Θ. Τερζόπουλος: «Έχω τον δικό μου δρόμο. Είναι μοναχικός αλλά και πολύ δημιουργικός»

Θ. Τερζόπουλος: «Έχω τον δικό μου δρόμο. Είναι μοναχικός αλλά και πολύ δημιουργικός»
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Ο σπουδαίος Έλληνας σκηνοθέτης μιλά στο Euronews για τα προσεχή του σχέδια, τις μεγάλες συνεργασίες στο εξωτερικό, τους στόχους και τα ζητήματα που τον απασχολούν σήμερα

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος είναι αναμφισβήτητα ο έλληνας σκηνοθέτης με τη μεγαλύτερη και την πιο εντυπωσιακή διεθνή πορεία. Παραστάσεις του έχουν ταξιδέψει σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Ο ίδιος έχει συνεργαστεί με πολλές ξένες ομάδες.

«Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της»

Οι σχέσεις του με τη Ρωσία είναι κάτι παραπάνω από εξαιρετικές, καθώς έχει παρουσιάσει εκεί πολλές δουλειές του. Πέρσι ανέβασε το «Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της» του Μπέρτολντ Μπρεχτ στο θέατρο Αλεξαντρίνσκι της Αγίας Πετρούπολης , με ρωσικό θίασο, κερδίζοντας τον έπαινο κοινού και κριτικών. Το έργο έκανε πρεμιέρα στις 22 Φεβρουαρίου 2017 και έχει μπει πλέον στο ρεπερτόριο του διάσημου ρωσικού θεάτρου. Θα παίζεται για επτά χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Θ. Τερζόπουλος εγκαινίασε το ανακαινισμένο Αλεξαντρίνσκι το 2006, με τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή.

Το επικό θέατρο του Μπρεχτ τον απασχολεί από τότε που σπούδαζε στο Berliner Ensemble, εξομολογείται στο Euronews:

«Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της»

«Με ενδιαφέρει πάντα η επική ιδέα, δηλαδή η μεγάλη ιδέα για την τέχνη, η μεγάλη φόρμα, αλλά και με αυτή την έννοια, η μεγάλη ιδέα για τη ζωή. Μέσα από αυτή την έννοια, ήθελα να δω τον σύγχρονο κόσμο, έναν κόσμο με πολέμους και πολύ άσχημα πράγματα. Αυτή είναι η πρώτη έξοδος στο εξωτερικό της παράστασης στο Διεθνές Φεστιβάλ της Σανγκάης, στο θέατρο Ντάνινγκ.

- Η παράσταση ταξιδεύει αυτούσια στην Σανγκάη;

Στην Σανγκάη θα γίνει μια προσαρμογή. Ο σκηνικός χώρος θα έχει επτά γκιλοτίνες που θα ανεβοκατεβαίνουν. Στο φόντο πίσω θα υπάρχουν 100 φιγούρες. Δεν μπορεί να ταξιδέψει πολύ, γιατί είναι «βαριά» παράσταση. Έχει πολύ μεγάλο σκηνικό.

«Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της»

- Υπάρχει περίπτωση να δούμε την «Μάνα Κουράγιο» στην Ελλάδα;

Δεν νομίζω. Είναι πολύ δύσκολο. Είναι μια πανάκριβη παραγωγή. Το κόστος της είναι τεράστιο. Σκέψου ότι συνολικά οι συντελεστές της παράστασης είναι 140. Άρα είναι δύσκολη η μεταφορά. Έχει μεγάλες τεχνικές απαιτήσεις. Αλλά θέλει επίσης και πολύ μεγάλη σκηνή.

- Παράλληλα παίζεται στο ίδιο θέατρο και «Το Τέλος του Παιχνιδιού» του Σάμιουελ Μπέκετ για πέμπτη χρονιά.

Ναι πηγαίνει εξαιρετικά. Αυτή η παράσταση μπορεί να ταξιδέψει, καθώς παίζουν 12 συνολικά ηθοποιοί. Είναι πιο ευκίνητη. Έχει σημειώσει μεγάλη επιτυχία στη Ρωσία. Έγινε μετά από πρόσκληση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Βαλερί Φωκίν, στο πλαίσιο της ενότητας «Νέα ματιά στα κλασικά έργα του 20ου αιώνα». Το έργο αυτό παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Αγία Πετρούπολη.

