ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ χαλκός έχει σφυρηλατήσει την ιστορία ενός ολόκληρου χωριού στο Αζερμπαϊτζάν.
Στη Λαχίτς κάποιος αισθάνεται ότι βρίσκεται κάπου πολύ μακριά στο χώρο και το χρόνο, αν και απέχει μόλις 200 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν Μπακού. Η ζωή του οικισμού κινείται κυριολεκτικά μεταξύ σφύρας και άκμονος
Ο Καμπλέμι Αλίγιεφ είναι μέλος της 7ης γενιάς χαλκουργών. Είναι ο ιδιοκτήτης του ενός από τα πέντε εργαστήρια που έχουν απομείνει στη Λαχίτς. Το φημισμένο όνομά της δημιουργήθηκε τον 18ο αιώνα, προμηθεύοντας τη Μέση Ανατολή με χάλκινα αντικείμενα και όπλα. Ελάχιστα δείχνουν να άλλαξαν από τότε.
Ο προπάππους του Καμπλέμι ξεκίνησε αυτήν την δουλειά το 1725 και ο πατέρας του τον μύησε στην τέχνη του χαλκού όταν ήταν ακόμα μικρό παιδί. Ο ίδιος θυμάται: «Υπήρχαν τόσοι πολλοί άνθρωποι που εργάζονταν εκεί. Υπήρχε τόσος θόρυβος, που έπρεπε να κλείνουμε να αυτιά μας. Αλλά αυτός ο θόρυβος ήταν κάτι σαν… μουσική για εμένα».
Ο παππούς του Καμπλέμι από την πλευρά της μητέρας του ήταν σιδηρουργός, ενώ οι πρόγονοι από την πλευρά του πατέρα του σφυρηλατούσαν μέταλλα όπως ο μπρούντζος και χαλκός. Ο Καμπλέμι σήμερα παράγει κυρίως είδη οικιακής χρήσης και κρατά την ιστορία της οικογένειας (αλλά και του χωριού) ζωντανή.
«Στην σοβιετική εποχή όλοι εργάζονταν για την κυβέρνηση. Το κράτος μας έδινε μισθό. Σήμερα ο καθένας κερδίζει ό,τι πουλάει. Όπως βλέπετε, τα μαγαζιά είναι γεμάτα, αλλά η ζήτηση μικρή», λέει ο Καμπλέμι.
Κάθε εργαστήριο στην Λαχίτς είναι σαν ένα μικρό μουσείο, κρυμμένο κάτω από ένα λεπτό στρώμα σκόνης. Αυτό του Καμπλέμι δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.
Η Λαχίτς ήταν αρχικά ένας κόμβος εξόρυξης χαλκού και όταν υπήρξε πτώση στην βιομηχανική παραγωγή, οι ντόπιοι άρχισαν να επεκτείνονται και σε άλλες περιοχές αλλά και δραστηριότητες για να διατηρήσουν τις επιχειρήσεις τους. Υπήρχαν μέχρι και 120 εργαστήρια στις αρχές του 20ου αιώνα, όπου σφυρηλατούνταν κανάτες νερού, κύπελλα, πιάτα και δίσκοι.
Αυτή η παράδοση παρουσιάζεται στο τοπικό Μουσείο Ιστορίας, ένα παλιό τζαμί που έχει μεταμορφωθεί από το 1992 σε… σπηλιά του Αλή Μπαμπά.
Ο χαλκός είναι οικογενειακή δουλειά. Και οι τρεις γιοι του Καμπλέμι ξέρουν πώς να δουλεύουν το συγκεκριμένο μέταλλο. Ο 20χρονος γιος του Αγκασίσι, είναι ήδη κορυφαίος διακοσμητής των έργων του χαλκού. Έμαθε την τέχνη από τον θείο του, και αυτός πλέον είναι μέρος της 8ης γενιάς χαλκουργών στην οικογένεια. Με ένα ειδικό εργαλείο, μπορεί να κάνει οποιαδήποτε ζωγραφιά την ώρα που άλλοι προσπαθούν ξανά και ξανά με τα συνηθισμένα πινέλα.
Οι νέοι τεχνίτες γίνονται ολοένα και πιο λίγοι και πλέον η διατήρηση της παράδοσης έχει καταστεί προτεραιότητα. Η δομή και οι προμήθειες των εργαστηρίων χαλκού, καθώς και η παραδοσιακή εξωτερική τους εμφάνιση και οι διαδικασίες παραγωγής, εξακολουθούν να διατηρούνται μέχρι σήμερα.
Περιπλανώμενοι στα γραφικά δρομάκια, βρίσκοντας περίεργα εργαστήρια, σταματώντας για ένα φλιτζάνι τσάι… Αυτά είναι τα πραγματικά αξιοθέατα του χωριού. Για πολλούς επισκέπτες, η Λαχίτς εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το πραγματικό Αζερμπαϊτζάν, σε μια χώρα που αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς…