Για τρίτη διαδοχική ημέρα, πολίτες βγήκαν στους δρόμους οργισμένοι για τον θάνατο του Τζορτζ Φλόιντ, ο οποίος δολοφονήθηκε από αστυνομικό, ο οποίος τον κρατούσε ακινητοποιημένο στο έδαφος, προκαλώντας του ασφυξία.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΔιαδηλωτές εισέβαλαν σε ένα αστυνομικό τμήμα της Μινεάπολις την Πέμπτη, βάζοντάς του φωτιά και ανάβοντας πυροτεχνήματα, κατά την τρίτη ημέρα βίαιων διαμαρτυριών, οι οποίες εξαπλώνονται σταδιακά σε πόλεις σε όλη την αμερικανική επικράτεια, με αφορμή τον θάνατο του Τζορτζ Φλόιντ.
Εκπρόσωπος της αστυνομίας επιβεβαίωσε αργά το βράδυ της Πέμπτης ότι το προσωπικό του τμήματος είχε εγκαταλείψει το κτίριο, το οποίο έχει μπει στο στόχαστρο των διαδηλωτών. Σε βίντεο που μεταδόθηκε απευθείας μέσω διαδικτύου φαίνονται οι διαδηλωτές να εισέρχονται στο κτίριο και να το πυρπολούν.
Οι διαδηλώσεις ξέσπασαν την Τρίτη (26/5), μία ημέρα μετά τον θάνατο του Φλόιντ, ο οποίος αποτυπώθηκε σε ερασιτεχνικό βίντεο. Σε αυτό, ο Φλόιντ φαίνεται να παρακαλά για τη ζωή του και να λέει ότι δεν μπορεί να αναπνεύσει, καθώς ο αστυνομικός Ντέρεκ Σόβιν τον ακινητοποιεί, βάζοντας το γόνατό του πάνω στον λαιμό του. Καθώς τα λεπτά περνούν, ο Φλόιντ σταματά να μιλά και να κινείται. Το αστυνομικό τμήμα που πυρπολήθηκε είναι αρμόδιο για την περιοχή της νότιας Μινεάπολις, όπου πέθανε ο Φλόιντ.
Την Πέμπτη, η δημοτική αρχή δημοσιοποίησε το απομαγνητοφωνημένο κείμενο της τηλεφωνικής συνομιλίας που έφερε την αστυνομία στο κατάστημα, όπου συνελήφθη ο Φλόιντ. Το άτομο που κάνει την κλήση αναφέρει ότι κάποιος πάει να πληρώσει με ένα πλαστό χαρτονόμισμα και οι εργαζόμενοι του καταστήματος βρίσκουν τον καταγγελόμενο να κάθεται έξω από αυτό, σε ένα φορτηγάκι. Όπως λέει ο καλών, ο καταγγελόμενος είναι «πολύ μεθυσμένος και χωρίς να έχει τον έλεγχο του εαυτού του». Σύμφωνα με την αστυνομία, η περιγραφή που δόθηκε για τον ύποπτο ταίριαζε στον Τζορτζ Φλόιντ.
Το γραφείο του εισαγγελέα και το παράρτημα του FBI στη Μινεάπολις ανέφεραν την Πέμπτη ότι διεξάγουν «μια ενδελεχή ποινική έρευνα» για τον θάνατο του Φλόιντ. Τη διεξαγωγή έρευνας είπε ότι ζήτησε και ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Περαιτέρω, το FBI εξετάζει αν παραβιάστηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα στην περίπτωση του Τζορτζ Φλόιντ.
Όσον για τον αστυνομικό που κατηγορείται για τη δολοφονία, την Τρίτη απολύθηκε μαζί με ακόμη τρεις αστυνομικούς που ενεπλάκησαν στη σύλληψη. Την επόμενη ημέρα, ο δήμαρχος ζήτησε την άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον του.