Γιοχάνα Βέμπερ
«Το τέλος του Παιχνιδιού»Γιοχάνα Βέμπερ

- Μια δεύτερη παράστασή σας που ταξιδεύει τώρα ξανά στο εξωτερικό είναι ο «Αίαντας». Έχει ταξιδέψει πάρα πολύ έτσι δεν είναι;

Ναι, εκτός Ελλάδας έχει κάνει περίπου 300 παραστάσεις. Ο Αίαντας παίχτηκε για πρώτη φορά το 2004. Η πρώτη και μεγαλύτερη εκδοχή με 12 ηθοποιούς παρουσιάστηκε τότε στη Μικρή Επίδαυρο. Στη συνέχεια έγινε μια μικρότερη εκδοχή για τρεις ηθοποιούς στους Δελφούς. Σ’ αυτήν έπαιζαν ο Ηλίας Μελέτης, ο Τάσος Δήμας και ο Σάββας Στρούμπος. Οι ίδιοι το παίζουν και τώρα. Είναι ενδιαφέρον ότι συναντιόμαστε μετά από χρόνια σ’ αυτό το έργο. Είναι σαν να μην πέρασε μια μέρα. Σαν να πάγωσε ο χρόνος. Είναι νομίζω μια πολύ επίκαιρη παράσταση, λόγω πολέμου.

- Ποιο είναι το θέμα της;

Είναι η τρέλα, είναι η υπερβολή. Είναι αυτό το όριο, το οποίο το υπερβαίνει ο άνθρωπος και κάνει εξωλογικές πράξεις. Παραληρεί. Φτάνει μέχρι το σημείο να γίνει δολοφόνος. Αγγίζουμε με αυτή την παράσταση ένα τεράστιο ζήτημα της εποχής μας, που είναι ο απανθρωπισμός.

Γιοχάνα Βέμπερ
«Αίας, η τρέλα»Γιοχάνα Βέμπερ

- Έχετε κάνει αλλαγές ή προσαρμογές;

Δεν έχω αλλάξει τίποτε σε σχέση με την παλιά εκδοχή. Το πρώτο μέρος με τα μαχαίρια είναι πολύ κοντά στην τραγωδία. Το δεύτερο μέρος με τους μπαλτάδες είναι πιο κοντά στο σατυρικό δράμα και το τρίτο μέρος είναι με τις γόβες και είναι βαριετέ. Είναι ένα πολύ όμορφο μικρό τρίπτυχο.

- Πού θα πάτε τώρα;

Θα πάμε στο Φεστιβάλ της Περγάμου. Μετά από χρόνια που ήταν κλειστό το θέατρο, αρχίζει ξανά να δραστηριοποιείται. Στο φεστιβάλ μάλιστα συνεργάζεται το Μουσείο της Περγάμου στο Βερολίνο. Εμείς κλείνουμε το φεστιβάλ στις 13 Μαΐου. Στην συνέχεια, η παράσταση θα ταξιδέψει στα τέλη του καλοκαιριού σε Ιταλία και Ισπανία.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

- Και τα «Alarme», «Ανκόρ» και «Amor» θα ταξιδέψουν σύντομα.

Το «Alarme» και το «Amor» θα παιχτούν στο Φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης. Και τα τρία θα παιχτούν το φθινόπωρο σε Βερολίνο, Μόσχα και Αγία Πετρούπολη.

Με τον Πρόεδρο της Ινδίας Sri Ram Nath Kovind και τον Υπουργό Πολιτισμού της Ινδίας Dr. Mahesh Sharma

- Οι σχέσεις σας με την Ασία παραμένουν πολύ ισχυρές. Πρόσφατα βρεθήκατε σε Ταϊβάν και Ινδία.

