Γιοζέπ Μπορέλ: «Θέλουμε η πολυμέρεια να ρυθμίσει ξανά τις διεθνείς σχέσεις»

**Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews: **

Η Ε.Ε. έχει πολλά ανοιχτά μέτωπα στην εξωτερική της πολιτική: να ξαναφτιάξει τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, να θέσει κανόνες στις σχέσεις της με την Κίνα και να διαχειριστεί τις προκλήσεις που θέτει μια γειτονική χώρα, η Τουρκία. Πριν δέκα χρόνια ακριβώς, δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης με ένα και μόνο σκοπό: να αποκτήσει η Ευρώπη μεγαλύτερο βάρος στον κόσμο και να εκφράζεται με μια φωνή. Αυτή η φωνή είναι σήμερα ο Γιοζέπ Μπορέλ, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας. Ύπατε Εκπρόσωπε, σας ευχαριστούμε που είστε μαζί μας.

Το να εκφράζεται η Ευρώπη με μια φωνή, δεν είναι καθόλου εύκολο, καθώς έχουμε πολύ συχνά 27 κράτη μέλη με αποκλίνουσες απόψεις. Πάνω από όλα γιατί φτάνει μια χώρα για να μπλοκάρει κάποια απόφαση. Πιστεύετε ότι θα μπορέσει η Ε.Ε. να αποφύγει κάποια στιγμή την κακοφωνία των 27 μελών της;

**Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική: **

Το να έχουμε μια μόνο φωνή, μου φαίνεται πάρα πολύ φιλόδοξο. Θα ήμουν ικανοποιημένος εάν ήμασταν μια καλά συντονισμένη χορωδία. Γιατί το σημαντικό δεν είναι να έχεις μια φωνή, αλλά όλες οι φωνές να ακολουθούν την ίδια παρτιτούρα, ακόμη κι αν η καθεμιά έχει τη δική της τονικότητα.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Και όταν μιλάτε για αυτή την μικρή χορωδία, εννοείτε ότι είστε υπέρ της υιοθέτησης της ψήφου ενισχυμένης πλειοψηφίας και αν ναι σε ποιους τομείς; Σε μερικούς ή σε όλους;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Για μένα πρέπει να ισχύσει σε όλους τους τομείς. Όχι μόνο στην εξωτερική αλλά και στη φορολογική πολιτική. Η φορολογική εναρμόνιση στους προϋπολογισμούς εγκρίνεται για παράδειγμα ομόφωνα. Η συνέπεια είναι ότι γίνονται πολλές αλλαγές και κρατούνται διάφορες ισορροπίες για να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Τι συμβαίνει όμως στην εξωτερική πολιτική;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, είναι βέβαιος ότι κανείς μας δεν θα κηρύξει πόλεμο, εάν δεν το έχουμε συμφωνήσει. Ευτυχώς! Παρόλο που εμείς δεν κάνουμε πολέμους. Αποφασίζουμε κυρίως για αποστολές στήριξης της ειρήνης, ή για την επιβολή κυρώσεων σε όσους παραβιάζουν τους διεθνείς νόμους. Συνεπώς, δεν θα έπρεπε να ήταν τόσο δύσκολο να το κάνουμε και σίγουρα δεν είναι κάτι που χρειάζεται ομοφωνία. Και με αυτόν τον τρόπο θα αποφεύγαμε μήνες συζητήσεων που συχνά δεν φέρνουν κανένα αποτέλεσμα.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Είστε σ’ αυτή την θέση ακριβώς έναν χρόνο και συχνά μιλάτε για στρατηγική αυτονομία. Θεωρείτε ότι αυτή είναι σημαντική για την Ευρώπη. Σε τι συνίσταται;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Είναι η δυνατότητα να δρας μόνος σου όταν χρειάζεται. Ποιο είναι το αντίθετο της αυτονομίας; Η εξάρτηση. Έτσι δεν είναι; Κάποιος είναι είτε αυτόνομος, είτε εξαρτημένος. Θέλει κάποιος να είναι εξαρτημένος; Δεν το νομίζω. Μια πολιτική οντότητα όπως η Ευρώπη δεν πρέπει να είναι εξαρτημένη. Πρέπει να είναι αυτόνομη.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Ας μιλήσουμε συγκεκριμένα, γιατί αυτή η στρατηγική αυτονομία έχει διαφορετικές πλευρές όσον αφορά στην άμυνα. Να μιλήσουμε για κάτι που είναι πιο κοντά στους πολίτες: την τεχνολογική αυτονομία και την ανάπτυξη των δικτύων 5G. Είναι κάτι το οποίο μπορεί να πετύχει η Ευρώπη ή πρέπει να συνεχίσουμε να στηριζόμαστε σε άλλες χώρες;

**Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:  **

Εξαρτάται από το τι θα πράξουμε. Το να είσαι αυτόνομος έχει κόστος. Ο νέος που αφήνει το σπίτι του για να έχει την αυτονομία του πρέπει να πληρώσει νοίκι, γιατί πλέον δεν ζει με τους γονείς του. Η αυτονομία έχει λοιπόν κόστος. Το να είσαι ενήλικος απαιτεί να αναλάβεις τις ευθύνες σου. Το ίδιο ισχύει και με την Ευρώπη. Η αυτονομία δεν έρχεται χωρίς κόστος. Εάν θέλουμε να ζούμε υπό την προστατευτική ομπρέλα των Ηνωμένων Πολιτειών από στρατιωτική σκοπιά, είναι σίγουρα φθηνότερο για μας. Αλλά είναι βέβαιο επίσης ότι εξαρτάσαι μετά από αυτές. Εάν θέλεις να είσαι αυτόνομος, πρέπει να πληρώνεις τα έξοδά σου. Και αυτό ισχύει και όσον αφορά την τεχνολογική εξέλιξη, γιατί είναι βέβαιο ότι δεν κάνουμε πολλά για να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητές μας. Αυτό είναι η αυτονομία. Η Κίνα έχει την ιστορική εμπειρία ότι δεν βίωσε τη βιομηχανική επανάσταση και υπέφερε διάφορες ταπεινώσεις για έναν ολόκληρο αιώνα. Και γνωρίζει πολύ καλά ότι η τεχνολογική υπεροχή είναι καθοριστικής σημασίας στον κόσμο μας. Πάντα έτσι ήταν, αλλά τώρα είναι περισσότερο σημαντική από ποτέ. Γι’ αυτό κάνουν ο,τι μπορούν για να έχουν αυτή την υπεροχή. Και εμείς που την έχουμε μέχρι τώρα, κινδυνεύουμε να τη χάσουμε, εάν δεν επενδύσουμε στην καινοτομία και την ανάπτυξη. Ή αν βασιστούμε σε τεχνολογίες που θα μας παράσχουν οι άλλοι.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Ας μιλήσουμε για τις σχέσεις μεταξύ Ε.Ε. και Ηνωμένων Πολιτειών. Οι Βρυξέλλες έχουν σήμερα υψηλές προσδοκίες μετά την εκλογή του Τζο Μπάιντεν και μετά τα τέσσερα χρόνια αναταραχής με τον Ντόναλντ Τραμπ. Και ακριβώς σ’ αυτό το θέμα, ετοιμάζετε να παρουσιάσετε ένα έγγραφο στις Ηνωμένες Πολιτείες για το πώς μπορείτε να συνεργαστείτε συντονισμένα. Ποιο είναι το βασικό του σημείο;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Το νόημα είναι ότι θέλουμε να κάνουμε την πολυμέρεια, το όργανο που θα κατευθύνει ξανά τις διεθνείς σχέσεις.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Φαντάζομαι ότι με τις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχουν θέματα που είναι εύκολο να συμφωνήσετε. Για παράδειγμα η κλιματική αλλαγή. Αλλά υπάρχουν και άλλα που είναι δυσκολότερα, όπως οι εμπορικές σχέσεις, δεδομένου του πολέμου δασμών που βιώνουμε. Πιστεύετε ότι ο προστατευτισμός ήρθε για να μείνει μόνιμα;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Δεν έχει έλθει ακόμη. Αυτό που έχουμε τώρα δεν είναι προστατευτισμός. Ο προστατευτισμός μπορεί να επεκταθεί πολύ περισσότερο.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Έχουμε δει όμως τα σημάδια του στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Χωρίς όμως μεγάλη επιτυχία, γιατί ο εμπορικός πόλεμος που ξεκίνησε ο Τραμπ με την Κίνα δεν κατάφερε να μειώσει το εμπορικό του έλλειμμα μ’ αυτήν. Το αύξησε μάλιστα. Αν στόχος του ήταν η μείωση του εμπορικού ελλείμματος, απέτυχε. Αυτό σημαίνει ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα, όσο μερικοί πιστεύουν. Αυτοί υποστηρίζουν ότι αν υπάρχει εμπορικό έλλειμμα, η λύση είναι η αύξηση των δασμών. Η απάντηση είναι όχι, γιατί αυτή η αύξηση προκαλεί αντιδράσεις και οι αντιδράσεις διαφορετικών πλευρών καταλήγουν να γίνουν μπούμερανγκ.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν όμως αλλάξει ριζικά.

**Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική: 
**

Ισχύει! Θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι δεν έχουν συμβεί βαθιές, δομικές αλλαγές στην αμερικανική κοινωνία, για τις οποίες ο Τραμπ μπορεί να ήταν ο υπέρμαχος, ο επιταχυντής, ο καταλύτης ή η συνέπεια, όχι απαραίτητα η αιτία. Αλλά ας επιστρέψουμε στην στρατηγική αυτονομία. Δεν νομίζω ότι όλα περιστρέφονται γύρω από τον Τραμπ. Έχουμε υποστηρίξει αυτή την ιδέα ήδη πριν τον Τραμπ και πρέπει να την υποστηρίξουμε και μετά από αυτόν.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Όσον αφορά την Κίνα, ο Ντόναλντ Τραμπ ήθελε να οδηγήσει την Ευρώπη σε σύγκρουση μαζί της. Πιστεύετε ότι τα πράγματα θα είναι διαφορετικά τώρα με τον Τζο Μπάιντεν;

**Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:  **

Σίγουρα. Το σίγουρο είναι ότι ο τόνος θα είναι διαφορετικός. Αλλά είναι αλήθεια ότι η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών προς την Κίνα υπερβαίνει τις κομματικές γραμμές των Ρεπουμπλικάνων και των Δημοκρατικών. Και οι Δημοκρατικοί υιοθετούν την προστατευτική γραμμή.Ναι την έχουν. Δεν πιστεύω ότι η άποψη ότι οι εμπορικές και οικονομικές σχέσεις με την Κίνα πρέπει να είναι ισορροπημένες, ανήκει αποκλειστικά στους Ρεπουμπλικάνους ή στον Τραμπ ή στους Αμερικανούς. Είναι μια κοινή αίσθηση στον δυτικό κόσμο ότι πρέπει να αποκατασταθεί κάποια ισότητα στις σχέσεις μας με αυτή τη χώρα, που εξακολουθεί να προβάλλει τον εαυτό της ως αναπτυσσόμενη.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Αυτή είναι τώρα ο συστημικός αντίπαλος της Ε.Ε.

**Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική: 
**

Ναι. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε διαρκώς σε αντιπαλότητα. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Συστημικός αντίπαλος σημαίνει ότι υπάρχουν δύο ανταγωνιστικά συστήματα. Ενώ συστημική αντιπαλότητα σημαίνει ότι καθημερινά πρέπει να μάχεσαι με τον άλλο για διάφορα ζητήματα. Το δεύτερο δεν ισχύει.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Τι μπορεί να κάνει η Ε.Ε. για να βοηθήσει τις ευρωπαϊκές εταιρίες να επενδύσουν και να έχουν ισότιμη μεταχείριση στην Κίνα;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Πρέπει να κάνουμε μια συμφωνία που να το επιτρέπει. Αυτό διαπραγματευόμαστε, μια επενδυτική συμφωνία. Είναι αλήθεια ότι για να κάνουμε εμείς επενδύσεις στην Κίνα, υπάρχουν πολλές προϋποθέσεις, ενώ για να επενδύσει η Κίνα στην Ευρώπη, καμιά, σχεδόν καμιά. Αυτή η κατάσταση δεν φαινόταν άσχημη για μας μέχρι τώρα. Αλλά τώρα είναι, γιατί αντιλαμβανόμαστε τις συνέπειες. Διαπραγματευόμαστε λοιπόν συμφωνίες που θα αποκαταστήσουν, όχι θα δημιουργήσουν, γιατί ποτέ δεν υπήρχε, μια ορισμένη ισορροπία. Αυτό όμως εξαρτάται από την Κίνα που κρίνει συμφέρουσα τη διατήρηση μιας εμπορικής σχέσης με μας, από την οποία και η ίδια επωφελείται. Είναι ξεκάθαρο ότι η Κίνα ενδιαφέρεται για τις εταιρίες μας που θα επενδύσουν εκεί.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Για την επιτυχία αυτών των εμπορικών συμφωνιών, μπορούμε να μην λαμβάνουμε υπόψη τα ανθρώπινα δικαιώματα; Βλέπουμε την κατάσταση στο Χονγκ Κονγκ και τι γίνεται με τη μειονότητα των Ουιγούρων.

**Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:  **

Δεν τους ξεχνάμε. Αναφερόμαστε συστηματικά και μόνιμα σε αυτά τα ζητήματα, κάθε φορά που μιλάμε με την Κίνα, σε όλα τα επίπεδα. Είτε στο δικό μου επίπεδο επαφών με τον αντίστοιχο υπουργό, είτε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου ή η Πρόεδρος της Επιτροπής. Αυτά τα θέματα είναι σταθερά στην ατζέντα μας.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Είναι όμως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων; Έχουν βάρος;

**Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική: 
**

Λαμβάνονται υπόψη. Με άλλα λόγια, θέλω να πω ότι υπάρχουν θέματα που κάποιος δεν διαπραγματεύεται εάν η άλλη πλευρά δεν το επιθυμεί. Αλλά εμείς θέλουμε το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ελευθεριών να είναι σημαντικό μέρος των επαφών μας. Πάντα είναι.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Πάμε σε ένα άλλο μέρος του κόσμου. Στο Ιράν, αν δεν σας πειράζει. Πιστεύετε ότι μπορεί να πείσετε τις Ηνωμένες Πολιτείες του Τζο Μπάιντεν να πάρουν ξανά μέρος στην πυρηνική συμφωνία, για την οποία εργάστηκε τόσο σκληρά η Ε.Ε.;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Θυμάμαι ότι στην προεκλογική του εκστρατεία, ο τότε υποψήφιος και σημερινός εκλεγμένος πρόεδρος να εκφράζει την πρόθεσή του να επιστρέψει στην πυρηνική συμφωνία με το Ιράν.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Δεν φοβάστε μήπως ο διάλογος εκτροχιαστεί λόγω της δολοφονίας του υψηλόβαθμου επιστήμονα, που έγινε πριν από λίγες μέρες στο Ιράν, ο οποίος εργαζόταν στο πυρηνικό πρόγραμμα;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Όποιος το έκανε, σίγουρα δεν το έκανε για να διευκολύνει τον διάλογο. Υπάρχουν άτομα που έχουν συμφέρον να μην κρατηθεί ζωντανή αυτή η συμφωνία. Πολλοί έχουν τέτοιο συμφέρον. Η Ευρώπη ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την επιβίωση αυτής της συμφωνίας. Έπρεπε να την κρατήσω ζωντανή, λίγο σε χειμερία νάρκη, αλλά δεν πέθανε. Και τώρα, πρέπει να δούμε τι σκέφτονται οι Ιρανοί, γιατί έχουν δίκιο να αισθάνονται προδομένοι. Και ίσως είναι αυτοί που δεν θα θέλουν πλέον να παίξουν το παιχνίδι με τους ίδιους όρους. Πρέπει όμως να περιμένουμε.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Το Ιράν έδειξε ως υπαίτιο, τον συνήθη ύποπτο, το Ισραήλ. Βλέπετε κι εσείς προς την ίδια κατεύθυνση;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Δεν ξέρω κάτι παραπάνω για να μπορώ να κάνω δημόσια κάποιο σχόλιο.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Σε παγκόσμιο επίπεδο, φαίνεται ότι η Ε.Ε. έχει χάσει την επιρροή της στη Μέση Ανατολή. Είδαμε τις Ηνωμένες Πολιτείες να υποστηρίζουν τη συμφωνία μεταξύ Ισραήλ, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Μπαχρέιν. Η Ε.Ε. την καλωσόρισε. Αλλά πού βρίσκονται οι Παλαιστίνιοι σε όλο αυτό;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Η ομαλοποίηση των σχέσεων του Ισραήλ με τις αραβικές χώρες είναι μέρος της ομαλοποίησης των συνολικών σχέσεων του σύνθετου κόσμου της Μέσης Ανατολής. Γι’ αυτό την καλωσορίσαμε. Αυτό δεν σημαίνει ότι θεωρούμε ότι αυτή είναι η λύση. Πιστεύουμε όμως ότι θα βοηθήσει. Δεν σημαίνει ότι έχουμε ξεχάσει την κατάσταση των Παλαιστινίων. Αντίθετα, στον σημερινό κόσμο, η Ε.Ε. είναι ίσως αυτή που βοηθά περισσότερο την Παλαιστινιακή Αρχή.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Έτσι ήταν σίγουρα. Βοηθά όμως ακόμη; Έχει άλλες στρατηγικές στη διάθεσή της η Ε.Ε.;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Από οικονομική σκοπιά, χωρίς τη βοήθειά μας, η Παλαιστινιακή Αρχή θα είχε σταματήσει να υπάρχει. Δεν έχει να κάνει μόνο με τα κονδύλια που της διαθέτουμε, τα οποία είναι σημαντικά: 600 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Είναι και από την πλευρά της πολιτικής υποστήριξης. Αλλά το παλαιστινιακό ζήτημα μπορεί να λυθεί μόνο αν υπάρξει επιστροφή σε διαπραγματεύσεις. Αυτό δεν κατέστη εφικτό με την κυβέρνηση Τραμπ, γιατί η προσέγγισή της ήταν, και το επισημάναμε, τρομερά ανισοβαρής, υπέρ της μίας πλευράς. Δεν λειτούργησε. Δεν μπορούσε να είναι η βάση διαπραγματεύσεων που θα έχουν νόημα. Εμείς, από ευρωπαϊκής πλευράς, έχουμε μόνο έναν στόχο: να εκκινήσουν ξανά οι διαπραγματεύσεις στη βάση του σεβασμού των διεθνών νόμων και των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Μιλώντας για την επιρροή της Ε.Ε. στον κόσμο, στην Αφρική υπάρχουν κάποια, τολμώ να πω, κενά. Ας δούμε ένα παράδειγμα. Η σύγκρουση στην Λιβύη. Η Ρωσία είναι έντονα παρούσα. Το ίδιο και η Τουρκία. Η Ευρώπη πού είναι;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Η Ρωσία και η Τουρκία είναι παρούσες με στρατεύματα στη χώρα. Όχι με τον κανονικό τους στρατό, αλλά με μια αναγνωρισμένη στρατιωτική εμπλοκή μέσω τρίτων δυνάμεων. Δεν έχουν δικούς τους στρατιώτες εκεί που φορούν στολή. Αυτό δεν είναι πλέον συνηθισμένο. Είναι σαφές όμως ότι η επέμβασή τους δεν έχει καμιά σχέση με τη διπλωματία. Εμάς, δεν μας αφορά κάτι τέτοιο. Δεν έχουμε και δεν θέλουμε να έχουμε στρατιωτική παρουσία εκεί. Απλά, και είναι αρκετό, κάνουμε ο,τι μπορούμε για να υπάρξει μια πολιτική διαδικασία, η οποία, μια και το φερε η κουβέντα, φέρνει αποτελέσματα. Δεν θέλω να ακούσω επαίνους για κάτι που δεν αξίζω. Συμβάλλαμε όμως στον πολιτικό διάλογο των αντιμαχόμενων πλευρών στη Λιβύη. Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν κάνει το ίδιο. Η μόνη λύση είναι οι Λίβυοι να καταλήξουν σε μια συμφωνία μεταξύ τους. Γιατί η μία πλευρά δεν θα νικήσει την άλλη. Η χώρα έγινε πεδίο μάχης για άλλες δυνάμεις, γιατί η καθεμιά έχει τα πιόνια της στην περιοχή. Η Ρωσία και η Τουρκία έχουν σήμερα επιρροή στην κεντρική Μεσόγειο, κάτι που δεν συνέβαινε πριν από πέντε χρόνια. Κάτι παρόμοιο συνέβη στην Συρία. Συμβαίνει τώρα στον Καύκασο με την δημιουργία της «Διαδικασίας της Αστάνα», στην οποία η Ρωσία και η Τουρκία κατέληξαν σε συμφωνία για το πώς θα μοιράσουν την επιρροή τους.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Η Ε.Ε. είναι απούσα από όλα αυτά τα πεδία που αναφέρατε, από όλα τα μέρη. Τι συμβαίνει;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Συζητάω τηλεφωνικά και με τις δύο χώρες, τους δύο υπουργούς σε όλη τη διάρκεια της σύγκρουσης. Και θα συνεχίσω να το κάνω. Η Ευρώπη δεν είναι μια στρατιωτική ένωση. Η Ευρώπη δεν είναι το ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ. Η Ευρώπη δεν συνηθίζει να επεμβαίνει στρατιωτικά σε συγκρούσεις, που δεν είναι δικές της. Θέλει, προσπαθεί να τις σταματήσει, να τις κρατά περιορισμένες και να επιλύονται ειρηνικά.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Έχει διαμεσολαβητικό ρόλο.

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Δεν είναι λίγο. Διαμεσολαβεί για να υπάρξει συμφωνία, για τη διατήρηση της ειρήνης. Έχουμε στείλει 5.000 άνδρες και γυναίκες σε όλο τον κόσμο που προσπαθούν να διαφυλάξουν την ειρήνη, από το Μάλι στην Σομαλία και από την Γιουγκοσλαβία στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Έχουμε 17 στρατιωτικές και μη στρατιωτικές αποστολές που είναι εκεί για να διατηρήσουν την ειρήνη. Είναι σαφές ότι δεν θα στείλουμε αυτούς τους ανθρώπους στην καρδιά ενός κανονικού πολέμου, όπως αυτού που έγινε στον Καύκασο, γιατί δεν έχουν θέση εκεί.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Ας μιλήσουμε για την Τουρκία, στην οποία αναφερθήκαμε. Δεν είναι μόνο παρούσα σε πολλά μέρη του κόσμου, αλλά έχει προκαλέσει σοβαρές δυσκολίες στην Ε.Ε. στην ανατολική Μεσόγειο. Η Ε.Ε. έχει δώσει περιθώριο μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου για να αποφασίσει αν της επιβάλλει κυρώσεις ή όχι.

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Ας πούμε για να επαναθεωρήσει τη σχέση της με την Τουρκία.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Εντάξει, αλλά υπάρχουν χώρες που θέλουν τις κυρώσεις. Θα επιβληθούν;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Υπάρχουν και άλλες που είναι πιο διστακτικές. Όλα εξαρτώνται από την αξιολόγηση του τι έγινε από την προηγούμενη εξέταση των σχέσεών μας.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Από τη δική σας σκοπιά οι ευρωτουρκικές σχέσεις βελτιώνονται ή όχι;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Όχι! Δεν έχει υπάρξει μεγάλη βελτίωση, αλλά γι’ αυτό πρέπει να αποφασίσουν οι αρχηγοί των κρατών και των κυβερνήσεων. Εγώ θα περιοριστώ στο να εκφράσω τη δική μου γνώμη για τα γεγονότα.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Εν πάση περιπτώσει, υποθέτω ότι η Ε.Ε. είναι επίσης όμηρος λόγω της συμφωνίας για το μεταναστευτικό που έχει με την Τουρκία. Αυτό κάνει δύσκολο τον διάλογο;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Δεν είμαστε όμηροι. Κοιτάξτε, αυτή η συμφωνία, που έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις, έβαλε τέλος στους θανάτους που προέρχονταν από την ανεξέλεγκτη ροή μεταναστών. Και έχουμε δει όλοι μας τις τραγικές εικόνες από την ανεξέλεγκτη ροή ανθρώπων που προσπαθούν να περάσουν τη θάλασσα με επικίνδυνο τρόπο. Υπάρχουν όμως 3 εκατομμύρια Σύροι πρόσφυγες στην Τουρκία, 3 ίσως και 3,5 εκατομμύρια. Εμείς, η Ε.Ε., προσφέρει βοήθεια για την μόρφωση, την υγεία και τον επισιτισμό αυτών των προσφύγων. Τα λεφτά πηγαίνουν σχεδόν εξολοκλήρου σ’ αυτούς. Το λέω γιατί ο κόσμος πιστεύει ότι δίνουμε τα χρήματα στην τουρκική κυβέρνηση. Σχεδόν όλα τα χρήματα πηγαίνουν στις τσέπες των φτωχών.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Είναι αλήθεια όμως ότι τα χρήματα γι’ αυτούς τους πρόσφυγες είναι για να μην μπουν στην Ε.Ε. Είναι σαν να πληρώνουμε μια υπηρεσία έτσι δεν είναι;

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Η Τουρκία τους κρατά στα εδάφη της. Αυτό έχει τεράστιο κόστος. Φανταστείτε τι θα γινόταν στην Ισπανία αν έπρεπε να υποδεχτούμε και να φροντίσουμε τρία εκατομμύρια άτομα. Δεν θα ήταν τεράστιο το πρόβλημα για την κοινωνία;

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Η Ισπανία έχει παρόμοιες συμφωνίες, ίσως όχι τόσο ανοιχτές, με το Μαρόκο.

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Αλλά δεν έχουμε τρία εκατομμύρια πρόσφυγες στη χώρα μας.

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Αλλά υπό μια έννοια τους έχουμε στο Μαρόκο.

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Αλλά δεν έχουμε τρία εκατομμύρια πρόσφυγες, μακριά από αυτήν. Και δεν είναι το ίδιο να τους έχεις στο σπίτι του γείτονά σου και όχι στο δικό σου. Σας διαβεβαιώνω. Εάν ήταν το ίδιο, αυτό που συμβαίνει τώρα δεν θα συνέβαινε. Αυτό που κάνουμε, είναι να βοηθούμε αυτά τα άτομα να έχουν τις βασικές υπηρεσίες που χρειάζονται. Γιατί πρέπει η Τουρκία να πληρώνει το κόστος της φροντίδας αυτών των προσφύγων που έφτασαν εκεί, γιατί ήταν η γειτονική τους χώρα; Πρέπει να τους βοηθήσουμε. Με ρωτάτε αν το κάνουμε για να μην έλθουν εδώ; Το ζήτημα είναι σαφές. Θέλει η ευρωπαϊκή κοινωνία να φιλοξενήσει 3,5 εκατομμύρια Σύρους εξόριστους στα εδάφη της; Θέλει πραγματικά;

Άνα Λαθάρο Μπος, Euronews:

Άρα υπάρχει ένα αντίτιμο, οικονομικό και πολιτικό.

Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική:

Έχω την αίσθηση ότι οι Ευρωπαίοι δεν το θέλουν. Γι’ αυτό πρέπει να βρούμε μια εναλλακτική λύση.