Κατόπιν αιτήματος του δημάρχου, ο κυβερνήτης της Μινεσότα Τιμ Ουόλτς ενεργοποίησε την εθνοφουρά, ωστόσο δεν κατέστη άμεσα σαφές πότε και πού θα αναπτυχθούν οι δυνάμεις της. Λίγα λεπτά μετά το κάψιμο του αστυνομικού τμήματος, η εθνοφρουρά ανακοίνωσε μέσω twitter ότι πάνω από 500 μέλη της θα αναπτύσσονταν στο κέντρο της πόλης.
Νωρίτερα την Πέμπτη, δεκάδες επιχειρήσεις θωράκισαν τα παράθυρα και τις πόρτες τους, προκειμένου να αποτρέψουν τη λαφυραγώγησή τους. Μάλιστα, ο δήμος ανακοίνωσε ότι για λόγους ασφαλείας διακόπτεται η λειτουργία των αστικών τρένων και λεωφορείων μέχρι την Κυριακή.
Στο Σεντ Πολ, σε έναν από τους εμπορικούς δρόμους της πόλης, η πυροσβεστική αναγκάστηκε να επέμβει σε πολλές περιπτώσεις, ενώ η αστυνομία παρακολουθούσε εν πλήρει εξαρτύσει τους διαδηλωτές και προσπαθούσε να εμποδίσει τυχόν πλιάτσικο σε πολυκαταστήματα, καθώς οι διαδηλωτές έσπαγαν τις βιτρίνες σε διάφορα καταστήματα.
Εκατοντάδες εξ αυτών επέστρεψαν την Πέμπτη στη Μινεάπολις, συνθέτοντας ένα σκηνικό που εναλλασσόταν μεταξύ μιας οργισμένης διαμαρτυρίας και ενός πάρτι. Απέναντι από το επίμαχο 3ο αστυνομικό τμήμα ένα συγκρότημα έπαιζε μουσική, την ώρα που λίγο πιο πέρα διαδηλωτές έριχναν στη φωτιά ενός πυρποληθέντος αυτοκινήτου τις κούκλες που είχαν πάρει από τη βιτρίνα ενός καταστήματος ρούχων.
Όμως δεν ήταν μόνο αυτές οι διαδηλώσεις. Σε άλλα σημεία της Μινεάπολις χιλιάδες διαδήλωσαν ειρηνικά, ζητώντας δικαιοσύνη.
Ο θάνατος του Φλόιντ έχει συγκλονίσει την πόλη, όμως οι διαμαρτυρίες δεν περιορίστηκαν μόνο εκεί. Σε ολόκληρη την επικράτεια των ΗΠΑ, τοπικοί ηγέτες κάλεσαν τους διαδηλωτές να αποφύγουν τη βία. «Σας παρακαλώ, μείνετε σπίτι. Σας παρακαλώ, μην έρθετε εδώ να διαδηλώσετε. Σας παρακαλώ, εστιάστε στον Τζον Φλόιντ, στην πρόοδο του κινήματός μας και στο να αποτρέψετε κάτι τέτοιο από το να ξανασυμβεί», έγραψε στο twitter ο δήμαρχος του Σεντ Πολ Μέλβιν Κάρτερ, ο οποίος, όπως ο δολοφονηθείς Φλόιντ, είναι επίσης αφροαμερικανός.
Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απείλησε ότι θα στείλει την Εθνοφρουρά να «κάνει τη δουλειά όπως πρέπει» αν ο «πολύ αδύναμος ριζοσπάστης αριστερός» δήμαρχος της Μινεάπολης δεν καταφέρει να ελέγξει την κατάσταση. «Όταν αρχίζει λεηλασία, αρχίζουν και τα πυρά», διεμήνυσε σε άλλη ανάρτηση, την οποία το Twitter χαρακτήρισε «παραβίαση των όρων χρήσης», βάζοντας και την ανάλογη σήμανση.
