Στη Θεσσαλονίκη η επόμενη τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Σερβίας
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜε στόχο την ενίσχυση των σχέσεων τους Ελλάδα, Κύπρος και Σερβία συμμετέχουν σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών στην πρώτη τριμερή συνάντηση που πραγματοποιείται στο Βελιγράδι. Ειδικότερα, πρόκειται να εξεταστούν οι προοπτικές ενίσχυσης της πολυμερούς συνεργασίας με έμφαση σε διάφορους τομείς, όπως είναι οι μεταφορές και η ενέργεια. Τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια συνοδεύουν στο ταξίδι του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σπήλιος Λιβανός και ο υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης.
Το πρωί της Δευτέρας ο Νίκος Δένδιας έγινε δεκτός από τον Σέρβο ομόλογό του Νίκολα Σελάκοβιτς. Όπως έγραψε ο υπουργός Εξωτερικών, στο επίκεντρο της συνάντησης βρέθηκαν οι άριστες σχέσεις Ελλάδας- Σερβίας, οι περιφερειακές εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια και η ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας.
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου, ο κ. Δενδιας επανέλαβε την πλήρη στήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας καθώς και όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Ανέφερε ότι η Ελλάδα επιδιώκει τη συνεργασία και την ανάπτυξη όλων των χωρών της περιοχής. Τόνισε ότι στα Βαλκάνια πρέπει να χτίζονται δίαυλοι επικοινωνίας και συνεργασίας και όχι να καλλιεργείται η μισαλλοδοξία και ο θρησκευτικός φανατισμός.
Επ’ αυτού αναφέρθηκε στην έντονη παρουσία της Τουρκίας στην περιοχή που προσπαθεί -όπως είπε- να επηρεάσει καταστάσεις και να αυξήσει την επιρροή της χρησιμοποιώντας την οικονομία και τη θρησκεία. Ανέφερε ότι προτίθεται να επισκεφτεί την Τουρκία αλλά υπό προϋποθέσεις, εφόσον σταματήσει η παραβατικότητα της Άγκυρας και η προκλητική συμπεριφορά.
Αναφερόμενος στην περιφερειακή συνεργασία τόνισε ότι θα πρέπει να συμπεριλάβει όλες της χώρες και συμφώνησε με τον ομόλογο του της Σερβίας να διοργανωθεί, όταν το επιτρέψουν οι επιδημιολογικές συνθήκες, μιας τριμερής σύνοδος στην Κέρκυρα μεταξύ Ελλάδας- Σερβίας και Βόρειας Μακεδονίας.
Ο κ. Δένδιας μετέφερε στην σερβική κυβέρνηση τα συγχαρητήρια του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την πορεία του προγράμματος εμβολισμού που εφαρμόζεται στην Σερβία. Κάλεσε δε τους Σέρβους να επισκεφτούν την Ελλάδα το ερχόμενο καλοκαίρι για να κάνουν τις διακοπές τους.
Για το ζήτημα του Κοσόβου, ο Έλληνας ΥΠΕΞ εξέφρασε την δυσαρέσκειά του που δεν υπάρχει κάποια εξέλιξη προς την επίλυση του ζητήματος και δήλωσε την πρόθεση της Ελλάδας, εφόσον της το ζητήσει η Σερβία να μεσολαβήσει για την επανεκκίνηση του διαλόγου.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Νίκολα Σελάκοβιτς, από την πλευρά του, ευχαρίστησε την ελληνική κυβέρνηση για την υποστήριξη που παρέχει στην ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας. Τόνισε ότι η συνεργασία των δύο χωρών πρέπει να ενισχυθεί σε όλους του τομείς. Αναφέρθηκε στη σημασία που δίνει η Σερβία στην οδική και σιδηροδρομική σύνδεση με τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης και του Πειραιά. Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στον τομέα της ενέργειας, αναγγέλλοντας ότι η Σερβία ένα μέρος των αναγκών της σε φυσικό αέριο θα το προμηθεύεται από την Αλεξανδρούπολη όταν ολοκληρωθεί η σύνδεση με την Βουλγαρία.
