ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟγδόντα οκτώ μοναδικές φωτογραφίες που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στη μεγάλη «Κυπριακή Έκθεση» στο Ζάππειο το 1901 με κύριο στόχο τη σύσφιγξη των δεσμών της Κύπρου με την Ελλάδα, έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν οι επισκέπτες της έκθεσης «Κύπρος: στο γύρισμα του 20ού αιώνα», η οποία διοργανώνεται στη Λευκωσία.
Η «Κυπριακή Έκθεσις», όπου για πρώτη φορά παρουσιάστηκαν οι φωτογραφίες, οργανώθηκε από τον «Πατριωτικό Σύνδεσμο των Κυπρίων» της Αθήνας, με εμπνευστή τον Λεμεσιανό δικηγόρο Γεώργιο Σ. Φραγκούδη. Ήταν η πρώτη, ουσιαστικά, προσπάθεια συστηματικής προβολής της Κύπρου και κατ’ επέκταση του ενωτικού της αιτήματος, στο μητροπολιτικό κέντρο.
Για τα εγκαίνιά της (στις 6 Απριλίου 1901) ταξίδεψαν στην ελληνική πρωτεύουσα 120 Κύπριοι εκδρομείς και δόθηκε η ευκαιρία στο «εθνικόν κέντρον» να γνωρίσει για πρώτη φορά τόσο καλά την Κύπρο: Διακόσιοι περίπου εκθέτες παρουσίασαν εκθέματα με τα κύρια κυπριακά προϊόντα, τις ενδυμασίες, τα χειροτεχνήματα, την πνευματική παραγωγή, τις αρχαιότητες, ενώ παράλληλα είχε στηθεί κυπριακός αργαλειός και χορευτές χόρευαν κυπριακούς χορούς και αντάλλασσαν στίχους («τσιαττιστά»).
Την τωρινή φωτογραφική έκθεση οργανώνουν το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου και η Ιστορική Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Τον Ιούλιο, με την ευκαιρία της 40ής επετείου της τουρκικής εισβολής, η έκθεση οργανώθηκε από την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος και παρουσιάστηκε στην Αθήνα, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, στην παλιά Βουλή. Μετά τη Λευκωσία η έκθεση θα μεταφερθεί και σε άλλες πόλεις της Κύπρου.
Στις φωτογραφίες απεικονίζονται η καθημερινή ζωή, οι φορεσιές, οι χοροί, οι ασχολίες, τα ήθη και τα έθιμα των κατοίκων του νησιού στις πρώτες δεκαετίες της Αγγλοκρατίας (τέλος του 19ου αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα). Επίσης απεικονίζονται τοπία, πρόσωπα ανώνυμων Κυπρίων των πόλεων ή της υπαίθρου, μνημεία και αρχαιότητες από όλη την Κύπρο.
Οι φωτογραφίες προέρχονται από τις συλλογές γνωστών φωτογράφων της εποχής. Εκτός από τις πρωτότυπες λεζάντες που χρησιμοποιήθηκαν στην έκθεση του 1901, δίνονται επιπρόσθετα νέες λεζάντες με περισσότερες ή και διορθωμένες πληροφορίες.
Την έκθεση συνοδεύει ομότιτλη έκδοση, που περιλαμβάνει τις φωτογραφίες με συνοδευτικά κείμενα. Η έκδοση έγινε από την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, με πρωτοβουλία του γενικού γραμματέα της, Ιωάννη Μαζαράκη-Αινιάν και εισαγωγή-επιμέλεια του καθηγητή στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, Πέτρου Παπαπολυβίου.
Φωτογραφία του Ι.Π. Φώσκολου “Θεριστές” με αφορμή τη φωτογραφική έκθεση «Η Κύπρος στο γύρισμα του 20ού αιώνα»
Μια από τις πιο πλούσιες ενότητες εκθεμάτων της έκθεσης του 1901 ήταν, σύμφωνα με τον κ. Παπαπολυβίου, μια συλλογή δεκάδων φωτογραφιών από την Κύπρο, που παρουσιάστηκαν σε πέντε πίνακες. Αποτέλεσαν έναν από τους κυριότερους πόλους έλξης του ενδιαφέροντος των επισκεπτών του Ζαππείου, αλλά και το κατ’ εξοχήν μέσο προβολής του νησιού στο αθηναϊκό κοινό.
Ο πύργος στο Κολόσσι, στην επαρχία Λεμεσού (1906) – Φωτογράφος: Θεόδουλος Ν. Τουφεξής
Στην έκθεση, που άνοιξε στην Λευκωσία, παρουσιάζονται οι 88 φωτογραφίες που σώζονται στο αρχείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, όπου δωρίστηκαν από τον Γ. Φραγκούδη, ύστερα από το τέλος της «Κυπριακής Έκθεσης».
Οι φωτογραφίες, οι περισσότερες από τις οποίες κυκλοφόρησαν αργότερα και σε καρτ-ποστάλ, ανήκουν στους πρωτοπόρους της κυπριακής φωτογραφικής τέχνης: στον Φώσκολο, τον Παπαζιάν, τον Τουφεξή, τον Σωτηρίου, αλλά και τον Μαξ Όνεφαλς-Ρίχτερ. Πρόκειται, επεσήμανε ο κ. Παπαπολυβίου, για μια σημαντική ιστορική πηγή, που διασώθηκε στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο και «επιστρέφει» ύστερα από 113 χρόνια από την Αθήνα στη Λευκωσία.
Η έκθεση παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου
Διάρκεια έκθεσης: 7 Οκτωβρίου – 2 Νοεμβρίου 2014
Ώρες επισκέψεων έκθεσης: Δευτέρα – Κυριακή, 10:00 π.μ. – 7:00 μ.μ.
Για πληροφορίες: 22 128157