασπισμός του Εμανουέλ Μακρόν. Στον πρώτο γύρο των πρόωρων βουλευτικών εκλογών κατρακύλησε στην τρίτη θέση, πίσω από τον Εθνικό Συναγερμό και το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (Συμμαχία Αριστεράς - Πρασίνων).
Ο Μακρόν διέλυσε την Εθνοσυνέλευση και προκήρυξε τις πρόωρες εκλογές στις 9 Ιουνίου, αφού η ακροδεξιά σάρωσε στις ευρωεκλογές, λαμβάνοντας υπερδιπλάσιο αριθμό ψήφων από τον κεντρώο συνασπισμό του.
Η απόφαση του γάλλου προέδρου να προκηρύξει εκλογές περιγράφηκε από τους σχολιαστές είτε ως ένα τέχνασμα που θα μπορούσε να του δώσει την απόλυτη πλειοψηφία που έχασε πριν από δύο χρόνια είτε ως ένα επικίνδυνο στοίχημα που θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την άνοδο της ακροδεξιάς στην εξουσία για πρώτη φορά στην σύγχρονη πολιτική ιστορία της Γαλλίας.
Όμως τι ισχύει από τα δύο; Το euronews σας παρουσιάζει τα κυριότερα συμπεράσματα από τον πρώτο γύρο.
Γαλλία: Ιστορικό αποτέλεσμα για την ακροδεξιά
Ο Εθνικός Συναγερμός, με επικεφαλής τον 28χρονο Ζόρνταν Μπαρντελά, αποτελεί πλέον ισχυρή πολιτική δύναμη αφού κατάφερε να εξασφαλίσει σε εθνικό επίπεδο ποσοστό 33%.
Εάν στο δεύτερο γύρο, ο οποίος θα διεξαχθεί την προσεχή Κυριακή, ο Εθνικός Συναγερμός έρθει πρώτος ξανά, σύμφωνα με τους αναλυτές, θα μπορούσε να κερδίσει από 230 έως 280 έδρες. Ωστόσο χρειάζεται ακόμη εννέα έδρες προκειμένου να κλειδώσει την πλειοψηφία και να σχηματίσει κυβέρνηση.
Ο Μπαρντελά δεσμεύτηκε την Κυριακή ότι θα είναι «ο πρωθυπουργός όλων των γάλλων, που θα σέβεται την αντιπολίτευση, θα είναι ανοιχτός στον διάλογο και θα ενδιαφέρεται συνεχώς για την ενότητα του λαού», ενώ παράλληλα άφησε αιχμές κατά της συμμαχίας του Μακρόν και του αριστερού Νέου Λαϊκού Μετώπου.
Ο δεύτερος γύρος, πρόσθεσε, θα είναι «μία από τις πιο καθοριστικές (ψηφοφορίες) στην ιστορία της Πέμπτης Δημοκρατίας».
Η νίκη της ακροδεξιάς στον πρώτο γύρο των γαλλικών βουλευτικών εκλογών θεωρείται ιστορική, αφού ποτέ στο παρελθόν, και δη από τότε που τελείωσε ο Β'ΠΠ, κάποιο ακροδεξιό κόμμα έχει φτάσει μια ανάσα από την εξουσία.
Το 2017, το ακροδεξιό «Εθνικό Μέτωπο» κέρδισε το 13% των ψήφων στον πρώτο γύρο και το 2022 18%.
Η αναλύτρια Τάρα Βάρμα, η οποία συνεργάζεται με το Ινστιτούτο Brookings στην Ουάσινγκτον, δήλωσε στο Euronews ότι «αυτό που βλέπουμε είναι ότι οι άνθρωποι δεν ντρέπονται πλέον να ψηφίσουν τον Εθνικό Συναγερμό».
«Όχι μόνο δεν ντρέπονται πλέον να το κάνουν, αλλά δεν ντρέπονται και να το πουν», είπε.
Η έμπειρη αναλύτρια αναφέρει ότι αν και θεωρείται δύσκολο η ακροδεξιά να καταφέρει να κερδίσει την πλειοψηφία στην γαλλική εθνοσυνέλευση, τονίζει ότι δεν θα πρέπει να το αποκλειστεί και ως ενδεχόμενο.
Η μεγάλη ήττα του Μακρόν
Τρεις εβδομάδες μετά τη συντριπτική ήττα που υπέστη στις ευρωεκλογές, ο κεντρώος συνασπισμός του Μακρόν, «Η Αναγέννηση», υπέστη ένα ακόμη καταστροφικό πλήγμα, καθώς ήρθε τρίτος με μόλις 21% των ψήφων σε εθνικό επίπεδο.
Δηλαδή δώδεκα μονάδες πίσω από τον Εθνικό Συναγερμό και επτά από το Νέο Λαϊκό Μέτωπο.
Περίπου 300 από τους υποψηφίους της «Αναγέννησης» εξακολουθούν να διεκδικούν μια έδρα στο Σώμα των 577 εδρών. Όμως αν την επόμενη Κυριακή η ακροδεξιά κερδίσει, τότε ο κεντρώος συνασπισμός κινδυνεύει να χάσει έως και 180 έδρες, κάτι που σημαίνει ότι ο Μακρόν θα έχει στην Εθνοσυνέλευση από 70 έως 100 βουλευτές.
Σε περίπτωση που καμία από τις δύο πρώτες παρατάξεις δεν καταφέρει να εξασφαλίσει την πλειοψηφία την Κυριακή, τότε ο Μακρόν θα μπορούσε να επιχειρήσει ως τρίτη δύναμη να σχηματίσει κυβέρνηση, όμως αυτή η αποστολή θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί.
Το προεδρικό στρατόπεδο έχει επανειλημμένα απορρίψει κάθε ιδέα συνεργασίας με το αριστερό κόμμα Ανυπότακτη Γαλλία (LFI), με τον ίδιο τον Μακρόν να λέει ότι αν ο Εθνικός Συναγερμός ή το LFI έρθουν στην εξουσία, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε «εμφύλιο πόλεμο».
Τα κόμματα που ο Μακρόν θα μπορούσε επομένως να προσπαθήσει να συσπειρώσει για έναν πιο «μετριοπαθή» συνασπισμό περιλαμβάνουν τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους από την αριστερά και τους Ρεπουμπλικάνους από τη δεξιά.
«Ρεπουμπλικανικό Μέτωπο » κατά της ακροδεξιάς
Μέσα σε λίγα λεπτά από το exit poll που έδειχνε τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό να προηγείται σε μεγάλο βαθμό, οι πολιτικοί ηγέτες της αριστεράς άρχισαν να ζητούν ένα λεγόμενο «ρεπουμπλικανικό μέτωπο».
Δεσμεύτηκαν να αποσύρουν τους υποψηφίους που κατέλαβαν την τρίτη θέση και προκρίθηκαν στον δεύτερο γύρο, σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν τον Εθνικό Συναγερμό από το να κερδίσει έδρες.
«Καμία ψήφος δεν πρέπει να καταλήξει στον Εθνικό Συναγερμό» δήλωσε χθες ο απερχόμενος πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ.
Άλλα μέλη που συμμετέχουν στον συνασπισμό του γάλλου προέδρου κάλεσαν επίσης τους ψηφοφόρους τους να μην υποστηρίξουν τα μέλη του LFI, λέγοντας ότι ούτε ο Εθνικός Συναγερμός ούτε το κόμμα του Μελανσόν, πρέπει να πάρουν ψήφο.
Ο Ματίας Μπερνάντ, ειδικός στη γαλλική πολιτική ιστορία του Πανεπιστημίου του Clermont Auvergne, το «κλειδί» των εκλογών θα είναι οι υποχωρήσεις.
«Αν τα τρία κόμματα κατέβουν ξεχωριστά, τότε θα είναι πιο εύκολο για τον Εθνικό Συναγερμό να κερδίσει την πλειοψηφία. Αν όμως συγκροτηθεί το ¨Ρεπουμπλικανικό Μέτωπο" τότε θα είναι πιο δύσκολο» ανέφερε στο euronews.
«Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο ότι αυτό το "Ρεπουμπλικανικό Μέτωπο" θα μπορέσει να συγκροτηθεί», είπε, κατονομάζοντας το Ensemble και τους Ρεπουμπλικάνους ως τα δύο κόμματα στα οποία οι υποψήφιοι που κατέλαβαν την τρίτη θέση θα μπορούσαν να φέρουν τις περισσότερες αντιρρήσεις αν τους ζητηθεί να αποσυρθούν.
Υψηλή συμμετοχή στις πρόωρες εκλογές
Σε αυτές τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές, το ενδιαφέρον των πολιτών ήταν μεγάλο.
Η συμμετοχή, η οποία συχνά είναι χαμηλή στη Γαλλία, αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια αυτών των εκλογών.
Στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών του 2017 και του 2022, το ποσοστό συμμετοχής δεν έφτασε το 50%, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών. Στον πρώτο γύρο αυτής της ψηφοφορίας η συμμετοχή αυξήθηκε στο 66,7%.
«Η υψηλή συμμετοχή και οι λιγότεροι υποψήφιοι οδήγησαν σε έναν άνευ προηγουμένου αριθμό τριπλών αναμετρήσεων στον δεύτερο γύρο», σύμφωνα με την Σίλια Μπελίν, επικεφαλής του γραφείου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων στο Παρίσι.
Η Μανό Άμπρι, βουλευτής της αριστεράς, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Κυριακή ότι συνάντησε πολλούς νέους ψηφοφόρους που ψήφισαν για πρώτη φορά όταν πήγε να ψηφίσει στο Παρίσι.
Αυτή η κινητοποίηση, ιδίως στις μικρές γειτονιές, θα πρέπει να χαιρετιστεί και να ενισχυθεί, είπε.
Την ίδια ώρα, στους δρόμους της Γαλλίας, υπήρξαν μεγάλες διαδηλώσεις κατά της ακροδεξιάς.