Μεσόγειος: ένα απέραντο νεκροταφείο ψυχών. Το νέο ναυάγιο μεταξύ Λιβύης και Ιταλίας είναι το χειρότερο μετά τον Οκτώβριο του 2013, όταν η Ρώμη
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜεσόγειος: ένα απέραντο νεκροταφείο ψυχών. Το νέο ναυάγιο μεταξύ Λιβύης και Ιταλίας είναι το χειρότερο μετά τον Οκτώβριο του 2013, όταν η Ρώμη αποφάσισε να εφαρμόσει την επιχείρηση «Mare Nostrum», η οποία κι εκείνη ναυάγησε ένα χρόνο αργότερα ελλείψει πόρων. Η βύθιση του πλοίου, προκάλεσε τον πνιγμό περισσοτέρων από 360 ανθρώπων ενώ η ιταλική ακτοφυλακή διέσωσε 155.
Κάθε χρονιά, που περνά πολλαπλασιάζονται τα ανθρώπινα δράματα σε σχέση με την προηγούμενη. Το 2014 ήταν η χειρότερη στο βαθμό που η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες να χαρακτηρίσει τη Μεσόγειο την πλέον πολύνεκρη θαλάσσια οδό στον κόσμο.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο 200 μετανάστες έφυγαν από τη Λιβύη και μόλις 36 έφθασαν ζωντανοί.
Αν δεν αλλάξει κάτι αποφασιστικά το 2015 θα συνεχιστεί η γεωμετρική αύξηση των θανάτων.
Ήδη ο Φεβρουάριος κι ο Απρίλιος επιβεβαιώνουν τα δραματικότερα σενάρια. Το σκηνικό είναι πάντα το ίδιο. Υπερφορτωμένα πλοιάρια σε άθλια κατάσταση, που διαλύονται καταμεσής της θάλασσας.
Η αποτύπωση σε αριθμούς των ετήσιων θανάτων παράνομων μεταναστών επιβεβαιώνει τον εφιάλτη. Οι συρράξεις σε Συρία και Λιβύη επιτείνουν το πρόβλημα. Το 2014 πνίγηκαν περισσότεροι από 3.500 άνθρωποι. Χωρίς να έχουν υπολογιστεί τα θύματα από το νέο ναυάγιο, τους πρώτους μήνες του 2015 οι νεκροί ξεπέρασαν τους 900.
Η πολυδάπανη επιχείρηση «Mare Nostrum» ( Η δική μας θάλασσα) των εννέα εκατομμυρίων ευρώ μηνιαίως για την Ιταλία αντικαταστάθηκε από την επιχείρηση «Triton» (Τρίτων) υπό την αιγίδα της Ε.Ε., για την οποίαν δαπανώνται μόλις τρία εκατομμύρια τον μήνα.
Με πενιχρά μέσα η αποτελεσματικότητά της δοκιμάζεται καθημερινά. Στην Λαμπεντούζα οι εγκαταστάσεις δεν επαρκούν Μόνον τις πρώτες είκοσι μέρες του Απριλίου έφθασαν περισσότεροι από 10.500 μετανάστες με τα κέντρα υποδοχής να έχουν υποπολλαπλάσια δυνατότητα.
Ε. Κουτσοκώστα/ euronews:
Μαζί μας στο στούντιο στις Βρυξέλλες είναι η Ασπασία Παπαδοπούλου από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους πρόσφυγες, που είναι ένωση ΜΚΟ.
Σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά τα τραγικά γεγονότα στη Λαμπεντούζα, είμαστε πάλι στο σημείο μηδέν. Η ΕΕ δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις τραγωδίες στη Μεσόγειο. Γιατί; Τι δεν πήγε καλά;
Α. Παπαδοπούλου:
Η ΕΕ δεν έχει πάρει το θέμα στα σοβαρά. Έχει κανείς την εντύπωση ότι οι ευρωπαϊκές χώρες δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για τη διάσωση ανθρώπων στη Μεσόγειο. Μόνο όταν ο θάνατος φτάνει στο κατώφλι τους κινητοποιούνται. Το μόνο που έκαναν στη διάρκεια αυτού του ενάμιση χρόνου ήταν να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην παρακολούθηση και διαχείριση των συνόρων και δεν έκαναν τίποτα για να δημιουργήσουν στους ανθρώπους τη δυνατότητα να έρθουν εδώ νόμιμα. Οπότε, εάν δείτε τις εθνικότητες των ανθρώπων που εκτοπίζονται είναι Σύροι, είναι άνθρωποι από την Ερυθραία. Αυτοί οι άνθρωποι φεύγουν για τη ζωή τους. Αφήνουν ένοπλες συγκρούσεις, δικτατορίες και θα το κάνουν ούτως ή άλλως. Και εάν προσπαθήσεις να αντιμετωπίσεις το λαθρεμπόριο και την παράνομη διακίνηση ανθρώπων, αντιμετωπίζεις μόνο τα συμπτώματα. Αλλά εάν θέλεις να αποκλείσεις τους λαθρεμπόρους, τότε πρέπει να δημιουργήσεις τη δυνατότητα στους ανθρώπους να έρχονται νόμιμα.
