Μια νέα ανθρωπιστική κρίση αναπτύσσεται στα σύνορα της Λευκορωσίας με την Πολωνία. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατηγορούν τον Αλεξάντερ Λουκασένκο και την κυβέρνησή του ότι προβαίνουν σε αντίποινα, ωθώντας χιλιάδες μετανάστες στις γειτονικές χώρες, οι οποίες σε απάντηση έχουν σφραγίσει τα σύνορά του.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜετά την επιβολή κυρώσεων από την Ε.Ε. στο Μινσκ, τον Ιούνιο που μας πέρασε, για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μια νέα ανθρωπιστική κρίση αρχίζει να αναπτύσσεται στα σύνορα της Λευκορωσίας με την Πολωνία.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατηγορούν τον πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο και την κυβέρνησή του ότι προβαίνουν σε αντίποινα, ωθώντας χιλιάδες μετανάστες στις γειτονικές χώρες, οι οποίες σε απάντηση έχουν σφραγίσει τα σύνορά τους.
Η πολιτική διελκυστίνδα στα ανατολικά σύνορα της Ε.Ε. έχει μετατρέψει την περιοχή σε θανάσιμη παγίδα για χιλιάδες άτομα που αναζητούν άσυλο.
Η ανταποκρίτρια του Euronews Βαλερί Γκοριά ταξίδεψε στην Πολωνία για να δει από κοντά τις δοκιμασίες των μεταναστών και την αγανάκτηση των κατοίκων της περιοχής.
Υπάρχει ένα σημείο ελέγχου στα σύνορα Πολωνίας και Λευκορωσίας, που έχει γίνει διάσημο. Είναι το όριο μιας απαγορευμένης ζώνης, που είναι κλειστή για όλους εκτός από τη συνοριοφυλακή και τους ντόπιους. Η περιοχή σφραγίστηκε αυτό τον Σεπτέμβριο για να κλείσει το δρόμο σε χιλιάδες άτομα που αναζητούν άσυλο και προσπαθούν να μπουν στην Ε.Ε. Το αποτέλεσμα είναι ότι μερικές φορές είναι εξαιρετικά επικίνδυνο.
Βαρσοβία και Βρυξέλλες κατηγορούν την Λευκορωσία ότι ωθεί σκόπιμα τους μετανάστες να περάσουν τα σύνορα, ως αντίποινα στις κυρώσεις που επέβαλε η Ε.Ε. στο Μινσκ. Δημοσιογράφοι και ΜΚΟ δεν έχουν πρόσβαση στην αποκλεισμένη ζώνη που εκτείνεται στα σύνορα μήκους 400 χλμ μεταξύ Πολωνίας και Λευκορωσίας.
Μερικοί μετανάστες καταφέρνουν να αποφύγουν τις συνοριακές περιπόλους και να βγουν από την απαγορευμένη ζώνη.
Θα συναντηθούμε με Πολωνούς ακτιβιστές. Είναι οι μόνοι που βοηθούν όσους αναζητούν άσυλο και είναι κρυμμένοι στο δάσος. Η Νατάλια είναι ακτιβίστρια: «Παίρνουμε κάποια πράγματα, όπως τρόφιμα, υπνόσακους, ρούχα. Θέλουμε να τα παραδώσουμε στον άνθρωπο που επικοινώνησε πριν μαζί μας. Θα τα αφήσουμε κάπου στο δάσος. Δεν θα συναντήσουμε αυτούς τους ανθρώπους. Φοβούνται».
Η Νατάλια και η Αλίσια παίρνουν ένα μήνυμα. Η ομάδα διασκορπίζεται. Υπάρχει μόνο ένας άνδρας. Ένας 19χρονος Αφγανός. Του στέλνουν το μέρος που θα βρει τα αγαθά που έχουν αφήσει γι’ αυτόν. Φοβάται να εμφανιστεί. Δεν θέλει να τον συλλάβει η συνοριακή αστυνομία.
Δύο μέρες μετά, μαθαίνουμε ότι συνελήφθη. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να τον επαναπροώθησαν οι Πολωνοί συνοριοφύλακες στην Λευκορωσία. Αυτό συμβαίνει σε πολλούς μετανάστες, όπως βλέπουμε σε αυτό το βίντεο που έδωσε στη δημοσιότητα η συνοριοφυλακή της Λευκορωσίας.
Η Βαλερί Γκοριά αναφέρει: «Οι ακτιβιστές μόλις έστειλαν ένα μήνυμα. Πηγαίνουν σε μια επιχείρηση 2 ώρες μακριά από εδώ. Πρέπει να κινηθούμε γρήγορα. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πόσοι κρύβονται στην πολωνική απαγορευμένη περιοχή. Η πρόκληση είναι να τους βρούμε, πριν τους συνοριοφύλακες».
Μια ομάδα Σύρων πέρασε στην άλλη πλευρά της απαγορευμένης ζώνης, αφού έμεινε πολλές μέρες στο δάσος και τους βάλτους. Δραπέτευσαν από το καθεστώς Άσαντ στην Συρία. Πέταξαν στην Λευκορωσία με τουριστικές βίζες, πριν τους πάνε στα σύνορα με την Πολωνία. Ήλπιζαν να μπουν στην Ε.Ε. Παγιδεύτηκαν όμως ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις των δύο χωρών.
