Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που σχετίζονται με τη γεωγραφία και τα μετεωρολογικά συστήματα μεγάλης κλίμακας που καθιστούν τη γαλλική πρωτεύουσα ιδιαίτερα ευάλωτη στους καύσωνες.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Σε μια πρόσφατη ανάρτηση που κοινοποιήθηκε στο X, η υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας Ρασίντα Ντατί δήλωσε ότι "το Παρίσι είναι η πιο θανατηφόρα ευρωπαϊκή πρωτεύουσα κατά τη διάρκεια καύσωνα", ενώ είχε διαπληκτιστεί με τονταβίντ Μπελιάρ, νυν αντιδήμαρχο του Παρισιού και υποψήφιο των Πρασίνων για τη δημαρχία του Παρισιού 2026.
Ενώ ο ταβίντ Μπελιάρ κατηγόρησε τη γαλλική κυβέρνηση ότι δεν αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την κλιματική αλλαγή, η Ντατί υποστήριξε ότι η πόλη του Παρισιού -με επικεφαλής τη σοσιαλιστική δήμαρχο Αν Ινταλγκό- είχε αποτύχει στα καθήκοντά της, παρά το γεγονός ότι έχει καταρτίσει πολλαπλά σχέδια δράσης για το κλίμα.
Όσον αφορά την αξιολόγηση των υπερβολικών ποσοστών θανάτου, οι ισχυρισμοί της Ντατί είναι αληθινοί, σε κάποιο βαθμό.
Μπορούν να αναχθούν σε μια μελέτη του 2023, με τίτλο "Υπερβολική θνησιμότητα που αποδίδεται στη ζέστη και το κρύο", η οποία δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό The Lancet. Η μελέτη αξιολόγησε τα ποσοστά υπερβολικής θνησιμότητας που οφείλονται στη ζέστη και το κρύο σε 854 ευρωπαϊκές πόλεις, με βάση στοιχεία από το 2000 έως το 2019.
Ενώ οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το Λονδίνο ήταν η πρωτεύουσα με τους περισσότερους υπερβολικούς θανάτους που σχετίζονταν με έντονες ψυχρές περιόδους, το Παρίσι είχε τους περισσότερους υπερβολικούς θανάτους κατά τη διάρκεια καύσωνα.
Συγκεκριμένα, ο καύσωνας του 2003 οδήγησε σε θερμοκρασίες ρεκόρ και χιλιάδες θανάτους στο Παρίσι.
Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι και άλλες μη πρωτεύουσες πόλεις έχουν εντοπιστεί να έχουν περισσότερους θανάτους κατά τη διάρκεια καύσωνα από το Παρίσι, όπως το Μιλάνο και η Βαρκελώνη, σύμφωνα με άλλες μελέτες.
Τι κάνει αυτές τις πόλεις ευάλωτες στους καύσωνες;
Οι μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις καταλήγουν συχνά να μετατρέπονται σε "αστικές θερμικές νησίδες" - ένα φαινόμενο όπου οι αστικές περιοχές παρουσιάζουν σημαντικά υψηλότερες θερμοκρασίες από τις αγροτικές περιοχές που τις περιβάλλουν.
Αυτό οφείλεται στην παρουσία τεχνητών επιφανειών και υλικών, όπως το σκυρόδεμα, τα κτίρια και τα πεζοδρόμια. Αυτά απορροφούν και συγκρατούν περισσότερη θερμότητα από ό,τι τα φυσικά τοπία, όπως τα δέντρα και οι υδάτινες μάζες.
Το Παρίσι και άλλες παρόμοιες πόλεις έχουν επίσης υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα και συγκριτικά λίγους χώρους πρασίνου, το τελευταίο από τα οποία συμβάλλει στη μείωση των θερμοκρασιών.
Τελικά, όμως, οι βασικές αιτίες των σοβαρών καύσωνων στις πόλεις είναι η κλιματική αλλαγή και η φυσική μεταβλητότητα του κλίματος, σύμφωνα με τους ειδικούς.
"Η θερμοκρασία ή τα επεισόδια καύσωνα στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις της Ευρώπης είναι αποτέλεσμα του καιρικού μοντέλου που επηρεάζεται από τη φυσική κλιματική μεταβλητότητα και την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή", δήλωσε στο Euroverify ο Malcolm Mistry, επίκουρος καθηγητής στην κλιματική και γεωχωρική μοντελοποίηση στη Σχολή Τροπικών Ασθενειών του Λονδίνου και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.
"Οι περιοχές της Νότιας Ευρώπης και κοντά στη Μεσόγειο Θάλασσα (που επίσης θερμαίνεται ραγδαία) είναι πιο επιρρεπείς σε καύσωνες", πρόσθεσε.
"Αυτό είναι εμφανές από τους έντονους καύσωνες τα τελευταία χρόνια στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, την Ελλάδα και τη Γαλλία, και κατά καιρούς, στα τέλη της άνοιξης ή στις αρχές του καλοκαιριού. Εν ολίγοις, αυτά είναι εκτός της επιρροής ενός πολεοδόμου ή μιας πολιτικής απόφασης".
Αν και οι αρχές μπορούν να εργαστούν σε έργα αστικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, άλλοι παράγοντες έχουν μεγαλύτερη επιρροή.
"Τοπικοί παράγοντες, όπως η γεωγραφία, μπορούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο, αλλά στο τέλος της ημέρας, ένα φυσικό σύστημα καιρού μεγάλης κλίμακας μπορεί να καθυστερήσει πάνω από μια τοποθεσία, να τραβήξει ζεστό και ξηρό αέρα και να κάνει το μέρος εξαιρετικά θερμό για σύντομο χρονικό διάστημα", δήλωσε ο Mistry.
Ο καύσωνας του 2003 οδήγησε σε θερμοκρασίες ρεκόρ, καθώς και σε χιλιάδες θανάτους, αλλά από τότε οι κυβερνήσεις εργάζονται για το πώς αντιμετωπίζουν αυτές τις κρίσεις.
"Πολλά διδάγματα έχουν αντληθεί, με περαιτέρω μετεωρολογικές προειδοποιήσεις και προειδοποιήσεις για τη ζέστη-υγεία, σχέδια δράσης για τη ζέστη κ.λπ. να εφαρμόζονται στη Γαλλία και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες", κατέληξε ο Mistry.