Ε. Κουτσοκώστα/ euronews:
Ακούσαμε την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας να μιλάει ξεκάθαρα για την κατανομή του βάρους και της ευθύνης. Είναι πάλι η συνθήκη Δουβλίνο 2 στο τραπέζι; Γιατί τώρα για παράδειγμα η Ιταλία δεν μπορεί να στείλει αιτούντες άσυλο σε άλλα κράτη μέλη.
Α. Παπαδοπούλου:
Το Δουβλίνο είναι ένα σύστημα που εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια, έχει αναθεωρηθεί και ταυτόχρονα υπάρχουν πολλά προβλήματα με αυτό. Τα κράτη μέλη στην περιφέρεια είναι απλώς η απόδειξη του γεγονότος ότι το σύστημα δε λειτουργεί, δημιουργεί περισσότερα προβλήματα στους ανθρώπους, στους ίδιους τους μετανάστες και δημιουργεί ένα άδικο φορτίο για τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Θα πρέπει να υπάρξει ένα διαφορετικό σύστημα που θα εξασφαλίζει ότι η ευθύνη μοιράζεται ισότιμα και ότι οι προτιμήσεις αλλά και οι οικογενειακοί δεσμοί των προσφύγων λαμβάνονται υπόψη. Οπότε δεν πρόκειται απλώς για την κατανομή αριθμών ανθρώπων αλλά και πού αυτό το άτομο έχει οικογένεια, πού αυτό το άτομο έχει ένα βιώσιμο μέλλον.
Ε. Κουτσοκώστα/ euronews:
Ποια θα ήταν για σας μία αποτελεσματική ευρωπαϊκή στρατηγική έκτακτης ανάγκης; Γιατί όλοι οι διεθνείς οργανισμοί λένε ότι στους επόμενους μήνες το πρόβλημα θα επιδεινωθεί.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑ. Παπαδοπούλου:
Νομίζω ότι αυτό που είδαμε το Σαββατοκύριακο θα συμβαίνει όλο και περισσότερο. Ο καιρός είναι τώρα ζεστός και θα υπάρξει ένα μεγάλο διάστημα μέχρι το καλοκαίρι που θα βλέπουμε περισσότερα τέτοια περιστατικά και μάλιστα όλο και πιο δραματικά. Και είναι πραγματικά επείγον να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός έρευνας και διάσωσης. Αυτό δεν είναι κάτι τόσο πολύπλοκο όσο υπάρχει πολιτική βούληση και τα μέσα μπορούν να παρασχεθούν από τα κράτη μέλη με την υποστήριξη της Frontex. Αυτό μπορεί να γίνει πολύ σύντομα και μπορεί να εφαρμοστεί στη Μεσόγειο για να βοηθήσει άμεσα τους ανθρώπους που φτάνουν. Ταυτόχρονα υπάρχουν συγκεκριμένα μέτρα που ήδη υπάρχουν όπως η μετεγκατάσταση και οι ανθρωπιστικές βίζες. Αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να δώσουν τη δυνατότητα στους πιο ευάλωτους να φτάσουν εδώ νόμιμα και να μη χρειαστεί το λαθρέμπορο. Μία συριακή οικογένεια στη Βηρυτό ή μια οικογένεια από την Ερυθραία που είναι στην Τύνιδα τώρα έχουν ελάχιστες πιθανότητες να φτάσουν εδώ νόμιμα. Αλλά αυτές τις επιλογές που έχουμε, θα πρέπει να τις χρησιμοποιήσουμε.