Πήγα στην Ταϊβάν γιατί θα ανεβάσω το καλοκαίρι την «Γέρμα» του Λόρκα, στο Εθνικό θέατρο της Ταϊπέι, με 60 άτομα. Στην Ινδία με περίμενε μια μεγάλη τιμή. Βραβεύτηκα από τον Ινδό Πρόεδρο της Δημοκρατίας με τον τίτλο του «Σουρί». Είναι κάτι αντίστοιχο του τίτλου Σερ. Αλλά έχει και μια ιερότητα. Σουρί σημαίνει ο γαλήνιος, ο σοφός. Είναι πολύ σημαντικός στην Ινδία, γιατί μετά την αναγόρευσή σου, σε θεωρούν γκουρού. Είναι ένας πολύ τιμητικός τίτλος, πολύ σημαντικότερος από ένα βραβείο για μια παράσταση. Είναι για το σύνολο του έργου σου και τον απονέμουν σε κάποιον που θεωρούν πολύ σημαντικό. Και η τελετή είχε πολύ ενδιαφέρον γιατί έγινε στο Μπόλιγουντ. Υπήρχε μια χαρά και μια ευωχία παντού.

Πρόβες της «Γέρμα» στην Ταϊπέι

- Το πρόγραμμά σας λοιπόν είναι γεμάτο για τα επόμενα χρόνια. Αντοχή υπάρχει;

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Είναι πολύ κουραστικό όλο αυτό το πρόγραμμα που ακολουθώ, εδώ και πολλά χρόνια. Ο οργανισμός είναι λογικό να κλατάρει. Έχω μεγαλώσει και δεν έχω τις αντοχές, που είχα παλιότερα. Και υπάρχουν και κάποια μικροπροβλήματα υγείας που μου χτυπούν το καμπανάκι. Τώρα έπρεπε να είμαι στην Ιταλία και να σκηνοθετώ τις έκτες Βάκχες. Τις ακύρωσα. Ακύρωσα πολλά πράγματα, όπως την «Ιφιγένεια εν Ταύροις», που είχα προγραμματίσει στην Λυρική Σκηνή. Ίσως γίνει πιο αργά, το 2021-2022. Και κάποια άλλα. Ξέρεις μερικές φορές πας με κεκτημένη ταχύτητα, χωρίς να λαμβάνεις υπόψη σου την ηλικία. Έχω γεμάτο πρόγραμμα για τα επόμενα χρόνια. Ενώ το μόνο που θέλω αυτή την στιγμή είναι να μείνω κάπου μόνιμα, να ξεκουραστώ. Να πάω σε ένα καφενείο, μια ταβέρνα!

- Είστε σαφώς ένας πολιτικοποιημένος δημιουργός. Σας ενδιαφέρει πολύ το σήμερα, τα ζητήματα που τίθενται. Ποιος είναι κατά τη γνώμη σας, σήμερα, ο ρόλος του καλλιτέχνη; Και ποιος είναι ο ρόλος του θεάτρου σε μια πραγματικότητα όπου τα πάντα είναι ρευστά;

Πιστεύω ότι ο δημιουργός δεν πρέπει να κλείνει τα μάτια του μπροστά σ’ αυτό που γίνεται. Δεν πρέπει όμως να τα ερμηνεύει όλα σε πρώτο επίπεδο. Με έναν αφελή, περιγραφικό τρόπο. Για μένα το πολιτικό μήνυμα πρέπει να επαληθεύεται σε μια υψηλή αισθητική φόρμα. Αυτός είναι ο λόγος που κάνω πολιτικό θέατρο και έχω ασκηθεί πραγματικά. Με αποκαλούν με αυτή την έννοια φορμαλιστή και αυτό μου αρέσει πάρα πολύ, γιατί πιστεύω ότι στην υψηλή φόρμα φαίνεται και η αξία του περιεχομένου.

