Ιαπωνία: Ο πολιτισμός αντιστέκεται στην πανδημία

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ένας από τους τομείς που έχουν πληγεί πολύ από την πανδημία στην Ιαπωνία και στον υπόλοιπο κόσμο είναι ο πολιτισμός και τα θεάματα. Η ζωή όμως συνεχίζεται και απαιτεί λύσεις. Σ’ αυτή την εκπομπή θα μιλήσουμε με Ιάπωνες καλλιτέχνες που έχουν βρει έξυπνους τρόπους να παρουσιάσουν τη δουλειά τους.

Είμαστε στην περιοχή Γκίνζα του Τόκιο. Εδώ βρίσκεται το θέατρο Καμπουκίζα. Άνοιξε πρόσφατα ξανά τις πόρτες του, με όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη δημόσια υγεία. Εδώ οι θεατές απολαμβάνουν το καμπούκι, μία από τις εμβληματικές μορφές τέχνης της Ιαπωνίας. Το καμπούκι είναι ένα λαϊκό θεατρικό είδος που συμμετέχουν μόνο άνδρες. Συνδυάζει θέατρο, μουσική, χορό κι εντυπωσιακά κοστούμια. Έχει ιστορία 400 ετών. Μπήκε στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO το 2008.

Συναντήσαμε έναν από τους πιο διάσημους ηθοποιούς του Καμπούκι, τον Ματσουμότο Κοσίρο. Το κλείσιμο του θεάτρου στην κορύφωση της πανδημίας, τον οδήγησε να κάνει ένα όνειρό του πραγματικότητα: να δημιουργήσει μια ειδική διαδικτυακή παρουσίαση καμπούκι. Την ονομάζει «Zoom-Kabuki», ή «Dream Kabuki».

Σε παγκόσμια πρώτη, τον Ιούνιο του 2020, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης παρουσίασε διαδικτυακά τις 11 πράξεις του «Τσουσινγκούρα», ενός από τα πιο γνωστά έργα του είδους. Σε κάποιες στιγμές ο Ματσουμότο Κοσίρο συνδύασε την ζωντανή ερμηνεία με αποσπάσματα που είχε μαγνητοσκοπήσει για να μπορέσει να παίζει ταυτόχρονα διαφορετικούς ρόλους. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό.

Ο ηθοποιός παρουσίασε στη συνέχεια και μια κωμωδία, το «Γιάτζι Κίτα», που βασίζεται σε μια σειρά έργων ταξιδιωτικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα. Αυτό το έργο ήταν μαγνητοσκοπημένο και παρουσιάστηκε στο διαδίκτυο τον Δεκέμβριο του 2020.

Ο ίδιος επισημαίνει: «Τα θέατρα ήταν κλειστά για μεγάλο διάστημα. Φοβήθηκα ότι το καμπούκι θα εξαφανιστεί. Όσοι παίζουμε ή παρουσιάζουμε καμπούκι, σκεφτήκαμε ότι οι διαδικτυακές μεταδόσεις είναι μια σύγχρονη λύση. Οι ηθοποιοί του καμπούκι είναι στην σκηνή για 10 μήνες κάθε χρόνο. Μπορούν να διατηρήσουν το ταλέντο τους μόνο όταν είναι στην σκηνή. Το ίδιο συμβαίνει και με την φυσική τους κατάσταση. Ακόμη κι αν τα θέατρα ανοίξουν στο μέλλον, η επιθυμία μας είναι να συνεχίσουμε να κάνουμε το Zoom Kabuki για πάντα».

500 χιλιόμετρα μακριά από το Τόκιο, βρίσκεται η περιφέρεια της Νάρα. Εδώ υπάρχουν πολλοί χώροι Παγκόσμιας Κληρονομιάς, καθώς η πόλη ήταν η πρωτεύουσα της Ιαπωνίας, τον 8ο αιώνα. Είναι μια περιοχή με απαράμιλλη ομορφιά. Το τέλειο μέρος για ένα νέο καλλιτεχνικό φεστιβάλ, στην περίοδο του κορονοϊού. Ονομάζεται «Mind Trail».

Τον Αύγουστο 2020, οι επισκέπτες μπορούσαν να περιηγηθούν στην υπαίθρια αίθουσα τέχνης που εκτεινόταν σε τρεις διαφορετικές τοποθεσίες της περιφέρειας. Στην μικρή πόλη Γιοσίνο, στα βουνά Κίι παρουσιάστηκε μια επιλογή σύγχρονων έργων τέχνης. Ο Χαμαγκούτσι Γουατάρου είναι φοιτητής: «Ήρθα στο Mind Trail, γιατί δεν είχα καμιά επαφή με τη φύση όλο αυτό τον καιρό και δεν έκανα σπορ».

Ο Σάιτο Σεϊτσι είναι ο παραγωγός αυτής της έκθεσης και διευθυντής σχεδιασμού της Rhizomatiks: «Είναι ένα μονοπάτι που οι άνθρωποι μπορούν να περπατήσουν, 8 ή 5 χλμ. Κατά μήκος του υπάρχουν έργα τέχνης αλλά και η φύση. Ο κόσμος κατάλαβε ότι και το ίδιο το τοπίο είναι ένα έργο τέχνης. Το δικό μου έργο ονομάζεται «Άξονας» και σχολιάζει τον άξονα του χωριού αλλά και του ιερού ναού».

Το φεστιβάλ αυτό ήταν μια ξεχωριστή πλατφόρμα που έδωσε την ευκαιρία στους καλλιτέχνες να επανασυνδεθούν με το κοινό και να εκφράσουν τα αισθήματά τους για την πανδημία. Άλλωστε η τέχνη έχει τη δύναμη να επουλώνει τις πληγές. Σε μια δύσκολη λοιπόν εποχή, η Ιαπωνία στηρίζει τον πολιτισμό της, με ευφάνταστους τρόπους.