Στην Κύπρο διεξάγεται το συνέδριο «EMGF – Energy Transition Conference»
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΥπολογίζεται πως μέχρι το τέλος του 2027 η Κύπρος θα έχει πλεόνασμα ανανεώσιμης ενέργειας που θα μπορεί να εξάγει ή να ανταλλάσσει, επιπρόσθετα με τις ποσότητες που θα μπορούν να είναι διαθέσιμες σε Αίγυπτο, Ισραήλ και Ελλάδα, δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης.
Σε χαιρετισμό του στο συνέδριο, με θέμα «EMGF – Energy Transition Conference» που διοργανώνει η Κύπρος με την ευκαιρία της Προεδρίας στον περιφερειακό διακυβερνητικό οργανισμό Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (East Mediterranean Gas Forum - EMGF), ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε πως η Κύπρος μπορεί να καταστεί καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας σε ποσότητες που μπορεί να κυμαίνονται από 120 γιγαβατώρες το 2027, μέχρι 1000 το 2030 και πέραν των 1800 το 2033.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υπογράμμισε πως η Κύπρος, λόγω της στρατηγικής της θέσης και των εξαιρετικών της σχέσεων και μακροχρόνιων συνεταιρισμών στον τομέα της ενέργειας με γειτονικές χώρες σε διμερές, περιφερειακό και πολυμερές επίπεδο, είναι έτοιμη να έχει τη δική της συμβολή και να είναι ενεργό μέρος των ενεργειακών λύσεων που έχει να προσφέρει η περιοχή μας.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε πως η Κύπρος έχει αναλάβει ήδη αυτό τον ρόλο μέσω της έναρξης της φάσης κατασκευής του EuroAsia Interconnector ανάμεσα στην Κύπρο, την Ελλάδα και το Ισραήλ, η τελετή έναρξης της οποίας θα γίνει αργότερα σήμερα, καθώς και των προετοιμασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη για έναρξη του EuroAfrica Interconnector που θα συνδέει Κύπρο, Ελλάδα και Αίγυπτο.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε πως σύμφωνα με το υφιστάμενο καθεστώς και προγραμματισμό, υπολογίζεται πως μέχρι το τέλος του 2027, όταν η πρώτη διασύνδεση θα έχει εγκατασταθεί, η Κύπρος θα έχει πλεόνασμα ανανεώσιμης ενέργειας την οποία θα μπορεί να εξάγει ή να ανταλλάσσει, επιπρόσθετα με τις ποσότητες που θα μπορούν να είναι διαθέσιμες σε Αίγυπτο, Ισραήλ και Ελλάδα.
"Ως εκ τούτου η Κύπρος μπορεί να καταστεί καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας σε ποσότητες που μπορεί να κυμαίνονται από 120 γιγαβατώρες το 2027, μέχρι 1000 το 2030 και πέραν των 1800 το 2033", σημείωσε.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ακόμη πως «είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε τις πιθανότητες και τις προτάσεις για διασύνδεση διαφόρων κοιτασμάτων φυσικού αερίου σε Κύπρο, Ισραήλ, Αίγυπτο και εντός των επόμενων ημερών σε Λίβανο με είτε υφιστάμενες είτε νέες υποδομές, μέσω των οποίων μπορεί να γίνει εξαγωγή αερίου στην Ευρώπη.
Αναφερόμενος στο θέμα της πιθανής συμβολής της Ανατολικής Μεσογείου στις προσπάθειες για διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και διαδρομών, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε πως αυτή μπορεί να επιτευχθεί με τη μεταφορά του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, είτε ως LNG είτε μέσω αγωγών, υδρογόνου που θα παραχθεί στην περιοχή μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και καθαρής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που να εξάγεται στην Ευρώπη μέσω ηλεκτρικών διασυνδετήριων αγωγών, υπογραμμίζοντας πως η Ανατολική Μεσόγειος μπορεί να αναλάβει καίριο ρόλο προς αυτό τον σκοπό».
