Οι υψηλές θερμοκρασίες της θάλασσας τροφοδοτούν θαλάσσια κύματα καύσωνα που απειλούν τη θαλάσσια ζωή και επιδεινώνουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα
Οι τουρίστες συχνά πηγαίνουν στις μεσογειακές ακτές για τις μαγευτικές παραλίες και τη ζεστή θάλασσα, αλλά αυτές οι ευχάριστες θερμοκρασίες κρύβουν μια μακροπρόθεσμη τάση θέρμανσης που τροφοδοτεί καταρρακτώδεις βροχές και έντονες καταιγίδες.
Αυτό το μοτίβο είναι σαφές στα δεδομένα: από το 1979 που ξεκίνησαν οι καταγραφές, η θερμοκρασία των ευρωπαϊκών θαλασσών αυξάνεται και τα τελευταία τρία χρόνια ήταν σημαντικά υψηλότερη από κάθε προηγούμενο έτος που έχει καταγραφεί.
Το 2024, οι θάλασσες της Ευρώπης έφτασαν την υψηλότερη ετήσια μέση επιφανειακή θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ (13,73°C), σύμφωνα με την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus.
Αυτό είναι σχεδόν 0,7°C πάνω από τον μέσο όρο και 0,06°C θερμότερο από το προηγούμενο ρεκόρ που σημειώθηκε το 2023.
Πέρυσι, ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών παρατηρήθηκαν στον κεντρικό Βόρειο Ατλαντικό, τη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα, τη Νορβηγική Θάλασσα και τη Θάλασσα Μπάρεντς.
Στη Μεσόγειο Θάλασσα, οι μέσες θερμοκρασίες έφθασαν το ρεκόρ των 28,7°C στις 13 Αυγούστου 2024, το οποίο ξεπέρασε το προηγούμενο ρεκόρ των 28,3°C που είχε σημειωθεί τον Ιούλιο του 2023.
Αυτές οι εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες αντιστοιχούν σε θαλάσσια κύματα καύσωνα, περιόδους ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών στη θάλασσα που μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια.
Το φαινόμενο οδηγεί σε λεύκανση κοραλλιών και μαζική θνησιμότητα ωκεάνιων ειδών, καθώς και σε κοινωνικοοικονομικές συνέπειες. Οι θαλάσσιοι καύσωνες διαταράσσουν την αλιεία, την υδατοκαλλιέργεια και τον τουρισμό, οδηγώντας σε οικονομικές απώλειες.
Γνωστές και ως "υποβρύχιες πυρκαγιές", οι υψηλές θερμοκρασίες της θάλασσας στη Μεσόγειο έχουν συνδεθεί με πιο έντονες καταιγίδες και πιο ακραίες βροχοπτώσεις.
Σύμφωνα με το Μεσογειακό Κέντρο Περιβαλλοντικών Μελετών, οι επιφανειακές θερμοκρασίες της θάλασσας παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των καιρικών συνθηκών, όπως οι θαλάσσιες αύρες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και η εμφάνιση καταρρακτωδών βροχοπτώσεων το φθινόπωρο.
Το 2024, τα ασυνήθιστα θερμά νερά της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας τον Αύγουστο ενδέχεται να αύξησαν την εξάτμιση μεγάλων ποσοτήτων υγρασίας στην ατμόσφαιρα και να επιδείνωσαν την καταιγίδα Boris, η οποία προκάλεσε σοβαρές πλημμύρες στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη τον Σεπτέμβριο και στην περιοχή της Βαλένθια της Ισπανίας τον Οκτώβριο.