Η 20χρονη Έρικα Άτσον ήταν μεταξύ εκείνων που συγκεντρώθηκαν έξω από τα κυβερνητικά κτίρια στο κέντρο της Μινεάπολις, εκεί όπου οι διοργανωτές κάλεσαν σε μια ειρηνική διαμαρτυρία. Πολλοί από τους διαδηλωτές φορούσαν μάσκες λόγω του νέου κορονοϊού, ωστόσο η κοινωνική αποστασιοποίηση δεν τηρήθηκε ιδιαίτερα. Η αφροαμερικανίδα Άτσον ανέφερε πως πριν λίγα χρόνια είδε τα αδέλφια της, ηλικίας 11 και 14 ετών, να πέφτουν θύματα αστυνομικής βίας, επειδή οι αστυνομικοί θεώρησαν εκ παραδρομής ότι οπλοφορούσαν. Όπως είπε, βρέθηκε σε κάθε διαδήλωση που έγινε από τον θάνατο του Φλόιντ και μετά και δήλωσε ανήσυχη για το ενδεχόμενο να μεγαλώσει τα παιδιά της σε ένα περιβάλλον στο οποίο θα ήταν ευάλωτα στην κατάχρηση εξουσίας της αστυνομίας.
«Δεν θέλουμε να είμαστε εδώ ούτε να αγωνιζόμαστε εναντίον κανενός», είπε. «Δεν θέλουμε να πληγωθεί κανένας. Δεν θέλουμε να προκαλέσουμε ζημιές. Θέλουμε μόνο ο αστυνομικό [που κατηγορείται για τη δολοφονία του Φλόιντ] να καταστεί υπόλογος».
«Είναι ώρα να ξαναχτίσουμε την πόλη, να ξαναχτίσουμε το σύστημα απονομής δικαιοσύνης, να ξαναχτίσουμε τη σχέση μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας και εκείνων τους οποίους οφείλουν να προστατεύουν», δήλωσε ο κυβερνήτης Ουόλτς.
Τα βίαια επεισόδια έγιναν ως επί το πλείστον στη συνοικία Λονγκφέλοου, εκεί όπου βρίσκεται το αστυνομικό τμήμα που χρεώθηκε τη σύλληψη του Φλόιντ. Απέναντι από το τμήμα, οι βιτρίνες όλων των καταστημάτων είναι σπασμένες. Στον τοίχο ενός καταστήματος με κόκκινο σπρέι κάποιος έχει γράψει τη φράση «Γιατί εμάς;». Θύμα της μανίας των διαδηλωτών έπεσε μεταξύ άλλων κι ένα υπό κατασκευή εξαώροφο κτίριο, στο οποίο θα φτιάχνονταν 200 διαμερίσματα στο πλαίσιο προγράμματος προσιτής στέγασης.
«Καίμε την ίδια μας τη γειτονιά», δήλωσε η 24χρονη Ντιόνα Μπράουν. «Εδώ ζούμε, εδώ ψωνίζουμε και τώρα το κατέστρεψαν. Αυτό που έκανε αυτός ο αστυνομικός ήταν λάθος. Όμως τώρα φοβάμαι».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτη Νέα Υόρκη, οι διαδηλωτές αγνόησαν την απαγόρευση συναθροίσεων και την Πέμπτη συγκρούστηκαν με την αστυνομία, την ώρα που στο Ντένβερ του Κολοράντο οι διαδηλωτές έστησαν μπλόκα στους δρόμους. Μία ημέρα πριν, είχαμε διαδηλώσεις στο Λος Άντζελες και στο Μέμφις.
Τα βίαια επεισόδια μέχρι στιγμής έχουν κοστίσει τη ζωή σε έναν άνθρωπο, ο οποίος πυροβολήθηκε το βράδυ της Τετάρτης κοντά σε ένα ενεχυροδανειστήριο, πιθανόν από τον ιδιοκτήτη του.
Η πυροσβεστική έχει επέμβει σε περίπου 30 περιπτώσεις όπου μπήκαν φωτιές ηθελημένα, ενώ πολλά από τα οχήματά της υπέστησαν ζημιές από πέτρες και άλλα αντικείμενα.