Ο κ Σελάκοβιτς με αφορμή την επέτειο του εορτασμού των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση ανέφερε ότι στο Βελιγράδι σε μία οδό θα δοθεί το όνομα του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια. Ο κ. Δένδιας τον ευχαρίστησε για την μετονομασία επισημαίνοντας το γεγονός ότι ο Καποδίστριας κατάγονταν από την Κέρκυρα όπως και ο ίδιος.
Αμέσως μετά τη διμερή συνάντησή του με το Σέρβο υπουργό Εξωτερικών ξεκίνησαν οι εργασίες της πρώτης τριμερούς συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Κύπρου, Σερβίας.
Στη συνέχεια, ο κ. Δένδιας θα γίνει δεκτός, διαδοχικά, από τον Πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, τον πρόεδρο της Βουλής Ίβιτσα Ντάτσιτς και τον πατριάρχη των Σέρβων, μακαριώτατο Πορφύριο Α'.
Μετά το πέρας της συνάντησης, ο Νίκος Δένδιας ανάμεσα σε άλλα δήλωσε: «Εδώ και λίγες εβδομάδες, διοργανώσαμε στην Αθήνα το Φόρουμ Φιλίας. Ήταν η Κύπρος, η Ελλάδα, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα και η Γαλλία. Και η λογική ήταν να υπάρχουν μαζί σε ένα χώρο, χώρες οι οποίες ασπάζονται τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου και του Δικαίου της Θαλάσσης. Και ευχαριστώ θερμά τον Σέρβο Υπουργό, γιατί πριν από λίγο, στο πλαίσιο της συνεννόησής μας, καλωσόρισε και τη συμφωνία της Ελλάδας με την Αλβανία, όσον αφορά τον τρόπο του καθορισμού του θέματος του καθορισμού των θαλασσίων ζωνών μέσα από το πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Το διεθνές δίκαιο είναι το πλαίσιο: πάνω σε αυτό χτίζουμε τις φιλίες μας, τις σχέσεις μας με τις άλλες χώρες. Και βέβαια, πρέπει να πω ότι είναι ιδιαίτερα εύκολο όταν συζητάμε με μια χώρα, όπως η Σερβία, με την οποία η ιστορία μας έχει σε μεγάλο βαθμό ταυτιστεί μέσα στο πλαίσιο των αιώνων. Έχουμε βρεθεί πάρα πολλές φορές ο ένας δίπλα στον άλλο σε εξαιρετικά δύσκολες στιγμές.
Οι προοπτικές ανάπτυξης της πολυμερούς συνεργασίας μας με τη Σερβία είναι πάρα πολλές. Θα επικεντρωθώ απλώς για λόγους συντομίας σε τρεις τομείς.
Την ενέργεια, καταρχήν. Εμείς αναζητούμε την ενεργειακή ασφάλεια με τη δημιουργία εναλλακτικών πηγών και εναλλακτικών οδών και στο πλαίσιο αυτό υποστηρίζουμε τον σχεδιαζόμενο διασυνδετήριο άξονα Σερβίας-Βουλγαρίας, ο οποίος θα συνδεθεί με τον άξονα Βουλγαρίας-Ελλάδας και κατά συνέπεια με τον TAP. Όπως ξέρετε, διαθέτουμε ήδη έναν σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου και έχουμε ξεκινήσει την κατασκευή μιας πλωτής μονάδας αεριοποίησης φυσικού αερίου, τα οποία μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στη σερβική προσπάθεια για πρόσβαση και από άλλες πηγές. Νομίζω ότι είναι σημαντικό όλες οι χώρες των Βαλκανίων να έχουν πολλαπλές δυνατότητες.
Μεταφορές: δίνουμε μεγάλη σημασία στον πανευρωπαϊκό άξονα Χ [λατινικός αριθμός 10], που θα συνδέει τη Θεσσαλονίκη μέσω της Βόρειας Μακεδονίας και της Σερβίας με το Σάλτσμπουργκ. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρξουν οδοί επικοινωνίας από τα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης προς τον Βορρά, ώστε να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε ως οικονομίες τη δυνατότητά μας για ταχεία μεταφορά προϊόντων.