Ο ένας τους εξηγεί: _«Μείναμε μια εβδομάδα. Υπήρχαν παιδιά που δεν είχαν τροφή και νερό. Προσπάθησα να γυρίσω στο Μινσκ. Πήδηξα τον φράχτη. Με χτύπησαν με ένα γκλομπ. Έχουν και σκυλιά. Χτύπησαν όλη αυτή την ομάδα, λέγοντάς μας «Πηγαίνετε στην Πολωνία». Εάν εμείς οι Σύροι δεν ήμασταν ένας μοχλός πίεσης, οι Λευκορώσοι δεν θα μας επέτρεπαν να μπούμε στη χώρα. _Είμαστε πάντα ένας μοχλός πίεσης. Για τη Δύση, για τους Αμερικανούς, τους Ρώσους και όλους τους Άραβες».
Η ομάδα συμπληρώνει έγγραφα για να έχει δικαστική εκπροσώπηση στην Πολωνία. Ζητούν διεθνή προστασία μπροστά στην κάμερα, πριν οι Πολωνοί συνοριοφύλακες έρθουν να τους ανακρίνουν.
Η Μαριάνα είναι ακτιβίστρια: «Η αστυνομία συνόρων δεν μας έδωσε καμιά συγκεκριμένη πληροφορία του τι θα συμβεί μετά σ’ αυτούς τους ανθρώπους. Θα παρακολουθήσουμε τι θα συμβεί και θα συνδράμουμε όσο μπορούμε, ακόμη και στις νομικές διαδικασίες. Ελπίζουμε ότι δεν θα τους επαναπροωθήσουν πίσω στην Λευκορωσία. Αυτή είναι η ελπίδα μας αυτή την στιγμή».
Η Πολωνία δέχεται τα πυρά του ΟΗΕ και της Ε.Ε. για τον νέο νόμο που επιτρέπει τις αυθαίρετες επαναπροωθήσεις. Η Βαρσοβία υποστηρίζει ότι οι περισσότεροι μετανάστες δεν θέλουν άσυλο από την Πολωνία, αλλά από την Γερμανία. Χρησιμοποιούνται από την Λευκορωσία ως αντίποινα για τις κυρώσεις της Δύσης. Το Μινσκ από την πλευρά του, ανέστειλε τη συμφωνία με την Ε.Ε. να δέχεται πίσω μετανάστες.
Τουλάχιστον επτά μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους στην περιοχή. Η ανησυχία των ντόπιων Πολωνών κατοίκων μεγαλώνει. Στο Μισάλοβο έχει ανοίξει ένα κέντρο εξυπηρέτησης μεταναστών, στον πυροσβεστικό σταθμό. Κάθε μέρα, έρχονται άνθρωποι από όλη τη χώρα και προσφέρουν πράγματα.
Ο αντιδήμαρχος Κόνραντ Σικόρα έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία συγκέντρωσης χρημάτων στα social media. Η απόφαση της κυβέρνησης να κτίσει ένα τείχος κατά μήκος των συνόρων με την Λευκορωσία δεν θα βοηθήσει, κατά τη γνώμη του. Φοβάται ότι θα ξεσπάσουν βίαια επεισόδια στα σύνορα, αν δεν βρεθεί μια καλύτερη λύση: «Μπορούμε να κτίσουμε ένα τείχος με ύψος έξι μέτρα. Θα φέρουν μια σκάλα που θα είναι επτά μέτρα. Άρα το τείχος δεν είναι λύση. Για μένα υπάρχει ένας απλός τρόπος για να το σταματήσουμε. Ας δημιουργήσουμε έναν προσφυγικό καταυλισμό εδώ στα σύνορα και ας τους βάλουμε μέσα. Ας τους δώσουμε τροφή, ρούχα και μετά να τους ρωτήσουμε. Θέλετε άσυλο ή όχι; Δικαιούστε άσυλο ή όχι; Αν όχι, ας τους βάλουμε σε ένα λεωφορείο, ας τους πάμε στο αεροδρόμιο και να τους στείλουμε στη χώρα τους. Όχι στην Λευκορωσία. Είναι τόσο απλό».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Μερικοί κάτοικοι του Μισάλοβο έχουν βάλει πράσινο φως στα παράθυρά τους για να δείξουν την αλληλεγγύη τους στους μετανάστες. Όπως η Μαρία Άντσιπιουκ και ο άνδρας της Αλεξάντερ. Είναι δημοτική σύμβουλος. Κάνει περιπολίες με την πυροσβεστική στην απαγορευμένη ζώνη για να βοηθήσει αυτούς που κρύβονται: «Η αλήθεια είναι ότι μπορούν να κρύβονται και από μας. Αυτό που φοβάμαι περισσότερο είναι όταν αρχίσουν οι κάτοικοι να μαζεύουν τα καλαμπόκια. Υπάρχουν μέρη που δεν τα έχουν κόψει. Οι αγρότες φοβούνται ότι θα βρουν πτώματα εκεί».
Ο άνδρας της Αλεξάντερ Άντσιπιουκ ομολογεί την απόγνωσή του: «Πρέπει να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους. Άλλωστε η θερμοκρασία πέφτει διαρκώς. Φτάνει τους -10 βαθμούς Κελσίου τη νύχτα. Δεν μπορούμε να φανταστούμε τι θα συμβεί. Όλοι σιωπούν και θεωρούν ότι ο ένοχος είναι ο Λουκασένκο. Ναι συμφωνούμε ότι είναι ένοχος. Πού είναι όμως η κυβέρνησή μας για να λύσει το πρόβλημα; Κανείς δεν μας βοηθά».