- Έχετε ταξιδέψει παντού με τις παραστάσεις σας. Τι κρατάτε εσείς από αυτή την πορεία, που συνεχίζεται;

Η πορεία συνεχίζεται και να είμαστε καλά, θα συνεχίζεται. Αυτό που πραγματικά διαπιστώνει κανείς είναι ότι αυτός ο κόσμος ο μεγάλος, είναι πολύ μικρός. Και πρέπει κανείς να βγαίνει από τα όρια της μικρής του ύπαρξης, της μικρής του πατρίδας. Να συναντά άλλους πολιτισμούς . Να επικοινωνεί και με αυτή την έννοια να ανταλλάσσει ιδέες, σκέψεις. Να παίρνει και να δίνει. Και έτσι να προχωράει σ’ αυτόν τον κόσμο. Η εσωστρέφεια δεν κάνει καλό, όσο καλός δημιουργός κι αν είσαι, όταν είσαι κλεισμένος στο καβούκι σου, νομίζω ότι δεν δρας όπως θα έπρεπε να δρας. Πρέπει να ανοίγεσαι δηλαδή στον κόσμο. Αυτό το άνοιγμα στον ορίζοντα είναι για μένα η συγκλονιστικότερη δυναμική της τέχνης.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Γιοχάνα Βέμπερ
«Amor»Γιοχάνα Βέμπερ

- Αυτό το άνοιγμα στον κόσμο, η εξωστρέφεια και ο κοσμοπολιτισμός που σας χαρακτηρίζει, δε αισθάνεστε ότι βρίσκει εμπόδιο στον σημερινό κόσμο, όπου μπαίνουν διαρκώς σύνορα; Όπου οι κοινωνικοπολιτικές καταστάσεις επαναλαμβάνονται; Πώς υπερβαίνει ένας καλλιτέχνης αυτά τα ζητήματα;

Η περιέργεια υπάρχει ακόμη. Δεν σταματάει. Η σύγκρουση υπάρχει. Η ζύμωση σαφώς υπάρχει, είτε εδώ, είτε στην Ρωσία. Όταν πάω σε μια νέα χώρα είμαι πολύ περίεργος. Θέλω να παρακολουθώ τα τεκταινόμενα. Την καθημερινότητά της. Την κοινωνική και πολιτική ζωή. Την τέχνη. Δεν πάω με τις απόψεις μου εκεί για να τις εφαρμόσω και να καπελώσω ανθρώπους και πράγματα. Ίσα ίσα. Το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα προκύπτει μέσα από το διάλογο και από τη δημιουργική ζύμωση. Αυτό έγινε πέρσι με τις «Βάκχες» στην Ταϊβάν. Ασχολήθηκα μήνες πριν με την ιστορία αυτού του τόπου και όχι με το έργο, που το ήξερα πολύ καλά. Σαφώς και αλλάζει ο κόσμος παντού. Δεν υπάρχει η ασφάλεια που υπήρχε προηγούμενα. Η τεχνολογία έχει αλλάξει πολλά πράγματα. Διαπιστώνω όμως ότι σε κάποιες χώρες της Ασίας, αλλά και στη Λατινική Αμερική υπάρχει ακόμη ελπίδα, καθώς διατηρούνται οι μεγάλες θεατρικές παραδόσεις. Είναι ζωντανός ο διάλογος με το παρελθόν, με την παράδοση, με τη ρίζα. Είναι βαθιά ριζωμένες κάποιες αρχές στη ζωή και την τέχνη. Αυτό για μένα είναι μεγάλη ελπίδα και έχει μεγάλη προοπτική. Σε χώρες όπου έχουν ξεριζωθεί οι μεγάλες αξίες, νομίζω ότι δεν πάνε καλά τα πράγματα. Αυτό το βλέπει κανείς ιδιαίτερα στην Ευρώπη, όπου καλλιεργείται σε όλα τα επίπεδα, όχι μόνο στην τέχνη, η λήθη και όχι η μνήμη. Και αυτό φαίνεται πως ετοιμάζεται να το πληρώσει ξανά η Ευρώπη.

- Ποιο είναι λοιπόν το ζητούμενο για σας;

Για μένα το καμπανάκι που χτυπάει έντονα και πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψη είναι αυτό της απώλειας της μνήμης. Πρέπει να μην ξεχάσουμε. Όσο ξεχνάμε, τόσο θα είμαστε εκτεθειμένοι απέναντι στο κακό και σε αυτό που έρχεται, που έχει ήδη φέρει η παγκοσμιοποίηση σε όλο τον κόσμο. Αυτό είναι η λήθη. Θα κινδυνεύσουμε ακόμη περισσότερο. Και θα αποεδαφοποιόμαστε. Δηλαδή θα είμαστε ξεριζωμένοι, χωρίς να μπορούμε να στερεώσουμε κάτι στη ζωή ή στην τέχνη.