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε εξάλλου πως αναγνωρίζοντας τις μεγάλες προοπτικές σε σχέση με τους πόρους, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις, είναι ξεκάθαρο ότι οι πλήρεις ενεργειακές δυνατότητες της Ανατολικής Μεσογείου μπορούν να ξεκλειδώσουν εάν οι προμηθευτές, οι αγοραστές και οι χώρες μεταφοράς στην περιοχή συνεργαστούν για την ανάπτυξη πολλών έργων υποδομών για το εμπόριο αερίου, υδρογόνου και ανανεώσιμης ενέργειας στην περιοχή με εξωτερικές αγορές.
Σημείωσε πως το γεγονός ότι σχεδόν όλα τα μέλη της Συμβουλευτικής Επιτροπή της Βιομηχανίας Αερίου του EMGF είναι ενεργά στη διερεύνηση και εκμετάλλευση των ενεργειακών πηγών στην Ανατολική Μεσόγειο, σημαίνει στην ουσία ότι μια πλατφόρμα για συζήτηση είναι διαθέσιμη προκειμένου να καθοριστούν οι συνέργειες για καλύτερη αξιοποίησή τους.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ακόμη πως η σημασία του EMGF προχωρά πέραν της ενεργειακής συνεργασίας και αφορά τον ρόλο του όσον αφορά την περιφερειακή ειρήνη, την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία στην ταραχώδη περιοχή μας και πέραν αυτής.
Υπογράμμισε πως το Φόρουμ είναι ανοικτό σε οποιανδήποτε χώρα επιθυμεί να ενταχθεί σε αυτό «σε αυτή τη συλλογική διαδικασία, νοουμένου ότι «τηρεί τις κοινές μας αξίες και αρχές για σεβασμό του διεθνούς δικαίου, περιλαμβανομένης της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας».
«Το μότο μας είναι ότι η Ενέργεια πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για την ειρήνη και την ευημερία και όχι για τη δημιουργία εντάσεων και συγκρούσεων», σημείωσε.
Η προσπάθεια για απεξάτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο
O ρόλος που θα μπορούσε να διαδραματίσει η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου στην προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να πετύχει την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, στον απόηχο του πολέμου της Ουκρανίας ήταν στο επίκεντρο του εναρκτήριου σκέλους της Συνόδου του Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, που πραγματοποιείται στη Λευκωσία.
Καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους, η Υπουργός Ενέργειας, και προεδρεύουσα του Συνεδρίου, Νατάσα Πηλείδου τόνισε πως «το EMGF έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει τόσο στην βοήθεια της ΕΕ να διαφοροποιήσει τις ενεργειακές πηγές αλλά επίσης να βοηθήσει την περιοχή προς την κατεύθυνση της πράσινης μετάβασης, στο ξεκλείδωμα της καλύτερης δυνατής αξιοποίησης των πόρων μας».
Σε χαιρετισμό της στην σύνοδο, η Επίτροπος της ΕΕ για την Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον είπε πως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τα προβλήματα εφοδιασμού στην ΕΕ, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να τερματίσουν σταδιακά την εξάρτηση της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα το συντομότερο δυνατό.
Οι διακοπές στην ροή αερίου προς τα κράτη μέλη της ΕΕ αποτελούν τεκμηρίωση του επείγοντος του τερματισμού της εξάρτησης από τις εισαγωγές ρωσικού αερίου, είπε.
Όπως είπε, ήδη η ροή φυσικού αερίου έχει μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν και ειδικότερα μειώθηκε από το 41% στο κάτω του 10%. «Αλλά πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να απαλλαχθούμε από αυτή την εξάρτηση μια για πάντα», τόνισε.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΥπενθύμισε ότι στο πλαίσιο του σχεδίου RepowerEU η Επιτροπή εργάζεται «σκληρά» για τη διαφοροποίηση της προμήθειας φυσικού αερίου από αξιόπιστους συνεργάτες. Αναφέρθηκε στη δημιουργία ομάδας δράσης μεταξύ της ΕΕ και της ΗΠΑ, την ομάδα δράσης με την Νορβηγία, το μνημόνιο συναντίληψης με το Αζερμπαϊτζάν, αλλά και το τριμερές μνημόνιο που υπεγράφη τον περασμένο Ιούνιο μεταξύ της ΕΕ του Ισραήλ και της Αιγύπτου.
