Ψευδές δημοσίευμα στο διαδίκτυο ισχύριζεται ότι η Μόσχα ζητάει από τις γυναίκες να «σωπάσουν» και να καλύψουν τις μελανιές με μακιγιάζ
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ένα φυλλάδιο που εμφανίζεται σε δεκάδες viral αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φέρεται να προέρχεται από ρωσικό ινστιτούτο και να συμβουλεύει τις συζύγους στρατιωτών να μην καταγγέλλουν την ενδοοικογενειακή βία.
Το περιεχόμενο, μεταφρασμένο από τα ρωσικά στα αγγλικά από την ομάδα επαλήθευσης του Euronews, προτρέπει τις γυναίκες να μην δημοσιοποιούν την κακοποίησή τους στα social media, να «καλύπτουν τους μώλωπες με μακιγιάζ» και να αποφεύγουν τα «έντονα ρούχα και καλλυντικά» ώστε να μην «προκαλούν περισσότερο» τους συζύγους τους.
«Γιατί σε χτύπησε ο άντρας σου; Πώς τον προκάλεσες; Ζήτησέ του συγγνώμη», αναγράφεται χαρακτηριστικά. Το φυλλάδιο κλείνει με τη φράση: «Η σιωπή δεν είναι αδυναμία, αλλά σοφία».
Η εικόνα προκάλεσε οργή στο διαδίκτυο, με πολλούς χρήστες να κατηγορούν τη Μόσχα ότι επιχειρεί να νομιμοποιήσει τη βία κατά των γυναικών.
Ίδιο αφήγημα και για την Ουκρανία
Έρευνα με αντίστροφη αναζήτηση εικόνας αποκάλυψε ότι στις αρχές Αυγούστου είχε κυκλοφορήσει ένα σχεδόν πανομοιότυπο φυλλάδιο, αυτή τη φορά στα ουκρανικά, το οποίο στοχοποιούσε τις συζύγους Ουκρανών στρατιωτών και, εμμέσως, την κυβέρνηση του Κιέβου.
Η σύγκριση των δύο εκδόσεων δείχνει ότι το περιεχόμενο είναι απολύτως ίδιο, με μόνη διαφορά ότι η εικονογράφηση της γυναίκας έφερε τα χρώματα της ρωσικής και της ουκρανικής σημαίας, αντίστοιχα.
Το Κέντρο Αντιμετώπισης Παραπληροφόρησης της Ουκρανίας διέψευσε κατηγορηματικά την ύπαρξη τέτοιου φυλλαδίου, αποδίδοντάς το σε «εχθρικά» κανάλια του Telegram που επιχειρούν να «δυσφημίσουν τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας, να αλλοιώσουν την εικόνα τους απέναντι στις οικογενειακές αξίες και να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη στον στρατό».
Σύμφωνα με ουκρανικά ΜΜΕ, το υποτιθέμενο φυλλάδιο αποτέλεσε μέρος συντονισμένης καμπάνιας σε φιλο-Κρεμλινικά κανάλια του Telegram.
Η ρωσική διάσταση και οι διαψεύσεις
Η ρωσόφωνη εκδοχή του φυλλαδίου φέρει το λογότυπο και τον τίτλο της «Ακαδημίας Επικοινωνίας», με QR code που οδηγεί στην ιστοσελίδα του Κέντρου Ψυχολογικής Βοήθειας της Ακαδημίας. Αν και η σελίδα πλέον δεν είναι προσβάσιμη, αρχεία της 2ας Σεπτεμβρίου δείχνουν ότι περιείχε ακριβώς τις ίδιες οδηγίες με αυτές του φυλλαδίου.
Σε βίντεο που αναρτήθηκε σε λογαριασμό της Ακαδημίας στο Telegram, η διευθύντρια Αλένα Τσεχουλίνα ισχυρίστηκε ότι η ιστοσελίδα «χακαρίστηκε» και πως δημοσιεύτηκαν «ψευδείς πληροφορίες».
Σε γραπτή ανακοίνωση, η Ακαδημία κατήγγειλε ότι τα πλαστά φυλλάδια διανεμήθηκαν σε μπλόγκερς και ζήτησε «να αποδοθούν ευθύνες σε όσους ευθύνονται για την παραπληροφόρηση».
«Την 1η Σεπτεμβρίου 2025, διαπίστωσα ότι ο ιστότοπος της οργάνωσής μας είχε χακαριστεί και αναρτήθηκαν ψευδείς πληροφορίες που δυσφημούν το ίδρυμά μας και τους συμμετέχοντες στη ‘Στρατιωτική Ειδική Επιχείρηση’», ανέφερε η Τσεχουλίνα.
Το Euronews επιβεβαίωσε την ύπαρξη του φορέα στα μητρώα νομικών προσώπων της Ρωσίας, ενώ ένα νέο site με παρόμοιο όνομα είναι ενεργό και παρέχει πληροφορίες για τις υπηρεσίες της Ακαδημίας.
Ενδείξεις στοχευμένης παραπληροφόρησης
Η ομάδα επαλήθευσης του Euronews δεν κατάφερε να εντοπίσει ποια εκδοχή του φυλλαδίου εμφανίστηκε πρώτη, καθώς το Telegram δεν επιτρέπει πλήρη έρευνα στο ιστορικό αναρτήσεων.
Ωστόσο, η ουκρανική εκδοχή εντοπίστηκε σε Instagram, X και Reddit γύρω στις 12 Αυγούστου, ενώ η ρωσική κυκλοφορεί από τις αρχές Σεπτεμβρίου.
Το ουκρανικό φυλλάδιο διαδόθηκε ευρέως από φιλορωσικά ΜΜΕ και γνωστούς προπαγανδιστές στο Telegram, όπως το δίκτυο ZOV/Pravda.
Παρότι δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί με βεβαιότητα ποια εκδοχή δημιουργήθηκε πρώτη, οι ενδείξεις συγκλίνουν στην εκδοχή ότι επρόκειτο για ρωσική προπαγανδιστική καμπάνια, η οποία αργότερα προκάλεσε αντικαμπάνια που στόχευσε τη Μόσχα.