- Έχετε πρόγραμμα μέχρι το 2022.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Για μένα το 2022 είναι ένα όριο. Εκεί θα ολοκληρώσω τον κύκλο του Διόνυσου. Θα σκηνοθετήσω τις «Βάκχες» στη Σενεγάλη, στα σουαχίλι, όπου θα μεταφραστεί και το βιβλίο για τη μέθοδό μου. Θα είναι η 25η γλώσσα που θα μεταφράζεται τότε. Με αυτόν τον τρόπο, ολοκληρώνω το τάμα μου στον Διόνυσο. Επτά σκηνοθεσίες των Βακχών, με επτά διαφορετικούς Διονύσους, από επτά διαφορετικούς, σπουδαίους πολιτισμούς και γλώσσες.

- Εμμένετε σε μια λιτότητα, σε μια καθαρότητα της φόρμας και σε μια συγκεκριμένη εκφραστικότητα μέσα από τα μέσα που χρησιμοποιείτε. Σκεφτήκατε ποτέ να αλλάξετε πορεία;

Είναι μια συγκεκριμένη θεατρική γλώσσα, η οποία ζυμώθηκε πολύ αργά. Γεννήθηκε πριν από 40 χρόνια. Αναπτύχθηκε. Είναι πολύ χαρακτηριστική αυτή η γλώσσα. Ο θεατής όταν τη βλέπει, αντιλαμβάνεται ότι έχει τη συγκεκριμένη σφραγίδα. Αυτό δεν μπορώ να το εγκαταλείψω με τίποτε. Δεν θα μπορούσα. Δουλεύω τόσο πολύ τον χρόνο, το πάθος, το πένθος, τη σαγήνη, που είναι βασικά ζητήματα της τραγωδίας, γιατί από εκεί εκπορεύεται όλη μου η προσπάθεια. Δεν θα τα υποκαθιστούσα με άλλα πράγματα. Δεν με επηρέασε καθόλου ο μεταμοντερνισμός. Όπως δεν επηρέασε τον Σουτζούκι, τον Βασίλιεφ. Κάποιοι δεν επηρεαστήκαμε. Αυτοί που έχουν το δικό τους στίγμα, δεν επηρεάστηκαν από τη μόδα. Δεν επηρεάστηκα. Ούτε επηρεάστηκα, ούτε κολακεύτηκα όταν μου πρότειναν μεγάλες δημόσιες θέσεις. Τις αρνήθηκα όλες. Έχω το δικό μου, συγκεκριμένο δρόμο εδώ, πολύ έξω. Είναι μοναχικός, αλλά αισθάνομαι ότι είναι πολύ δημιουργικός και έτσι πορεύομαι.

Παρακολουθήστε μέρος της συνέντευξης που μας παραχώρησε ο Θεόδωρος Τερζόπουλος στο βίντεο που ακολουθεί:

INFO

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

«Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της» του Μπέρτολντ Μπρεχτ παρουσιάζεται στο Διεθνές Φεστιβάλ της Σανγκάης στις 8 & 9 Μαΐου. Στη συνέχεια η παράσταση θα πάει σε διάφορα εθνικά θέατρα, στη Βιέννη, το Παρίσι, το Ελσίνκι.

Ο «Αίας, η τρέλα» θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ της Περγάμου στις 13 Μαΐου.

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Θ.Τερζόπουλος: Στο Περιμένοντας τον Γκοντό είδα το σημερινό Άουσβιτς της τεχνολογίας, της μη επαφής

Στον κόσμο της «Νόρας» του Θόδωρου Τερζόπουλου

Ρίκα Πανά: « Η ζωή σε μαθαίνει ότι πρέπει να βρεις έναν τρόπο να διαμαρτυρηθείς»