Μια πολιτικά διαιρεμένη Γερμανία γιορτάζει τα 34 χρόνια από την επανένωση

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η Γερμανία γιόρτασε την Πέμπτη τα 34 χρόνια από την ενοποίησή της, με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς να παρίσταται σε τελετή στο γραφικό Σβερίν, μια πόλη στα πρώην ανατολικά της χώρας.

Κατά τη διάρκεια ομιλίας που εκφώνησε στο κρατικό θέατρο του βόρειου Μεκλεμβούργου, ο Γερμανός ηγέτης δήλωσε ότι η πρώην διαιρεμένη Δύση και Ανατολή της Γερμανίας δεν θα πρέπει πλέον να διακρίνονται.

Αυτό θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα εμφανές για τους "νέους", είπε ο Σολτς, προσθέτοντας: "Η ικανοποίηση από τη ζωή των Γερμανών σε ανατολή και δύση έχει σε μεγάλο βαθμό εξισωθεί".

Απόδειξη αυτού είναι ότι "πολλές παγκόσμιες εταιρείες τεχνολογίας εγκαθίστανται πλέον και στην ανατολική Γερμανία", εξήγησε.

Παρά τον εορτασμό -που σηματοδοτεί το τέλος των 40 χρόνων της πολιτικής διχοτόμησης της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας (ΛΔΓ)- ο καγκελάριος προειδοποίησε ότι οι Γερμανοί δεν πρέπει ποτέ να ξεχάσουν αυτή τη διχαστική περίοδο, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την "κατάρρευση" για πολλούς ανατολικογερμανούς.

Αφού υψώθηκε για πρώτη φορά η σημαία της γερμανικής ενότητας έξω από την πρόσοψη του κτιρίου του Ράιχσταγκ στο Βερολίνο το 1990, εκατομμύρια Γερμανοί στα ανατολικά έχασαν τη δουλειά τους. Εκατομμύρια άλλοι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στη Δύση αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες.

Οι εκδηλώσεις της Ημέρας της Γερμανικής Ενότητας του 2024 έχουν ως στόχο να αναδείξουν αυτό το γεγονός, με τον Σολτς να επαναλαμβάνει στην ομιλία του ότι αυτή η απώλεια δεν πρέπει "να ξεχαστεί ποτέ". Αλλά η τοποθεσία της εκδήλωσης αποτελεί επίσης μια πιθανή προφητική προειδοποίηση: ότι η χώρα κινδυνεύει να διαιρεθεί και πάλι, και μάλιστα με ιδεολογικές γραμμές.

Η σημασία του Σβερίν

Το Σβερίν είναι η πρωτεύουσα του κρατιδίου του Μεκλεμβούργου-Δυτικής Πομερανίας, το οποίο αποτελείται από ένα κοινοβούλιο 79 εδρών. Σχεδόν τις μισές από αυτές τις έδρες καταλαμβάνει ένας από τους παλαιότερους και σημαντικότερους πολιτικούς φορείς της χώρας, οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), στους οποίους ανήκει και ο Σολτς.

Αλλά η αντιπολίτευση, που αποτελείται από μια σχετικά νέα και ισχυρή πολιτική δύναμη, την αντιμεταναστευτική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), είναι αντιπροσωπευτική μιας νέας ακροδεξιάς στροφής στο γερμανικό κράτος.

Το λαϊκιστικό, ευρωσκεπτικιστικό κόμμα κέρδισε 14 έδρες στις πιο πρόσφατες βουλευτικές εκλογές του Μεκλεμβούργου-Πομερανίας, κερδίζοντας το κόμμα της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) με περίπου 3% των ψήφων.

Την Ημέρα Ενότητας της Γερμανίας, το AfD ανήρτησε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X ότι, αν και το Τείχος του Βερολίνου έχει γκρεμιστεί, ένα νέο ιδεολογικό φράγμα επιχειρεί να "διαιρέσει τη χώρα". Πρόκειται για τον ομοσπονδιακό πρόεδρο του CDU (Χριστιανοδημοκράτες) Φρίντριχ Μερτς, ανέφερε το κόμμα.

"Οι άνθρωποι έχουν εδώ και καιρό νιώσει τις καταστροφικές συνέπειες της κατεστημένης πολιτικής στην καθημερινή τους ζωή: οι εξωτερικές πισίνες, οι ντίσκο και οι δρόμοι δεν είναι πλέον ασφαλείς", ανέφερε η ανάρτηση.

"Σε αυτό το πλαίσιο, όλο και περισσότεροι πολίτες συνειδητοποιούν ότι η χώρα μας δεν αντέχει πλέον άλλες αριστερές κυβερνήσεις "τείχους προστασίας". Το τείχος πρέπει να φύγει - και η πολιτική αλλαγή με το AfD πρέπει να έρθει!"

Το CDU ανταπέδωσε με δική του ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναφέροντας ότι η "ενότητα" ήταν ένας στόχος που καθιερώθηκε από την ίδρυση του κόμματος το 1945.

Η αλματώδης άνοδος του AfD είναι ενδεικτική μιας ευρύτερης δεξιάς κλίσης σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο, με τις πρόσφατες αυστριακές, ολλανδικές και ευρωπαϊκές βουλευτικές εκλογές να δείχνουν ότι η όρεξη του κοινού αυξάνεται για αντιμεταναστευτικές, εθνικιστικές και δημοσιονομικά συντηρητικές κυβερνήσεις.

Είναι επίσης αντιπροσωπευτική της αυξανόμενης πολιτικής διαίρεσης του πληθυσμού στα ανατολικά κρατίδια της Γερμανίας - ιδιαίτερα έντονη στη Σαξονία, τη Θουριγγία και το Βρανδεμβούργο - και φαίνεται στα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα.

Το AfD κέρδισε επίσης μια δεύτερη μειοψηφία αποκλεισμού στο ανατολικογερμανικό κρατίδιο της Θουριγγίας στις αρχές Σεπτεμβρίου, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί πλέον να εκλέγει συνταγματικούς δικαστές στο κρατίδιο.

Εβδομάδες αργότερα, το AfD συγκέντρωσε το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων στις εκλογές στο κρατίδιο του Βρανδεμβούργου, με την αναμέτρηση να συγκεντρώνει επίσης την υψηλότερη συμμετοχή ψηφοφόρων(73%) από την επανένωση.

Αυτά τα κέρδη-μαμούθ στο ανατολικό τμήμα της χώρας για την ακροδεξιά συμβαδίζουν με αυτό που δείχνουν οι έρευνες.

Μια πρόσφατη μελέτη συνέταξε δεδομένα εκλογικών εκστρατειών για να διακρίνει την αυξανόμενη δημοτικότητα του AfD στα ανατολικά της Γερμανίας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι στις ομοσπονδιακές εκλογές του 2017 υπήρχε ελαφρώς υψηλότερο επίπεδο νατιβιστικού και λαϊκιστικού συναισθήματος μεταξύ των ατόμων στα ανατολικά σε σύγκριση με τα δυτικά.

Τα συναισθήματα αυτά ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένα στους πολίτες μεγαλύτερης ηλικίας, κάτι που, σύμφωνα με την έρευνα, συνέβη και στους Γερμανούς που ανέπτυξαν ισχυρά πολιτικά ιδεώδη κατά τη διάρκεια του μεταπολεμικού "διαχωρισμού" του 1945.

Το χάσμα μεταξύ αριστεράς και δεξιάς

Ένας άλλος ενδιαφέρων παίκτης στα ανατολικά της Γερμανίας είναι η Ζάρα Βάγκενκνεχτ της πρόσφατα συσταθείσας Συμμαχίας Sahra Wagenknecht (BSW).

Η αυτοπροσδιοριζόμενη ως "αριστερή συντηρητική" και πρώην μέλος του Die Linke (Αριστερό Κόμμα), ανακοίνωσε τον Οκτώβριο του 2023 ότι θα ιδρύσει το δικό της πολιτικό κόμμα. Μήνες αργότερα, ανακοίνωσε την επιθυμία της να συμμετάσχει στις νέες κυβερνήσεις των ανατολικών περιφερειών της Γερμανίας

Το BSW κατέλαβε την τρίτη θέση στην ιερή τριάδα των εκλογών των γερμανικών ανατολικών κρατιδίων - Σαξονία, Θουριγγία και Βρανδεμβούργο - η οποία είναι ένα είδος επιτυχίας που σόκαρε τους σχολιαστές σε όλη τη Γερμανία εξίσου με τις πρόσφατες νίκες του AfD.

Παρά τις πολλές φαινομενικές διαφορές μεταξύ της άκρας δεξιάς και της άκρας αριστεράς, το AfD και το BSW μοιράζονται κοινά σημεία, μεταξύ άλλων, στο ότι θέλουν να περιορίσουν τη στρατιωτική υποστήριξη της Γερμανίας προς την Ουκρανία και να πατάξουν τη μετανάστευση.

Τα κόμματα κερδίζουν επίσης υποστήριξη σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Το AfD εξασφάλισε το 12,6% των ψήφων στις εθνικές εκλογές του 2021, γεγονός που το καθιστά το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στην Μπούντεσταγκ.

Ο Σολτς ανακοίνωσε τον Ιούλιο ότι σκοπεύει να διεκδικήσει την επανεκλογή του το 2025, γεγονός που έχει αφήσει πολλούς να διερωτώνται αν ο ίδιος και ο κυβερνητικός συνασπισμός του, που αποτελείται από το SPD, τους Πράσινους και το Κόμμα των Ελευθέρων Δημοκρατών, θα ψηφιστούν για άλλη μια θητεία.

Ακόμη περισσότερο, πολλοί αναρωτιούνται αν τα παραδοσιακά κυβερνώντα μεγάλα κόμματα, ιδίως στα ανατολικά της χώρας, θα επιβιώσουν εν μέσω της αυξανόμενης δημοτικότητας της πολιτικής πόλωσης.