Το θέμα που μας απασχολεί όλους είναι, επίσης, το μεταναστευτικό. Ετέθη σήμερα στη συζήτηση, το θέτουμε και δημοσίως. Τόσο εμείς, όσο και η Κύπρος είμαστε στην πρώτη γραμμή της Ανατολικής Μεσογείου ως προς στις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επ’ αυτού, νομίζω ότι υπάρχει ένας σαφής χώρος για ανάγκη πλήρους συμμόρφωσης της Τουρκίας με τη Συμφωνία του 2016. Η Τουρκία έχει την υποχρέωση καταρχήν να ελέγχει τις μεταναστευτικές ροές από το έδαφος της και από εκεί και πέρα να δέχεται τις επιστροφές από την Ε.Ε. Νομίζω ότι η Τουρκία πρέπει να ενισχύσει τον έλεγχο των συνόρων της και να ανταποκριθεί πλήρως σε αυτή τη Συμφωνία.
Είχαμε και μια ευρύτερη συζήτηση για τα ζητήματα που αφορούν στα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου. Είχα την ευχέρεια να επαναλάβω ότι εμείς αντιλαμβανόμαστε την Ανατολική Μεσόγειο σαν μια θάλασσα συνεργασίας και όχι σαν μια θάλασσα στην οποία θα ασκείται πολιτική των κανονιοφόρων. Αυτό ανήκε στον 18ο, στον 19ο αιώνα, δεν έχει καμιά θέση πάντως στον 21ο.
Και τέλος, συζητήσαμε για το ζήτημα της ένταξης της Σερβίας στην Ε.Ε. Η Ελλάδα πάντα, ιστορικά, μέσα από την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης, υποστηρίζει ενεργά τη σερβική υποψηφιότητα. Πιστεύουμε ότι η θέση της Σερβίας είναι στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Εκεί ανήκει από πλευράς αξιών, εκεί ανήκει από πλευράς παρελθόντος. Κατά συνέπεια, θα κάνουμε ότι μπορούμε για να διευκολύνουμε, το ξαναλέω, την ενταξιακή πορεία της Σερβίας. Αυτή είναι η εντολή που μου έχει δώσει ο Πρωθυπουργός, κ. Μητσοτάκης».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, συναντήθηκε το πρωί της Δευτέρας με τον πρόεδρο της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ο οποίος, μετά από απόφαση της Κυβέρνησης της χώρας με αφορμή την επέτειο Ανεξαρτησίας της του απένειμε στο πλαίσιο ειδικής τελετής, το παράσημο της Σερβικής Σημαίας Α΄ βαθμού, για τη συνεισφορά του στην ανάπτυξη και ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Μετά το πέρας της τριμερούς συνάντησης, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, σε δήλωσή του τόνισε μεταξύ άλλων: «Κατά την σημερινή συνάντηση με τον Νίκολα και τον Νίκο είχαμε την ευκαιρία να προβούμε σε μια πρώτη ανασκόπηση των προοπτικών για ενίσχυση των ήδη ισχυρών δεσμών φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών. Στόχος μας δεν είναι άλλος από τη δημιουργία και προώθηση μιας θετικής ατζέντας, προς όφελος των λαών μας και με απώτερο σκοπό την ενίσχυση της σταθερότητας και της ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου. Είμαι βέβαιος, αντλώντας και από την εμπειρία των εν λόγω σχηματισμών με άλλες χώρες, ότι οι επαφές και η συνεργασία μας στο αμέσως επόμενο διάστημα θα εντατικοποιηθούν σε όλα τα επίπεδα, έτσι ώστε πολύ σύντομα να προκύψουν περαιτέρω απτά αποτελέσματα σε συγκεκριμένους τομείς. Το γεγονός ότι η συνάντηση αυτή πραγματοποιείται εν μέσω της πανδημίας, αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της σημασίας που και οι τρεις αποδίδουμε στην περαιτέρω ανάπτυξη των παραδοσιακά ισχυρών δεσμών που συνδέουν τις χώρες μας» και προσέθεσε ακόμα ότι ενημέρωσε τους ομολόγους του σχετικά με τις πρόσφατες αποφάσεις της κυβέρνησης της Κύπρου που θα επιτρέψουν την σταδιακή επανέναρξη των τουριστικών ροών.
Ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ακόμα: «Ανταλλάξαμε επίσης απόψεις για τρέχοντα θέματα κοινού ενδιαφέροντος, καθώς και για τις κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες μας, όπως είναι για παράδειγμα το ζήτημα των μεταναστευτικών ροών. Συζητήσαμε ακόμα για θέματα Ενέργειας και τρόπους συνεργασίας, λαμβάνοντας υπόψη και το ενδιαφέρον της Σερβίας για τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο όπως αυτό εκδηλώθηκε και με την συμμετοχή της χώρας σε πρόσφατη σχετική συνάντηση στο πλαίσιο της ενεργειακής συνεργασίας Κύπρου, Ελλάδος και Ισραήλ. Η ενίσχυση της οικονομικής μας συνεργασίας μέσα από κοινές δράσεις που δύναται να προκύψουν από την υλοποίηση της στρατηγικής μας για την οικονομική διπλωματία, ήταν ένα άλλο θέμα που συζητήσαμε σήμερα, αφού διαφαίνονται ισχυρές προοπτικές συνεργασίας στον συγκεκριμένο τομέα και συμφωνήσαμε συναφώς για την διοργάνωση σχετικού Φόρουμ που θα φέρει κοντά τις επιχειρηματικές μας κοινότητες.
Από την πλευρά μου, είχα επίσης την ευκαιρία να ενημερώσω τους συναδέλφους μου για τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με το Κυπριακό, ενόψει της άτυπης Διάσκεψης που θα συγκληθεί στα τέλη του μήνα στη Γενεύη. Στόχος δεν είναι άλλος από την επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων από το σημείο όπου η τελευταία διαδικασία είχε διακοπεί στο Κρανς Μοντάνα, για την επίτευξη συνολικής λύσης του Κυπριακού προβλήματος που θα επανενώνει πραγματικά το τόπο στη βάση μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και με το δίκαιο, τις αξίες και τις αρχές της ΕΕ, χωρίς αναχρονιστικά συστήματα και δομές που δεν έχουν θέση στον 21ο αιώνα.
Ταυτόχρονα, η ουσιαστική συμμετοχή της ΕΕ στις συζητήσεις για επίλυση του Κυπριακού, όπως και η ύπαρξη του κατάλληλου περιβάλλοντος, μακριά από προκλητικές δηλώσεις και ενέργειες, είτε επί του εδάφους είτε στη θάλασσα, αποτελούν απαραίτητα συστατικά για επιτυχή κατάληξη της προσπάθειας που βρίσκεται σε εξέλιξη.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕίχαμε επίσης σήμερα, κυρίες και κύριοι, μια πολύ ανοιχτή και εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων για τις τελευταίες εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς και για την Ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών της περιοχής. Με την ευκαιρία αυτή επαναβεβαιώσαμε την σθεναρή υποστήριξή μας στην ενταξιακή πορεία της Σερβίας και εκφράσαμε την βούλησή μας να συνεχίσουμε να παρέχουμε κάθε δυνατή βοήθεια, τόσο σε πολιτικό, όσο και σε τεχνικό επίπεδο, για την υλοποίηση του στρατηγικού αυτού στόχου. Συμφωνήσαμε, επίσης, την προσήλωσή μας στις αρχές του διεθνούς δικαίου, όπως αυτή εκφράζεται ξεκάθαρα και μέσα από την πολιτική μας για μη αναγνώριση της Μονομερούς Ανακήρυξης Ανεξαρτησίας εκ μέρους του Κοσσυφοπεδίου.
Σε διμερές επίπεδο, νωρίτερα σήμερα συνυπογράψαμε μαζί με τον υπουργό Νεολαίας και Αθλητισμού της Σερβίας, Μνημόνιο Συνεργασίας στον Τομέα της Πολιτικής για την Νεολαία. Θεωρώ το Μνημόνιο εξαιρετικής σημασίας, όχι μόνο γιατί αυτό ενισχύει περαιτέρω το θεσμικό πλαίσιο της διμερούς συνεργασίας Κύπρου – Σερβίας, αλλά πολύ περισσότερο λόγω του ότι στοχεύει στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ νέων ανθρώπων από τις δύο χώρες.
Κλείνοντας, θα ήθελα να επαναλάβω ότι οι δεσμοί μεταξύ Κύπρου, Σερβίας και Ελλάδας έχουν ισχυρές ιστορικές, πολιτισμικές και πολιτικές βάσεις. Στόχος και των τριών μας είναι να κτίσουμε στις βάσεις αυτές για να διευρύνουμε και να εμβαθύνουμε την μεταξύ μας συνεργασία σε όλους τους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος».