Καθώς η ΕΕ αντιμετωπίζει αυξανόμενες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, έχουν ανακύψει ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσον η Γαλλία διαθέτει τη στρατιωτική ικανότητα να ηγηθεί μιας κοινής αμυντικής πρωτοβουλίας
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τοποθέτησε τη Γαλλία στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών για τον επανεξοπλισμό, μετά τις ενδείξεις προσέγγισης μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας.
Με τις ΗΠΑ να μειώνουν τη στρατιωτική προστασία της Ευρώπης και τη Ρωσία να αποτελεί αυξανόμενη απειλή για την ασφάλεια της ηπείρου, η ΕΕ πιέζει για αύξηση των δαπανών και συγκέντρωση πόρων σε κοινά αμυντικά έργα μεταξύ των μελών της.
Ωστόσο, παρά τις φιλοδοξίες του Μακρόν, υπάρχουν ερωτηματικά σχετικά με το αν ο στρατός της Γαλλίας - ο οποίος είναι ο έβδομος ισχυρότερος παγκοσμίως και ο καλύτερος στην ΕΕ, σύμφωνα με την ετήσια κατάταξη της Global Firepower, έχει αυτό που χρειάζεται για να ηγηθεί αυτής της πρωτοβουλίας.
Δύναμη στα χαρτιά, ελλείψεις στην πραγματικότητα
Από την εκλογή του το 2017, ο Μακρόν έχει αυξήσει κατά πολύ τις δαπάνες της Γαλλίας για την άμυνα.
Η Πράξη Στρατιωτικού Προγραμματισμού της χώρας για την περίοδο 2019-2025 (LPM) διέθεσε 295 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα. Η πιο πρόσφατη LPM 2024-2030 αύξησε το ποσό αυτό σε 413 δισ. ευρώ - αύξηση 40%.
Παρά τις επενδύσεις αυτές, η Γαλλία εξακολουθεί να παίζει το.... «παιχνίδι του προπονητή».
Ο γερουσιαστής Σεντρίκ Περίν, μέλος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας της Γερουσίας, αναγνώρισε την πρόοδο, αλλά δήλωσε ότι η χρηματοδότηση παραμένει "ανεπαρκής για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων", όπως η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.
Η στρατιωτική δύναμη της χώρας αποτελείται από περίπου 200.000 εν ενεργεία στρατιώτες και 44.000 εφέδρους, σύμφωνα με την Global Firepower.
Ο γαλλικός στρατός διαθέτει 225 άρματα μάχης Leclerc και 79 κανόνια Caesar. Το ναυτικό της διαθέτει ένα πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο, τέσσερα υποβρύχια με πυρηνικούς βαλλιστικούς πυραύλους και 15 φρεγάτες, ενώ η πολεμική αεροπορία διοικεί 197 μαχητικά αεροσκάφη.
Η χώρα διατηρεί επίσης περίπου 290 πυρηνικές κεφαλές ως μέρος της αποτρεπτικής της στρατηγικής.
Ωστόσο, παραμένουν αρκετές ανησυχίες. Για παράδειγμα, τα αποθέματα πυρομαχικών είναι εξαιρετικά χαμηλά.
Ο στόχος της Γαλλίας το 2024 ήταν να παράγει 100.000 βλήματα των 155 χιλιοστών ετησίως, ένα πρότυπο διαμετρήματος βλήματος πυροβολικού του ΝΑΤΟ που χρησιμοποιείται σε πολλά πυροβόλα πεδίου και οβιδοβόλα.
Πρόκειται για μια τεράστια βελτίωση από τις 6.000 που παρήχθησαν ετησίως μεταξύ 2012 και 2017. Αλλά με τον ουκρανικό στρατό να βάλλει 7.000 βλήματα την ημέρα, η Γαλλία έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει.
Μια έκθεση του 2023 από την Κάτω Βουλή της Γαλλίας αποκάλυψε ότι τα αποθέματα βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο και δεν θα διαρκούσαν πέρα από μερικές εβδομάδες σε μια παρατεταμένη σύγκρουση.
Το παράδοξο των εξαγωγών όπλων
Η Γαλλία διαθέτει ένα ισχυρό αμυντικό βιομηχανικό σύμπλεγμα και είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας όπλων στον κόσμο, διαπίστωσε η τελευταία ανάλυση του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης.
Αλλά είναι σημαντικό να διακρίνουμε τις γαλλικές πωλήσεις όπλων από τις στρατιωτικές δυνατότητες του εθνικού στρατού, σύμφωνα με τον Εμανουέλ Ντουπουί, στρατιωτικό αναλυτή και πρόεδρο του Ινστιτούτου Μελετών Ευρωπαϊκής Προοπτικής και Ασφάλειας (IPSE).
Ο Ντουπουί υποστήριξε ότι η αλυσίδα στρατιωτικών προμηθειών της Γαλλίας είναι ελαττωματική.
"Έχουμε γίνει ο κορυφαίος Ευρωπαίος εξαγωγέας όπλων, πουλώντας μαχητικά αεροσκάφη Rafale και κανόνια Caesar, αλλά έχουμε έλλειψη πυρομαχικών, επειδή δεν έχουμε πλέον την ικανότητα να τα κατασκευάζουμε στη Γαλλία", δήλωσε στο Euronews.
Ο Περίν είπε ότι ενώ η Γαλλία κατασκευάζει πολύ καλής ποιότητας εξοπλισμό, αυτό δεν σημαίνει ότι η χώρα διαθέτει αρκετό από αυτόν τον εξοπλισμό.
Ο Ντουπουί συμφώνησε, λέγοντας ότι "ίσως θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την αρχή ότι δεν μπορούμε να είμαστε εξαγωγική δύναμη αν δεν θέλουμε να προμηθεύουμε τους εαυτούς μας με τα υλικά που χρειαζόμαστε για τη δική μας ασφάλεια".
Το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα της Γαλλίας βασίζεται επίσης σε διεθνείς προμηθευτές για κρίσιμα υλικά. Για παράδειγμα, οι Γάλλοι κατασκευαστές πυρομαχικών εισάγουν πυρίτιδα από την Αυστραλία, σύμφωνα με τον Ντουπουί.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Γάλλος υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων Σεμπαστιάν Λεκορνου και ο υπουργός Οικονομικών Ερίκ Λομπάρντ εγκαινίασαν μια νέα γραμμή παραγωγής πυρίτιδας από την Eurenco, μια εταιρεία παραγωγής πυρίτιδας και εκρηκτικών.
Το εργοστάσιο θα παράγει περίπου 1.200 τόνους σφαιριδίων πυρίτιδας ετησίως, τα οποία θα τροφοδοτούν περίπου 100.000 βλήματα πυροβολικού, που προορίζονται για τα κανόνια Caesar που αναπτύσσονται στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων χωρών.
Τι λείπει από τον γαλλικό στρατό;
Παρά τα στρατιωτικά της περιουσιακά στοιχεία, η Γαλλία υστερεί σε αρκετούς κρίσιμους τομείς, προειδοποίησαν οι εμπειρογνώμονες.
"Πρέπει να επενδύσουμε σε δυνατότητες προβολής δυνάμεων - βαρέα μεταφορικά αεροσκάφη για την ανάπτυξη μεγάλου αριθμού στρατευμάτων και τεθωρακισμένων οχημάτων στο εξωτερικό", δήλωσε ο Ντουπουί.
Ένα άλλο πιεστικό κενό αφορά την ανάπτυξη περισσότερων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, τα οποία έχουν μεταμορφώσει τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου, ιδίως στην Ουκρανία.
Ένας ιδιαίτερος τομέας ανησυχίας είναι η επιτήρηση.
Σε μια εποχή κυβερνοπολέμου και ηλεκτρονικής επιτήρησης, η Γαλλία πρέπει να ενισχύσει την ικανότητά της να εντοπίζει και να ανταποκρίνεται σε απειλές σε πραγματικό χρόνο, σύμφωνα με τον Ντουπουί.
Είπε επίσης ότι η Γαλλία και οι σύμμαχοί της στην ΕΕ πρέπει να απαλλαγούν από την εξάρτηση από τα αμερικανικά πυραυλικά συστήματα Patriot.
"Πρέπει οπωσδήποτε να μην εξαρτόμαστε πλέον από τα αντιαεροπορικά συστήματα Patriot, αλλά να αναπτύξουμε τα δικά μας ευρωπαϊκά ισοδύναμα", εξήγησε.
Έλλειψη συνεργασίας στην ΕΕ
Το στρατιωτικό δόγμα της Γαλλίας έχει παραδοσιακά επικεντρωθεί στον εκστρατευτικό πόλεμο και όχι στις άμεσες συγκρούσεις μεγάλης κλίμακας.
Ο Περίν σημείωσε ότι οι δυνάμεις της Γαλλίας δημιουργήθηκαν "για να επεμβαίνουν οπουδήποτε", αλλά δήλωσε ότι η "κατακερματισμένη" φύση τους σημαίνει ότι είναι περιορισμένης κλίμακας.
Επέμεινε ότι η Γαλλία, όπως και άλλα ευρωπαϊκά έθνη, μπορεί να εμπλακεί σε μια μεγάλη σύγκρουση μόνο "σε συνασπισμό με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ".
Ωστόσο, η ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της βιομηχανίας όπλων παραμένει ένα έργο σε εξέλιξη.
Ο Ντουπουί δήλωσε ότι η ήπειρος πρέπει να βελτιώσει τη διαλειτουργικότητα όταν πρόκειται για προμήθειες.
"Χρειαζόμαστε λιγότερους διαφορετικούς τύπους εξοπλισμού στις ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις - ίσως ένα κοινό ευρωπαϊκό αεροσκάφος, αντί για ανταγωνιστικά εθνικά σχέδια", πρόσθεσε.
Ωστόσο, ο Περίν δήλωσε ότι είναι συγκρατημένα αισιόδοξος για τη νέα στρατιωτική πρωτοβουλία της Γαλλίας. "Οδεύουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Το ζήτημα τώρα είναι να βρεθεί ο προϋπολογισμός για να γίνουν οι παραγγελίες", δήλωσε.
Η κυβέρνηση της Γαλλίας στοχεύει να συγκεντρώσει 5 δισεκατομμύρια ευρώ σε πρόσθετη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για τον αμυντικό τομέα, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών την περασμένη εβδομάδα.
Ωστόσο, η πίεση στα δημόσια οικονομικά της Γαλλίας περιορίζει τις επιλογές της για την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών. Ο Μακρόν στοχεύει να αυξήσει τον προϋπολογισμό του στρατού από το 2% του ΑΕΠ της χώρας σε 3 έως 3,5% μέσα στα επόμενα χρόνια.