Όλα αυτά, είπε, έχουν μεταφραστεί σε επιτυχία στην αντικατάσταση 43 δις κυβικών μέτρων ρωσικού αερίου μέχρι το τέλος του Αυγούστου, προσελκύοντας 28 δις κυβικών μέτρων πρόσθετων παραδόσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και 17 δις κυβικών μέτρων πρόσθετου αερίου μέσω αγωγών.
«Αλλά η δουλειά θα πρέπει να συνεχιστεί», είπε, για να τονίσει πως «οι αξιόπιστοι ενεργειακοί μας εταίροι στην Ανατολική Μεσόγειο και άλλοι θα μπορούσαν να βοηθήσουν την Ευρώπη να αντικαταστήσει και το τελευταίο μόριο ρωσικού αερίου, πετυχαίνοντας ένα πιο ανθεκτικό σύστημα».
Παράλληλα, η κ. Σίμσον υπογράμμισε την υψηλή ικανότητα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην Ανατολική Μεσόγειο, κάτι σημαντικό στο πλαίσιο της πρόκλησης της ενεργειακής μετάβασης.
«H αφθονία ανανεώσιμων πηγών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, είπε, σημαίνει μια ευρύτερη πιθανότητα για μακροχρόνιες συνεργασίες στην προμήθεια ενέργειας στην Ευρώπη», τόνισε.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕξάλλου, σε σχέση με τις υψηλές τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη και την απαίτηση για μειωμένες τιμές ενέργειας ιδιαίτερα ενόψει του χειμώνα, η κ. Σίμσον είπε η Κομισιόν έχει προτείνει πολλά μέτρα αλλά θα πρέπει να κάνει περισσότερα.
Σε σχέση με τον αίτημα από κυβερνήσεις κρατών μελών της ΕΕ για επιβολή πλαφόν στην χονδρική τιμή του αερίου, σημείωσε πως η Επιτροπή δεν προκρίνει μια σταθερή οροφή «αλλά να διαπραγματευτούμε με τους αξιόπιστους εταίρους μας αποδεχτές λύσεις και για τα δύο μέρη».
Ο Οσάμα Μομπάεζ Γενικός Γραμματέας του Φόρουμ, σημείωσε πως η σύνοδος λαμβάνει χώρα «σε μια κρίσιμη περίοδο, καθώς αρκετές προκλήσεις σαρώνουν τον κόσμο επιφέροντας πίεση στον ενεργειακό τομέα».
«Πιστεύουμε», πρόσθεσε, «ότι το EMGF μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην αντιμετώπιση μερικών από αυτές τις προκλήσεις, καθώς ο EMGF θεσπίστηκε ως μια πλατφόρμα εθνών για να ξεκλειδώσει πλήρως την αξία των πηγών της Ανατολικής Μεσογείου προς όφελος των λαών της και της ασφάλειας της προμήθειας στην περιοχή».
«Αυτό», πρόσθεσε, «αποδείχθηκε κρίσιμης σημασίας εν όψει των παγκόσμιων προκλήσεων και αναταράξεων».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠάντως, ο κ. Μομπάεζ είπε πως ο διακυβερνητικός οργανισμός πέτυχε σημαντική πρόοδο σε χρόνο ρεκόρ, αφού πέραν της σύστασής του οργανισμού, μέσω της συμβουλευτικής επιτροπής για τη βιομηχανία αερίου, το ΕMGF έχειν πέραν των 36 μελών από διεθνείς οργανισμούς, τεχνολογικές εταιρείες και χρηματοδοτικούς οργανισμούς.
Σημείωσε δε πως σταθμός στην πορεία του Φόρουμ θα είναι η παρουσίαση της πρωτοβουλίας απανθρακοποίησης κατά τη σύνοδο του COP27 τον ερχόμενο μήνα στο θέρετρο Σαρμ Ελ Σέιχ. Όπως είπε, η στρατηγική καταρτίζεται σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις των κρατών – μελών του EMGF του ιδιωτικού τομέα, τις ΗΠΑ και την Παγκόσμια Τράπεζα.
Ο EMGF, κατέληξε, δεν είναι μόνο μια διπλωματική επιτυχία, αλλά ένα πετυχημένο πρότυπο περιφερειακής συνεργασίας.