Έντονες αντιδράσεις
H επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μισέλ Μπατσελέτ συνέδεσε τον θάνατο του Φλόιντ με μια ατελείωτη σειρά τραγωδιών που ανακινούν τις φυλετικές εντάσεις στις ΗΠΑ. Αυτή, τόνισε η πρώην πρόεδρος της Χιλής, ήταν «η τελευταία μιας μακράς σειράς δολοφονιών άοπλων Αφροαμερικανών που διέπραξαν αμερικανοί αστυνομικοί» και είναι ώρα οι αρχές «να λάβουν σοβαρά μέτρα για να τερματιστούν αυτές οι δολοφονίες και να εξασφαλιστεί πως θα απονέμεται δικαιοσύνη όταν διαπράττονται».
Η υπόθεση θυμίζει στους περισσότερους εκείνη τη Έρικ Γκάρνερ, του αφροαμερικανού που είχε πεθάνει από ασφυξία το 2014 στη Νέα Υόρκη κατά τη διάρκεια της σύλληψής του από λευκούς αστυνομικούς. Είχε πει ακριβώς την ίδια φράση, «δεν μπορώ να αναπνεύσω», που έχει μετατραπεί σε σύνθημα του κινήματος Black Lives Matter («Οι ζωές των μαύρων μετράνε»).
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕξάλλου - πάλι στη Μινεσότα - το 2016 ένας μαύρος οδηγός, ο Φιλάντο Καστίλ, έπεσε κατά τη διάρκεια συνηθισμένου ελέγχου από την αστυνομία μπροστά στα μάτια της συντρόφου και ενός μικρού κοριτσιού.
Ο πρώην αστέρας του αμερικανικού ποδοσφαίρου Κόλιν Κάπερνικ, που είχε προκαλέσει την οργή του προέδρου Τραμπ για τη διαμαρτυρία του - γονάτιζε κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης του αμερικανικού εθνικού ύμνου πριν από τους αγώνες και μπήκε στη μαύρη λίστα του NFL - τάχθηκε υπέρ των διαδηλωτών που αξιώνουν να αποδοθεί δικαιοσύνη. «Όταν η πολιτισμένη συμπεριφορά οδηγεί στον θάνατο, η μοναδική λογική αντίδραση είναι η εξέγερση», έγραψε ο 32χρονος Κάπερνικ στο Twitter. «Θα αρχίσει να βρέχει εκκλήσεις για ειρήνη, κι όταν έρθουν, θα συναντήσουν αυτιά μη ακουόντων, διότι ήταν η δική σας βία αυτή που προκάλεσε αυτή την αντίσταση. Έχουμε δικαίωμα να δώσουμε μάχη αντιδρώντας. Αναπαύσου δυνατός, Τζορτζ Φλόιντ», πρόσθεσε.
Πέραν του Κάπερνικ, υπήρξαν πολλοί ακόμη αστέρες του αθλητισμού που αντέδρασαν, όπως ο μπασκετμπολίστας Λεμπρόν Τζέιμς. «Να γιατί», έγραψε στον λογαριασμό του στο Instagram, κάτω από ένα μοντάζ με τις φωτογραφίες του λευκού αστυνομικού με το γόνατο στον σβέρκο του Φλόιντ και του Κάπερνικ γονατισμένου πριν από ένα ματς. «Καταλάβατε τώρα;», πρόσθεσε ο ηγέτης των Lakers του Λος Άντζελες. Αλλά και ο θρύλος των Λέικερς Μάτζικ Τζόνσον κατήγγειλε τη «δολοφονία» του Φλόιντ.
Ο προπονητής των Golden State Warriors Στιβ Κερ, ο οποίος παίρνει συχνά τα τελευταία χρόνια δημόσια θέση για κοινωνικά ζητήματα στη χώρα του, συμφωνεί με τον Μάτζικ. «Αυτό είναι φόνος. Αποκρουστικό. Σοβαρά, τι έχει πάει στραβά με μας;» έγραψε, επιλέγοντας να πληκτρολογήσει τη λέξη «μας» με κεφαλαία γράμματα («US»), ώστε να υπάρχει κι άλλη ανάγνωση της φράσης («τι έχει πάει στραβά με τις ΗΠΑ»).